Pewnie czysto literacko byłaby to ocena nieco bliżej "siódemki" (jest trochę mielizn, bywa nierówno),ale jestem skłonny ją zawyżyć z uwagi na wysoki współczynnik elementu, którego się zupełnie nie spodziewałem po biografii takiej postaci, jak Adam Michnik - czyli chęci dochowania maksymalnego obiektywizmu, w moim mniemaniu udanie przełożonej na samą treść. Tak polaryzująca persona nigdy nie jest łatwym obiektem literackim, zwłaszcza jeszcze za życia: Graczyk pokazuje, że przy masie włożonego starania i rzetelnym nasłuchu obydwu stron osiągalny jest dobry i uczciwy efekt, nie popadający w klisze oraz odległy od prostych ocen.

Ktoś poniżej stwierdził, że po tej książce nie widać złych intencji autora i to jest prawda, ale poszedłbym dalej: niespecjalnie widać też te dobre, bo autor po prostu stara się, by było go w tej książce jak najmniej, a akcenty bezpośredniej relacji z Michnikiem obecne są tylko wtedy, gdy stają się niezbędnie konieczne.

Przy takim temacie uważam to za najwyższy możliwy komplement.

Pewnie czysto literacko byłaby to ocena nieco bliżej "siódemki" (jest trochę mielizn, bywa nierówno),ale jestem skłonny ją zawyżyć z uwagi na wysoki współczynnik elementu, którego się zupełnie nie spodziewałem po biografii takiej postaci, jak Adam Michnik - czyli chęci dochowania maksymalnego obiektywizmu, w moim mniemaniu udanie przełożonej na samą treść. Tak polaryzująca...

Autor był redaktorem „Gazety Wyborczej”, co samo w sobie może wskazywać na brak obiektywizmu. Tak jednak nie jest. Biografia w żadnym wypadku nie jest hagiograficzna; w gruncie rzeczy jest to dość krytyczna polemika z osobą Adama Michnika i jego roli w historii polskiej inteligencji. Autor wydaje się stawiać Michnikowi zarzut (którego adresatem często jest też Aleksander Kwaśniewski) o zbyt pobłażliwe traktowanie reżimu komunistycznego i jego najważniejszych postaci w III Rzeczpospolitej. Michnikowi obrywa się więc za nazwanie Jaruzelskiego i Kiszczaka „ludźmi honoru” czy też za jego przyjaźń z Jerzym Urbanem. Oprócz tej zasadnej krytyki poglądów szczególnie ciekawe są opisy mniej powszechnie znanego okresu „paryskiego” z życia Michnika. Autorowi należy się wielkie uznanie za niezwykle dokładne przebadanie źródeł oraz liczne cytaty z rozmów z osobami życia publicznego prezentujących różnorodne poglądy na temat bohatera biografii, dzięki czemu czytelnik może sobie wyrobić swoje własne zdanie na temat tej kontrowersyjnej postaci.

Autor był redaktorem „Gazety Wyborczej”, co samo w sobie może wskazywać na brak obiektywizmu. Tak jednak nie jest. Biografia w żadnym wypadku nie jest hagiograficzna; w gruncie rzeczy jest to dość krytyczna polemika z osobą Adama Michnika i jego roli w historii polskiej inteligencji. Autor wydaje się stawiać Michnikowi zarzut (którego adresatem często jest też Aleksander...

Ciekawa książka. Adam Michnik podpisał się w 1980 r. pod książką, która była moim dziełem wraz z zespołem, zapewne wprowadzony w błąd. Takie to były czasy; opozycja "pracowała na" Michnika. Warto przeczytać.

Ciekawa książka. Adam Michnik podpisał się w 1980 r. pod książką, która była moim dziełem wraz z zespołem, zapewne wprowadzony w błąd. Takie to były czasy; opozycja "pracowała na" Michnika. Warto przeczytać.

