Gejerel. Mniejszości seksualne w PRL-u

Dobry i konkretny zbiór informacji na temat zjawiska homoseksualizmu w Polsce 1945-1989. Autor pokazuje nie tylko źródła, problemy, stereotypy i chronologię tego aspektu życia Polaków, ale również konteksty od sądowych przez filmowe po literaturę.
Nie brakuje również wspomnień osób zaangażowanych w polski ruch LGBT jak w kraju, tak i zagranicą. Najbardziej chyba jednak uderza to, jak niewiele w publicznym postrzeganiu homoseksualizmu się zmieniło mimo 30 lat rzekomego liberalizmu. I choć dziś nadal wiele praw i ogólne postrzeganie osób LGBT w przestrzeni publicznej pozostawia wiele do życzenia, wtedy ta sytuacja była o wiele mniej przyjemna.
Wszystkim, którzy w przyjemny sposób chcą zapoznać się z kronikami zjawiska, którego nie ma i nie było, a przywieźli je Amerykanie wraz z upadkiem PRL, polecam.

Dobry i konkretny zbiór informacji na temat zjawiska homoseksualizmu w Polsce 1945-1989. Autor pokazuje nie tylko źródła, problemy, stereotypy i chronologię tego aspektu życia Polaków, ale również konteksty od sądowych przez filmowe po literaturę.
Nie brakuje również wspomnień osób zaangażowanych w polski ruch LGBT jak w kraju, tak i zagranicą. Najbardziej chyba jednak...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Widzialem inne tytuly tego autora, zabralem sie jedna za Gejerel, jako pozycje mniej znana. Czesto tak robie. Gejerel to rozbudowana, gigantyczna wrecz praca na temat obecnosci mniejszosci seksualnych w mediach i kulturze Polski Ludowej. Kazdy kto mieszkal w PRL odniesie sie inaczej do zawartych w ksiazce tresci, dziecinstwo, mlodosc czy doroslosc kazdego z nas wypadnie na troche inne lata, stad tez nasza znajomosc tych filmow, ksiazek, artykulow bedzie rozna, a dla mlodszego pokolenia ksiazka moze okazac sie wyzwaniem gdyz jest po prostu dosc dluga. Znajomosc przynajmniej niektorych tych nazwisk, autorow, programow, niezmiernie pomaga czytelnikowi przerobic caly ten material. Ksiazka po kilkuset stronach zaczyna wydawac sie coraz bardziej smutna, to straszne ostamotnienie tych osob w tamtych latach, ktore pamietam, bylo naprawde ciezarem a teraz po latach stalo sie czyms co czasem trudno wybaczyc. Nie wiem czy pocieszeniem jest ze PRL z taka sama obojetnoscia deptalo zycia rowniez wszelkich innych, totalnie przecietnych obywateli. Zainteresowalo mnie to ze w latach 70tych komunisci podzielili sie kontrola nad moralnym kompasem z kosciolem katolickim. Zastanawia w naszym kraju, poza kpiarskim i wlasciwie okrutnym wysmiewaniem sie z innych, brak innych odmian poczucia humoru. Ciekawym zabiegem autora bylo rowniez umiejscowienie na koncu rozdzialu o pobytach za granica i jak one ksztaltowaly swiadomosci mniejszosci seksualnych w Polsce. Podziwiam autora za ogrom pracy, przystepny jezyk, ciekawe, wywazone uwagi.

Widzialem inne tytuly tego autora, zabralem sie jedna za Gejerel, jako pozycje mniej znana. Czesto tak robie. Gejerel to rozbudowana, gigantyczna wrecz praca na temat obecnosci mniejszosci seksualnych w mediach i kulturze Polski Ludowej. Kazdy kto mieszkal w PRL odniesie sie inaczej do zawartych w ksiazce tresci, dziecinstwo, mlodosc czy doroslosc kazdego z nas wypadnie na...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Znakomita reporterska robota z dotarciem do historii nieznanych, zamazywanych. I do tragicznych historii, które rzucają cień na to, co obserwujemy wokół siebie dzisiaj. Lektura smutna, choć zdarzają się epizody wręcz komiczne, ale głównie jednak przygnębiająca. Jest to też dobra książka po prostu o czasach PRL, dużo się z niej można dowiedzieć po prostu o funkcjonowaniu ówczesnego społeczeństwa.

