Norwidowskie przybliżanie nieuniknionego przypomina mi o esencji bytu i przeróżnych problemach egzystencjalnych, pomiędzy którymi z rozwagą staram się manewrować. Uważnie rejestrujący rzeczywistość Cyprian Kamil Norwid układa przy tym coś na kształt szarady, w której poszczególne obrazy stanowią trudne do odgadnięcia zagadki. Te literackie potyczki mogą dla czytelnika zakończyć się sukcesem jedynie wtedy, gdy uzna, że najważniejsze leży poza poznaniem. Należy wtedy dostrzec świat niejako w odbiciu, podważyć jego realność a może nawet poddać się wspominanej przez Norwida pracy dziejów, wywierającej tak wielki wpływ na naszą przyszłość. Niebagatelną rolę w tym procesie będzie odgrywać sumienie, do którego polski poeta wielokrotnie odwołuje się w swojej twórczości. A to dopiero początek, ponieważ przed nami jeszcze próby rozpoznania praw wiecznych, zaprzątających umysł poety po sam kres jego życia.

Znikające, bo doskonałe. Wiele można napisać o fenomenie zaprzątających ludzki umysł ideałów, wiedząc przy tym o ich przemijalności. Jednak w wysokiej próby poetyckiej myśli Norwida uda się połączyć nierealność z przekonaniem o namacalności problemów kształtujących polską literaturę. Czasem twórca "Kluczy od echa" zachowuje się jakby dopiero co wyszedł z piekła, gdy przechodząc z ciemnicy do światła kontrastujące ze sobą żywioły przyprawiają go o chwilową ślepotę. Jeszcze częściej przypomina wędrowca, spalającego się w nieskończonym przesilaniu, toczącego walkę z czasem i szukającego odpowiedzi na pytanie "kim jest człowiek". Pomiędzy esejem a wierszem i na podstawie pełnych skojarzeń refleksji rodzi się odpowiedź na temat przesiąkniętej ideami XIX stulecia ludzkiej kondycji.

Z niesłychaną swobodą opływający tę poezję duch nadziei świadczy o tym, że nie wszystko jeszcze stracone. Norwid wierzy w postęp, ten techniczny jak i światopoglądowy. Jako wieczny poszukiwacz mądrości bez naiwności podchodzi do "nagiej prawdy" nie przyjmując jej za pewnik. Wręcz przeciwnie, samodzielnie poszukując źródeł, odwołuje się do swych uczuć, przetwarza emocje od uwielbienia aż po wzgardę i niekoniecznie musi u niego dominować cierpienie. Pożegnanie ukochanych polskich krajobrazów z pewnością odcisnęło na nim piętno tułacza ale nie wolno nam zapominać, że posyłana do Johna Browna pieśń ma uniwersalne przesłanie. Norwid nie jest jedynie "naszym" poetą. To mistrz rozświetlonych mgławic i czerwonych zachodów słońca, a są to przecież dostępne dla każdego miłośnika poetyckich narzędzi zjawiska.

Cyprian Kamil Norwid nie przynależał do czasów, w których przyszło mu układać metafory ze słów. Ostrzem swojego smutku wskazywał odmienny kierunek percepcji świata, tak jak się czarną nicią przędzie jakiś melancholijny wzór. Tocząca się gdzieś poza otchłanią historii, jego wizja dziejów czasami z wielkim trudem przedziera się do nas, współczesnych odbiorców o braku świadomości pokolenia sprzed prawie dwustu lat. Wielokrotnie przy tym ponawiany apel o powrót do snów rozbija się jak o kamień, ale przecież kropla drąży skałę. Może będąca już za małą dla nas sceną Ziemia stanie się za jakiś czas żniwnym polem Norwidowskich starań o prawdę. I nastanie odnaleziony przeze mnie w jego poezji pierwo-brzask. Wspaniale kwitną uczucia odbiorcy tych wierszy, kiedy widząc swoisty rodzaj poetyckiej modlitwy Norwida, domyśla się jego bezinteresowności podczas prób zrozumienia świata.

Norwidowskie przybliżanie nieuniknionego przypomina mi o esencji bytu i przeróżnych problemach egzystencjalnych, pomiędzy którymi z rozwagą staram się manewrować. Uważnie rejestrujący rzeczywistość Cyprian Kamil Norwid układa przy tym coś na kształt szarady, w której poszczególne obrazy stanowią trudne do odgadnięcia zagadki. Te literackie potyczki mogą dla czytelnika...

Niezwykła osobność...
A wydanie piękne

Niezwykła osobność...
A wydanie piękne