Nie sięgnąłbym do tej książki, gdyby jednym z redaktorów nie była osoba, którą znałem osobiście – był jednym znajomych mojej babci ciotecznej. Jest to zbiór wstępów do poszczególnych ksiąg Biblii umieszczonych w trzytomowej edycji wydanej nakładem Księgarni Św. Wojciecha w latach 1973-1975. To pozycja stricte teologiczna, a więc wszelką wiedzę o charakterze naukowym przedstawia tak, aby nie rozmijała się z ortodoksją katolicką. I tak wstępie dostaniemy wykład tego czym różni objawienie od natchnienia w kontekście biblijnym. Oprócz tego dowiemy się dlaczego Pismo Św. jest bezbłędne, choć stawia tezy niezgodne z wiedzą przyrodniczą i opowiedziane w nim historie niejednokrotnie nie utrzymują swej wiarygodności w konfrontacji z wiedza historyczną i archeologiczną. Wynika to z tego, iż wedle redaktorów: „Chociaż więc wspomniane poglądy i nieścisłości historyczne należą w jakiś sposób do treści objawienia zawartego w Piśmie św., to jednak nie są one bezpośrednio przedmiotem objawienia i w niczym nie naruszają prawdy Bożej.” A zatem bezbłędność ma dotyczyć tylko warstwy moralnej? To byłoby zdecydowanie zrozumiałe, jednak to, co jest moralne w jednej z ksiąg (np. karanie pokoleń młodszych pokoleń za winnych poprzedników wyrażone w księdze Powtórzonego Prawa),nie jest komplementarne z innymi fragmentami (np. indywidualna odpowiedzialność za grzechy, a nie ich dziedziczenie, co można znaleźć w Księdze Jeremiasza). Jednak i na takie dychotomie autorzy znajdują odpowiednie syntezy logiczne łagodzące istniejące rozbieżności.
Nie znaczy to, iż odbieram tej pozycji jakiejkolwiek wartości – nie jest może już w pełni aktualna pozycja, lecz stara się w zgodzie z znana ówczesnym autorom wiedzą, przedstawić proces formowania się i narastania ksiąg obu testamentów. Dowiedzieć się można m. in. o istocie tzw. problemu synoptycznego Ewangelii i hipotezach na temat jego rozwiązania. Poruszona jest też kwestia brakujących listów św. Pawła i innych interesujących tematów w zakresie genezy kanonu Nowego Testamentu. Niemniej nad autorami tekstu ciąży widmo kościelnej katolickiej prawowierności, który wymaga od nich takiego prowadzenia narracji, aby nawet kontrowersyjne fakty w końcowych wnioskach nie trąciły herezją. Ta wierność katolickiej ortodoksji sprawia, że autorzy poszczególnych części czasem wręcz pomijają istotne fakty, twierdząc np. iż Księgi Machabejskie zawsze były uważane za kanon biblijny, choć była ona wielokrotnie kwestionowana i dopiero sobór trydencki autorytarnie ją zatwierdził jako część kanonu. Nie dowiecie się jednak tego z tej pozycji.
W tym kontekście zastanawia mnie sens istnienie dyscypliny naukowej jaką jest teologia, skoro skażona ona jest tak fatalistycznym determinizmem, zwany ortodoksją, która sprawa, że badacz niezależnie od wyników swoich badań musi wpasować je w określone, wąsko skrojone ramy.
Czy teologia zasługuje na miano nauki, a teolodzy na miano naukowców skoro tak wynik jakiejkolwiek działalności w tej dziedzinie musi zgadzać się z góry powziętymi ustaleniami? Choć teologia ufundowała podstawę działalności uniwersytetów w Średniowieczu, dziś – ze względu na swoja hermetyczność i dogmatyczność – nie wydaje się, aby było dla niej miejsce w świecie nauki, jeśli nie potrafi krytycznie patrzeć na swój dorobek.
Ta książka skupia w sobie problem teologii jako takiej – jest ona, tak jak i dziedzina d której należy – skrępowana niepodważalnymi dogmatami, do których teolodzy muszą dostosowywać wyniki badań.

Nie sięgnąłbym do tej książki, gdyby jednym z redaktorów nie była osoba, którą znałem osobiście – był jednym znajomych mojej babci ciotecznej. Jest to zbiór wstępów do poszczególnych ksiąg Biblii umieszczonych w trzytomowej edycji wydanej nakładem Księgarni Św. Wojciecha w latach 1973-1975. To pozycja stricte teologiczna, a więc wszelką wiedzę o charakterze naukowym...