Bracia Karamazow T.1

Problematyka powieści jest symfonią odwiecznych pytań ludzkości: czy bóg istniej, czy to Bóg stworzył człowieka, a może człowiek Boga. Poruszona jest sprawa wiary i motywacji „urzędników kościelnych” w opowieści najstarszego brata Iwana o Wielkim Inkwizytorze. Pozycja ta jest nasyconym opis występujących w człowieku zarówno szlachetnych, jak i podłych części osobowości. Kiedy jedną z nich odrzucimy od siebie, będziemy musieli zacząć kłamać sami przed sobą że jej nie posiadamy. -To inni mają w sobie zło – powiemy. Taki zabieg jeszcze bardziej upodli naszą osobowość. Śmiem przytoczyć dwa cytaty:

„Najważniejsza rzecz, niech pan sam przed sobą nie kłamie. Ten kto sam przed sobą kłamie i własnego kłamstwa słucha, prawdy żadnej już nie widzi, ani w sobie, ani dookoła siebie, a przeto szacunek traci do siebie i dla innych. Zasię nie szanuje nikogo, kochać przestaje, a chcąc, z braku miłości, zagłuszyć sumienie i rozerwać i oddaje się namiętnością i ordynarnym rozkoszom i dochodzi do zupełnego zezwierzęcenia. A to wszystko z nieustannego okłamywania siebie i innych.”

Oraz:

„ A nade wszystko nie wstydzić się tak siebie, bo z tego tylko wszystko zło wynika.”

Treść powieści jest nakreśleniem, w jaki sposób odrzucenie przez człowieka jednej z części ludzkiej, a to jest własnej, osobowości, doprowadzić może do wyczerpania nerwowego, a nawet obłędu, czy choroby. Pokazaniem jak poczucie wstydu, co do własnego (prawdziwego) ja, może dorowadzić do silnego poczucia nienawiści do innych ludzi. A wreszcie jak zbytnia szlachetność, duma i wstyd doprowadzić mogą do niezwykle obciążających batalii myślowych z samym sobą, do nierozumianych przez siebie emocji, a koniec końców do działania w afekcie. Nawet szlachetność ma swoje ciemne strony, mimo tego, że uważana jest za pozytywną cechę osobowości.

Jest to moja pierwsza klasyczna beletrystyka rosyjska i jestem zachwycony głębią myśli Dostojewskiego. A nade wszystko zapamiętam pewien paradoks ujawniony w powieści. Chodzi mi mianowicie o wstyd. Jest to uczucie uważane często za dobre, szlachetne, pokazujące dobroć i niewinność dyszy człowieka. Jednak autor pokazuj, że ze wstydu wynikać może bardzo wiele zła.
Bardzo interesująca jest opowieść o piekle, złej babie i cebulce. Polecam sięgnąć po tę pozycję. Uwaga na skróconą wersje utworu! Oryginalna wersja ma około 900 str.

Problematyka powieści jest symfonią odwiecznych pytań ludzkości: czy bóg istniej, czy to Bóg stworzył człowieka, a może człowiek Boga. Poruszona jest sprawa wiary i motywacji „urzędników kościelnych” w opowieści najstarszego brata Iwana o Wielkim Inkwizytorze. Pozycja ta jest nasyconym opis występujących w człowieku zarówno szlachetnych, jak i podłych części osobowości....

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Mam mieszane uczucia co do tej książki. Przez wiele lat żyłam w przekonaniu, że to literatura najwyższej klasy, porażająca psychologiczną głębią. W wieku 18 lat przeczytałam Zbrodnię i Karę, pamiętam, że wówczas bardzo mi się podobała, szczególnie na tle innych lektur szkolnych (choć oczywiście nie tylko z nimi miałam styczność). Teraz mam lat 26 i mając ochotę na klasyczną powieść, która niesie ze sobą ponadczasowe prawdy, sięgnęłam po Braci Karamazow.

I przez mniej więcej 70% książki (czytałam ebooka, swoją drogą w bardzo starym tłumaczeniu Barbary Beaupre z 1913 r., to też może miało wpływ na jej odbiór) czułam się przede wszystkim rozczarowana. Postacie wydawały mi się nieznośnie teatralne. Egzaltacja emocjonalna sięgała sufitu - niemożliwe, że ktoś się tak zachowuje, a co dopiero, gdy zachowują się tak wszyscy bohaterowie przez cały czas książki. Czy to jest ta słynna rosyjska dusza, czy Rosjanie zamiast mówić ciągle krzyczą do siebie coś o miłości i nienawiści i co chwila zmieniają zdanie??? Ciężko czuć do kogokolwiek z nich sympatię zamiast irytacji ich kolejnymi rozterkami miłosnymi. Rozumiem ideę, że główni bohaterowie (ojciec i trzech synów) mają reprezentować pewne postawy życiowe czy etyczne, być trochę takim doskonałym uosobieniem pewnych przekonań. Ale przez to, moim zdaniem stają się bardzo jednowymiarowi i przewidywalni jako ludzie

