Krajobraz strachu. Jak stres i strach kształtują życie zwierząt

Muszę zacząć od tego, że tytuł może wprowadzać w błąd. Jeśli ktoś oczekuje szerokiej reprezentacji zwierząt z różnych gromad to się zawiedzie. Książka jest o ptakach, a nieliczne wzmianki o innych zwierzętach pojawiają się wyłącznie tam, gdzie nie ma badań dotyczących ptaków. Książka porusza temat strachu mierzonego poziomem kortykosteronu czyli hormonu stresu. Autor nie opiera się na subiektywnym analizowaniu zachowań zwierząt tylko na twardych danych doświadczalnych. Przytacza solidną ilość badań, podaje źródła. Omawia takie zagadnienia jak: wpływ obecności człowieka i innych drapieżników, migracje, rozmnażanie, żerowanie, wpływ środowiska, wieku, a nawet płci. Można znaleźć informacje o neofobii, komunikacji oraz historycznym podejściu do zwierząt i ewolucji w podejściu do tego czy są zdolne do odczuwania czegokolwiek. Książka jest napisana przystępnym językiem, bez naukowego żargonu. Są pewne uproszczenia, niektóre tematy zajmują więcej miejsca i wpleciono w nie anegdoty, inne są ledwo liźnięte. Mam trochę zastrzeżeń do redakcji i korekty ale to wciąż bardzo dobra książka.

Muszę zacząć od tego, że tytuł może wprowadzać w błąd. Jeśli ktoś oczekuje szerokiej reprezentacji zwierząt z różnych gromad to się zawiedzie. Książka jest o ptakach, a nieliczne wzmianki o innych zwierzętach pojawiają się wyłącznie tam, gdzie nie ma badań dotyczących ptaków. Książka porusza temat strachu mierzonego poziomem kortykosteronu czyli hormonu stresu. Autor nie...

Bardzo nie lubię, gdy pozytywne oczekiwania względem jakiejś książki zostają przyćmione brzydkim poczuciem "nacięcia się". Coś takiego towarzyszyło mi w trakcie pierwszego, bliższego kontaktu z zawartością owej książki. Okazało się bowiem, że tytułowe zwierzęta to - i owszem - kręgowce. Z góry założyłam, że na pierwszej (i każdej kolejnej, tak byłoby najlepiej) linii frontu tłoczyć się będą ssaki. Najsilniej intrygujący mnie posiadacze czterech łap, kopyt, tudzież racic. Gdybym choć odrobinę wysiliła mózgownicę, łącząc uważnie poszczególne kropki (profesja autora),zdziwienie nie uderzyłoby jak przysłowiowy grom. Tymczasem niespodzianka - rzecz będzie o ptakach.

Jaki mam stosunek do skrzydlatych milusińskich? Umiarkowanie podobny do tego, jaki wykazuje pies w obliczu napotkanego jeża (bez ssaków ani rusz, nawet gdy idzie o porównania). Czy to za sprawą godnej pozazdroszczenia  umiejętności dosłownego bycia "ponad", nieuchwytności, czy mocy nieprzystającej do  niewielkich rozmiarów. O ile instrukcja obsługi czworonożnego zaplecza wydaje się zawiła, acz "do ogarnięcia", o tyle ptasie prawidła stanowią iście ikeowski groch z kapustą. Tym większym szacunkiem i podziwem darzę wszystkich skrzydłolubów.

Rozwijając moje początkowe utyskiwanie - nie przypominam sobie równie satysfakcjonującego rozczarowania. Bo choć czuję się zbyt głupia na zrozumienie bohaterów tej sztuki, to sam jej scenariusz zasługuje na piątkę. Z gigantycznym plusem. Jestem pod wrażeniem zgrabnego ujęcia dziesiątek źródeł, zaleceń badawczych i osobistych doświadczeń. Każda kolejna strona ociekała pasją i zapałem. Wszystko to okraszono jakże bogatym materiałem ilustracyjnym (dlatego właśnie uwielbiam serię EKO). A język... Siłą rzeczy, nie sposób było zrezygnować z naukowych wtrętów. Trybiki pracowały na najwyższych obrotach, ciarki wstępowały na plecy ("Misterium życia zwierząt" sprawiło, że hipokamp nawiedza mnie w największych koszmarach),ostatecznie jednak podołałam. Wyrozumiałość autora - dla ptasich poczynań, dla nieposiadających wiedzy akademickiej czytelników, dla wszystkich, którzy tego potrzebują - zasługuje na dodatkowe punkty.

