Córka głosu. Księga życia Hili Campos

Jest to przejmująca, przesycona emocjami opowieść o losach kupieckiej, żydowskiej rodziny, która żyje u schyłki XVI wieku w malowniczej Wenecji. Historia opowiedziana jest z perspektywy Hili Campos. Niemalże jakby czytało się jej pamiętniki ale bez dat.

Akcja toczy się nieśpiesznie ale za to obfituje w emocje z bardzo szerokiego spektrum. Miłość, strach, prześladowanie, szczęście, porwanie, wesele, narodziny, złamane serce, śmierć... to tylko niewielki wycinek tego co znajduje się w książce. Wszystko z domieszką religii nie tylko żydowskiej ponieważ rodzinie Campos przyszło żyć w chrześcijańskiej Wenecji. Jak w tamtych czasach wyglądało żydowskie getto gdzie żyła rodzina Hili? Co skłoniło ich do opuszczenia tego miasta i przeprowadzki do świerzopowstałego Zamościa? Jak minęła im ta męcząca podróż?

Serdecznie polecam a sama zabieram się zaraz za kolejną część by dowiedzieć się jak rodzinie Campos wiodło się na Zamojszczyzna.

Jest to przejmująca, przesycona emocjami opowieść o losach kupieckiej, żydowskiej rodziny, która żyje u schyłki XVI wieku w malowniczej Wenecji. Historia opowiedziana jest z perspektywy Hili Campos. Niemalże jakby czytało się jej pamiętniki ale bez dat.

Akcja toczy się nieśpiesznie ale za to obfituje w emocje z bardzo szerokiego spektrum. Miłość, strach, prześladowanie,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Niestety nie czytało mi się tej książki jak trylogii Niepokorne :-( Ogólnie warto przeczytać.

Niestety nie czytało mi się tej książki jak trylogii Niepokorne :-( Ogólnie warto przeczytać.

Pokaż mimo to

Pasjonującą , pełna emocji opowieść o losach kupieckiej rodziny Campos wywodzącej się z odrębnego kulturowo odłamu judaizmu - Sefardyjczyków. To Żydzi zamieszkujący Półwysep Iberyjski, głównie Hiszpanię od czasów starożytnych po czasy podboju katolickich władców Hiszpanii w XV wieku i niesławnym wygnaniu .
Hila Campos , niczym kronikarka rodu i jednocześnie potomkini tej grupy Hebrajczyków opowiada o losach swojej rodziny zamieszkałej w XVI wiecznej chrześcijańskiej Wenecji. Rodziny należącej do grupy społeczeństwa skazanej na niesprawiedliwość społeczną ze względu na pochodzenie, jej ustawiczne napiętnowanie, izolowanie i szykanowanie . Mimo wysokiego statusu społecznego, wykształcenia członków rodziny (lekarz udzielający pomocy bogatym mieszkańcom miasta) rodzina Campos jest izolowana, żyje i mieszka w wydzielonym gettcie miasta, płaci wyższe podatki .
Wbrew ograniczeniom rodzina potrafi cieszyć się życiem, kultywuje swoją kulturę, zwyczaje religijne, rytuały , często przesądy , ortodoksyjne podejście swojej religii w ważnych momentach życia. Niestety splot dramatycznych wydarzeń rodzinnych niesie ze sobą napiętnowanie, a dalsze nieszczęścia zmuszają do szukania schronienia poza Wenecją .
Idealnym miejscem bezpiecznego i spokojnego życia poznanym z opowieści poznanego Polaka studiującego filozofię w Padwie okazuje się Zamość w Królestwie Polskim. Tam też przez Alpy, Wiedeń, Morawy, Śląsk , Kazimierz i Kraków wiedzie kilkutygodniowa podróż , wyprawa nie dla wszystkich zakończona szczęśliwie.
Wspaniała, barwna i błyskotliwa powieść pełna historycznych realiów z życia XVI wiecznej Europy, kultury i dziedzictwa polskich Żydów . Z niecierpliwością czekam na poznanie dalszych losów rodziny w drugim tomie cyklu Księgi życia Hili Campos - " Morze trzcin".

Pasjonującą , pełna emocji opowieść o losach kupieckiej rodziny Campos wywodzącej się z odrębnego kulturowo odłamu judaizmu - Sefardyjczyków. To Żydzi zamieszkujący Półwysep Iberyjski, głównie Hiszpanię od czasów starożytnych po czasy podboju katolickich władców Hiszpanii w XV wieku i niesławnym wygnaniu .
Hila Campos , niczym kronikarka rodu i jednocześnie ...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

W swojej nowej serii autorka wprowadza nas w codzienne życie głównej bohaterki- Hili Campos oraz jej żydowskiej rodziny zamieszkującej Wenecję pod koniec XVI wieku. Pod względem przygotowania oraz opracowania historii związanych z obyczajowością oraz kulturą żydowską należy się autorce wysoka ocena. Jednakże książka obyczajowa to nie tylko opisy wszystkiego co tylko da się opisać, ale również fabuła, której w moim odczuciu było za mało. I właśnie ta dysproporcja powodowała, iż po jakimś czasie lektura stawała się nudnawa. Dla tych co liczą na nieznane im dotąd dane na temat kultury żydowskiej, książka może być ciekawa, ale czy wciągająca to niech każdy sam oceni.

