Rok 1984

Ponadczasowa, dobrze obrazująca metody manipulacji ze strony władzy.

Niestety dla mnie była koszmarnie nudna, po przeczytaniu "Folwarku Zwierzęcego" i kilku innych dystopii, "Rok 1984" nie wywarł na mnie wrażenia.

Ponadczasowa, dobrze obrazująca metody manipulacji ze strony władzy.

Niestety dla mnie była koszmarnie nudna, po przeczytaniu "Folwarku Zwierzęcego" i kilku innych dystopii, "Rok 1984" nie wywarł na mnie wrażenia.

Pokaż mimo to

Miałem się przestraszyć wizji dystopijnej rzeczywistości o twarzy totalitarnego ustroju chcącego zawładnąć nawet ludzkim umysłem, co poskutkowałoby już całkowitą grabieżą człowieczeństwa, ale nie: najbardziej przerażające wydały mi się jego liczne podobieństwa do systemu, w którym obecnie żyjemy – czyli nomen omen kapitalizmu. Jak zwykle największe zło dzieje się tuż obok nas. Nie musimy go szukać wcale w literaturze noszącej, jak chociażby w tym przypadku znamion karykatury. Możemy spokojnie zacząć poszukiwania w środowisku znacznie bliższym, otaczającym nas świecie. Wniosek nasuwa mi się sam: bójmy się tego, co jest, a nie jakiegoś wyimaginowanego potworka. Owszem, napawa on strachem, ale w praktyce jest niegroźny, dlatego też nie uważam żeby Orwell przestrzegał przed samym socjalizmem, jak to niektórzy orędownicy prawicy chcieliby myśleć, a po prostu przed dyktaturą, która może przybrać naprawdę różne oblicza. Sam George Orwell był przecież zwolennikiem socjalizmu demokratycznego. W swojej książce jako apodyktycznego wroga proletariatu (zaliczam do niego również szeregowych członków partii) postawił Wielkiego Brata (Partię) posiadającego w zasadzie środki do narzucenia ludziom nawet określonych myśli. Jak groźne by się to nie wydawało, to my mamy do czynienia z niewiele mniej groźnym przeciwnikiem, kapitalistami. Różnią ich w zasadzie jedynie metody działania, ale o tym później.

'Rok 1984' przenosi nas do widzianej oczami jednego z członków Partii Zewnętrznej – Winstona Smitha – wyimaginowanej Oceanii, jednego z trzech supermocarstw, które obrało w panowanie Ziemię. Reżim ten stworzył cały aparat kontroli, począwszy od służb (Policji Myśli), przez ideologie (Ingsoc), język (nowomowę) i kończąc na urządzeniach szpiegowskich (m.in. Telescreeny, umożliwiające podglądanie obywateli). Wszystkie jego elementy mają na celu poddanie się obywateli ich władzy do tego stopnia by ci, gdy powie się im, że ich wrogiem jest jednak nie to, a inne państwo automatycznie potrafili to przyswoić i stwierdzić, że zawsze tak było jakby mieli do czynienia z niezaprzeczalnym nigdy faktem. Mechanizm ten zachodzący w głowach ludzi jest nazwany w książce dwójmyśleniem. Można by stwierdzić, że jest on przejawem dążenia partii do przyjęcia władzy nad myślami swoich poddanych, a wspomniana nowomowa ma być niejako pomostem do dwójmyślenia. Winston nie potrafi dokonać podobnej negacji faktów, co prowadzi samo przez siebie do myślozbrodni. Rodzi to w nim chęć do walki z systemem, a więc dołączenia do ruchu oporu i poznania prawdy o życiu sprzed czasu rewolucji. Tylko czy mu się uda? W świecie, gdzie pisze się historię na nowo i każdy twój krok jest obserwowany może to być bardzo trudne zadanie, dlatego też pozostawię to pytanie bez odpowiedzi. Nie tylko dlatego żeby nie psuć nikomu dobrej zabawy z czytania, ale i braku ogólnej istotności.

