3 Maja 1791 r. Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako konstytucja 3 Maja. Była to druga na świecie i pierwsza w Europie ustawa regulująca organizację władz państwowych, a także prawa i obowiązki obywateli, wciąż jeszcze podzielonych na stany. To wiekopomne wydarzenie oraz insurekcja Kościuszkowska z roku 1794 zaniepokoiły państwa zaborcze. Ale dramatem okazała się tzw. Targowica. Która była spowodowana między innymi, niezadowoleniem większości magnaterii, spowodowana umniejszeniem jej wpływów w państwie Polskim. Część szlachty sprzedała duszę diabłu, aby utrzymać przywileje. Doprowadzając do ostatecznego rozbioru naszego państwa, i wymazania go z mapy Europy. Naród polski musiał się pogodzić z tym faktem. Ale nastąpił rok 1830. Czyli kolejne pokolenie naszego narodu, które nie chciało żyć pod butem i być uciskane przez państwa zaborcze. Z 29 na 30 listopada 1830 roku pod zaborem rosyjskim wybuchło powstanie listopadowe. Czy ten zryw narodowowyzwoleńczy miał wobec wielkiej potęgi ciemiężyciela jakikolwiek sens? Jaki miało przebieg? I Czy reportaż Władysława Bortnowskiego „ Łuna nad Solcem 1830” uzupełnił moją wiedzę? Z historii polski dobrze wiemy, że nasza ukochana Polska miała zawsze pod górę. Nasz naród był łakomym kaskiem dla naszych sąsiadów. Dodając konflikty wewnętrzne, które osłabiły nasze państwo na wielu płaszczyznach, prosiliśmy się wręcz o kłopoty. Polska ma coś w sobie z „Mesjanizmu”. Historia naszego kraju jest bardzo burzliwa. Tylko w niektórych okresach w naszego państwa panował pokój, dostatek i szczęście. Wracając do meritum recenzji. Autor przedstawia powody, przebieg i konsekwencje wybuchu powstania listopadowego. Wszystkiego nie będę przytaczał, ale chciałbym istotę tego wydarzenia przybliżyć. Monumentalnym pytaniem, które nasuwa się na pierwszy plan to niewątpliwie sens oraz organizacja „zrywu”. Moim zdanie pomimo, niewątpliwie większej liczebności wojska rosyjskiego, oraz minimalnej szansy powodzenia powstania, to wydarzenie miało sens. Ale dlaczego? Spieszę z odpowiedzią. Polska była uciskana przez trzy państwa zaborcze, co samo w sobie było dla państwa zwłaszcza społeczeństwa z nizin społecznych wielkim dyskomfortem. Kolejni carowie zmniejszali nasze prawa i przestrzeń do normalnego życia. Aż cos pękło. Życie w zniewoleniu, zawieszeniu i wiecznym czyśćcu jest gorsze od śmierci Nasz naród się w pewnym stopniu znalazł w sobie siłę, żeby się zbuntować. Podchorążowie, czyli rezerwa wojskowa, która rozpoczęła powstanie, niosła ze sobą patriotyczne przesłania. A ich pobudki były wzniosłe, wyjątkowe i heroiczne. Historia pokazuje jednak, że można było o wiele więcej „wycisnąć” z tego zrywu. Wielkim problemem powstania okazał się fakt, że żaden generał de facto nie chciał stanąć na czele powstania. Co mówi niestety o niespójności, braku dyscypliny, zaangażowaniu i solidarności wszystkich warstw społecznych. Co o tyle jest smutne, ze powstanie listopadowe miało swoje momenty inicjatywy, które przez nie kompetencje dowództwa zostało zaprzepaszczone. Tak naprawdę siłą oraz motorem napędowym powstania okazało się chłopstwo, które swoim heroizmem pragnęło zmienić nie tylko swój los, ale przyszłość całej ojczyzny. Powstanie upadło ,pomimo, wygrania paru potyczek i kampanii. Konsekwencje przegranego powstania to jeszcze pogłębiona rusyfikacja i wielka emigracja Polaków na Zachód. Ale przy lepszej organizacji, społeczeństwo polskie zdało sobie sprawę, że warto było powalczyć o istotę naszego człowieczeństwa, którego definicją jest „Wolność” !. Jeśli zaś chodzi o moje wrażenia, jeżeli chodzi o kompendium wiedzy, niniejszego reportażu, to dostałem co chciałem. W tym przekroju naszej trudnej historii, pogłębiłem swoją wiedzę. Autor w sposób wnikliwy, rzetelny i klarowny przedstawił blaski i cienie powstania listopadowego. Może nie jest to arcydzieło literackie, ale z pewnością pozycja, która jak najbardziej się nadaje do przeczytania, i spojrzenia pod innym katem na ten ważny moment historii. Summa summarum, reportaż dla każdego z Polaków, którzy chcieliby się dokształcić i zgłębić ten ważny moment historyczny. Dla mnie była to pozycja nad wyraz ciekawa i absorbująca. Nasuwa mi się pewna refleksja: powstanie listopadowe miało racje bytu z dwóch ważnych powodów, scalenie państwa polskiego, które, pomimo, że nie istniało i zniknęło z mapy Europy, nie zapomniało co to jest miłość do ojczyzny. Ale również wielki wpływ na nasza kulturę, sztukę i ówczesny rozwój literatury, który w czasach współczesnych, odbija się echem. Jest bowiem widoczny, odczuwalny i zauważalny, na każdym kroku. Polecam.

3 Maja 1791 r. Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako konstytucja 3 Maja. Była to druga na świecie i pierwsza w Europie ustawa regulująca organizację władz państwowych, a także prawa i obowiązki obywateli, wciąż jeszcze podzielonych na stany. To wiekopomne wydarzenie oraz insurekcja Kościuszkowska z roku 1794 zaniepokoiły państwa zaborcze....