Wrócę, gdy będziesz spała. Rozmowy z dziećmi Holocaustu

- Kategoria:
- reportaż
- Seria:
- Poza serią
- Wydawnictwo:
- Czarne
- Data wydania:
- 2019-03-27
- Data 1. wyd. pol.:
- 2019-03-27
- Liczba stron:
- 296
- Czas czytania
- 4 godz. 56 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788380498303
- Tagi:
- antysemityzm dziecko głód Holocaust II wojna światowa literatura faktu matka Polacy przemoc reportaż śmierć terror trauma ucieczka wspomnienia Żydzi
- Inne
Fanni podała cyjanek swojemu synowi Jurkowi. Mama Biety, dziewczynki urodzonej w warszawskim getcie, uśpiła ją luminalem, umieściła w drewnianej skrzynce i w ten sposób przemyciła na aryjską stronę. Do skrzynki włożyła jeszcze srebrną łyżeczkę z wygrawerowanym imieniem i datą urodzin. Inna matka w czasie likwidacji łódzkiego getta zażyła cyjanek, a córkę wyrzuciła za okno – miała tylko jedną porcję trucizny.
Dziewczynka przeżyła, bo spódniczką zahaczyła o latarnię. Hanę trzy razy ratowała służąca rodziców, Zosia. Potem, gdy dobrze sytuowani krewni chcieli wziąć Hanę do siebie, nie potrafiła porzucić polskiej matki.
Patrycja Dołowy wydobywa – bo kopanie w takich wspomnieniach to ciężka praca – historie żydowskich matek, które by ratować swoje dzieci, stawały przed tragicznymi wyborami, przybranych matek, które nie zawsze potrafiły rozstać się z ocalonymi dziećmi, i dzieci, często już na zawsze rozdartych pomiędzy dwiema tożsamościami, dwiema rodzinami, między poczuciem winy, wdzięcznością i żalem.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Macierzyństwo w obliczu wojny
Więź łącząca matkę z dzieckiem jest instynktowna. To najwyższy stopień miłości, troski o los drugiego człowieka i potrzeby bycia razem, jaki istnieje. Uważa się, że dzieci potrzebują czuć dotyk skóry swojej matki tak bardzo, że jeśli się je tego pozbawi, to dojdzie do zaburzeń rozwojowych. Z tego właśnie powodu zaraz po porodzie położne starają się jak najszybciej zbadać noworodka i oddać w objęcia matki. Wpływ przytulania i karmienia piersią na więź dziecka z kobietą jest ogromny i choć z upływem lat ta bliskość cielesna się zmniejsza, to trudno wyznaczyć konkretną granicę, za którą mama przestanie być potrzebna. Jedno jest pewne – dla kilkulatka mama jest centrum wszechświata i każda z nią rozłąka jest dla niego niebywale bolesna.
Bardzo trudno sobie wyobrazić, co czuje kobieta dokonująca wyboru, o jakim czytamy we „Wrócę, gdy będziesz spała. Rozmowy z dziećmi Holokaustu”. Oddająca swoje dziecko w zupełnie obce ręce przy świadomości, że najprawdopodobniej nigdy już go nie zobaczy, i co najgorsze, bez pewności, że tam, dokąd ono trafi, będzie traktowane dobrze. Kobiety te miały jednak słuszne podejrzenie, że nadchodzi śmierć, która nie oszczędzi nikogo. Wybór polegał zatem na tym, że można było oddać dziecko i liczyć na dobre serca ludzi, u których będzie przebywało, albo zatrzymać je przy sobie i skazać na wspólną zagładę. Czy można znaleźć się w trudniejszym położeniu?
Aleksander Peczerski, tuż przed wybuchem powstania w Sobiborze, zwrócił się do współwięźniów, ku pokrzepieniu ich serc, tymi słowy: „Ci z was, którzy przeżyją, niech dadzą świadectwo. Niech świat się dowie, co się tutaj działo!”. Po tylu latach od zakończenia drugiej wojny światowej pamięć o jej ofiarach jest jednak coraz trudniejsza do zachowania. Jeśli nie byłoby takich książek, jak „Wrócę, gdy będziesz spała…”, i takich autorów, jak Patrycja Dołowy, to za kolejne sto lat nikt by już nie potrafił powiedzieć, co się wtedy działo.
Autorka skupiła się w swojej książce na losach dzieci pochodzenia żydowskiego, których matki zmuszone były szukać im innego opiekuna. Same często ginęły i tylko te ocalałe dzieci mogą teraz opowiadać o losach swojej rodziny. Problem w tym, że niewiele z nich było informowanych o własnym pochodzeniu. Prawdę o żydowskich korzeniach takiego dziecka trzeba było ukryć nie tylko przed sąsiadami czy znajomymi, ale przede wszystkim przed nim samym. Dzieci te najczęściej trafiały do domów katolickich, były chrzczone, uczono je języka polskiego i nikt nie wspominał o dawnej rodzinie. Trzeba było tak postępować dla bezpieczeństwa, a im szybciej dziecko zapomniało swoją dawną mamę, tym lepiej. Teraz miało nowy dom, nową rodzinę i przede wszystkim nową mamę. Mimo to większość z nich prędzej czy później odkrywała tajemnicę swojego pochodzenia.