Przechodząc do obiecanych cech wspólnych świata przedstawianego książki z kapitalizmem nie można nie wspomnieć, że zarówno kapitaliści, jaki i Partia w powieści Orwella żyją tak naprawdę kosztem innych ludzi i z każdym pokoleniem będzie to coraz bardziej prawdziwe. Właściwie to w przypadku kapitalizmu nawet bardziej, bo w przeważnej mierze oddają go w ręce swojego potomstwa, tworząc systemowe nierówności, które obecnie próbuje się nieumiejętnie rozwiązywać. Po prostu oba systemy mają u swoich ukryte założenie jakim jest eksploatacja i cierpienie proletariatu. Kapitalizm jedynie próbuje robić to w białych rękawiczkach przenosząc swoje brudne interesy do biedniejszych państw. Efekt jest ten sam: utrzymanie swoich wpływów. Kolejnym ciekawym przykładem jest wyzwalanie w człowieku cech sprzecznych z jego naturą. Jesteśmy gatunkiem stadnym więc zależy nam na dobru kolektywu. Takie cechy jak chciwość nie są dla nas czymś naturalnym. Oba systemy wręcz wyzwalają w ludziach nasze najgorsze strony zarówno u osób stojących na szczycie i tych pod nimi. W powieści dla przykładu dzieci potrafią donieść na swoich rodziców, co może się dla nich skończyć torturami czy wysłaniem do obozu pracy, z kolei w kapitalizmie ludzie wykorzystują siebie nawzajem dla swoich indywidualnych korzyści, które wcale nie są dobre dla nas wszystkich. Następuje swoiste rozbicie wyższych ideałów. Wisienką na kapitalistyczny torcie jest 'wolna wola' mająca w zasadzie usprawiedliwiać mechanizmy tego ustroju i przerzucić winę na ofiary (polecam zapoznać się z inkompatybilizmem). Czyż nie przyjmuje ona tej samej roli, co orwellowska koncepcja myślozbrodni? W pierwszym przypadku ofiara jest nieudacznikiem, w drugim zbrodniarzem. Co ciekawsze w kapitalizmie ludzie sami z siebie założyli ten kaganiec. Władza nie musi tutaj nawet ingerować. Takich przykładów można by mnożyć, ale nie po to powstała ten tekst, żeby nieustannie atakować (słusznie czy niesłusznie) kapitalizm. Chciałem jedynie uzmysłowić, że żyjemy w niewiele lepszej rzeczywistości.

Książka sama w sobie niezbyt mi się spodobała, choć potrafię zrozumieć kogoś komu przypadła do gustu. Wzbudziła we mnie całą gamę przeróżnych uczuć: przede wszystkim współczucie, ale i też poczucie niemocy. Orwell pokazał, że jeden człowiek jest tylko bezsilną istotą, która sama niewiele znaczy. Dużo w tym niestety prawdy. Nie powiedziałbym, że książka jest toporna w odbiorze, ale zwyczajnie potrafi nieraz przygnębić i zmusić do odłożenia. Bardzo mocno uderzył mnie ta bezuczuciowa powłoka, która ogarnęła nasz gatunek. Świat zastany w powieści nie jest godny pozazdroszczenia. Podczas czytania bardziej skupiłem się na ogóle ludzi niż samym protagoniście, który mnie niczym nie zachwycił. Brakło mu jakiejś głębi. Poza tym 'Rok 1984' jest przepełniony różnorakimi motywami, ale w moim mniemaniu mało zajmującymi także nie widzę sensu ich przywoływania. Nie czułem może znudzenia w trakcie czytania, ale zachwytu również. Z pewnością nie jest to moja ostatnia książka autora. Zaopatrzyłem się już w 'Folwark zwierzęcy' i choć w najbliższym czasie nie mam ochoty się za niego zabrać, to jest pozycją obowiązkową w mojej biblioteczce.

