Polska-Rosja. Historia obsesji, obsesja historii
- Kategoria:
- historia
- Wydawnictwo:
- Wydawnictwo Literackie
- Data wydania:
- 2021-02-24
- Data 1. wyd. pol.:
- 2021-02-24
- Liczba stron:
- 452
- Czas czytania
- 7 godz. 32 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788308073520
- Tagi:
- historia Polski Polska Rosja
Książka autorów bestsellerowych Zwrotnic dziejów.
Fascynująca rozmowa z prof. Andrzejem Chwalbą o polsko-rosyjskiej historii i jej wariantach.
Skąd się wzięła polsko-rosyjska obsesja?
Dlaczego ciągle nam z Rosją nie po drodze?
Które momenty w historii stosunków Polski z Rosją okazały się decydujące dla Polaków, Europejczyków i świata?
Wybitny i ceniony historyk Andrzej Chwalba oraz dziennikarz Wojciech Harpula, wykorzystując formę wywiadu, sprawdzoną w książce Zwrotnice dziejów, koncentrują się tym razem na relacjach Polski z „niewygodnym” sąsiadem. Zadają pytania o historię i dynamikę relacji polsko-rosyjskich, decydujące procesy i kluczowe momenty, które zaważyły na losach obu państw. Unia w Krewie 1385 roku, bitwa pod Orszą w 1514, wojny z Moskwą za Batorego, zajęcie Moskwy w 1610, początek „oddawania pola” Rosji w rozejmie andruszowskim, rozbiory, XIX-wieczne powstania narodowe, wreszcie Bitwa Warszawska 1920, zbrodnia katyńska i powojenna instalacja komunistów w Polsce.
Autorzy rzetelnie i zarazem barwnie wyjaśniają, dlaczego do dziś cień Rosji kładzie się na stosunkach wewnętrznych i międzynarodowych Polski.
Prowokujące pytania, odważne diagnozy, wnikliwe analizy. Lektura niezbędna dla każdego miłośnika historii.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Frapująca rozmowa o polsko-rosyjskiej historii
„Rozmawialiśmy o kolejnych epizodach, mających decydujący wpływ na to, jak układały się wzajemne relacje Polski i Rosji. Staraliśmy się patrzeć na nie z polskiej, ale także rosyjskiej perspektywy. Dzięki temu każdy sam może ocenić, czy nasze postrzeganie Rosji ma racjonalne podstawy, czy wynika z automatycznego odruchu”.
Historia – piszę to po raz kolejny – jest fascynującą dziedziną nauki. Ci, którzy twierdzą inaczej po prostu jej nie rozumieją. Tymczasem jest ona arcyciekawa, skutki wydarzeń nawet z zamierzchłej przeszłości odczuwamy także dziś. Powiem więcej, jeśli chcemy zrozumieć współczesną politykę, współczesne stosunki międzynarodowe, musimy zacząć od zgłębienia i zrozumienia historii. Po prostu nie można inaczej.
Udowadnia to znakomita książka Andrzeja Chwalby i Wojciecha Harpuli pod frapującym tytułem „Polska – Rosja. Historia obsesji, obsesja historii”. Duet autorów jest już znany czytelnikom, choćby ze „Zwrotnic dziejów”. Andrzej Chwalba to znany historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor wielu znakomitych książek. Wojciech Harpula jest dziennikarzem i politologiem.
Ich najnowsza publikacja ma formę rozmowy. Jest to po prostu wyśmienita dyskusja o historii szeroko pojętych stosunków polsko-rosyjskich. Już sam tytuł przykuwa uwagę i skłania do refleksji. Czy faktycznie oba państwa mają na swoim punkcie obsesję? Jeśli tak jest faktycznie, to jak do tego doszło? Wszak Kraków jest dość daleko położony od Moskwy. Dlaczego więc Rosja jest dla Polski wrogiem „z definicji”? Wreszcie, czy jest szansa na jakiekolwiek przełamanie tej obustronnej obsesji?