Adam Michnik to osoba budzącą wśród znacznej części społeczeństwa skrajne emocje - albo się go uwielbia i podziwia albo nie trawi i uznaje za oszołoma i prowokatora. Bez wątpienia jest on jedną z ważniejszych postaci w historii współczesnej Polski, osobą mająca realny i istotny wpływ na kształt dzisiejszej kultury i polityki. Osobiście mam do Michnika stosunek neutralny z lekkim nachyleniem w stronę pozytywnego, ale ja też jestem rocznikiem, który kojarzy go głównie z “Gazetą Wyborczą”, ewentualnie jakis pojedynczych artykułów i wiadomości czy wywiadów (bardziej o nim niż z nim) - bo okres jego największej aktywności przypada na lata przed moim urodzeniem i wczesne dzieciństwo. W związku z tym do biografii również zasiadłam z bezstronnym podejściem, bez uprzedzeń, kierując się ciekawością, a nie osobistymi sympatiami czy antypatiami. Dużo bardziej w „Demiurgu” od warstwy biograficznej interesowała mnie historyczno-polityczna. Liczyłam na książkę szeroko i wyczerpująco opisującą ostatnie kilkadziesiąt lat historii Polski, która dostarczy mi sporej dawki wiedzy o okresie, którego z autopsji nie znam, a na lekcjach historii nigdy nie był omawiany (bo przy przeciążeniu materiału historia na każdym etapie edukacji kończy się na II wojnie światowej) - i właśnie z tego powodu głównie wypożyczyłam. I dostałam dokładnie to czego oczekiwałam. „Demiurg” to dynamiczna i fascynująca podróż przez ostatnie kilka dekad, momentami szaleńcza, ani na chwilę nie zwalniająca tempa i nie dająca czasu na nudę.

Naszpikowana wydarzeniami, nazwiskami, miejscami, datami, stowarzyszeniami i klubami - a mimo to czyta się niespodziewanie lekko i płynnie. Na kartach książki - poza Michnikiem - osobą zaiste nieszablonową i wybitnie skomplikowaną, potwornie inteligentną i ambitną - ukazany jest cały świat ówczesnej elity kulturalnej i politycznej kraju. A są to indywidua równie, co najmniej, równie intrygujące i pasjonujące co główny bohater.

Roman Graczyk, pomimo, że zna Michnika osobiście i zerwał z nim kontakty towarzyskie i zawodowe w dość nieprzyjemnych okolicznościach, napisał biografię bardzo rzetelną. Nie faworyzuje i nie idealizuje, ani nie tępi i nie krytykuje bezpodstawnie Michnika, bez przegięcia w żadną stronę. Graczyk potrafi wyeksponować pozytywne cechy Michnika, jego zasługi kultury i polityki, ale gdy trzeba nie ucieka się i od opisów mroczniejsze strony życia i charakteru redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej”. Dystansuje się od swojego „bohatera” i nie wygłasza kategorycznych sądów, wstrzymuje się od subiektywnych ocen, a głównie oddaje głos innym, którzy Michnika znali osobiście.
„Demiurg” to świetnie napisana, niezwykle ciekawa biografia, po w najwyższym stopniu zadowoli nie tylko zaciekawionych życiem i osobą Michnika, ale i czytelników pasjonujących się historią i kulturą Polski.

instagram.com/romyczyta
facebook.com/romyczyta/
romy-czyta.blogspot.com

Adam Michnik to osoba budzącą wśród znacznej części społeczeństwa skrajne emocje - albo się go uwielbia i podziwia albo nie trawi i uznaje za oszołoma i prowokatora. Bez wątpienia jest on jedną z ważniejszych postaci w historii współczesnej Polski, osobą mająca realny i istotny wpływ na kształt dzisiejszej kultury i polityki. Osobiście mam do Michnika stosunek neutralny z...

Kim pan jest, panie redaktorze?

Pytanie to wydaje się zasadne, zwłaszcza w kontekście działalności polityczno-publicystycznej Adama Michnika (dość wspomnieć o kuriozalnym procesie wytoczonym przez naczelnego ''GW'', Jarosławowi Markowi Rymkiewiczowi za słowa o: ''duchownych spadkobiercach Komunistycznej Partii Polski'').