Miałem się przestraszyć wizji dystopijnej rzeczywistości o twarzy totalitarnego ustroju chcącego zawładnąć nawet ludzkim umysłem, co poskutkowałoby już całkowitą grabieżą człowieczeństwa, ale nie: najbardziej przerażające wydały mi się jego liczne podobieństwa do systemu, w którym obecnie żyjemy – czyli nomen omen kapitalizmu. Jak zwykle największe zło dzieje się tuż obok...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Nawet pomimo faktu że to lektura to urzekła mnie w samo serduszko miłośnika postapo i tematów politycznych. Chyba pierwszy raz daję 10/10

Nawet pomimo faktu że to lektura to urzekła mnie w samo serduszko miłośnika postapo i tematów politycznych. Chyba pierwszy raz daję 10/10

Pokaż mimo to

Bez wątpienia mocną stroną tej powieści jest wykreowany świat, sama nowomowa i mechanizmy działania Oceanii robią wrażenie. Jest to też jedna z tych książek, które są pewnym ostrzeżeniem, abyśmy nie zbłądzili w przyszłości. Jednak liczyłam, że Rok 1984 zaskoczy mnie też pod względem fabularnym. Niestety tak się nie stało, bo w tej powieści po prostu nie dzieje się za wiele, dlatego też w pełni nie przypadła mi do gustu. Krótko mówiąc fantastykę socjologiczną szanuję, ale to nie moja bajka.

Bez wątpienia mocną stroną tej powieści jest wykreowany świat, sama nowomowa i mechanizmy działania Oceanii robią wrażenie. Jest to też jedna z tych książek, które są pewnym ostrzeżeniem, abyśmy nie zbłądzili w przyszłości. Jednak liczyłam, że Rok 1984 zaskoczy mnie też pod względem fabularnym. Niestety tak się nie stało, bo w tej powieści po prostu nie dzieje się za wiele,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Absolutnie poruszające i niepokojące dzieło. Antyutopia przedstawiona w "Roku 1984" wydaje się aż nadto prawdopodobna. Czytając, zastanawiamy się nad własnym miejscem w systemie i czy ów system dąży do tego samego co Partia i jej Wielki Brat. Czy świat idzie w kierunku wyjałowienia społeczeństwa z wszelkich dobrych wartości, czy kontrola i manipulacja staną się głównym narzędziem władzy? A co jeśli już tak jest? Wiem, że wizja Orwella zostanie ze mną na długie lata i nie raz jeszcze przypomni o sobie solidnym dreszczem niepokoju. Ciary!

Absolutnie poruszające i niepokojące dzieło. Antyutopia przedstawiona w "Roku 1984" wydaje się aż nadto prawdopodobna. Czytając, zastanawiamy się nad własnym miejscem w systemie i czy ów system dąży do tego samego co Partia i jej Wielki Brat. Czy świat idzie w kierunku wyjałowienia społeczeństwa z wszelkich dobrych wartości, czy kontrola i manipulacja staną się głównym...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Trudny temat, ale podany w lekkiej formie. Warto przeczytać jako ostrzeżenie.
Polecam.

Trudny temat, ale podany w lekkiej formie. Warto przeczytać jako ostrzeżenie.
Polecam.

Pokaż mimo to

Naprawdę warta przeczytania, z pewnością jeszcze do niej wrócę.

Naprawdę warta przeczytania, z pewnością jeszcze do niej wrócę.