Patrycja Dołowy przeprowadziła rozmowy z bardzo wieloma, dziś już będącymi w podeszłym wieku, dziećmi Holokaustu. Wszystkie miały mamę, która je urodziła, i drugą, a czasem również trzecią i czwartą, która je wychowywała. Czy można pytać, którą kochały bardziej? Tę, która je oddała, czy też może tę drugą, która je przyjęła pod opiekę? Patrycja Dołowy pyta, a one próbują jej opowiedzieć o swoim niełatwym życiu. Mnie, jako matce, bardzo trudno się o tym czytało. Wyobrażenie sobie, co czuje kobieta z getta przekazująca swoje dziecko na stronę aryjską, wywoływało we mnie mnóstwo emocji. Żal pomieszany ze wzruszeniem, łzy niemożliwe do powstrzymania – czułam się, jakbym to ja miała oddać którąś z moich córek. Mimo to w wielkim skupieniu dotarłam do ostatniej strony i uważam, że to bardzo dobra książka o drugiej wojnie światowej i Holokauście, jeśli nie jedna z najlepszych.
Izabela Straszewska
Oceny
Książka na półkach
- 1 004
- 629
- 129
- 52
- 16
- 14
- 14
- 12
- 12
- 10
Cytaty
Jestem człowiekiem bez tożsamości.
OPINIE i DYSKUSJE
„Nie ta jest matką, która urodziła, ale ta, która wychowała.”
„Nie ta jest matką, która urodziła, ale ta, która wychowała.”
Pokaż mimo toDziś będzie krótko , zwięźle i na temat. Bez zbędnych wstępów ,bo ta książka tego nie potrzebuje.
Matka .
Słowo ważne dla każdego dziecka lecz tylko one wiedzą ile są wstanie poświęcić i ile zaryzykować aby to dziecko ocalić .
Te matki ,, postawione pod murem" z krwawiącym sercem musiały swoje dzieci oddać w bezpieczne miejsce z nadzieją na uratowanie .
A co jeśli matka musi zabić własne dziecko ,bo nie ma wyjścia?
Takie historie usłyszycie w tej książce
Pełne emocji ,o odnajdywaniu cząstki siebie w historii rodzinnej. O więzi i relacji dość nietypowej w tym trudnym czasie matka-dziecko.
O wdzięczności , której czasem zabraknie.
Ta książka to prawdziwy wyciskacz łez .
Uważam ,że nie powinno oceniać się czyjegoś życia więc tym razem też tego nie zrobię.
Książek o II WŚ jest wiele ,jednak w ten sposób uchwycony temat to rzadkość .
Więc co mi zostaje ?
Mogę jedynie zachęcić Was do przeczytania też niezwykle trudnej i potrzebnej książki .
Dziś będzie krótko , zwięźle i na temat. Bez zbędnych wstępów ,bo ta książka tego nie potrzebuje.
więcej Pokaż mimo toMatka .
Słowo ważne dla każdego dziecka lecz tylko one wiedzą ile są wstanie poświęcić i ile zaryzykować aby to dziecko ocalić .
Te matki ,, postawione pod murem" z krwawiącym sercem musiały swoje dzieci oddać w bezpieczne miejsce z nadzieją na uratowanie .
A co jeśli...
19 kwietnia obchodziliśmy rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. Nasza biblioteka także włączyła się w działania Akcji Żonkile, która ocala od zapomnienia tamte wydarzenia i ich bohaterów.
Chcę Wam przedstawić pozycję, która swoją tematyką nawiązuje głównie do czasów II wojny światowej, getta warszawskiego oraz powstania, które w nim wybuchło, powstania warszawskiego i Holocaustu.
„Wrócę, gdy będziesz spała. Rozmowa z dziećmi Holocaustu” Patrycji Dołowy to porażający reportaż o niezwyczajnych ludziach. Jego bohaterowie wypowiadający się w publikacji – Żydzi, którzy przeżyli te zatrważające czasy, powinni być wysłuchani przez każdego. Nie wiem, co było gorsze dla mnie do przeczytania– czy to, że żydowskie dzieci przeszły przez ogrom cierpień, ale przeżyły wiedząc o sobie wszystko i znając swoją tożsamość, czy to, że inni już jako dorośli i całkowicie ukształtowani ludzie dowiadują się o tym, że są Żydami, ich matki są ich przybranymi matkami, przeżywają kryzys egzystencjalny, rozbicie, zagubienie oraz żałobę po większości osób ze swoich żydowskich rodzin, których, te potworne czasy nie oszczędziły.