Znakomita reporterska robota z dotarciem do historii nieznanych, zamazywanych. I do tragicznych historii, które rzucają cień na to, co obserwujemy wokół siebie dzisiaj. Lektura smutna, choć zdarzają się epizody wręcz komiczne, ale głównie jednak przygnębiająca. Jest to też dobra książka po prostu o czasach PRL, dużo się z niej można dowiedzieć po prostu o funkcjonowaniu...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Autor opisuje różne kwestie jeśli chodzi o podejście władz PRL do nienormatywnych zachowań seksualnych. Oczywiście głównie omawia homoseksualizm w męskim wydaniu, ale wątki lesbijskie tez porusza. Sami zainteresowani najczęściej w mniej lub bardziej dosadny sposób opisują to zjawisko, przedstawiają różne oblicza "problemu". Jak widać, najczęściej piętnowano odmienne preferencje seksualne jako zagrażające społecznym normom, zbyt wywrotowe, lub przemijające zjawisko . Kuriozalne jest, że można było twierdzić, że zapanowała "moda" na homoseksualizm,no i że te gorszące "perwersje" wzięły się z zachodniego stylu życia.

Tomasik nakreśla szereg działań władzy, która schizofrenicznie ignorowała mniejszości seksualne, ale i planowała zastraszanie i infiltrację środowiska w akcji Hiacynt. UB i milicja dobrze wiedzieli, że jednostki którym udowodni się "pedalstwo" mogą stać siĘ wdzięcznymi informatorami.

Jednostki wyjątkowo oporne łamano przez procesy ( Nasierowski, Marchwiccy), zakaz drukowania. 

Tomasik opowiada o znanych artystach, tancerzach, aktorach i pisarzach. M. Gajda, A. Nowakowski.  Iwaszkiewicz, Pankowski, Nasierowski.

Przedstawia czołowe osiągnięcia literatury gejowskiej, stereotypiczne wizerunki w kryminalnych gniotach, tropi wątki homoerotyczne u znanych reżyserów. Zafrapowała mnie historia filmu z Szapołowską i Jankowską Cieślak Inne spojrzenie, a poza tym historia trójkąta więziennego z Kownacką, Zającówną I Blaszczyk czyli 'Nadzór",

Nie zbraknie tutaj ruchu orędującego wolność i równość wszystkich zachowań seksualnych, (nie)obecności problemu AIDS  w schyłkowym PRL-u, przaśnych sposobów na walkę z "pornografią', dyskusji o motywie męskich przebieranek w damskie fatałaszki. Bardzo rozbudowana, kompleksowa publikacja  badająca różne aspekty. każdy rozdział zamyka jakiś autentyczny list czytelników zmagających się ze swoją seksualnością, czy trans-seksualnością. 

Autor opisuje różne kwestie jeśli chodzi o podejście władz PRL do nienormatywnych zachowań seksualnych. Oczywiście głównie omawia homoseksualizm w męskim wydaniu, ale wątki lesbijskie tez porusza. Sami zainteresowani najczęściej w mniej lub bardziej dosadny sposób opisują to zjawisko, przedstawiają różne oblicza "problemu". Jak widać, najczęściej piętnowano odmienne...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Jeśli ktoś szuka sensacyjnych doniesień o homoseksualizmie wysokich partyjnych działaczy czy artystów z pierwszych stron gazet... To nie znajdzie tego w tej książce. Znajdzie zatem dobrze pokazane podejście służb bezpieczeństwa, ludzi kultury i całego społeczeństwa do osób LGBT (i to należących do wszystkich tych "literek").

Przy okazji zaś autor szeroko opisuje sytuację panującą w czasach PRL. O ile opis polityczny mnie nie zaskakuje, to już opis kulturalny (zwłaszcza przykłady nieznanych bliżej wszystkim lub zapomnianych książek, filmów, autorek, autorów, artystek i artystów) jest bardzo ubogacający. Nawet jakby nie dotyczył wątków LGBT, byłby świeży i potrzebny. Jako przykład podam analizę dzienników obozowych W. Półtawskiej, o których istnieniu nie miałem pojęcia, czy licznych książek kryminalnych.

Warto więc przyjrzeć się minionym czasom przez pryzmat wąskiego tematu politycznego, literackiego, filmowego i społecznego i dowiedzieć się wiele nie tylko o opisywanej mniejszości ale i o tych wszystkich tematach po prostu.