Te obserwacje psychologiczne, tak umiłowane przez autora...bardzo źle się zestarzały. Narrator przypisuje postaciom cechy charakteru na podstawie ich zachowań, które my podciągnęlibyśmy dziś pod zupełnie inne mechanizmy (np., ktoś zachował się tak, a nie inaczej, nie dlatego, że był niesamowicie dobrą osobą, ale raczej był ofiarą manipulacji przez sprawcę przemocy). Nad jakimiś naprawdę moralnie obrzydliwymi wydarzeniami wszyscy przechodzą do porządku dziennego, np. wszyscy podejrzewają Fiodora Karamazowa, że zgwałcił i zapłodnił niepełnosprawną intelektualnie dziewczynę, ale w zasadzie to nikt mu tego specjalnie nie wyrzuca, "ten typ tak ma". Jednocześnie na trzy strony będziemy się rozwodzić nad czymś, co nie ma dziś żadnego znaczenia.

Oczywiście, książka jest po prostu zapisem moralności czy przemyśleń psychologicznych odpowiednich do epoki, w której powstała. Przez co, moim zdaniem, większość tych niby uniwersalnych przemyśleń, po prostu źle się zestarzała. Nie wiem, może tylko ja otwierałam ją z nadzieją na jakąś wspaniałą ucztę pełną aktualnych prawd i rozważań nad kondycją i psychiką człowieka? To tylko dwa przykłady, ale naprawdę ciekawych, dogłębnych przemyśleń było jak na lekarstwo - a generalnie uwielbiam rozważania na temat ludzkich motywacji i zachowań, jestem nakarmiona dyskursem psychologicznym po terapii. Może też dlatego tak nie grają mi obserwacje autora?

Książka nabiera tempa w momencie popełnienia zbrodni - rzeczywiście czytelnik nie jest do końca pewien, kto popełnił tę zbrodnię (choć ja spodziewałam się rozwiązania nieco bardziej out of the box, niż po prostu wskazanie na jednego z dwóch podejrzanych kandydatów). Wtedy staje się wciągającą powieścią kryminalną. A najciekawszy moment to oczywiście konwersacja Iwana z szatanem, mająca posmak majaczeń w malignie oraz sam proces i mowy końcowe prokuratora i obrońcy. Przy czym okazuje się, że tłumaczenie Beaupre nie ma np. opowieści o Wielkim Inkwizytorze, które podobno jest wspaniałą częścią powieści.

Niesmak pozostawił po mnie pewien ślad insynuacji, że zbrodnia jest w zasadzie winą Iwana. Ten bowiem ciągle podważał Boże prawdy, był ateuszem i rzucał przy różnych okazjach, że skoro Boga nie ma, to nie ma moralności i wszystko jest dozwolone. Wydaje mi się, że autorowi wydaje się, że tą książką rozprawił się z tym jakże wysublimowanym argumentem przeciwko ateizmowi. No tak, skoro będziemy myśleć, że Boga nie ma, to skąd moralność, szach-mat niedowiarki! Co więcej, to obrazoburcze stwierdzenie o braku Boga (ergo-etyki) padło na jakże podatny grunt, niewykształconej i prostej głowy Smerdiakowa, który wydaje się być najgorszym typem prostego człowieka (tu ironia), bo próbuje naśladować uczone mowy salonowych liberałów, a nawet, o zgrozo, uczy się sam francuskiego, zanim po koniec żywota swego być prostym kucharzem. I co robi ten Smerdiakow, który od panów usłyszał że Boga nie ma? Oczywiście, zabija! Uważajcie więc panowie-ateusze-liberałowie, bo te wasze gadki, gdy spłyną do prostego ludu, oznaczać będą chaos i koniec jakiejkolwiek moralności! Tak zdaje się (w moich uszach) mówić Dostojewski i jest to irytujące, głównie z powodu przekonania, że klasy niższe są najwyraźniej niezdolne do etycznych zachowań, gdy nie będą trzymane za pysk przez moralność narzuconą przez wiarę. Meeeeh, panie Dostojewski, you could do better.

