Ciężko mi sobie wyobrazić lepszą książkę do poznania realiów życia pomorskich junkrów w XIX i XX wieku, czasach diametralnych zmian gdy stary porządek feudalny ustąpił nowoczesności.

Rudolf von Thadden, szanowany niemiecki profesor nauk filozoficznych, opisuje tu dzieje swojej rodziny, która osiadła w pomorskiej wsi Trieglaff w 1807 roku i całkowicie wsiąkła w tą ziemię stając się znaną i szanowaną pomorską rodziną.

Książka pokazuje dzieje rodziny w ujęciu przede wszystkich zaangażowania jej członków w Kościele staroluterańskim walczącym z pruskim Kościołem krajowym o dusze wiernych, zaangażowania politycznego w walce o zachowanie dawnego porządku społecznego, jak także w ujęciu życia i działalności junkrów w swoich posiadłościach.

Są tu więc opisane zarówno przemiany w Prusach po wojnach napoleońskich, przemiany w dobie Wiosny Ludów, zmiany dokonane podczas zjednoczenia Niemiec i bismarckowskiego Kulturkampfu (który był o tyle tragiczny, że Bismarck był bliskim przyjacielem tej rodziny, lecz jego polityka uderzyła w Kościół staroluterański do którego należeli von Thaddenowie),czasy przełomu XIX i XX wieku, czasy I wojny światowej, zawieruchy powojennej, dojścia nazistów do władzy, II wojny światowej oraz przede wszystkim okresu powojennego, gdy rodzina (oraz sam autor, który był wtedy małym chłopcem) była świadkiem historycznych zmian i przejścia Pomorza w ręce polskie, co wiązało się z przymusem opuszczenia swojego hejmatu przez pomorskich junkrów. Na tym książka się jednak nie kończy, opisane są bowiem jeszcze lata znacznie późniejsze gdy z polskimi mieszkańcami Trzygłowa spotykali się dawni niemieccy mieszkańcy tej wioski.

Rudolf von Thadden pisząc te dzieje korzysta z archiwum rodzinnego, z licznych listów pisanych przez Trzygłowian, zarówno przez rodzinę von Thaddenów jak i przez zwykłych chłopów. Z tego powodu dzieje tej miejscowości są bardzo żywe, można poczuć klimat tamtych czasów, które nieodwracalnie minęły.
Jest to świetna lektura szczególnie dla osób interesujących się życiem społecznym w tamtych czasach i punktem widzenia niemieckich pomorskich mieszkańców na wydarzenia dziejowe XIX i XX wieku. Przede wszystkim polecałbym tę lekturę współczesnym, polskim mieszkańcom Pomorza, którzy mogliby zobaczyć jak wiele ich łączy z dawnymi mieszkańcami tych terenów, którzy róznią się całkowicie od wpajanego nam od lat obrazu Niemców-agresorów, Niemców-zbrodniarzy i Niemców-wrogów.

Ciężko mi sobie wyobrazić lepszą książkę do poznania realiów życia pomorskich junkrów w XIX i XX wieku, czasach diametralnych zmian gdy stary porządek feudalny ustąpił nowoczesności.

Rudolf von Thadden, szanowany niemiecki profesor nauk filozoficznych, opisuje tu dzieje swojej rodziny, która osiadła w pomorskiej wsi Trieglaff w 1807 roku i całkowicie wsiąkła w tą ziemię...