Kucharzy - sobiepanów politycznych miała ci I Rzeczpospolita pod dostatkiem. Pichcili z rozmachem godnym sarmackiej kuchni - każdy sobie, każdy dla siebie, oraz prawie każdy na wynos - dla zagranicznej, rosyjskiej, pruskiej i austriackiej klienteli. Wiedzieli oni, jakie przepisy są najlepsze, aby potrawa zwana "wolną i nie pozbawioną praw kardynalnych Rzplitą", smakowała najlepiej. Zagraniczni szefowie kuchni, pociągający za sznurki w kwestii nawet najdrobniejszych przypraw, posiadali bardzo wymagające gusta. Mieli też szerokie gardła. Potrafili wchłonąć na raz bardzo duże połacie tejże potrawy. Co poniektórzy nie mieli nawet po tym zgagi. Władysław Konopczyński, wytrawny przewodnik po sarmackiej kuchni politycznej, obnaża w książce o genezie Rady Nieustającej postawy i motywacje sobiepanów. Chyba w żadnym innym ówczesnym europejskim kraju nie było tylu znakomitych "znawców" ustroju państwowego co w I Rzplitej. Gdybyż jeszcze znawcy ci łączyli swą fachową wiedzę z poczuciem odpowiedzialności za swój kraj (i mieli mniej lepkie rączki),to Sarmacja byłaby potęgą wśród potęg. Niestety. Nasi statyści potrafili jedynie równać z błotem swego króla, baczyli uważnie, czy aby przypadkiem nie chce on wykonać salto mortale i spróbować powiększyć swą "władzę". Stanisław August, monarcha całkowicie ubezwłasnowolniany przez obce potencje i swoich rodaków, próbował ugrać coś dla kraju w tej niesłychanie trudnej dla niego sytuacji. Geneza powstania Rady Nieustającej pokazuje, że próby takie graniczyły z cudem. Momentami aż przykro się robi czytelnikowi, gdy czyta jak bardzo sponiewierany był król Polski. To, że ambasador Rosji Stackelberg groził mu napaścią wojsk swej mocodawczyni na Polskę, nie wywołuje jeszcze aż tak wielkiego zdziwienia, ale to jak poddani traktowali swego, jakby nie było, monarchę, wprawia wprost w osłupienie. Opór w społeczeństwie szlacheckim wobec Stanisława Augusta był tak wielki, że biskup Młodziejowski stwierdził, iż "wielu jest takich, co by gotowi i ewangelii się sprzeciwić gdyby ta wyszła od króla" (s. 264 przyp. 14). Samo ustanowienie Rady Nieustającej (pierwszego quasi rządu w zanarchizowanym i pozbawionym suwerenności państwie) zostało skwitowane przez W. Konopczyńskiego następująco: "Widzieliśmy jak warcholstwo, służalstwo i szermująca frazesem demagogicznym namiętność sprzęgły się w blok, aby za cenę klęski publicznej kupić sobie pomoc obcego gwałtu"(s. 270). Autor posługuje się językiem dosadnym, kwiecistym i lekko trącącym, momentami, myszką. Nagromadzenie szczegółów (wprost niebywała znajomość u autora diariuszy sejmowych i ówczesnej korespondencji) jest czasem nużące. Książka jest raczej dla chcących wgryźć się mocno w sytuację polityczną wokół sejmu 1773-1775. Jest to lektura często mocno demoralizująca. Jak każde śledzenie roboty politycznej. Ocena autora odnośnie Rady Nieustającej odbiega od opinii znakomitej większości współczesnych mu historyków. Podsumowuje on ten twór w następujących słowach: "Cokolwiek zresztą przyszło nam stwierdzić o pochodzeniu Rady i o moralno-politycznej wartości jej fundatorów, ocena samej instytucji powinna nastąpić niezależnie od wszelkich uprzedzeń i sugestii uczuciowych, li tylko ze względu na potrzeby ustrojowe Polski ówczesnej i późniejszej". Można się z taką oceną nie zgodzić, ale nie warto tego robić bez uprzedniego zapoznania się z tą książką.

Kucharzy - sobiepanów politycznych miała ci I Rzeczpospolita pod dostatkiem. Pichcili z rozmachem godnym sarmackiej kuchni - każdy sobie, każdy dla siebie, oraz prawie każdy na wynos - dla zagranicznej, rosyjskiej, pruskiej i austriackiej klienteli. Wiedzieli oni, jakie przepisy są najlepsze, aby potrawa zwana "wolną i nie pozbawioną praw kardynalnych Rzplitą", smakowała...