Książka – refleksja; efekt przemyśleń nad istotą rosyjskości upatrywanej w religijnym szale pełnym kontrastów; przesłania, opisy i wyobrażenia naszkicowane nie tylko w prozie Dostojewskiego. Autor, postępując według instrukcji samego Dostojewskiego „rozłupuje siekierą” istotę rosyjskości, żeby zajrzeć w podstawy jej duszy.

Wychodząc od idei i następstw Raskoła autor charakteryzuje społeczeństwo opartego na wierze pełnej przeciwieństw, tak zapętlonej w rozważaniach, że nie potrafi zróżnicować pojęcia Chrystusa i Antychrysta, a co za tym idzie – dobra i zła. Chaos, upór, mistycyzm, miłość i nienawiść, to wszystko cechy widoczne w Rosjanach, współczesnemu czytelnikowi przedstawienie w pełni realizmu na kartach powieści Dostojewskiego. Rosja przedstawiana przez pisarza i twórczość autora kreowana przez obserwację i uczestnictwo w chaosie religijnych roztrząsań.
Osobom obeznanym z twórczością Dostojewskiego, wiele wniosków i przemyśleń opisanych w tej niewielkiej pozycji wydać się może oczywistymi, niemniej autor postawił sobie za cel maksymalne wniknięcie w rdzeń rosyjskiej duszy, jego dosłowność i symbolikę przekazaną w prozie wielkiego pisarza. Nie ze wszystkimi trzeba się zgadzać, warto jednak się nad nimi zastanowić.
Bo na przykład częste występowanie odcieni żółtego w opisach pomieszczeń i tła w „Zbrodni i karze” może być nieświadomym zabiegiem, ale z drugiej strony – może się w tym kryć wręcz podprogowe nawiązanie do złotej barwy w kulturze rosyjskiej jednoznacznie utożsamianej z kolorem cerkiewnych ikon, a więc – ze sferą ducha. Jak było naprawdę? Tego można tylko domniemywać.

Książka – refleksja; efekt przemyśleń nad istotą rosyjskości upatrywanej w religijnym szale pełnym kontrastów; przesłania, opisy i wyobrażenia naszkicowane nie tylko w prozie Dostojewskiego. Autor, postępując według instrukcji samego Dostojewskiego „rozłupuje siekierą” istotę rosyjskości, żeby zajrzeć w podstawy jej duszy.

Wychodząc od idei i następstw Raskoła autor...

Jeśli dostrzegamy szaleństwo świata, to Rosja jest jego zogniskowaniem, stanowi epicentrum obłędu. Tu ma bowiem nieograniczoną moc, żywiąc się milionami ofiar; opętanych, potępionych, zdesperowanych, bezwolnych. Gdzie na świecie mógłby powstać tak masowy ruch samospaleń, demoniczny akt religijnego oczyszczenia? Autor analizuje mrok rosyjskiej duszy, istotę Raskoła, samozwaństwa, sobowtórności, prawdziwego Chrystusa i Antychrysta.
Ukazuje Raskoł jako zamęt, zamęt istotnie na niespotykaną skalę, bo na skalę Rosji. Unaocznia straszliwą utratę zdolności rozróżniania dobra i zła. Widzimy połączenie Chrystusa z Antychrystem w jedną nierozpoznawalność, a w wyniku tego permanentny chaos i potworność doświadczeń. Skoro nie ma ucieczki od piekła zła i cierpienia - Rosjanie musieli znaleźć sposób, jak uczynić to piekło swoim żywiołem. Jak je zgłębić i zaakceptować. Im większy mrok - tym większa szansa na dostrzeżenie światła. Ale potrzebny jest diabelski trans, opętanie by wytrwać i żyć w tym żywiole. Stąd owa dzikość, okrucieństwo i horror, połączone z mistyczną żarliwością. Krańcowość miłości i nienawiści. Biedny, skromny bibliotekarz Fiodorow stwarzając swój kosmiczny projekt wskrzeszenia wszystkich zmarłych - cmentarz uczynił prawdziwym centrum życia. To ta wizja inspirowała Dostojewskiego, Sołowiowa, Bierdiajewa. Cmentarz, dom wariatów, kolejne kręgi piekła w drodze ku nowym narodzinom. Fascynująca i niezwykle przenikliwa książka.