Ogromnie doceniam wkład naukowy omawianej pozycji. Nie wróżę sobie rychłego wstąpienia w szeregi ornitologicznej braci, niemniej zderzenie z uskrzydlonym krajobrazem strachu na długo zapisze się w mej pamięci.

Bardzo nie lubię, gdy pozytywne oczekiwania względem jakiejś książki zostają przyćmione brzydkim poczuciem "nacięcia się". Coś takiego towarzyszyło mi w trakcie pierwszego, bliższego kontaktu z zawartością owej książki. Okazało się bowiem, że tytułowe zwierzęta to - i owszem - kręgowce. Z góry założyłam, że na pierwszej (i każdej kolejnej, tak byłoby najlepiej) linii frontu...

O tym, jak stres wpływa na życie ptaków. Dużo się dowiedziałam, pożyteczna książka. Sporo czarno-białych fotografii. Trochę niedociągnięć językowych.

O tym, jak stres wpływa na życie ptaków. Dużo się dowiedziałam, pożyteczna książka. Sporo czarno-białych fotografii. Trochę niedociągnięć językowych.

DNF: 180/400 (45%)
Do tego reportażu podeszłam z dużą nadzieją na to, że odmieni on moje podejście co do tego gatunku. Temat wydawał mi się bardzo interesujący. Niestety, nie udało się.

Po pierwsze: tytuł jest BARDZO mylący. "Jak stres i strach kształtują życie PTAKÓW" - taki powinien być właściwy tytuł. Na tyle stron, ile przeczytałam może z 20 było nie na temat ptaków. Gdybym wiedziała, że tak będzie wyglądać ta książka, to na pewno bym nie chciała jej dostać w swoje ręce. Zwyczajnie w świecie nie interesuję się na tyle ornitologią, żeby czytać wyłącznie o tym książkę.

Na plus zaliczyłabym prosty język i styl pisania, oraz to jak autor tłumaczy każde pojęcie czy zagadnienie. Widać, że jest to człowiek z pasją, który kocha to co robi.

DNF: 180/400 (45%)
Do tego reportażu podeszłam z dużą nadzieją na to, że odmieni on moje podejście co do tego gatunku. Temat wydawał mi się bardzo interesujący. Niestety, nie udało się.

Po pierwsze: tytuł jest BARDZO mylący. "Jak stres i strach kształtują życie PTAKÓW" - taki powinien być właściwy tytuł. Na tyle stron, ile przeczytałam może z 20 było nie na temat ptaków....

Fascynująca opowieść o tym jak strach organizuje życie tych, którzy się boją. Autor opowiada przede wszystkim o ptakach, ale nie tylko. Wiele opisanych mechanizmów jest uniwersalnych, a więc dotyczy także zwierząt czy ludzi.
Jednak jest to przede wszystkim ptasia książka, pełna ciekawych informacji o ptakach, w sensie ciekawych pewnych schematów, oraz pełna fascynacji, autora, ptakami.

Autor bardzo interesująco pokazuje, jak wszystko jest ze sobą powiązane, a wiele rzeczy, wydawałoby się, oczywistych, wcale oczywistych nie jest. Opisuje zachowania ptaków w połączeniu z konkretnymi sytuacjami wywołującymi lęk; oraz sposoby, które stosują ptaki , żeby się ochronić przez niebezpieczeństwem i wychować młode.

W książce jest dużo zdjęć i rysunków, czarno białych, co dobrze pasuje do treści.

Fascynująca opowieść o tym jak strach organizuje życie tych, którzy się boją. Autor opowiada przede wszystkim o ptakach, ale nie tylko. Wiele opisanych mechanizmów jest uniwersalnych, a więc dotyczy także zwierząt czy ludzi.
Jednak jest to przede wszystkim ptasia książka, pełna ciekawych informacji o ptakach, w sensie ciekawych pewnych schematów, oraz pełna fascynacji,...

