Mam mieszane uczucia co do tej serii wykładów Foucaulta. Sam fakt, że są to zapisy wykładów jest dla mnie niesamowity. To taka namiastka uczestniczenia w wykładach mistrza. Nie widzę go nie słyszę, ale mam przekazaną treść. Za to uwielbiam tę serię. Niestety ten tom po niesamowitej "hermeneutyce podmiotu" zawiódł mnie odrobinę. Ma moim zdaniem nieadekwatną do tytułu zawartość. Wykłady dotyczą bowiem nie jak się spodziewałam ćwiczeń duchowych i tego jak rządzimy sobą poprzez techniki siebie i jak usiłują nam rządzić inni poprzez perswazje czy manipulację, politykę itd. ale wykłady dotyczą parezji czyli prawdomównosci. Co prawda paruzja jest jednym z ćwiczeń duchowych czy też technik siebie, ważnym nawet po z pewnych względu podstawowym, ale jedynie pojedynczym elementem. Stąd mój mały zawód.
Jeśli chodzi o samą treść i parezie to temat jest przedstawiony na prawdę świetnie. Parezia jest tu opisana na przykładzie mitologii i klasycznych dzieł, ale także opisana jest w kontekście demokracji. To ten kontekście poitzcnzy był dla mnie szalenie ciekawy. Parezia w demokracji jest bowiem wolnością słowa. W ostatnich wykładach Foucault rozważa parezię w kontekście retoryki i to również był dla mnie ciekawe i myślę, że okaże się ciekawe dla każdego kto interesuje się historią retoryki, dialektyki, sofistyki, filozofii i ich wzajemnych wpływów. W tych wykładach Foucault analizuje Gogiasza, Fajdrosa i Obronę. W swojej analizie rzut nowe światło na interpretację postaci Sokratesa i historii jego śmierci, to było dla mnie najciekawsze. Kolejny raz przekonałam się jak głębokie są dialogi Platona i pod iloma kątami można je interpretować.

Mam mieszane uczucia co do tej serii wykładów Foucaulta. Sam fakt, że są to zapisy wykładów jest dla mnie niesamowity. To taka namiastka uczestniczenia w wykładach mistrza. Nie widzę go nie słyszę, ale mam przekazaną treść. Za to uwielbiam tę serię. Niestety ten tom po niesamowitej "hermeneutyce podmiotu" zawiódł mnie odrobinę. Ma moim zdaniem nieadekwatną do tytułu...

To nie jest miejsce na pochlebstwa. Nie ma takiej potrzeby, żebym ukrywał swoje prawdziwe odczucia i maskował je grzecznością wobec jednego z największych filozoficznych autorytetów XX wieku. Ponieważ Michel Foucault z pewnością nie byłby zadowolony z mojej nieszczerości, tym bardziej, że motywem przewodnim jego wykładów była prawda. Biorąc pod uwagę tę fascynację szczerością i skoncentrowanie się na niej na kilkuset stronach "Rządzenia sobą i innymi", nie pozostaje mi nic innego, jak tylko dokonać manifestacji przekonań, według których Foucault jest mistrzem parezji. Wyrażam to śmiało i bez wywoływania zbędnych iluzji. Mam nadzieję, że swoboda mówienia, której tyle czasu poświęcił francuski myśliciel, przeniknęła mnie na tyle głęboko, abym bez ograniczeń mógł chwalić jego ogromny wkład, włożony w kształtowanie historii systemów myślenia.

On jako inicjator gry dyskursywnej. Ja jako widz, próbujący płynąć z nurtem troski o własną duchowość. On jako prowadzący, rozgrywający konflikty pomiędzy przeciwieństwami, krążącymi na orbitach moralności i polityki. Ja, starający się za pomocą wielkich dzieł nadać swojej egzystencji określony kształt. Uzupełniamy się wyśmienicie, ja chłonę jego precyzyjne analizy greckich tekstów a on przerzuca mosty pomiędzy starożytną a nowoczesną filozofią. Chyba nikt tak wyraźnie nie problematyzuje procesów demokracji i nie jest jednocześnie demagogiem ani piewcą. Michel Foucault nie oszczędza nawet samej filozofii. Stawia ją w szrankach z podstępną retoryką i okłada Platonem i Sokratesem aby na koniec stwierdzić za nimi, że "obcować z filozofią, to jak gdyby zbliżać się do ognia, aż w duszy zapali się lampa albo dusza zapali się jak lampa - oto jak filozofia napotyka swą realność". Istotą filozofii nie powinien być jedynie dyskurs, ale również działanie.

Podczas interpretacji "Iona" Eurypidesa, zobaczyłem jak Foucault rozkłada na czynniki pierwsze język prawdy i rozumu. Z pasją przedstawia wyznanie i oskarżenie. Przez penetrację kłamstwa porównuje to dzieło z "Królem Edypem" Sofoklesa, uruchamiając przy tym szereg procedur prowadzących do prawdy. Zgodnie z łacińskim "Sapere aude" podkreśla odwagę z jaką należy dążyć do mądrości i nadstawiać karku nawet wtedy, kiedy filozofia napotyka na przeszkodę w postaci tyranii. Sztuka rządzenia duszami tych, którzy mają rządzić innymi, jest motorem napędowym prób badania jakości sumienia.

Analiza form wiedzy od dawna przyciągała moją uwagę. Dzięki wykładom francuskiego filozofa, nauczyłem się bardziej krytycznie spoglądać na świat i jednocześnie stawiać pytania dotyczące zasad poznawania samego siebie. Bo moim zdaniem, przewodnią ideą czytania cyklu wykładów wygłoszonych w Collège de France, powinno być praktykowanie takich stanów myślenia aby chociaż w niewielkim stopniu miały one przełożenie na nasze życie. Nie wymagam od siebie stania się parezjastą w pełnym tego słowa znaczeniu. Jednak chciałbym, aby gdzieś w tle moich filozoficznych rozmyślań błyskało światełko starożytnych idei. Stawiać pytania i na nie odpowiadać bez konieczności używania nieuczciwych chwytów retoryki. Oto mój cel.

To nie jest miejsce na pochlebstwa. Nie ma takiej potrzeby, żebym ukrywał swoje prawdziwe odczucia i maskował je grzecznością wobec jednego z największych filozoficznych autorytetów XX wieku. Ponieważ Michel Foucault z pewnością nie byłby zadowolony z mojej nieszczerości, tym bardziej, że motywem przewodnim jego wykładów była prawda. Biorąc pod uwagę tę fascynację...