Nie jestem historykiem, więc nie mam porównania z innymi tego typu książkami. Mogę tylko powiedzieć o swoich odczuciach na temat tej książki. Przeczytałem 150 stron zainteresowały mnie dwie informacje: że dziadek Świętego Filipa nabrał obrzydzenia do swojej małżonki w noc poślubną i latami więził ją gdzieś po róznych klasztorach. I że historycy oceniają budowę katedr gotyckich jako jeden z powodów zastojów w rozwoju technik i nauki, bowiem olbrzymi wysiłek społeczny wsiąkał w budowle, które nie przynosiły żadnych korzyści ekonomicznych. Coś w tym stylu - dla mnie ciekawa myśl.

Interesująca jest również historia zaginięcia Świętego Gwoździa, którym Jezus był przybity do krzyża. Podczas procesji, czy całowania tego gwoździa wypadł on ze Świętej Szkatuły (czy jakiegoś innego świętego naczynia) i zginął. W całym państwie z tego powodu nastała żałoba. Na szczęście po tygodniu ktoś go znalazł. He he.

Po przeczytaniu tylu stron ile przeczytałem ŚL w mojej wyobraźni sportretowany został jako zupełnie przeciętny zjadacz chleba, który nie za bardzo rozumiał co się dookoła niego dzieje. Żaden geniusz, żaden mąż stanu, żaden wybitny przywódca. Ot gość, którego wielką zasługą jest to, że gdzieś czasem chodził na piechotę a nie na koniu i postanowił nie wdziewać przepysznych szat, jeśli nie było ku temu dobrego powodu.

Kiedy coś takiego sobie już ukształtowało się w mojej wyobraźni, dalsze czytanie o przeciętnej osobie, która stała się "Świętym", nie ma za bardzo sensu.

Nie jestem historykiem, więc nie mam porównania z innymi tego typu książkami. Mogę tylko powiedzieć o swoich odczuciach na temat tej książki. Przeczytałem 150 stron zainteresowały mnie dwie informacje: że dziadek Świętego Filipa nabrał obrzydzenia do swojej małżonki w noc poślubną i latami więził ją gdzieś po róznych klasztorach. I że historycy oceniają budowę katedr...

Ludwik IX należy z całą pewnością do grona najciekawszych postaci średniowiecznej Europy, a duża liczba zachowanych przekazów źródłowych pozwala na wyjątkowo szczegółowe opisanie jego osoby przez historyków. Taki właśnie charakter ma niezwykle obszerna monografia pióra Jacques'a Le Goffa. W moim odczuciu najbardziej symptomatyczną cechą „Świętego Ludwika” jest kompletność. Na około ośmiuset stronach tekstu zawarł Autor ogromną ilość szczegółów, całą masę faktów i interpretacji, które tytułowego bohatera ukazują z bardzo różnorodnych perspektyw. Nie ma właściwie sfery, którą by Le Goff pominął: Ludwik IX to nie tylko król i święty, ale też zwykły człowiek, mąż, brat, czy ojciec. Przekazy źródłowe pozwalają uchwycić te aspekty codzienności świętego monarchy, przez co praca ta ma znacznie szerszy zakres niż to zwykle bywa w przypadku biografii postaci średniowiecznych.

Pierwsza z trzech części książki zatytułowana jest „Życie Ludwika Świętego”. Le Goff przedstawił w niej w układzie chronologicznym faktografię związaną z losami tego władcy. Wzbogacił ją także o interesujące wprowadzenie w epokę, w której przyszło Ludwikowi IX żyć. Część druga „Kreowanie pamięci o królu” poświęcona jest przede wszystkim wizerunkowi tytułowego bohatera, jaki wyłania się z zachowanych źródeł. Le Goff omawia tu bardzo różnorodne typy źródeł (historiografia, hagiografia, „zwierciadła władców”) i konfrontuje ich przekazy. Niezwykle interesujące jest ukazanie konwencjonalnych wzorców świętości i królewskości i analiza ich wpływu na powstanie wizerunku Ludwika IX. Szczególną uwagę poświęca Autor książki dziełu Jeana de Joinville, który swego króla przedstawił w sposób mocno odbiegający od innych tekstów z epoki. Ostatnia część pracy zatytułowana „Ludwik Święty, król idealny i niezwykły” poświęcona została różnym aspektom życia francuskiego monarchy. Wydaje mi się, że ta partia tekstu jest najbardziej innowacyjna i najlepiej oddaje zainteresowania samego Le Goffa. Znajdują się w niej rozdziały o stosunku Ludwika IX do czasu i przestrzeni, słów i gestów, rodziny, czy religijności. W części tej zawarł Autor wiele wątków, które omówił już był w swych wcześniejszych pracach poświęconych mentalności, gospodarce, czy wyobraźni średniowiecza.