Andrzej Chwalba i Wojciech Harpula proponują czytelnikom prawdziwą historyczną ucztę. Jest to jedna z najlepszych książek historycznych tego roku, jestem pewien. Wielka erudycja rozmówców i głęboka wiedza podana w przystępnej formie – oto prosty przepis na sukces. Czytając tę publikację, wręcz rozkoszowałem się wspaniałym wykładem profesora Andrzeja Chwalby. Wszystkie swoje tezy wygłaszał z wielkim szacunkiem dla prawdy historycznej. Nie dał się „wypuścić” Harpuli do snucia jakiś fantastycznych teorii. Owszem, w książce jest obecny wątek historii alternatywnej, jednak zawsze bardzo ostrożnie i z wyczuciem prowadzony.
Publikacja omawia stosunki między Polską a Rosją od X wieku do czasów współczesnych. Już przyjęcie chrztu zaważyło o pęknięciu wśród Słowian. Oczywiście Kościół był jeszcze niepodzielony. Niemniej jednak ogromne znaczenie miało, czy dany władca przyjmował chrzest w obrządku łacińskim, czy bizantyjskim. Jest to czynnik, który na zawsze poróżnił Polskę i Rosję.
Jednak czy nasze zwrócenie się na Wschód było bezalternatywne? Oczywiście zaważyła tutaj unia polsko-litewska. Od chwili jej zawarcia Polska przestawiła niemal całą politykę zagraniczną na kierunek wschodni. Jagiełło objął tron w Krakowie, a nie w Moskwie. Litwa zaś nie była w stanie sama walczyć z rosnącym w siłę Księstwem Moskiewskim. Konieczna była pomoc korony.
Czy gdyby mężem Jadwigi został kto inny, historia potoczyłaby się inaczej? Czy zamiast na wschód, spoglądałaby Polska na Śląsk i Pomorze? Nie jest to przesądzone, choć wydaje się prawdopodobne.
Jednak unia z Litwą stała się faktem. Kwestią czasu było bezpośrednie starcie Polski i Rosji. Starcie, które trwało kilkaset lat i toczyło się ze zmiennym szczęściem dla obu stron. Czyż Polacy nie opanowali Moskw? Czyż Władysław Waza nie został wybrany carem? Mimo tego z dniem 17 września straciliśmy – owiane pewnymi mitami – Kresy. Stalin okazał się najpotężniejszym z rosyjskich carów.
Jestem pewien, że niektóre fragmenty rozmowy Chwalby z Harpulą burzą nasze utarte wyobrażenia o przeszłości. Mam tu na myśli głównie osobę i twórczość Adama Mickiewicza. Podobnie jest z oceną funkcjonowania Królestwa Polskiego. Profesor Andrzej Chwalba chce pewne mity czy obiegowo funkcjonujące opinie zestawić z prawdą historyczną i czyni to w świetnym stylu.
Reasumując, Polska – Rosja. Historia obsesji, obsesja historii” to znakomita lektura. Uważam, że dla wszystkich miłośników historii Polski to pozycja wręcz obowiązkowa. Książka nie nuży, dostarcza natomiast mnóstwa wiedzy oraz historycznych ciekawostek. Wielka erudycja obu rozmówców czyni lekturę prawdziwą przyjemnością. Oby więcej takich historycznych książek – skierowanych do szerokiego grona odbiorców, a jednocześnie rzetelnych i niegoniących za tanią sensacją. Zdecydowanie polecam.
Wojciech Sobański
Oceny
Książka na półkach
- 344
- 193
- 47
- 27
- 12
- 10
- 7
- 7
- 6
- 5
OPINIE i DYSKUSJE
Świetna lektura, potężna dawka wiedzy dla laika. Dowiemy się co to jarłyk, poznamy reakcję posła moskiewskiego na zawarcie Unii Lubelskiej, przeczytamy jak Rosjanie budowali swoje wpływy w Polsce jeszcze na wiele lat przed rozbiorami. Podoba mi się naprzemienne przedstawianie perspektyw polskiej i rosyjskiej z uwzględnieniem czynników wewnętrznych. Analitycznie, bez zacietrzewienia.