Bohater omawianej książki to postać wielce kontrowersyjna, wzbudzająca emocje i odgrywająca nie do końca pozytywną rolę w historii Polski. Niezależnie od tego, co sądzą jego apologeci i Roman Graczyk. Działalność Michnika w całości jest dyskusyjna, jednak najbardziej bulwersuje jego postępowanie podczas transformacji ustrojowej (biesiady w Magdalence, wznoszenie toastów za Czesława Kiszczaka, obrona komunistycznych generałów). Wówczas to jawnie określił się, po której stronie barykady stoi. Dawny działacz opozycji demokratycznej to też cynik, doskonale odnajdujący się na salonach III RP. Nie wspomnę już o jego roli w aferze Rywina, w której pokazał, czym jest honor. Zastanawiające, dlaczego tak mało osób pyta o rzeczywiste intencje znanego publicysty.

Przypomnę jeszcze o innym, znamiennym fakcie. W 1990 roku Adam Michnik w artykule: Dlaczego nie oddam głosu na Lecha Wałęsę, ostro oceniał noblistę, twierdząc, że jest małym Mussolinim. W 2008 roku, po ukazaniu się książki ''Lech Wałęsa a SB. Przyczynek do biografii, staje się jego medialnym adwokatem''. Szybko zmienił poglądy, tak aby pasowały do ówczesnej rzeczywistości.


Ku mojemu autentycznemu zdziwieniu, biografia jednej z czołowej postaci, jest całkiem udana. Roman Graczyk prowadzi spokojną, wyważoną narrację, ma też dystans do Adama Michnika, odwołuje się do jego korzeni. Przypomina o jego rodzicach komunistach, matce, autorce tendencyjnych podręczników do historii. Wbrew temu, co sądzi jej syn, dumnie cytujący poszczególne ich fragmenty. Michnik jest zdania, że ojciec i matka nie akceptowali tego systemu, przeczy temu ich działalność i zaangażowanie polityczne. W szerszym kontekście przedstawiono również sylwetkę Stefana Michnika, stalinowskiego sędziego wojskowego, donosiciela i rezydenta Informacji Wojskowej.

Kilka kwestii wydało mi się irytujących, m.in. nazwanie Jerzego Urbana ''niepokornym dziennikarzem, mającym kłopoty z cenzurą''. Zatem czy haniebną i rynsztokową publicystykę tego człowieka, szczującego na ks. Jerzego Popiełuszko, tak samo nazwiemy. Nie. Dość przypomnieć, kłamliwe teksty Urbana o: ''Bardzo to smutne, póki ma swoją klientelę ks. Jerzy Popiełuszko i wzięciem się cieszą jego czarne msze, do których Michnik służy i ogonem dzwoni''. Przywołam jeszcze jeden fragment: ''Zdychanie upiorów żoliborskiego kapłana''.

Autor pisze o okolicznościach, w których Adam Michnik poznał przyszłego rzecznika rządu PRL I jak przekonuje, nawiązała się między nimi przyjaźń. I trwa do dziś. Nadmienia też o dziejach ''Gazety Wyborczej'', która moim zdaniem, straciła dawną elitarność; stała się biuletynem propagandowym. Przestała się liczyć jako dziennik ogólnopolski, wyraża jedynie słuszne poglądy i przekonania.

Wydarzenia Marca '68 roku oceniam jednak inaczej. Szkoda, że na końcu publikacji nie zamieszczono bibliografii, ale mamy solidne przypisy. Otrzymujemy mnóstwo cytatów, które mogą przytłaczać. Niepotrzebna jest analiza większości tekstów Michnika, zbędne są również dygresje.
Niestety, zastrzeżeń mam znacznie więcej: mimo początkowego, dobrego wrażenia, muszę przyznać, że końcówka publikacji przynosi znaczne rozczarowanie.