Książka mówi także o miłości, miłości matki do dziecka i dziecka do matki, miłości w rodzinie, do bliższych i dalszych jej członków, miłości do drugiego człowieka. Mamy tu m.in. poświęcenie, troskę, strach o siebie i dzieci. Jak ma postąpić matka w momencie zagrożenia? Jak chronić swoje dziecko? Wierzcie mi, że od niektórych opisów włosy mogą stanąć dęba.
„Fanni podała cyjanek swojemu synowi Jurkowi. Mama Biety, dziewczynki urodzonej w warszawskim getcie, uśpiła ją luminalem, umieściła w drewnianej skrzynce i w ten sposób przemyciła na aryjską stronę. Do skrzynki włożyła jeszcze srebrną łyżeczkę z wygrawerowanym imieniem i datą urodzin. Inna matka w czasie likwidacji łódzkiego getta zażyła cyjanek, a córkę wyrzuciła za okno – miała tylko jedną porcję trucizny. Dziewczynka przeżyła, bo spódniczką zahaczyła o latarnię. Hanę trzy razy ratowała służąca rodziców, Zosia. Potem, gdy dobrze sytuowani krewni chcieli wziąć Hanę do siebie, nie potrafiła porzucić polskiej matki.”*
Większość z tych ocalonych jest rozdarta – rozdarta poczuciem winy, żalem, wdzięcznością, rozdzielona między dwoma tożsamościami i rodzinami (prawdziwymi i przybranymi).
Patrycja Dołowy pisze w bardzo przystępny sposób, dając miejsce na opowiedzenie bohaterom swoich historii, postawieniu ich kropek nad i. Te osoby zasługują na wysłuchanie i na to, aby pamiętać o ich przeżyciach.
„Mogłyśmy stracić życie ze dwadzieścia razy. Lecz ja po prostu wierzyłam, że moja mama ma moc. Ona mi to zresztą powtarzała, żeby podbudować moją pewność siebie.
Całą wojnę kłamałyśmy, udawałyśmy kogoś innego. Ukrywanie tożsamości opanowałam do perfekcji. Wiele lat się tego oduczałam. Właściwie do nastego roku życia oszukiwałam jak najęta. Zmieniałam tożsamość, opowiadałam nieprawdziwe historie, wymyślałam sobie życiorysy.”**
Wiele Żydów do końca życia nie poznała losów swoich rodzin, część z nim zmarło pod przybranymi, nieprawdziwymi nazwiskami, zabierając tajemnicę swojej tożsamości ze sobą do grobu.
Czytając tę publikację kilka razy miałam łzy w oczach, wzruszałam się. Wiele razy musiałam czytać tekst po raz kolejny, bo nagle, pośród potoku słów bohatera, jak bomba z nieba, zostaje odkryta szokująca prawda o kimś z jego rodziny.
Warto zapoznać się z tą lekturą, żeby przekonać się jak wojna wpływa na ludzi, świadków wydarzeń oraz na ich kolejne pokolenia. Z całą pewnością możemy stwierdzić, że ma ona wyniszczający wpływ na miliony istnień ludzkich na wiele dziesięcioleci wprzód.
*Wrócę, gdy będziesz spała. Rozmowa z dziećmi Holocaustu, Patrycji Dołowy, opis z tylnej okładki książki
** Wrócę, gdy będziesz spała. Rozmowa z dziećmi Holocaustu, Patrycji Dołowy, s. 29
19 kwietnia obchodziliśmy rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. Nasza biblioteka także włączyła się w działania Akcji Żonkile, która ocala od zapomnienia tamte wydarzenia i ich bohaterów.
więcej Pokaż mimo toChcę Wam przedstawić pozycję, która swoją tematyką nawiązuje głównie do czasów II wojny światowej, getta warszawskiego oraz powstania, które w nim wybuchło, powstania...
Niezwykle poruszające rozmowy z Dziećmi Holocaustu. O poszukiwaniu siebie, swoich korzeni, tożsamości. O miłości matki do dziecka i niezwykłym poświęceniu. Jest to jedna z tych pozycji, po które absolutnie warto sięgnąć.
Niezwykle poruszające rozmowy z Dziećmi Holocaustu. O poszukiwaniu siebie, swoich korzeni, tożsamości. O miłości matki do dziecka i niezwykłym poświęceniu. Jest to jedna z tych pozycji, po które absolutnie warto sięgnąć.