Mam mieszane uczucia co do tej książki. Przez wiele lat żyłam w przekonaniu, że to literatura najwyższej klasy, porażająca psychologiczną głębią. W wieku 18 lat przeczytałam Zbrodnię i Karę, pamiętam, że wówczas bardzo mi się podobała, szczególnie na tle innych lektur szkolnych (choć oczywiście nie tylko z nimi miałam styczność). Teraz mam lat 26 i mając ochotę na klasyczną...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Uff! Zmęczyłem! Zajęło mi to w sumie dwa miesiące! Historia niezbyt mnie wciągnęła, ale czytałem dla języka, długich zdań, użytej składni, w hołdzie dla autora! :)

Uff! Zmęczyłem! Zajęło mi to w sumie dwa miesiące! Historia niezbyt mnie wciągnęła, ale czytałem dla języka, długich zdań, użytej składni, w hołdzie dla autora! :)

Pokaż mimo to

Jedna z najbardziej ujmujących za serce książek w historii

Jedna z najbardziej ujmujących za serce książek w historii

Pokaż mimo to

Wyobraźnia bez granic. Niesamowita głębia postaci, ich przeżyć wewnętrznych i rozterek. Ciekawe debaty na najważniejsze w życiu tematy, które nie przestają frasować ludzkości pomimo upływu czasu. Bohaterowie, w których każdy znajdzie cząstkę siebie. Stopniowane napięcie z wisienką w postaci rozprawy sądowej. To powieść przede wszystkim filozoficzna i psychologiczna, prawdziwa uczta czytelnicza. Jej bohaterów kocha się pomimo wszystkich ich wad.

Wyobraźnia bez granic. Niesamowita głębia postaci, ich przeżyć wewnętrznych i rozterek. Ciekawe debaty na najważniejsze w życiu tematy, które nie przestają frasować ludzkości pomimo upływu czasu. Bohaterowie, w których każdy znajdzie cząstkę siebie. Stopniowane napięcie z wisienką w postaci rozprawy sądowej. To powieść przede wszystkim filozoficzna i psychologiczna,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Jeszcze tutaj powrócę. Wydaje mi się, że nie dorosłem jeszcze do tej książki. Nie znam realiów rosyjskich. Nie czytywałem do tej pory żadnego innego rosyjskiego autora, a i nie jestem przekonany co do jakości przekładu, w wykonaniu Barbary Beaupré, którego miałem przyjemność czytać.

Niemniej głębia przemyśleń tu zawarta jest zadziwiająca. Postacie są nadzwyczaj kompletne, i wiele z wątków daje do myślenia. Mam wrażenie jednak, że co rusz umykały mi kawałki znaczeń, które uczyniły by to doświadczenie bardziej koherentnym, tym samym czyniąc same struktury postaci bardziej czytelnymi. Chociażby w samych miejscach, gdzie jakże popularne w Europie wtrącenia z języka francuskiego nie były przetłumaczone. Jednak nawet taki laik jak ja z chęcią śledził poczynania Karamazowów, i bawił się przy tym całkiem dobrze :)

Jeszcze tutaj powrócę. Wydaje mi się, że nie dorosłem jeszcze do tej książki. Nie znam realiów rosyjskich. Nie czytywałem do tej pory żadnego innego rosyjskiego autora, a i nie jestem przekonany co do jakości przekładu, w wykonaniu Barbary Beaupré, którego miałem przyjemność czytać.

Niemniej głębia przemyśleń tu zawarta jest zadziwiająca. Postacie są nadzwyczaj kompletne,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Arcydzieło. Głowa pęka. Przepiękna powieść o dobru i złu. Czy trzej bracia, zupełnie od siebie inni, połączeni ze sobą pokrewieństwem krwi ojca, całkowicie inaczej wychowani i z innymi światopoglądami są w stanie przeciwstawić się złu tego świata? Dostojewski, jak zwykle, genialnie przedstawia nam i wyrysowuje postaci, ich rozterki, ich wiarę w ludzi, świat i Boga. Autor niesamowicie ukazuje nam obraz społeczeństwa rosyjskiego i jego warstw społecznych. Cóż mogę jeszcze dodać? POLECAM wam tę lekturę z całego serca.

Arcydzieło. Głowa pęka. Przepiękna powieść o dobru i złu. Czy trzej bracia, zupełnie od siebie inni, połączeni ze sobą pokrewieństwem krwi ojca, całkowicie inaczej wychowani i z innymi światopoglądami są w stanie przeciwstawić się złu tego świata? Dostojewski, jak zwykle, genialnie przedstawia nam i wyrysowuje postaci, ich rozterki, ich wiarę w ludzi, świat i Boga. Autor...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Arcydzieło. Głowa pęka. Przepiękna powieść o dobru i złu. Czy trzej bracia, zupełnie od siebie inni, połączeni ze sobą pokrewieństwem krwi ojca, całkowicie inaczej wychowani i z innymi światopoglądami są w stanie przeciwstawić się złu tego świata? Dostojewski, jak zwykle, genialnie przedstawia nam i wyrysowuje postaci, ich rozterki, ich wiarę w ludzi, świat i Boga. Autor niesamowicie ukazuje nam obraz społeczeństwa rosyjskiego i jego warstw społecznych. Cóż mogę jeszcze dodać? POLECAM wam tę lekturę z całego serca.