Pokaż mimo to

Klasyka literatury, która do dzisiaj wstrząsa światopoglądem ludzi. Jak władza może tak daleko zarządzać ludzkim życiem. Wydaje się nie do pomyślenia, że można tak ograniczyć człowieka, sprowadzając go do nic nie znaczącego części tłumu, który trzymając się narzuconych zasad ma produkować na cześć Partii. Ta książka to połączenie filozoficznej dysputy, romansu oraz pewnego rodzaju sensacji. Bohater próbuje się wyzwolić z narzuconego reżimu, szuka odpowiedzi, by następnie uwikłać się w romans z piękną Julią, co jest powiewem w nudnym życiu Winstona, ale wszystko co dobre ma swój koniec. Bohater to prosty człowiek, ale jego myśli mają głęboki wydźwięk, więc dal samej polemiki filozoficznej czyta się to z zapartym tchem. Zwroty akcji dają nam chwilę wytchnienia od rozważań Winstona, ale są one mało ważne. Ciekawa, dająca do myślenia pozycja literatury.

Klasyka literatury, która do dzisiaj wstrząsa światopoglądem ludzi. Jak władza może tak daleko zarządzać ludzkim życiem. Wydaje się nie do pomyślenia, że można tak ograniczyć człowieka, sprowadzając go do nic nie znaczącego części tłumu, który trzymając się narzuconych zasad ma produkować na cześć Partii. Ta książka to połączenie filozoficznej dysputy, romansu oraz pewnego...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

,,Władza to nie środek do celu; władza to cel. Nie wprowadza się dyktatury po to, by chronić rewolucję; wznieca się rewolucję w celu narzucenia dyktatury. Celem prześladowań są prześladowania. Celem tortur są tortury. Celem władzy jest władza."

Klasyka gatunku. Winston Smith pracuje w Ministerstwie Prawdy, którego zadaniem jest fałszowanie przeszłości, zmienianie biegu wydarzeń, prostowanie nieścisłości... Życie w Londynie pod władzą Wielkiego Brata, który dosłownie widzi i słyszy wszystko oraz wszystkich, jest dość przykre. Nie ma państw, są trzy Wielkiego mocarstwa, które ze sobą walczą.
Nie ma miłości,
nie ma przyjemności,
nie ma radości,
nie ma epatii...
Ale jest nienawiść,
jest strach,
jest kłamstwo i manipulacja,
są prześladowania,
są tortury...
W strukturze państwa totalitarnego jest Ministerstwo Miłości, które ma na celu zwalczanie jej w zalążku stosując tortury, przemoc.
Ministerstwo Pokoju planuje wojny z innymi państwami.
Ministerstwo Obfitości zajmuje się przydzielaniem głodowych racji żywnościowych.
I przypatrując się wizji Orwellowskiego świata mozna dostrzec wiele podobieństw. Wszak, manipulacja faktami i danymi dostrzegalna jest, każdego dnia, o tej samej godzinie, na tym samym programie 🙊
Występuje tu tak wiele podobieństw, ze zaczęłam się zastanawiać dokąd my zmierzamy? Nie tylko jako ludzie, ale jako świat? Czy takie wizje maja szanse się ziścić w całości, jeśli pewne jej elementy już możemy zaobserwować wśród władzy, przywódców czy rządzących?

Ta książka to niepokojąca wizja przyszłości.

,,Władza to nie środek do celu; władza to cel. Nie wprowadza się dyktatury po to, by chronić rewolucję; wznieca się rewolucję w celu narzucenia dyktatury. Celem prześladowań są prześladowania. Celem tortur są tortury. Celem władzy jest władza."

Klasyka gatunku. Winston Smith pracuje w Ministerstwie Prawdy, którego zadaniem jest fałszowanie przeszłości, zmienianie biegu...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Mocna, treściwa, zaskakująca. Wyjaśnia niektóre zjawiska popkultury i zasłyszane gdzieniegdzie teksty, o których książkowym pochodzeniu nie miałam pojęcia. Myślę, że każdy powinien przeczytać tę powieść.

Mocna, treściwa, zaskakująca. Wyjaśnia niektóre zjawiska popkultury i zasłyszane gdzieniegdzie teksty, o których książkowym pochodzeniu nie miałam pojęcia. Myślę, że każdy powinien przeczytać tę powieść.

Pokaż mimo to