Pokaż mimo to"Wrócę, gdy będziesz spała" to reportaż o ludziach, których matkom udało się dać im życie po raz drugi. To jedna z tych naprawdę niewielu książek, które czytałam bardzo długo, z uwagi na emocje jakie wywołują zawarte w niej relacje. Historie jej bohaterów są pełne najgorszych nieszczęść, ogromnego smutku, żalu, strachu, samotności. To opowieści o opuszczeniach, dzięki którym mimo wszystko zostało ocalone kolejne pokolenie żydowskich dzieci. Matki, które w ten sposób zdecydowały się ratować swoje dzieci, stały przed wyborem tragicznym. Żadna z nich jednak nie chciała skazywać ich na pewną śmierć. Znacznie lepszą perspektywą był dla nich los z pewną niewiadomą niż bliski kres ich życia. W większości dzieciom tym udało się ocaleć, a nawet poznać swą prawdziwą tożsamość, z którą niektórym trudno było się pogodzić. Nie ma w świecie nic gorszego niż życie w ciągłym poczuciu winy, wewnętrznym rozdarciu między dwiema tożsamościami. Z perspektywy ocalałych trudno jest mówić o wdzięczności, bo nie wiadomo komu i za co należy się być wdzięcznym bardziej... Bez względu na przedstawione w książce przeżycia poszczególnych jej bohaterów i bohaterek zdołali oni doznać w swoim życiu większego lub mniejszego szczęścia, stłumić w sobie żal i iść dalej, aby dawać świadectwo kolejnym pokoleniom. Bo pamięć i zachowanie tożsamości w przypadki każdego z nas są wartościami o niebagatelnym znaczeniu, które powinniśmy pielęgnować aż po sam kres swojego istnienia. Publikacja Patrycji Dołowy jest prawdziwym wyciskaczem łez, niejednokrotnie zmuszała mnie do płaczu. Trudna lektura, aczkolwiek niezwykle nam wszystkim potrzebna. Polecam.
"Wrócę, gdy będziesz spała" to reportaż o ludziach, których matkom udało się dać im życie po raz drugi. To jedna z tych naprawdę niewielu książek, które czytałam bardzo długo, z uwagi na emocje jakie wywołują zawarte w niej relacje. Historie jej bohaterów są pełne najgorszych nieszczęść, ogromnego smutku, żalu, strachu, samotności. To opowieści o opuszczeniach, dzięki...
więcej Pokaż mimo toO poszukiwaniu korzeni i tożsamości. O drugiej mamie. Grynberg napisał że to książka o szczęściu w nieszczęściu. Chyba lepiej bym tego nie ujęła.
O poszukiwaniu korzeni i tożsamości. O drugiej mamie. Grynberg napisał że to książka o szczęściu w nieszczęściu. Chyba lepiej bym tego nie ujęła.
Pokaż mimo toBardzo mocna ale zarazem bardzo potrzebna dzisiaj książka.
Bardzo mocna ale zarazem bardzo potrzebna dzisiaj książka.
Pokaż mimo toKsiążka warta uwagi...
Wracający do swoich domów po wojnie żydzi byli mordowani przez polaków, którzy nie mieli zamiaru oddawać im ich domów.. jakoś.. nie mogę przestać o tym myśleć.
Jakim zwierzęciem trzeba być....?... tak... jesteśmy zwierzętami, nie lubimy tak o sobie myśleć, ale warto spojrzeć czasem prawdzie w oczy. Wyjątki tylko potwierdzają smutną i prawdziwą regułę.
...... najgorsza rasa zwierząt... to... ludzie.
Książka warta uwagi...
więcej Pokaż mimo toWracający do swoich domów po wojnie żydzi byli mordowani przez polaków, którzy nie mieli zamiaru oddawać im ich domów.. jakoś.. nie mogę przestać o tym myśleć.
Jakim zwierzęciem trzeba być....?... tak... jesteśmy zwierzętami, nie lubimy tak o sobie myśleć, ale warto spojrzeć czasem prawdzie w oczy. Wyjątki tylko potwierdzają smutną i prawdziwą...
Z cyklu: ocalić od zapomnienia.
Niezwykle poruszające rozmowy Patrycji Dołowy z dziećmi Holocaustu.
Z cyklu: ocalić od zapomnienia.
Pokaż mimo toNiezwykle poruszające rozmowy Patrycji Dołowy z dziećmi Holocaustu.
Uważam,że książka „Wrócę gdy będziesz spała” jest bardzo dobrą i ciekawą książką. Pomysł na książkę również jest bardzo dobry. Uważam,że po tę książkę powinny sięgnąć osoby interesujące się latami II wojny światowej i nie tylko.
Uważam,że książka „Wrócę gdy będziesz spała” jest bardzo dobrą i ciekawą książką. Pomysł na książkę również jest bardzo dobry. Uważam,że po tę książkę powinny sięgnąć osoby interesujące się latami II wojny światowej i nie tylko.
Pokaż mimo to