Dziennikarz jest przychylny Michnikowi (wybiela go podczas spotkań w Magdalence),czasem aż nadto.
Nie zgadzam się z wywodami Romana Graczyka, broniącego Jana T. Grossa i jego dorobku ''naukowego". Znany jest nam stosunek Wyborczej do kwestii żydowskiej (przedmiot ten jest dobrze opisany w literaturze). Wyrazem tego są kłamliwe dywagacje Anny Bikont ''My z Jedwabnego''.

Kim pan jest, panie redaktorze?

Pytanie to wydaje się zasadne, zwłaszcza w kontekście działalności polityczno-publicystycznej Adama Michnika (dość wspomnieć o kuriozalnym procesie wytoczonym przez naczelnego ''GW'', Jarosławowi Markowi Rymkiewiczowi za słowa o: ''duchownych spadkobiercach Komunistycznej Partii Polski'').

Bohater omawianej książki to postać wielce...

Zacznę od tego, że podtytuł książki: „biografia” jest bardzo mylący. Moim zdaniem nie jest do biografia, lecz mocno rozbudowana polemika. Wrażenie to pogłębia się wraz ze zbliżaniem się na osi czasu do upadku komunizmu. O ile do roku ‘89 możemy jeszcze mówić o biografii z drobnymi komentarzami co do zachowań i/lub intencji głównego bohatera, to po wyborach kontraktowych i powstaniu Gazety Wyborczej, mamy już do czynienia z permanentną polemiką, głównie na tle stosunku Michnika do dekomunizacji i lustracji.
Mimo tych zastrzeżeń książka warta przeczytania. Graczyk nie jest apologetą Naczelnego GW, ale nie jest też wyznawcą „michnikowszczyzny”. Autor stara się być w miarę obiektywny, chociaż nie jest to poziom obiektywizmu np. Artura Domosławskiego („Kapuściński Non-fiction”).

P.S. Biografie powinno się jednak pisać post mortem

Zacznę od tego, że podtytuł książki: „biografia” jest bardzo mylący. Moim zdaniem nie jest do biografia, lecz mocno rozbudowana polemika. Wrażenie to pogłębia się wraz ze zbliżaniem się na osi czasu do upadku komunizmu. O ile do roku ‘89 możemy jeszcze mówić o biografii z drobnymi komentarzami co do zachowań i/lub intencji głównego bohatera, to po wyborach kontraktowych i...

Roman Graczyk podjął się wyjątkowo trudnego zadania, bowiem niełatwo zachować dystans i obiektywizm wobec człowieka, którego życiorys i rola w polskiej polityce od lat budzi skrajnie różne emocje. Myślę, że w dużym stopniu autorowi to się udało.
Biografia Adama Michnika sprawia wrażenie rzetelnej, nie omija żadnych trudnych dla jej bohatera kwestii, a przede wszystkim jest solidnie udokumentowana. Jak dla mnie jest tu jednak zbyt wiele nieistotnych dygresji, drobiazgowych analiz tekstów Michnika czy szczegółowych opisów niektórych historycznych wydarzeń.
Dla mnie najciekawsze są opinie ludzi, którzy w różnym czasie byli blisko Michnika. Jednocześnie dużo do myślenia daje fakt, że odmówiło jakiejkolwiek wypowiedzi kilkadziesiąt osób, które kiedyś przyjaźniły się z nim lub blisko współpracowały.
Nie jest to najłatwiejsza lektura ze względu na ogromną ilość faktów, a na dodatek autor zbyt często traci kontrolę nad chronologią. Przydałoby się również chociaż trochę jakichś (najlepiej dotąd niepublikowanych) archiwalnych zdjęć.
Bez względu na to, jaki kto ma dziś stosunek do Michnika, to nie da mu się odebrać tego, że od blisko sześćdziesięciu lat w mniej czy bardziej bezpośredni sposób aktywnie uczestniczył we wszystkich wydarzeniach zmieniających naszą najnowsza historię. Ta książka pozwala prześledzić jego drogę życiową i choć w części zrozumieć przyczyny przemian, jakie w nim zaszły na przestrzeni tego czasu.
Warto przeczytać.