Jeśli dostrzegamy szaleństwo świata, to Rosja jest jego zogniskowaniem, stanowi epicentrum obłędu. Tu ma bowiem nieograniczoną moc, żywiąc się milionami ofiar; opętanych, potępionych, zdesperowanych, bezwolnych. Gdzie na świecie mógłby powstać tak masowy ruch samospaleń, demoniczny akt religijnego oczyszczenia? Autor analizuje mrok rosyjskiej duszy, istotę Raskoła,...

O filozofowaniu dużo, o "siekierze" znacznie mniej. Bardzo ładne wydanie i projekt okładki. Osoby, które szukają czystych informacji o twórczości Dostojewskiego, powinny rozglądać się dalej, choć znalazło się tu parę niezbędnych dla mnie słów o samym motywie zła.

O filozofowaniu dużo, o "siekierze" znacznie mniej. Bardzo ładne wydanie i projekt okładki. Osoby, które szukają czystych informacji o twórczości Dostojewskiego, powinny rozglądać się dalej, choć znalazło się tu parę niezbędnych dla mnie słów o samym motywie zła.

„Cezary Wodziński jest filozofem odważnym, osobnym, jasno-widzącym. „Genealog, fenomenolog, rewolucjonista”, czyli ktoś grzebiący u początku zjawiska, doszukujący się sedna sprawy i wyciągający radykalne konsekwencje z tego, co dostrzeże. Jako taki, autor Światłocieni zła zadaje wciąż pytanie najbardziej kłopotliwe: unde malum. Pytanie to prowadziło go w ciągu pracy naukowej poprzez kilka obszarów zainteresowań, stale utrzymując go w aurze ambiwalencji i apofatyki. O krok od odpowiedzi religijnej lecz na nieprzekraczalny dystans. Religią, którą Wodziński zainteresował się szczególnie, jest prawosławie. Kilka „fragmentów” swojego opus magnum poświęca myśli Andrzeja Nowosielskiego (co jest na gruncie filozofii polskiej posunięciem bezprecedensowym); tłumaczy i komentuje myśl Lwa Szestowa aby później zająć się postacią jurodiwego (św. Idiota, Gdańsk 2000) a w końcu osobą Fiodora Dostojewskiego.”(źródło: http://www.dynamis.pl/dl/?id=308)

W książce „Trans, Dostojewski, Rosja, czyli o filozofowaniu siekierą”, autor głównie skupia się na motywie Raskoła w XIX i XX wiecznej Rosji często w odwołaniu do dzieł z przełomu XVI/XVII wieku. Inspiracji do książki nie stanowił sam, Szestow, lecz odwieczny problem nurtujący każdego człowieka, a zwłaszcza filozofa.

Z pytaniem o granice zła spotykamy się w każdej książce Dostojewskiego, zgodnie z tezą Wodzińskiego – specyfika zła i mentalność Rosjan zwłaszcza po okresie Raskoła została przemyślana jeszcze raz przez Dostojewskiego w jego prozie.

W połowie książki po przejściu przez wyżej wspomniany okres Raskoła, następuję omówienie twórczości Dostojewskiego, a raczej dostrzeżenie wpływu tego okresu na jego twórczość.

W książce znalazłam raptem, trzy ciekawe fragmenty, których na próżno szukać w Internecie, a były dosłownie „strzałem w dziesiątkę”, gdyż wielu maturzystów może je wykorzystać przygotowując prezentację maturalną z Dostojewskiego, czym naprawdę zaskoczą komisję.

Sam okres Raskoła jest ciekawie przedstawiony i wiele z tych kilkudziesięciu stron zapamiętam na długo, choć wcześniej mnie to w żaden sposób nie interesowało.

Myślę, że autor bądź, co bądź napisał bardzo dobrą książkę, gdyż mimo wielu nieinteresujących mnie początkowo faktów znalazłam wiele godnych uwagi i z zapałem przystąpiłam do zgłębiania na ten temat wiedzy(również z innych źródeł).

Książka jest napisana lekko, co stanowi jej plus, mimo że to raptem sto dwadzieścia stron.