Świetna lektura, potężna dawka wiedzy dla laika. Dowiemy się co to jarłyk, poznamy reakcję posła moskiewskiego na zawarcie Unii Lubelskiej, przeczytamy jak Rosjanie budowali swoje wpływy w Polsce jeszcze na wiele lat przed rozbiorami. Podoba mi się naprzemienne przedstawianie perspektyw polskiej i rosyjskiej z uwzględnieniem czynników wewnętrznych. Analitycznie, bez...
więcej Pokaż mimo toIstotą książki, analogicznie jak w przypadku wcześniejszego dzieła autorów, czyli "Zwrotnic dziejów" oprócz bardzo "treściwego" opisu relacji polsko-rosyjskich jest komentarz przedstawiający kluczowe momenty i alternatywne wersje zdarzeń opierające się o inne, chociaż prawdopodobne decyzje władców, dowódców czy polityków.
Autorzy starają się nie narzucać swoich poglądów, a interpretacje zdarzeń opierają, kiedy jest to tylko możliwe, na dokumentach historycznych.
Największą zaletą książki jest przedstawienie historii inaczej niż w szkole - nie jako listy dat, miejsc i nazwisk, ale raczej procesów i ciągów przyczynowych, które czasami trwają setki lat. Uboczny skutek takiej prezentacji jest taki, że w pewnym momencie orientujemy się, że splot wcześniejszych wydarzeń i określone okoliczności mogą doprowadzić do sytuacji, w której wszystkie karty są już rozdane i wydarzenia po prostu muszą potoczyć się określonym torem.
Istotą książki, analogicznie jak w przypadku wcześniejszego dzieła autorów, czyli "Zwrotnic dziejów" oprócz bardzo "treściwego" opisu relacji polsko-rosyjskich jest komentarz przedstawiający kluczowe momenty i alternatywne wersje zdarzeń opierające się o inne, chociaż prawdopodobne decyzje władców, dowódców czy polityków.
więcej Pokaż mimo toAutorzy starają się nie narzucać swoich poglądów, a...
Książka którą powinien poznać każdy mający średnią wiedzę o historii, lub szukający jej. Z wiedzą podstawową raczej bym nie polecał ze względu na liczbę faktów i postaci, które dla dyskutujących są uznawane jako powszechnie znane (a często nie są).
Trend pisania książek "co by było gdyby" w ostatnich kilku latach bardzo rozkwitł, co można oceniać dwojako: nie chcemy się już zajmować faktografią i historiografią lub szukamy ujścia fantazji w odniesieniu do historii. Tak czy owak dużo lepszym pomysłem jest zebrać wszystkie takie prawdopodobieństwa do kupy w jednej książce aniżeli psuć opisy stricte historyczne.
Andrzej Chwalba (bo on w większości opowiada) jest postacią powszechnie znaną i szanowaną w towarzystwie historycznym. Nie mniej, tak jak każdy, ma swoje poglądy, które często mogą razić lub nawet zastanawiać. W tym wydaniu dobrze się to słucha (wybrałem audiobook) i z wielką chęcią powtórzę w najbliższym czasie tę wędrówkę przez wieki z wydarzeniami alternatywnymi.
Wszystko jest ciekawie tłumaczone i raczej nie ma takich momentów gdzie poglądy prof. Chwalby nie obronią się.
Szczerze polecam.
Książka którą powinien poznać każdy mający średnią wiedzę o historii, lub szukający jej. Z wiedzą podstawową raczej bym nie polecał ze względu na liczbę faktów i postaci, które dla dyskutujących są uznawane jako powszechnie znane (a często nie są).
więcej Pokaż mimo toTrend pisania książek "co by było gdyby" w ostatnich kilku latach bardzo rozkwitł, co można oceniać dwojako: nie chcemy się...
Z dużą przyjemnością przeczytałem przed dwoma laty „Zwrotnice dziejów”, czyli rozmowę redaktora Wojciecha Harpuli z profesorem Andrzejem Chwalbą o alternatywnych możliwościach potoczenia się dziejów naszego kraju. Dlatego, gdy tylko dowiedziałem się, że Wydawnictwo Literackie przygotowuje wydanie drugiej wspólnej pozycji obu autorów, tym razem traktującej o burzliwych – mało powiedziane, prawda? – stosunkach między Polską i Rosją, musiałem ją mieć na półce. I znowu nie jest to miejsce zmarnowane. Ale po kolei.