Roman Graczyk podjął się wyjątkowo trudnego zadania, bowiem niełatwo zachować dystans i obiektywizm wobec człowieka, którego życiorys i rola w polskiej polityce od lat budzi skrajnie różne emocje. Myślę, że w dużym stopniu autorowi to się udało.
Biografia Adama Michnika sprawia wrażenie rzetelnej, nie omija żadnych trudnych dla jej bohatera kwestii, a przede wszystkim jest...

Warto przeczytać.

Warto przeczytać.

Adam Michnik, to obok Jarosława Kaczyńskiego, ojca Tadeusza Rydzyka czy Jerzego Owsiaka, jeden z przywódców czy autorytetów polskiego społeczeństwa. Sporo racji ma Roman Graczyk, gdy stwierdza, że wizja Polski naczelnego Gazety Wyborczej i spór na tym tle z prezesem PiS przypomina (s.437) sławny konflikt Dmowski-Piłsudski.
Dlatego też odbiór biografii pana Adama będzie zależeć od tego, do którego "plemienia" się należy. I patrząc pod tym kątem obydwie strony będą rozczarowane. "Demiurg" nie jest hagiografią, ani paszkwilem, tylko próbą rzetelnej analizy osoby autora "Kościoła- lewicy- dialogu". A dokładniej portretem polityczno-intelektualnym z niewielką domieszką spraw prywatnych. Interesujący dobór rozmówców (dobrze że autor zdążył zapytać ojca Macieja Ziębę, Adama Zagajewskiego czy Jana Lityńskiego),szeroki zakres poruszanych problemów czy rzetelny dobór źródeł to zalety biografii legendarnego opozycjonisty PRL.
Natomiast wadą "Demiurga" jest dla mnie trochę nudny styl pisarski. Wiele wątków pobocznych się dłuży, momentami dygresje przysłaniają bohatera książki. Dość powiedzieć, że na lekturę omawianej pozycji poświęciłem dużo więcej czasu niż na grubszą biografię Zygmunta Baumana, autorstwa Artura Domosławskiego (pan Artur też jest obecny na kartach "Demiurga").
Z drugiej jednak strony czytanie większości późnych esejów Adama Michnika (jak słusznie zauważył Roman Kurkiewicz, ze to wypisy z literatury- s.616) jest chyba nawet trudniejsze i nużące niż lektura wartościowej, choć bardzo nierównej książki Romana Graczyka.

Adam Michnik, to obok Jarosława Kaczyńskiego, ojca Tadeusza Rydzyka czy Jerzego Owsiaka, jeden z przywódców czy autorytetów polskiego społeczeństwa. Sporo racji ma Roman Graczyk, gdy stwierdza, że wizja Polski naczelnego Gazety Wyborczej i spór na tym tle z prezesem PiS przypomina (s.437) sławny konflikt Dmowski-Piłsudski.
Dlatego też odbiór biografii pana Adama będzie...

Książka nierówna, ale bardzo rzetelna. Najmocniejszą jej stroną są świadectwa. Dla kilku - kilkunastu opowieści Romana Kurkiewicza i Antoniego Libery warto przebijać się przez strony nieco mniej atrakcyjne, bo poświęcone biografii intelektualnej. Adam Michnik - tak można wyczytać u Graczyka- ma wielki umysł.
I lichy charakter.
Książka w której nie widać złych intencji autora.

Książka nierówna, ale bardzo rzetelna. Najmocniejszą jej stroną są świadectwa. Dla kilku - kilkunastu opowieści Romana Kurkiewicza i Antoniego Libery warto przebijać się przez strony nieco mniej atrakcyjne, bo poświęcone biografii intelektualnej. Adam Michnik - tak można wyczytać u Graczyka- ma wielki umysł.
I lichy charakter.
Książka w której nie widać złych intencji autora.