Książka przede wszystkim w 99% dotyczy tematyki ptaków - uwaga na tytuł i opis! Treść ma formę zbiorów tekstów popularnonaukowych z niewielkim komentarzem od autora. Pan Zbyryt opierając się na badaniach naukowych wyjaśnia jak ptaki działają pod wpływem stresu (głód, lęgi, wędrówki, rozród, życie w mieście, itp.). Dla osób związanych zawodowo lub pasjonatów mogą to być oczywistości, jednak przeciętnemu człowiekowi, który dopiero poznaje świat ptaków książka z pewnością dostarczy mnóstwo informacji. Biorąc pod uwagę dość trudną tematykę i to że na rynku jest to chyba pierwsza polska książka, która dotyka obszaru strachu wśród ptaków, w mojej opinii, jest to bardzo dobra pozycja. Ciężko mi wystawić konkretną ocenę. Z jednej strony książka zawiera tak wiele informacji, że trudno je zapamiętać, a z drugiej myślę że jest jeszcze wiele aspektów, które można poruszyć. 6,5-9/10

Książka przede wszystkim w 99% dotyczy tematyki ptaków - uwaga na tytuł i opis! Treść ma formę zbiorów tekstów popularnonaukowych z niewielkim komentarzem od autora. Pan Zbyryt opierając się na badaniach naukowych wyjaśnia jak ptaki działają pod wpływem stresu (głód, lęgi, wędrówki, rozród, życie w mieście, itp.). Dla osób związanych zawodowo lub pasjonatów mogą to być...

(-) Tytuł książki wprowadza w błąd, ponieważ dotyczy w 90% TYLKO PTAKÓW! Gdybym to wiedziała, nie kupiłabym jej, bo ptaków nie lubię...
Niewiele treści dotyczy ssaków oraz in. gromad zwierząt.
(-) Brak fotografii.
(+) Są rysunki, lecz wyłącznie czarno-białe.

1. Rozdział - Anatomia strachu, czyli czym jest stres i strach.

2. Czy ptaki się boją? czyli o emocjonalnym życiu ptaków.

3. Krajobraz strachu, czyli jak stres i strach potrafią kształtować otoczenie.

4. Narodziny stresu czyli jak strach wpływa na rozmnażanie.

5. Najeść się strachu czyli o żerowaniu w stresie i przy braku pokarmu.

6. Stres w wielkim mieście czyli jak środowisko i jego elementy stresują ptaki.

7. Strach a płeć, wiek i inteligencja - kto boi się bardziej - on czy ona?

8. Strach a odgłosy czyli komunikacja w obliczu zagrożenia.

9. Neofobia czyli strach w obliczu nowości.

10. Strach w obronie przyrody czyli jak ratować ginące gatunki.

11. Strach w drodze czyli jak stres i strach wypływają na wędrówki ptaków.

Jak widać, książka niemal w całości przeznaczona dla ornitologów oraz ptakolubnych.
Nie dla mnie, ale przeczytałam z ciekawością, aczkolwiek z umiarkowanym zapałem.

"Nie sugeruje, że należałoby tam wprowadzić drapieżniki, jak lwy czy tygrysy, by ludzie zaczęli bardziej dbać o zdrowie, kondycję i zachowanie odpowiedniej masy ciała, a dzięki temu mogli szybciej uciekać. Pragnę tylko podkreślić, jak bardzo nasze życie się zmieniło w ostatnim czasie, i przestało być zgodne z naturalnym rytmem natury."

"My patrzymy na świat trichromatycznie, a ptaki tetrachromatycznie (ptaki wychwytują 4 rodzaje kolorów: czerwone, zielone, niebieskie i ultrafiolet)."

(-) Tytuł książki wprowadza w błąd, ponieważ dotyczy w 90% TYLKO PTAKÓW! Gdybym to wiedziała, nie kupiłabym jej, bo ptaków nie lubię...
Niewiele treści dotyczy ssaków oraz in. gromad zwierząt.
(-) Brak fotografii.
(+) Są rysunki, lecz wyłącznie czarno-białe.