Jeżeli kogoś interesuję bardziej Rosja niż twórczość Dostojewskiego, bądź wpływ okresu raskoła na jego twórczość to polecam bez cienia wątpliwości czy spełni czyjeś oczekiwania. W przypadku jawnego zainteresowania i próby wniknięcia w "świat Fiodora Michajłowicza" polecam najpierw zapoznać się z biografią Dostojewskiego, a tę książkę odłożyć na później.

Moja Ocena: 9/10

„Cezary Wodziński jest filozofem odważnym, osobnym, jasno-widzącym. „Genealog, fenomenolog, rewolucjonista”, czyli ktoś grzebiący u początku zjawiska, doszukujący się sedna sprawy i wyciągający radykalne konsekwencje z tego, co dostrzeże. Jako taki, autor Światłocieni zła zadaje wciąż pytanie najbardziej kłopotliwe: unde malum. Pytanie to prowadziło go w ciągu pracy...

,,Ktoś powiedział-bodaj po polsku- że nie znosi Dostojewskiego za jego ,,słowiańską histerię’’. Podzielam tę niechęć, zwłaszcza w wtenczas, gdy z płonących stosów słów wygrzebać muszę węgielki myśli, gdy pokaleczoną duszę pisarza ubieram we frak wytarty myśliciela. Dreszcze przechodzą po pacierzu. Chciałoby się wziąć nogi za pas, czmychnąć czem prędzej do ,,jasnej polany,, i pozostawić rozkosze obcowania z Dostojewskim rozegzaltowanym nastolatkom i zimnym badaczom ,,duszy rosyjskie,,. A jednak niepodobna mimochodem… Bez Dostojewskiego ani rusz. Wystarczy zerknąć i leci się na łeb na szyję w głąb studni….’’


Sięgając po tę pozycję spodziewałam się dokładnego omówienia filozofii Fiodora Dostojewskiego. Dostałam natomiast delikatny zarys sytuacji politycznej, religijnej oraz społecznej Rosji, która wpłynęła na odbiór rzeczywistości pisarza. Informację jednak przedstawione są w sposób bardzo zawikłany i czytelnikowi, który nie zna bliżej filozofii ich odbiór może sprawić trudność. Ja również czułam się nimi lekko przytłoczona . Jest to jednak książka bardzo mądra w swojej wymowie. ,,Świat przedstawiony Dostojewskiego stanowi izomorficzną reprodukcję struktury rosyjskiego doświadczenia Raskoła,, Dość szczegółowo poznajemy ten odłam prawosławia powstały w Rosji, w wyniku sprzeciwu wobec reform patryjarchy Nikona w 1652r. Dzięki temu rozpatrujemy twórczość Dostojewskiego z zupełnie odmiennej perspektywy.



‘’Dostojewski bada ,,opatrzność,, , ,,ukośność,, i ,, zamęt,, w nieustannym kołowrocie, zmieniając bez przerwy kąt obserwacji. Naświetla i zaciemnia tę światło ciemnię z wielu punktów naraz. Zezuje na swoje laboratoryjne istoty ,,szczury z podpolja,, jak wyraził się jedne z komentatorów. [..]Dostojewski jest nie tyle mistrzem kontrastu, ile- wbrew obiegowym opiniom- doświadczonym specem od światłocienia, nieprzeniknionego zamętu sił, które potrafią się znieść, nieposkromionej tranzytywności dobra i zła. To arcymistrz metafizycznego zwarcia, a nie dystansu.,,.

Ciekawa, chociaż bardzo zawiła pozycja. Jednak wydaję się genialnym uzupełnieniem wiedzy odnośnie twórczości Dostojewskiego. Na pewno zyska w moich oczach, po kolejnej, dokładniejszej interpretacji.

,,Ktoś powiedział-bodaj po polsku- że nie znosi Dostojewskiego za jego ,,słowiańską histerię’’. Podzielam tę niechęć, zwłaszcza w wtenczas, gdy z płonących stosów słów wygrzebać muszę węgielki myśli, gdy pokaleczoną duszę pisarza ubieram we frak wytarty myśliciela. Dreszcze przechodzą po pacierzu. Chciałoby się wziąć nogi za pas, czmychnąć czem prędzej do ,,jasnej polany,,...