Jeśli ktoś szuka sensacyjnych doniesień o homoseksualizmie wysokich partyjnych działaczy czy artystów z pierwszych stron gazet... To nie znajdzie tego w tej książce. Znajdzie zatem dobrze pokazane podejście służb bezpieczeństwa, ludzi kultury i całego społeczeństwa do osób LGBT (i to należących do wszystkich tych "literek").

Przy okazji zaś autor szeroko opisuje sytuację...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Bogata opowieść o czasach PRL i funkcjonowaniu osób homoseksualnych, o działaniach służb o ukryciu prawdziwym i pozornym. Wiele interesujących przykładów, opowieść z życia, historia.

Bogata opowieść o czasach PRL i funkcjonowaniu osób homoseksualnych, o działaniach służb o ukryciu prawdziwym i pozornym. Wiele interesujących przykładów, opowieść z życia, historia.

Pokaż mimo to

Ogromny szacunek dla autora za zebrany materiał. Niestety czyta się trochę jak pracę naukową.

Ogromny szacunek dla autora za zebrany materiał. Niestety czyta się trochę jak pracę naukową.

Pokaż mimo to

Są różne rodzaje nietolerancji, a najdziwniejszy jest ten, który wie, ale uzna ten przezroczysty byt na jedną krótką chwilę drobnym "no wiesz... ciota!". Ludzie-cienie, pochowani, cisi, trzeba ich zbierać jak okruszki w filmowych aluzjach, wysłupywać spomiędzy wierszy pamiętników, spróbować w nich zobaczyć człowieka spod grubej warstwy obcości, obrzydzenia i durnych żartów.

I tak sobie Tomasik chodzi z pęsetką i szuka takich właśnie artefaktów świadczących o istnieniu grupy, dla której miejsca w polskiej historii nie ma, a zasugerowanie LGBT+ ważnym nazwiskom budzi niesmak. "Gejerel" jest nieco nieporadny i bliżej mu do zbioru notatek niż przekrojowego reportażu, ale taki przywilej opracowywania tematów niechętnie zgłębianych. A autor naprawdę się stara, by jednak zarysować jak najszerszy obraz: relacjonuje słynne sprawy sądowe, stara się odtworzyć strzępki wiedzy o przebiegu akcji "Hiacynt", bada motywy w filmach naszych i importowanych, przygląda się książkowym tropom, przetacza reportaże z lat 80, cytuje recenzje, odtwarza echa reakcji na AIDS, przetacza pamiętniki tych, co z LGBT+ zetknęli się za granicą.

Historia LGBT+ po polsku jest naprawdę ciekawa i dobrze, że w tym temacie zaczyna się coś w końcu dziać pod względem badawczym. "Gejerel" pracuje na czym może, miejmy nadzieję, że stając się solidnym schodkiem dla kolejnych poszukiwaczy.

[recenzja wydania I]

Są różne rodzaje nietolerancji, a najdziwniejszy jest ten, który wie, ale uzna ten przezroczysty byt na jedną krótką chwilę drobnym "no wiesz... ciota!". Ludzie-cienie, pochowani, cisi, trzeba ich zbierać jak okruszki w filmowych aluzjach, wysłupywać spomiędzy wierszy pamiętników, spróbować w nich zobaczyć człowieka spod grubej warstwy obcości, obrzydzenia i durnych żartów....

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Moje ubiegłoroczne odkrycie. Pełna ciekawych historii, które nie funkcjonują w masowej świadomości. Olbrzymia, mrówcza praca autora zasługuje na szczególny szacunek i pokazuje jak wiele jeszcze pracy przed całym środowiskiem LGBT, aby pokazać historię swojej obecności w masowej wyobraźni i (pop)kulturze naszego kraju.

Moje ubiegłoroczne odkrycie. Pełna ciekawych historii, które nie funkcjonują w masowej świadomości. Olbrzymia, mrówcza praca autora zasługuje na szczególny szacunek i pokazuje jak wiele jeszcze pracy przed całym środowiskiem LGBT, aby pokazać historię swojej obecności w masowej wyobraźni i (pop)kulturze naszego kraju.

Pokaż mimo to

dobrze i rzetelnie napisane, epistemologiczna wyspa w polskim kulturowym morzu arogancji i ślepoty w stosunku do mniejszości/inności....

dobrze i rzetelnie napisane, epistemologiczna wyspa w polskim kulturowym morzu arogancji i ślepoty w stosunku do mniejszości/inności....

Pokaż mimo to