Koniec liberalizmu, jaki znamy

Mark Lilla jest liberałem całym sercem i rozumem, wiernym zwolennikiem Partii Demokratycznej. Zwycięstwo Trumpa w 2016 r. było dla niego wstrząsem. Cóż wówczas zrobił? Dołączył do chóru potępień wyborców Trumpa? Nie. Postąpił według zasady „Zacznij od siebie”, czyli od przeprowadzenia rozrachunku „Co w nas, liberałach jest nie tak, że ludzie zagłosowali na niego? Gdzie leży nasza wina?” Odpowiedzią jest ta niewielka książeczka. Lilla uważa, że przyczyną porażki liberałów było skupienie się na tożsamości jednostek i mniejszości, praktykowane szczególnie na uczelniach. Ideę obywatelskości, czyli tego, co łączy i jest obiektywne, zastąpiono ideą „praw mniejszości”, w latach 60- czy 70-tych jak najbardziej słuszną, ale doprowadzoną obecnie do absurdu. Jak pisze: „Im bardziej obsesyjnie kampusowi liberałowie zajmowali się tożsamością jednostki, tym mniej chętnie angażowali się w racjonalną debatę polityczną […] debaty toczone na zajęciach, które niegdyś mogły zaczynać się tak: ‘Sądzę, że A i to są moje argumenty’, dziś przybierają formę „Ja jako X czuję się obrażony tym, że głosisz B’.
Poza tym, Lilla (z którym w wielu kwestiach kompletnie się nie zgadzam),bardzo mnie zaintrygował wizją dwóch „obrządków” politycznych w USA XX wieku: rooseveltowskiego i reaganowskiego. Obrządki te nie pokrywają się z partiami politycznymi, np. wg Lilli do obrządku rooseveltowskiego należał Nixon realizujący szeroko zakrojone programy społeczne. Fantastyczna praca. Parę razy tak zazgrzytałam zębami ze złości, że chyba wybiorę się do dentysty, ale cieszę się, że ją przeczytałam.

Mark Lilla jest liberałem całym sercem i rozumem, wiernym zwolennikiem Partii Demokratycznej. Zwycięstwo Trumpa w 2016 r. było dla niego wstrząsem. Cóż wówczas zrobił? Dołączył do chóru potępień wyborców Trumpa? Nie. Postąpił według zasady „Zacznij od siebie”, czyli od przeprowadzenia rozrachunku „Co w nas, liberałach jest nie tak, że ludzie zagłosowali na niego? Gdzie leży...

Autor zwraca uwagę na realne i poważne problemy społeczne, wynikające z polityki tożsamości, jednak robi to w sposób nieco nadęty, miejscami kiczowaty, jakby się silił na wielkiego intelektualistę. Książka warta przeczytania, ale nie wybitna ani nawet bardzo dobra.

Autor zwraca uwagę na realne i poważne problemy społeczne, wynikające z polityki tożsamości, jednak robi to w sposób nieco nadęty, miejscami kiczowaty, jakby się silił na wielkiego intelektualistę. Książka warta przeczytania, ale nie wybitna ani nawet bardzo dobra.

Bardzo dobra książka dla osób zainteresowanych tematem. Godne uwagi jest stwierdzenie autora, że bycie obywatelem nie jest łatwe, w konsekwencji demokrację popadają w chaos. Nie jest to problem tylko Stanów Zjednoczonych ale Przede wszystkim naszej części Europy, gdzie demokrację niszczeją i przekształcają się w oligarchię, demokrację, etniczny nacjonalizm, autorytarne rządy jednej partii lub w mieszankę wszystkich tych elementów. Podaję też receptę jaką, jego zdaniem, należy zastosować aby przywrócić liberalizm.

Bardzo dobra książka dla osób zainteresowanych tematem. Godne uwagi jest stwierdzenie autora, że bycie obywatelem nie jest łatwe, w konsekwencji demokrację popadają w chaos. Nie jest to problem tylko Stanów Zjednoczonych ale Przede wszystkim naszej części Europy, gdzie demokrację niszczeją i przekształcają się w oligarchię, demokrację, etniczny nacjonalizm, autorytarne...

Krótki polityczny esej, w sam raz na leniwe niedzielne popołudnie, podczas którego można zapłakać nad stanem demokracji w USA, ale także ujrzeć jakieś światełko w tunelu dla tej demokratycznej, liberalnej strony.

Choć to tylko niewielkie światełko.

Autor stawia dość podobną tezę jak Walzer w książce „Lewica, stare błędy, nowe wyzwania”, wprawdzie on analizuje bardziej sytuacje Europy, ale widać amerykańscy demokraci staja przed podobnymi dylematami. Są to przede wszystkim upadek polityczności, zdecydowanym działaniu prawicy (i ich pracy u podstaw) ale przede wszystkim - koncentracja demokratów na wielu rozproszonych mniejszościach.

Lilla stawia tezę że demokraci powinni wrócić do walki o całość społeczeństwa, widzieć większy obraz (prawica robi to chociaż na deklaratywnym poziomie gdy mówi o narodzie). Pamiętać że problemy każdej najważniejszej nawet mniejszości, są tylko elementem całego społeczeństwa. To zresztą największy zarzut dla tej pracy, Lilla chce przywrócić w centrum narracji ponownie białego mieszkańca środkowego zachodu (albo i nawet bliskiego południa),co może odbyć się ponownie spychaniem na margines tych wszystkich wykluczonych grup. Czy jest możliwe pogodzenie tych narracji? Nie mam pojęcia, ale na pewno zaciekawił mnie punkt widzenia koncentrujący się na tym by przywrócić liberałom ich wielkie projekty (jak choćby wielkie społeczeństwo Johnsona),by mieli w sobie więcej odwagi, a rzadziej grzęźli w szczegółach.

Ciekawym wątkiem jest zwrócenie uwagi, że nawet najlepsze ruchy społeczne, nie zastąpią jednak realnej i prawdziwej polityki, wraz z partiami w swoim centrum. To partie mają środki, zaplecze i umiejętność budowania konsensusu wobec wielu spraw. Lilla pokazuje też w tym wszystkim oczywiście miejsce ruchów społecznych, ale w odpowiednim kontekście, obok a nie zamiast. Można ten rozdział rzucić na obecną sytuacje w Polsce.

Osobiście polecam, to wartościowa praca.

Krótki polityczny esej, w sam raz na leniwe niedzielne popołudnie, podczas którego można zapłakać nad stanem demokracji w USA, ale także ujrzeć jakieś światełko w tunelu dla tej demokratycznej, liberalnej strony.

Choć to tylko niewielkie światełko.

Autor stawia dość podobną tezę jak Walzer w książce „Lewica, stare błędy, nowe wyzwania”, wprawdzie on analizuje bardziej...