Kto dzisiaj potrafi tak pisać o uczuciach?! Prawdopodobnie współcześni zarzuciliby autorowi egzaltację, niemodny romantyzm etc. A jednak artyzm opisów przyrody, subtelności nazywania stanów emocjonalnych mnie przekonują - Hamsun pisać potrafił. I choć drażnią główni bohaterowie, a postaci kobiece chciałoby się też nieco odkoloryzować, to przecież dramatyzm miłosnych zawirowań istnieje w każdej epoce. Każdy chce kochać i być kochanym.

Kto dzisiaj potrafi tak pisać o uczuciach?! Prawdopodobnie współcześni zarzuciliby autorowi egzaltację, niemodny romantyzm etc. A jednak artyzm opisów przyrody, subtelności nazywania stanów emocjonalnych mnie przekonują - Hamsun pisać potrafił. I choć drażnią główni bohaterowie, a postaci kobiece chciałoby się też nieco odkoloryzować, to przecież dramatyzm miłosnych...

Dość już włóczęgi po przepełnionej samotnością północnej krainie w której zapanowała nieodwzajemniona miłość. Chciałbym odpocząć od głodu nie do zaspokojenia. Zapomnieć na pewien czas o ludziach pokaranych zbyt potężnym ale nigdy nie nasyconym uczuciem. Ponieważ to, co im rzucono, jest jedynie ochłapem marnej nadziei. To życie zmrożone od wyniosłej dumy i przypadkowych zbiegów okoliczności, decydujących o ich istnieniu. Są kwiaty, które zakwitają tylko raz, potem mogą już tylko umrzeć. Ten sam los dotknął bohaterów powieści Knuta Hamsuna. Po co im życie, skoro gorycz przesłania wszystkie szczęśliwe chwile? Cóż począć z poczuciem bycia odtrąconym, gdy rujnuje ono najwartościowsze ludzkie cechy? Przeczekać? Przeżyć niepotrzebną miłość, tak jak się przeżywa krótkie norweskie lato? Niestety, może się jednak okazać że życie i lato trwa tyle samo. I cóż nam wtedy pozostanie?

Świat na chwilę zadygotał i rozkołysany runął pod ciężarem marzeń. Przyszła wiosna a z nią rozkoszny niepokój. Gdy przeminęła najpiękniejsza pora roku, to nic nie zostało z cudownych wzruszeń i czułych obietnic. W takiej atmosferze namalował Knut Hamsun obraz podanych w eleganckim stylu i bardzo wyszukanych namiętności. Jednak kiedy czytałem "Pana" i "Wiktorię", to zamiast odczuwać nadmiar miłosnego szczęścia, częściej mi towarzyszył chłód. Zimno mnie przenikało na samą myśl, jak norweski noblista może chłostać drwiną i straszyć nicością. Doznana rekuza stanowi zadrę na honorze ale obarczone ciężarem sumienie, boli jeszcze mocniej. O tym wszystkim mogłem się dowiedzieć, śledząc losy ludzi pogrążonych w gniewie.

"Bo czymże jest miłość? Wietrzykiem co szeleści pośród róż, a może błędnym ognikiem we krwi? Miłość - to muzyka piekielnie gorąca, która nawet serca starców porywa w wir taneczny. To jakby stokrotka, co o świcie kwiat swój szeroko rozwiera, a jednocześnie jakby anemon, co pod lada powiewem się zamyka, a po dotknięciu umiera".

Taka bywa miłość Knuta Hamsuna. To tylko jeden z opisów namiętności, którym poświęcił swoje dwie powieści. Uczucia tego pisarza potrafią być surowe niczym lodowy klimat koła podbiegunowego. Jednocześnie kipią ekspresją i ukazują gwałtowne wzburzenie różnych charakterów, które przez przypadek stanęły na swojej drodze. Wszystko o czym wspomina Hamsun, toczy się w scenerii szeptów, nawołujących do pozostania wśród gór i lasów. Jedynie w przyrodzie widać szczęście i harmonię, ludzi czekają tylko zgryzoty.

Gdyby miłość przedstawiona przez Knuta Hamsuna nie zaszła w za wysokie dla siebie progi, to być może przetrwałaby szczęśliwie do końca swych dni. Jednak czasy w których przyszło jej uwodzić swoje wrażliwe ofiary, wymagały bardzo wiele od córek a na ojców nakładały często zupełnie inne obowiązki niż obecnie. Rozkapryszone i temperamentne jednostki nie miały co liczyć na pobłażanie ze strony skrępowanego konwenansami, skostniałego środowiska. Dlatego też szczęśliwy mógł być ten, komu chociaż na chwilę udało się skraść szczęście i połączyć je z towarzyszącym mu uczuciem.

Dość już włóczęgi po przepełnionej samotnością północnej krainie w której zapanowała nieodwzajemniona miłość. Chciałbym odpocząć od głodu nie do zaspokojenia. Zapomnieć na pewien czas o ludziach pokaranych zbyt potężnym ale nigdy nie nasyconym uczuciem. Ponieważ to, co im rzucono, jest jedynie ochłapem marnej nadziei. To życie zmrożone od wyniosłej dumy i przypadkowych...