Autorzy próbują opowiedzieć na pytanie, czy w historii relacji Polski i Rosji były momenty, które mogły całkowicie odmienić ich bieg i sprawić, że być może dziś widzielibyśmy w Rosjanach bratni naród, a w Rosji – przyjaznego partnera. Wyjaśniają, dlaczego polsko-rosyjskie dzieje ułożyły się w sposób znany z podręczników historii, i sprawdzają, czy mogły ułożyć się inaczej. Autorzy przy tym są wierni swoim zasadom. Nie powołują do życia fikcji, nie fantazjują, ale operują postaciami, zdarzeniami i procesami historycznymi wedle akceptowalnych naukowo reguł. Najpierw przedstawiają, do czego i w jaki sposób doszło, a potem starają się wyjaśnić, czy mogło stać się inaczej i jakie byłyby tego skutki.
Jak potoczyłyby się losy obu krajów, gdyby ich władcy wybrali inne „państwowe” religie? Czy możliwa była unia polsko-litewsko-rosyjska? Czy była szansa na uniknięcie dramatu rozbiorów? Ile niezależności (a może i wcześniejszej niż od 1918 roku niepodległości…) w Cesarstwie Rosyjskim udałoby się wypracować Polakom, gdyby nie powstania? To tylko kilka z wielu pytań, które padają w tym wywiadzie. Tematy do rozważań kończą się wraz z drugą wojną światową. Jak tłumaczą autorzy, wraz z podpisaniem aktu Ribbentrop–Mołotow i przegraną kampanią wrześniową Polacy zostali bowiem pozbawieni możliwości jakiegokolwiek wyboru i nie mogli w żaden sposób obronić się przed Stalinem.
Tytuł książki zwięźle i niezwykle celnie podsumowuje polsko-rosyjskie relacje, a zwłaszcza ich percepcję w czasach nam współczesnych. Dlaczego stosunki polityczne między Warszawą a Moskwą są lodowate? W dużej mierze dlatego, że obie stolice zaczęły używać historii jako instrumentu prowadzenia polityki. „Wątki z przeszłości w rękach polityków (publicystów, propagandzistów) stały się narzędziami służącymi do ofensywy mającej naruszyć narrację historyczną przeciwnika lub do obrony własnej przestrzeni pamięci” – czytamy we wstępie. W sytuacji konfliktowej prawda historyczna schodzi na drugi plan lub wręcz całkowicie przestaje mieć znaczenie. Tezy kreowane przez „przemysły historyczne” zaczynają brać górę nad faktami, które najczęściej są albo naginane do własnych potrzeb albo po prostu ostentacyjnie pomijane.
Z drugiej strony wyolbrzymia się te, które pozwalają utrwalać wzajemny, mocno niekorzystny obraz Polski w Rosji i Rosji w Polsce. Oczywiście tylko po to, aby zaspokoić doraźne polityczne interesy i interesiki, wcale nie kwapiąc się do refleksji, jakie konsekwencje taka polityka przyniesie w przyszłości. „Oba kraje i narody dźwigają ciężki bagaż pięciuset lat historii pełnej konfliktów i wojen – przypominają autorzy. – Dziś politycy po obu stronach nie tylko pilnują, by nie stał się ani o gram lżejszy, ale dokładają do niego kolejne kamienie. Brakuje rzeczowego, bezstronnego, uwzględniającego racje i motywacje obu stron spojrzenia na bogatą i skomplikowaną historię relacji Polski i Rosji”.