Przytoczony powyżej zarys treści tej obszernej biografii pozwala dostrzec, jak wielką ilość zagadnień podjął w swej pracy Jacques Le Goff. „Święty Ludwik” stanowi znakomity przykład historiografii francuskiej, która – w duchu metodologicznych zmian dokonanych przez szkołę Annales – dużo miejsca poświęca innym niż dzieje polityczne i gospodarcze kwestiom. Dzięki tak dokładnemu omówieniu tytułowej postaci czytelnik współczesny może dostrzec zaskakujące nieraz podobieństwa między własną epoką a stuleciem XIII. Ludwik IX, choć kanonizowany przez Kościół Katolicki, nie odpowiada większości wyobrażeń współczesności na temat wieków średnich. Bardzo to interesujące, jak pod wieloma względami stoi on na granicy feudalizmu i nowoczesności, jak nie pasuje do schematów średniowiecznych świętych władców (z których jest nota bene ostatnim). Z pełnym przekonaniem wystawiam tej książce najwyższą możliwą ocenę. Jej kompletność i szczegółowość zasługują na wielkie uznanie, a przy tym wszystkim nie brak jej ciekawie poprowadzonej narracji. Biografię tę bardzo dobrze się czyta. Pod każdym względem „Święty Ludwik” Jacques'a Le Goffa należy do najlepszych dostępnych po polsku prac mediewistycznych.

Tomasz Babnis

Ludwik IX należy z całą pewnością do grona najciekawszych postaci średniowiecznej Europy, a duża liczba zachowanych przekazów źródłowych pozwala na wyjątkowo szczegółowe opisanie jego osoby przez historyków. Taki właśnie charakter ma niezwykle obszerna monografia pióra Jacques'a Le Goffa. W moim odczuciu najbardziej symptomatyczną cechą „Świętego Ludwika” jest kompletność....

Tej książki chyba nie da się ocenić inaczej niż na 10 gwiazdek. To jest dzieło niemal legendarne i pomnikowe, lektura obowiązkowa dla miłośników średniowiecza. W osłupienie i podziw wprawia ilość pracy, którą autor włożył w przygotowanie i napisanie tego opasłego tomu. Choć praca jest szczegółowa i wymaga dużego skupienia (i pewnego przygotowania, nie wiem, czy ktoś bez jakiejkolwiek wiedzy o Ludwiku i jego epoce dałby radę książkę przeczytać),pochłonęłam ją w bardzo szybkim tempie. Pożarłam. Owszem, miałam parę małych zastrzeżeń i nie wszystkim byłam zachwycona, ale chodziło głównie o niektóre obserwacje autora i pewne cechy warsztatu wynikające ze specyfiki szkoły historycznej, z której wywodzi się Le Goff. Doskonale udokumentowana, rzetelna i pozwala zagłębić się w realia epoki. A potem ciężko wrócić do rzeczywistości.
Ludwik IX, jedna z najważniejszych postaci XIII stulecia, "najbardziej chrześcijański z królów", rządził Francją u szczytu jej potęgi, krzyżowiec, mecenas sztuki, patron swojej dynastii. Le Goff przedstawił go na trzech płaszczyznach: jako króla, jako świętego i jako człowieka. To już nie jest jakaś beznamiętna, kamienna postać. To żywy, charyzmatyczny mężczyzna z krwi i kości, który mówi, śmieje się, smuci, martwi i próbuje pogodzić bycie sprawiedliwym, skutecznym monarchą i jednocześnie dobrym człowiekiem. A w tle trzynastowieczny świat, wszystkie jego barwy i konteksty: geograficzny, kulturowy, religijny, społeczny...
Monumentalne. Absolutnie polecam i chciałabym kiedyś wrócić do tej książki.

Tej książki chyba nie da się ocenić inaczej niż na 10 gwiazdek. To jest dzieło niemal legendarne i pomnikowe, lektura obowiązkowa dla miłośników średniowiecza. W osłupienie i podziw wprawia ilość pracy, którą autor włożył w przygotowanie i napisanie tego opasłego tomu. Choć praca jest szczegółowa i wymaga dużego skupienia (i pewnego przygotowania, nie wiem, czy ktoś bez...