Wtajemniczenie jest ścieżką, jaką odnajdziemy w każdej religii czy tradycji związanej z duchowością. Droga ta prowadzi człowieka ku doskonałości i całkowitej wolności. Autorka przedstawia tę ścieżkę i wyjaśnia, jak nią kroczyć na drodze własnego życia.

Precyzyjnie i obszernie nakreśla cechy, które musi w sobie wyrobić uczeń, by zwrócić na siebie uwagę Wielkich Nauczycieli ludzkości, albowiem by kroczyć stromą i wąską ścieżką dla zaawansowanych uczeń potrzebuje Nauczyciela. Jednak Ten objawia się dopiero, gdy uczeń jest gotowy, gdy przygotował swój charakter i umysł.

Annie Bessant przedstawia również okres, gdy Mistrz stanie się już częścią codziennej rzeczywistości ucznia zmierzającego ku bezpośredniej łączności ze swoim boskim aspektem, różnie nazywanym w różnych tradycjach – Wyższym Ja, Chrystusem, czy JAM JEST.

Cytaty z ksiązki:

Nie ma w tych wykładach nic nowego, powtarzają one tylko stare prawdy. Lecz prawdy te są tak wielkie i żywe, że choć stare, nie wietrzeją nigdy, choć dobrze znane, zawsze da się o nich powiedzieć coś jeszcze, co rzuci na nie nowe światło i okrasi nowym urokiem. Bo dotyczą one najgłębszych tajników naszej istoty i przynoszą tchnienie niebios w poziome życie ziemi.

Większość ludzi jest tak pochłonięta sprawami codziennego życia, iż zapomina „o tym, co pochodzi ze świata pokoju”, toteż każdy zew, by spojrzeć ku szczytom, witany jest przez wszystkich, którzy szukają i pragną radośnie. Prawdy wieczne niosą zawsze ukojenie i spokój, jak widok śnieżnych szczytów górskich jest wytchnieniem ludzi, którzy się trudzą wśród zakurzonych nizinnych dróg.

Oby zwrócenie uwagi na wieczne fakty istnienia mistrzów i ścieżki uczniostwa jednych pobudziło do czynu, innych zachęciło do wytrwania, zaś niektórym wyjaśniło, jak możemy wypełnić słowa Chrystusa: „Bądźcie zatem doskonałymi, jako i Ojciec wasz Niebieski doskonałym jest”.

(…)

Istnieje ścieżka wiodąca ku tak zwanemu wtajemniczeniu, a przez nie ku doskonałości człowieka. Ścieżka ta uznana jest przez wszystkie wielkie religie; jej zasadnicze właściwości opisuje w wyrazach jednoznacznych każda z wielkich religii świata. Czytamy o niej w naukach Kościoła rzymskokatolickiego, gdzie podzielona jest ona na trzy części: 1) ścieżkę oczyszczenia, 2) ścieżkę oświecenia, 3) ścieżkę zjednoczenia z Bogiem. Odnajdujemy ją u muzułmanów w księgach Sufi, w naukach mistycznych islamu, gdzie znana jest pod nazwą drogi prawdy i żywota; spotykamy ją również posuwając się dalej na Wschód. Tam, w wielkiej religii buddyzmu, dzieli się ona na liczniejsze działy, które jednak można zamknąć w ogólnym zarysie; podobny podział widzimy w hinduizmie, gdyż w obydwu tych wielkich religiach, w których znajomość psychologii, umysłowości i ustroju człowieka odgrywa tak wielką rolę – znajdujemy szczegółowy jej podział.

Właściwie jednak nie chodzi tu o to, do jakiej zwrócimy się religii, jakie obierzemy nazwy, jako bardziej lub ściślej wyrażające nasze własne pojęcia. Ścieżka oczyszczenia to ścieżka próby, na której należy rozwinąć pewne określone cechy; ścieżka oświecenia to ścieżka świętości o czterech wielkich stadiach, do których prowadzą cztery wielkie wtajemniczenia. Ich symbolami w chrześcijaństwie są Narodzenie, Chrzest, Przemienienie, Męka Chrystusa. Ścieżka zjednoczenia to osiągnięcie wyzwolenia, zbawienia, czyli dojście do stopnia nadczłowieka, mistrza.

Ścieżka jest jedna; jej stopnie są zawsze te same. Od niepamiętnych czasów wiodła ona zawsze od życia zwykłego ku życiu Boskiemu. Przez tysiące wieków wstępowali na nią niektórzy przedstawiciele ludzkości, przez tysiące wieków przyszłych zawsze niektórzy będą nią kroczyć, aż po kres naszej ziemskiej historii, aż do zakończenia naszego cyklu ewolucji ludzkości.