Andrzej Chwalba to uznany historyk, z kolei Wojciech Harpula to ceniony dziennikarz. Wydawałoby się, że ten drugi będzie się tylko przysłuchiwał, biernie asystował wywodom naukowca, ale Harpula jest równorzędnym partnerem w dyskusji na tyle, na ile pozwala mu wiedza, a ta jest niemała. Zadaje celne pytania, czasami prowokuje, a czasami podsuwa pewne tropy. Rozmowa, mimo że toczona na blisko 500 stronach, jest dynamiczna, wątki nie są niemiłosiernie rozwleczone, autorzy nie skaczą po tematach bez ładu i składu, kończąc rozpoczętą myśl, aby zaraz zająć się kolejnym zagadnieniem. Na tyle dobrze się to czyta, że chciałoby się, aby poruszono jeszcze kilka innych tematów z przebogatej i trudnej historii relacji pomiędzy sąsiadami.
Po świetnych i bestsellerowych „Zwrotnicach dziejów” byłem pewien, że i tym razem mogę się spodziewać lektury na wysokim poziomie. I nie zawiodłem się. Po pierwsze, od strony technicznej do pracy wykonanej przez wydawnictwo nie można się przyczepić. Po drugie, wydaje mi się, że zawiedzeni książką nie będą ci Czytelnicy, którzy stronią od historii alternatywnych, zwłaszcza tych graniczących z naukową fantastyką, tak niemile widzianą w akademickich progach uczelni. Nie obawiajcie się, tutaj domysłów wziętych z sufitu, niemających podstaw w wiedzy i analizach naukowych, nie znajdziecie. Reasumując, jest to pozycja obowiązkowa dla osób interesujących się stosunkami polsko-rosyjskimi, i tych wszystkich, którzy o historii lubią sobie pogdybać.
Z dużą przyjemnością przeczytałem przed dwoma laty „Zwrotnice dziejów”, czyli rozmowę redaktora Wojciecha Harpuli z profesorem Andrzejem Chwalbą o alternatywnych możliwościach potoczenia się dziejów naszego kraju. Dlatego, gdy tylko dowiedziałem się, że Wydawnictwo Literackie przygotowuje wydanie drugiej wspólnej pozycji obu autorów, tym razem traktującej o burzliwych –...
więcej Pokaż mimo toKsiążki o XIX wieku prof. Andrzeja Chwalby zaciekawiły mnie już na studiach, teraz lektura o relacjach polsko-rosyjskich na przestrzeni wieków była dla mnie przyjemnością!
Książki o XIX wieku prof. Andrzeja Chwalby zaciekawiły mnie już na studiach, teraz lektura o relacjach polsko-rosyjskich na przestrzeni wieków była dla mnie przyjemnością!
Pokaż mimo toPo roku wojny w Ukrainie widać jak bardzo życzeniowa była ocena Rosji wypowiedziana na końcu książki. Nic się nie zmienia w Moskwie, ta sama imperialna polityka, okrucieństwo wobec wroga, pęd do odzyskiwania wszystkiego co kiedyś uznali za "ruskie". Moskwa uznaje jedynie dyktat siły.
Po roku wojny w Ukrainie widać jak bardzo życzeniowa była ocena Rosji wypowiedziana na końcu książki. Nic się nie zmienia w Moskwie, ta sama imperialna polityka, okrucieństwo wobec wroga, pęd do odzyskiwania wszystkiego co kiedyś uznali za "ruskie". Moskwa uznaje jedynie dyktat siły.
Pokaż mimo to"Polska-Rosja. Historia obsesji, obsesja historii" to rozmowa politologa i dziennikarza Wojciecha Harpuli z historykiem, kierownikiem Zakładu Antropologii Historycznej UJ, prof. Andrzejem Chwalbą.
Jak ja żałuję, że nie zgłębiałam historii w szkole średniej. Jaka to jest fascynująca dziedzina wiedzy! Ile poznanie i zrozumienie jej daje osobistej satysfakcji. Niewątpliwie wpływ na to ma forma przekazania wiedzy. Książka ta jest znakomitym przykładem tego, jak historia może być fascynująca, niewiarygodnie wyśmienita i cholernie dobra! Jeśli chcecie dowiedzieć się czegoś epicko mądrego i wartościowego, to jest to lektura dla Was. A ja już teraz wiem, że będzie to jedna z moich najlepszych książek historycznych tego roku.
