Książka opisuje przyczyny, bitwy i ich następstwa. Dla Polski to ostatecznie przegrane zwycięstwo. Natomiast dla Turków, gdzie Imperium Osmańskie było już w stanie rozkładu ("uziemienie" wojska, brak reform, brak podbojów) jedynie przyspieszyło proces. Owoce zwycięstwa powędrowały do Austriaków, którzy nie dość, że obronili swoją stolicę to jeszcze wzmocnili swoje panowanie w Siedmiogrodzie. A Sobieski otrzymywał gratulacje za kunszt wojskowy, fanfary i pisał listy do Marysieńki

Książka opisuje przyczyny, bitwy i ich następstwa. Dla Polski to ostatecznie przegrane zwycięstwo. Natomiast dla Turków, gdzie Imperium Osmańskie było już w stanie rozkładu ("uziemienie" wojska, brak reform, brak podbojów) jedynie przyspieszyło proces. Owoce zwycięstwa powędrowały do Austriaków, którzy nie dość, że obronili swoją stolicę to jeszcze wzmocnili swoje panowanie...

Popularnonaukowa pozycja dla miłośników historii. Polecam.

Popularnonaukowa pozycja dla miłośników historii. Polecam.

Mimo swojego wieku książka L. Podhorodeckiego urzeka stylem i dużym (na ówczesne czasy) objektywizmem historycznym. Jest to oczywiście relacja wydarzeń z polskiego punktu widzenia, pisana przez Polaka dla Polaków - i w takim kontekście "Wiedeń 1683" bardzo dobrze spełnia swoje zadanie.

Są też i braki: praktycznie nie ma źródeł niemieckich i węgierskich, co sam autor samokrytycznie przyznaje. Jedna jedyna mapka umożliwia bardzo ogólne zaledwie rozeznanie w kampanii roku 1683 (bitwa pod Parkanami jest opisana w ogóle bez żadnej ilustracji).

Przeważają jednak zalety książki: dobra, swobodna narracja, gęsto "podszyta" cytatami i przypisami oraz krytyczne podejście do posiadanego przez autora materiału źródłowego. Za największy plus tej publikacji uznaję rozbudzenie w czytelniku ochoty do przeczytania innych, może nowszych, tytułów o schyłkowym okresie świetności Polski i Turcji.

"Wiedeń 1683" polecam zainteresowanym tym okresem historycznym jako punkt wyjściowy do dalszego studiowania epoki.

Mimo swojego wieku książka L. Podhorodeckiego urzeka stylem i dużym (na ówczesne czasy) objektywizmem historycznym. Jest to oczywiście relacja wydarzeń z polskiego punktu widzenia, pisana przez Polaka dla Polaków - i w takim kontekście "Wiedeń 1683" bardzo dobrze spełnia swoje zadanie.

Są też i braki: praktycznie nie ma źródeł niemieckich i węgierskich, co sam autor...

,,Wiedeń 1683" jest z pewnością książką dobrą. Nie tak dobrą jak ,,Chocim 1621" tego samego autora, ale na tle wielu miernych pozycji w serii, broni się łatwością. Czyta się ją lekko, zawiera wyczerpujący opis wojny z lat 1683 - 1699, tło polityczne i przebieg całej kampanii, łącznie z działaniami z przed polskiej interwencji. Nie brakuje w niej również cytatów z tekstów źródłowych. Do pełni szczęścia brakuje jednak opisu stanu polskiej wojskowości za panowania Jana III i jakichkolwiek informacji na temat armii tureckiej.

,,Wiedeń 1683" jest z pewnością książką dobrą. Nie tak dobrą jak ,,Chocim 1621" tego samego autora, ale na tle wielu miernych pozycji w serii, broni się łatwością. Czyta się ją lekko, zawiera wyczerpujący opis wojny z lat 1683 - 1699, tło polityczne i przebieg całej kampanii, łącznie z działaniami z przed polskiej interwencji. Nie brakuje w niej również cytatów z tekstów...

Rzadko pamiętamy o tym, że zwycięstwo pod Wiedniem w roku 1683 było wspólnym sukcesem armii polskiej, niemieckiej i habsburskiej. Zarówno strona polska, jak i niemiecko-austriacka mają skłonność do tego, by wkład sojuszników umniejszać, tymczasem trzeba tę bitwę umieć uznać za efekt współpracy wojsk chrześcijańskich. Leszek Podhorodecki w tej pracy staje na takim właśnie gruncie, aczkolwiek mógłby to nieco bardziej zaakcentować. Osobiście odczułem brak spojrzenia „niemieckiego” na całą kampanię. Autor wykorzystał oczywiście źródła polskie, sięgnął także do tureckich (posłużył się w tym celu wyborem źródeł opracowanym przez Zygmunta Abrahamowicza),natomiast pominął źródła z terenów Cesarstwa. Dzięki takiemu ujęciu problemu unika nam wiele istotnych kwestii, a obraz kampanii roku 1683 nie może być uznany za pełny.