Arcydzieło. Głowa pęka. Przepiękna powieść o dobru i złu. Czy trzej bracia, zupełnie od siebie inni, połączeni ze sobą pokrewieństwem krwi ojca, całkowicie inaczej wychowani i z innymi światopoglądami są w stanie przeciwstawić się złu tego świata? Dostojewski, jak zwykle, genialnie przedstawia nam i wyrysowuje postaci, ich rozterki, ich wiarę w ludzi, świat i Boga. Autor...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Dostojewski, wielkie poczyniłeś pustki w umyśle moim tym manifestem religijnym swoim!

Zmęczyłam. Dostojewski witając się ze śmiercią, nieznośnie zdewociał i moralizuje na potegę. Jest jak stary chłop, który wie, że dotarł do schyłku życia i w związku z tym potępia młodość chmurną i durną, bo to zaplusuje w niebie. Te kajania rozpisał na bitych setkach stron. Co powstało z tezy, że nie ma moralności bez Boga? Telenowela, mowa trawa bez rytmu, przerost formy nad treścią. Na szczęście w bezmiarze anegdot i dygresji jest i to za co Dostojewskiego kocham. Jak samorodki złota w kupie łajna lśnią monolog Iwana o powrocie Jezusa, ucieszna scenka rodzajowa z udziałem Fiodora Karamazowa w monasterze czy mowy obrońcy i oskarżyciela w sądzie. Do tego garść dobrych cytatów, które zapamiętam, mam nadzieję na zawsze*

Fiodor zjedz snickersa, bo zaczynasz gwiazdorzyć (dewocieć)!

*
"I on bywa dobry i piękny, ale tylko wtedy kiedy jemu jest dobrze i pięknie"

"Z mądrym człowiekiem to i pogadać ciekawie"

"Jeżeli szatan nie istnieje, jeżeli go stworzył człowiek, to stworzył go na swoje podobieństwo"

Dostojewski, wielkie poczyniłeś pustki w umyśle moim tym manifestem religijnym swoim!

Zmęczyłam. Dostojewski witając się ze śmiercią, nieznośnie zdewociał i moralizuje na potegę. Jest jak stary chłop, który wie, że dotarł do schyłku życia i w związku z tym potępia młodość chmurną i durną, bo to zaplusuje w niebie. Te kajania rozpisał na bitych setkach stron. Co powstało z...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Rozpocznę od jednej zasadniczej kwestii - powinszowania tłumaczowi p. Adamowi Pomorskiemu. Bez treściwych i dogłębnych przypisów powieść nadal miałaby sporo uroku, ale osoba nieobyta w realiach XIX-wiecznej Rosji (czyt. autor niniejszego postu) nie byłaby w stanie zauważyć masy smaczków i drobnych aluzji w kierunku współczesnych mistrza Dostojewskiego.
Nie ukrywam, że czas w tej powieści jest rozumiany inaczej niż w większości innych znanych mi książek, tzn. płynie stosunkowo wolno i poszczególne zdarzenia oddzielają dziesiątki stron "dialogowej introspekcji" kolejnych bohaterów. Nie zraziłem się tym i zdecydowanie nie żałuję czasu poświęconego niniejszemu dziełu. Operowanie słowem (tu znowu ukłon za przekład) budzi wręcz zazdrość, głębia i mnogość wątków tym bardziej. Szkoda, że w dzisiejszych czasach tak niewiele tworzy się treści (oczywiście to rzecz względna) wnikliwych i duchowo dojrzałych. Polecam każdemu, kto chce poznać inny, czasem okrutny, acz piękny wewnętrznie Spędobydlińsk.

Rozpocznę od jednej zasadniczej kwestii - powinszowania tłumaczowi p. Adamowi Pomorskiemu. Bez treściwych i dogłębnych przypisów powieść nadal miałaby sporo uroku, ale osoba nieobyta w realiach XIX-wiecznej Rosji (czyt. autor niniejszego postu) nie byłaby w stanie zauważyć masy smaczków i drobnych aluzji w kierunku współczesnych mistrza Dostojewskiego.
Nie ukrywam, że czas...

więcej

mniej

Pokaż mimo to