Panowie odsłaniają przed czytelnikiem niepokojący fakt, że obecnie Moskwa i Warszawa często używają motywów historycznych do prowadzenia bieżącej polityki. Historia stała się instrumentem politycznym, a politycy grają wątkami z przeszłości. Mamy oziębłe stosunki, brakuje kontaktów kulturalnych i naukowych. Za to jak grzyby po deszczu pojawiają się "fachowcy" formujący pogląd opierający się wyłącznie na podstawie fatalnych doświadczeń z naszymi sąsiadami. Nasze wyobrażenia nt. Rosji śmiało możemy zawrzeć w kilku hasłach: rozbiory, Sybir, 17 września, Katyń, komuna.
Natomiast prawda jest taka, że należałoby zrozumieć, jak siebie postrzegają Rosjanie - jako wielki prawosławny imperatyw, odrębny od reszty świata, łączący dziedzictwo Rzymu i Bizancjum. Rosja widzi siebie jako "Trzeci Rzym", który nie może upaść, przeciwstawia się "złemu światu" oraz ma moralny obowiązek poszerzania granic imperium. Rosja podąża swoją dziejową drogą, z której nie zrezygnuje, ona zawsze swoją wielowiekową tożsamość budowała na konfrontacji, a nie brataniu się z Zachodem. A skąd wynika takie myślenie?...
Narracja autorów daje odpowiedź na to pytanie. Jest ona wnikliwą analizą dziejowych momentów i historycznych wątków. Wyjaśnia, że aby zrozumieć teraźniejszość chłodnych wzajemnych stosunków, trzeba zagłębić się w przeszłość relacji polsko-rosyjskich.
Książka dobra, ważna, wnikliwa, precyzyjna. Sięgnijcie po nią, jest warta głębszej uwagi!
Jeśli podoba Wam się moja recenzja, to zapraszam po więcej:
https://www.instagram.com/anemonenemorose/
"Polska-Rosja. Historia obsesji, obsesja historii" to rozmowa politologa i dziennikarza Wojciecha Harpuli z historykiem, kierownikiem Zakładu Antropologii Historycznej UJ, prof. Andrzejem Chwalbą.
więcej Pokaż mimo toJak ja żałuję, że nie zgłębiałam historii w szkole średniej. Jaka to jest fascynująca dziedzina wiedzy! Ile poznanie i zrozumienie jej daje osobistej satysfakcji. Niewątpliwie...
świetnie się ją czyta, bardzo dużo wiedzy w przystępnej formie. Niestety im bliżej czasów współczesnych tym bardziej panowie tracą rezon.
świetnie się ją czyta, bardzo dużo wiedzy w przystępnej formie. Niestety im bliżej czasów współczesnych tym bardziej panowie tracą rezon.
Pokaż mimo toSpacer przez wieki stosunków polsko-rosyjskich. Nie zawsze było tak źle, jak nam wpajano. Nie zawsze było tak bohatersko i mądrze, jak sądziliśmy. Niestety, dziś widać jak nigdy, że Dzieje głupoty w Polsce, aż proszą się o obowiązkową lekturę. Poglądy autora wyważone, mądre, a wiedza ogromna, więc naprawdę warto pójść na ten spacer.
Spacer przez wieki stosunków polsko-rosyjskich. Nie zawsze było tak źle, jak nam wpajano. Nie zawsze było tak bohatersko i mądrze, jak sądziliśmy. Niestety, dziś widać jak nigdy, że Dzieje głupoty w Polsce, aż proszą się o obowiązkową lekturę. Poglądy autora wyważone, mądre, a wiedza ogromna, więc naprawdę warto pójść na ten spacer.
Pokaż mimo toHistoryczna książka, która jest ciekawa. Będąc w szkole bym w to nie uwierzyla. Na początku trochę powiało fajnopolactwem (nie czytajcie 1 rozdziału;)Ps: zazdroszczę profesorowi wiedzy.
Historyczna książka, która jest ciekawa. Będąc w szkole bym w to nie uwierzyla. Na początku trochę powiało fajnopolactwem (nie czytajcie 1 rozdziału;)Ps: zazdroszczę profesorowi wiedzy.
Pokaż mimo to