Oddać trzeba Autorowi, że i tak poszedł o krok dalej w porównaniu choćby do Damiana Orłowskiego („Chocim 1673”),bowiem odniósł się do przekazów źródłowych proweniencji tureckiej. Chyba aż za dużo miejsca poświęcił on relacji o marszu wojsk Kara Mustafy na północ, niemniej tureckie spojrzenie na samą bitwę znacząco wzbogaca jej obraz, gdyż informuje czytelnika choćby o istotnych dla przebiegu starcia dezercjach po stronie muzułmańskiej. Co do wad pracy, to wymieniłbym pewną wiekowość książki (30 lat od pierwszej edycji!),wykorzystanie niedużej literatury przedmiotu oraz chyba nadmierne wykorzystanie cennej skądinąd pracy Jana Wimmera. Z pewnością nie jest to publikacja, która zadowoli wszystkich miłośników historii, nawet tych, którzy nie czują się bynajmniej ekspertami w dziejach nowożytnych. Jest poza tym na karach „Wiednia 1683” sporo drobnych błędów, a do tego kilka kwiatków wskazujących na czas powstania w epoce PRL (podkreślanie wytrzymałości polskiego chłopa oraz polskości Śląska w XVII wieku). Książka nie jest może wybitna, choć w miarę przybliża tytułowy temat, ale – jak to się mówi z nieznanych bliżej przyczyn w Małopolsce – „pasowałoby” ją uzupełnić dalszymi lekturami.

Tomasz Babnis

Rzadko pamiętamy o tym, że zwycięstwo pod Wiedniem w roku 1683 było wspólnym sukcesem armii polskiej, niemieckiej i habsburskiej. Zarówno strona polska, jak i niemiecko-austriacka mają skłonność do tego, by wkład sojuszników umniejszać, tymczasem trzeba tę bitwę umieć uznać za efekt współpracy wojsk chrześcijańskich. Leszek Podhorodecki w tej pracy staje na takim właśnie...

Hmmm, ostatnio czytałem "Odsiecz wiedeńską" z serii Osprey autorstwa Simona Millara i zarzuciłem Autorowi, że za mało miejsca poświęcił ukazaniu nakłaniania Jana III do interwencji pod murami Wiednia, dojrzewania króla Polski do tej decyzji, formowaniu wojsk polskich, trasie przemarszu i samej bitwie na prawym skrzydle sprzymierzonych, czyli szarży polskiej jazdy pod wodzą Jabłonowskiego. Ta pozycja uzupełnia świetnie tę lukę i dlatego obydwie książki powinno się przeczytać razem, gdyż tamta z kolei dużo miejsca poświęca oblężeniu Wiednia i walkach Karola ks. Lotaryngii dowodzącego wojskami cesarskimi. L. Podhorodecki pokazał ten konflikt bardziej z polskiej strony, kładąc nacisk na znaczący udział Polaków w rozgromieniu Turków i ogromny wkład Sobieskiego w stworzenie planu bitwy i dowodzenie wojskami sprzymierzonych. Trzeba dodać, że Autor oddaje również zasługi wojsk dowodzonych przez ks. Lotaryngii w tej batalii na lewym skrzydle, które związały wojska tureckie odrwacając uwagę od prawego skrzydła z którego wyszła szarża polskiej jazdy. L. Podhorodecki zachowuje także umiar przy opisywaniu szarży husarii pokazując, że bez oczyszczenia przedpola dla tej szarży przez artylerię i piechotę, szarża ta nie byłaby możliwa. Poza tym Autor stara się oddać upadające morale wojsk tureckich przed bitwą, co także ułatwiło odniesienie tego zwycięstwa. Książka co rusz odwołuje się do źródeł, co pozwala zdynamizować opisywane wydarzenia i oddać klimat tamtych czasów. Generalnie czyta się dobrze. Ja mam w swoich rękach zakupiony w antykwariacie egzemplarz z 1983 roku (Wydawnictwo MON),więc zarzucić mogę jedynie zbyt mało map (jest tylko jedna mapa pokazująca ostateczną fazę bitwy pod Wiedniem) i ubogą szatę graficzną.

Hmmm, ostatnio czytałem "Odsiecz wiedeńską" z serii Osprey autorstwa Simona Millara i zarzuciłem Autorowi, że za mało miejsca poświęcił ukazaniu nakłaniania Jana III do interwencji pod murami Wiednia, dojrzewania króla Polski do tej decyzji, formowaniu wojsk polskich, trasie przemarszu i samej bitwie na prawym skrzydle sprzymierzonych, czyli szarży polskiej jazdy pod wodzą...