Opracowanie oddawane w twe ręce Drogi Czytelniku jest pokłosiem ostatniej, czwartej międzynarodowej konferencji lotniczej zorganizowanej tak jak i poprzednie w Ośrodku Konferencyjno-Wystawienniczym Kasztel w Szymbarku. W ciągu czterech lat przez obiekt ten przewinęło się znamienite grono prelegentów, znawców tematyki lotniczej Wielkiej Wojny z Austrii, Niemiec, Rosji, Ukrainy, Francji, Włoch, Serbii, Słowenii, Czech, Słowacji oraz Polski, którzy pozostawili po sobie nie tylko wrażenie niebywale wysokiego poziomu w prezentowanej przez siebie w referatach tematyce jak i tutaj odbywały się „chrzciny” następujących po sobie czterech tomów pokonferencyjnych. Niebywale cieszy fakt, że echa lotniczych konferencji dotarły do naukowych centrów świata i zasiliły zasoby biblioteczne np. Museum Specialist, Collections Processing Unit National Air and Space Museum/Smithsonian Institution w Stanach Zjednoczonych Ameryki (USA) jak i wzbudziły uznanie światowych autorytetów z lotniczej tematyki takich jak płk. Terry Finnegan, Carl J. Bobrow z USA, John Herris z amerykańskiego wydawnictwa Aeronautbooks czy Helmuth Jäger z Niemiec.

Postawiona konferencyjna teza Ohne Flieger kein Sieg została udowodniona a luka w nauce dotycząca działań lotniczych na „zapomnianych frontach Wielkiej Wojny” wypełniona. Tym samym organizacja wspomnianych czterech międzynarodowych konferencji lotniczych w okresie rocznicowych obchodów 100. lecia wydarzeń z lat 1914-1918 pokazała, iż gorlickie muzeum zasłużenie trafiło do grona zauważalnych na naukowej mapie świata (Andrzej Olejko)

Tytułem wstępu (Karol Górski, Starosta Gorlicki)

By way of introduction



Andrzej Olejko

Ponownie Na zachodzie bez zmian... Od „krwawego kwietnia” i „krwawego września” 1917 r. po „czarny wrzesień” i dzwony alianckiej victorii 1918 r.

Again, In the West, unchanged... From „Bloody April” and „Bloody September” 1917 to „Black September” and the bells of Allied Victoria 1918



Siergiej Nelipowicz

Walki o Galicję 1914-1918

Battle of Galicia 1914-1918



Wojciech Mazur

„Mission Roumaine d’Aéronautique” – francuski personel i sprzęt lotniczy w Rumunii w latach 1916-1917

„Mission Roumaine d’Aéronautique” – French personnel and aviation equipment in Romania in 1916-1917



Oleksandr Demianiuk

Bolshevik’s wings 1917-1918

Bolszewickie skrzydła 1917-1918



Matjaž Ravbar

The Hundredth Anniversary of the Bombing of Koroška Bela on 14 August 1917

Setna rocznica bombardowania Koroška Bela 14 sierpnia 1917 r.



Marina Rossi

Stop war! Political strikes for peace and social equity in the dying Austro-hungarian Empire

1918! Zatrzymać wojnę! Strajki polityczne na rzecz pokoju i sprawiedliwości społecznej w umierającym imperium austro-węgierskim



David Méchin

1918: The Division Aérienne in battle

1918: Division Aérienne w walce



Harald Fritz Potempa

Deutsche Luftstreitkräfte 1918 und danach. Der Einsatz außerhalb der Westfront und das Problem des Raumes

Niemieckie siły powietrzne w 1918 r. i później. Zastosowanie poza Frontem Zachodnim i problem przestrzeni



Gerald Penz

Die österreichisch-ungarischen und deutschen Fliegerverbände in der 12. Isonzoschlacht vom 24. Oktober bis 31. Oktober 1917

Austro-węgierskie i niemieckie jednostki lotnicze w 12. bitwie o Isonzo od 24 października do 31 października 1917 r.



Gerhard Artl

Der Einsatz der Luftfahrtruppen in der Piaveschlacht, Juni 1918

Wykorzystanie lotnictwa w bitwie nad Piawą, czerwiec 1918 r.



Michal Plavec

Die übrige fronte. The air war over Albania during the last year of WWI

Die übrige fronte. Wojna powietrzna nad Albanią w ostatnim roku Wielkiej Wojny



Andrij Kharuk

Lotnictwo Ukraińskiej Republiki Ludowej i Państwa Ukraińskiego w latach 1917-1918

Aviation of the Ukrainian People’s Republic and the Ukrainian State in 1917-1918



Boris Ciglić

Wings of victory: Serbian aeronautics in 1918

Skrzydła zwycięstwa: serbskie lotnictwo w 1918 r.



Piotr Mleczko

Nocne operacje lotnicze w końcowym okresie Wielkiej Wojny

Night flight operations at the end of the Great War



Mariusz Niestrawski

Za Kaisera czy wolną Polskę – o Polakach w strukturach Fliegerersatz Abteilung Nr. 4

For Kaiser or free Poland – about Poles in the structures of Fliegerersatz Abteilung Nr. 4



Tytułem zakończenia (Andrzej Olejko)

The End