1. Rozdział - Anatomia strachu, czyli czym jest stres i strach.

2. Czy ptaki się boją? czyli o emocjonalnym życiu...

[  ] The ghosts of predators past - hipoteza duchów drapieżców
[  ] Półroczne dzieci boją się węży i pająków
[  ] Lemury boją się ptaków, choć im nie zagrażają - ale podobne, które już wymarły im zagrażały
[  ] Kapturki nie rozpoznają zagrożenia w ślimaku nawet kiedy na ich oczach zjada leg
[  ] Warunkowanie strachem

[  ] Teoria czerwonej królowej: trzeba być tak szybko jak się potrafi żeby zostać w tym samym miejscu (ewolucyjny wyścig zbrojeń m. In. na linii drapieżnik - ofiara)


[  ] Kartezjusz, XVIII w., zwierzęta-maszyny
[  ] Teoria umysłu + wiem, że Ty wiesz (drugi poziom intencjonalności),ptaki wiedzą, w którym kierunku patrzymy (nie wlecą do dziupli jak na nią patrzymy)
[  ] Zarażenie emocjonalne łączy się z empatią
[  ] Wg neurobiologow nie można mówić o strachu i ptaków, ale o obronnym obwodzie przetrwania, bo brakuje ostatniego elementu, świadomości, nie jesteśmy w stanie sprawdzić czy ptak czuje (monitoruje) to co się dzieje w jej organizmie
[  ] Filogenetyka - bada pochodzenie i pokrewieństwo gatunków
[  ] Frans de Waal! + Marc Bekoff


[  ] Uciekaj albo walcz - fight or flight
[  ] Protoporfiryna - plamki na jajach; na otwartych przestrzeniach ciemniejsze jaja - łatwiej pochłaniają ciepło

[  ] Ruchy Browna - chaotyczne przemieszczanie się w różnych kierunkach z różną prędkością

[  ] Miasto - Zespół deficytu natury (Richard Louv)
[  ] Światło, np. w naszym domach dla ptaków migocze (my 50-60 Hz vs 100-150 Hz u ptaków) - jeśli ktoś trzyma ptaki w domu powinien mieć oświetlenie i wysokiej częstotliwości
[  ] Ptaki mniej boją się ludzi ubranych w kolory zbliżone do ich barw
[  ] Sama świadomość obecności drapieżnika może powodować że ptaki wychowują mniej młodych nawet o 40%

[  ] Habituacja - przyzwyczajenie
[  ] Hoacyn
[  ] Endokrynologia konserwatorska

KORTYKOSTERON

[  ] Człowiek nie zawsze i nie przez każdy gatunek jest postrzegany jako zagrożenie: teoria ludzkiej tarczy
[  ] Szlamniki samice przeleciały około 10000 km z legowisk na Alasce na zimowiska u wybrzeży Nowej Zelandii i wschodniej Australii w ciągu 6-9 dni, niemal cały Ocean Spokojny w linii prostej, bez żadnego odpoczynku.
[  ] Gdy kortykosteron przekroczy przeciętny poziom, ptaki zaczynają ustawiać się we właściwej linii i podążać wzdłuż utartego szlaku migracyjnego. Od tego momentu w nawigacji pomagają inne czynniki, jak położenie gwiazd i Słońca,pole magnetyczne Ziemi, punkty orientacyjne na ziemi a nawet węch.

[  ] The ghosts of predators past - hipoteza duchów drapieżców
[  ] Półroczne dzieci boją się węży i pająków
[  ] Lemury boją się ptaków, choć im nie zagrażają - ale podobne, które już wymarły im zagrażały
[  ] Kapturki nie rozpoznają zagrożenia w ślimaku nawet kiedy na ich oczach zjada leg
[  ] Warunkowanie strachem

[  ] Teoria czerwonej królowej: trzeba być tak szybko...

Jak na tyle stron, to liczyłam na to, że dowiem się więcej tego grubego, a tu niestety dużo zupy. Wyłowiłam z niej kilka smacznych kęsów, a reszta mnie skutecznie usypiała.
A może ja po prostu nie byłam odpowiednim dla tej książki czytelnikiem.

Jak na tyle stron, to liczyłam na to, że dowiem się więcej tego grubego, a tu niestety dużo zupy. Wyłowiłam z niej kilka smacznych kęsów, a reszta mnie skutecznie usypiała.
A może ja po prostu nie byłam odpowiednim dla tej książki czytelnikiem.

Auto wypełnia pewną niszę w literaturze popularnonaukowej. To duży krok naprzód w naukach ekologicznych. Wnikliwa.

Auto wypełnia pewną niszę w literaturze popularnonaukowej. To duży krok naprzód w naukach ekologicznych. Wnikliwa.