W swojej nowej serii autorka wprowadza nas w codzienne życie głównej bohaterki- Hili Campos oraz jej żydowskiej rodziny zamieszkującej Wenecję pod koniec XVI wieku. Pod względem przygotowania oraz opracowania historii związanych z obyczajowością oraz kulturą żydowską należy się autorce wysoka ocena. Jednakże książka obyczajowa to nie tylko opisy wszystkiego co tylko da się...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Długo zastanawiałem się od czego zacząć recenzję tej książki. Zazwyczaj przedstawiane historie albo mi się podobają albo nie. Sprawa niemal zawsze jest prosta. Ale ta powieść jest inna, wyjątkowa, bo nie tylko podoba mi się przedstawiona w niej historia, ale też styl w jakim jest napisana, spójność, te napięcie wiszące nad głowami bohaterów przez wszystkie strony powieści, a postaci, których jest całe mnóstwo, są tak wyraźne, tak rzeczywiste i tak od siebie różne, że aż jestem w stanie uwierzyć, że wszystkie są prawdziwe.

Wydawało mi się, że o Żydach przeczytałem już wszystko. Ale jeszcze nikt nie przedstawił mi ich w taki sposób. Z tej jednej książki nauczyłem się o kulturze żydowskiej więcej, niż ze wszystkich poprzednich. I choć nie jest to przecież leksykon kultury żydowskiej, to jednak przekazuje ogrom wiedzy na temat tych ludzi, ich wiary i obrządków. Zapewne dzisiaj jest trochę inaczej, gdyż akcja książki dzieje się na przełomie XVI i XVII wieku, ale kiedy pokazałem tę książkę mojemu żydowskiemu przyjacielowi, Tsahi po przeczytaniu stwierdził, że autorka albo jest Żydówką, albo ukończyła Studia Judaistyczne.

Z premedytacją czytałem tę powieść bardzo powoli, chcąc chłonąć każdy wyraz, każde zdanie i każdą stronę tak, aby ich nie zapomnieć.

Autorka ma cudowny dar opisywania miejsc i postaci. Robi to nienachalnie, delikatnie i z wyczuciem, a mimo wszystko rozpościera przede mną obrazy pełne kolorów, życia i tak bardzo realne, że kiedy budzę się na drugi dzień, to nie wiem, czy to był sen, książka, czy może znam tych ludzi i te miejsca osobiście.

"Ludzie wierzyli, że złoto Wenecji wytrysło z morskich głębin, które niczym szańce opasywały miasto, strzegąc jego skarbów."

Narratorką powieści jest Hila Campos, młoda Żydówka, która wraz z liczną rodziną mieszka i pracuje w weneckim getcie, gdzie w zamian za możliwość praktykowania swojej wiary, zmuszeni są do bezwzględnej wierności wobec Republiki. Rodzina Campos, po ucieczce z Hiszpanii, odnajduje w Wenecji spokój i względny dostatek, choć bez porównania z tym, jak im się żyło na Półwyspie Iberyjskim.
Ojcem Hili jest kupiec – Menachem Campos, człowiek mądry i opanowany, ale surowy i bardzo religijny, który po śmierci żony samotnie wychowuje swoje dzieci, ucząc ich dobroci i szacunku.
Hila szykuje się do zaślubin, a piękna, mądra i dobra bratowa spodziewa się dziecka. Kiedy ojciec wraz z synem wypływają na handlowym galeonie wspólnika do Stambułu, w domu rodziny Campos zaczynają się dziać rzeczy dziwne i złe. Pojawia się tajemniczy Falasz, młodszy syn trwoni rodzinne pieniądze i nie przestrzega panujących w domu zasad, a poród upragnionego dziecka Rubena i Chai zmienia wszystko.
Hila, musi przejąć nad wszystkim kontrolę. Robi co może, aby utrzymać ład i porządek i aby rodzina wciąż była jednością. Nie wszystko jednak zależy od niej, a obcy ludzie bywają bezwzględni i okrutni. Tym bardziej, kiedy górę biorą zabobony. Splot niefortunnych zdarzeń sprawia, że rodzina Campos musi opuścić Wenecję i szukać schronienia w miejscu, które byłoby dla nich bezpieczne i przyjazne. Przez Wiedeń i Kraków docierają do Zamościa.

"Chaja opadała z sił, a ból wstrząsający jej umęczonym ciałem był już nie do zniesienia. Nie krzyczała; rzęziła ochryple głosem, w którym zgroza górowała nad błaganiem o zmiłowanie, aż raptem straciła przytomność, więc Ruta przytknęła jej do nosa chusteczkę nasączoną octem, aby ją ocucić. Ale w chwili, gdy Chaja otworzyła oczy, spomiędzy jej ud popłynęła krew."

Księga życia Hili Campos, to porywająca dwutomowa opowieść o burzliwych dziejach sefardyjskich Żydów, wygnanych w 1492 roku z Hiszpanii edyktem króla Ferdynanda i królowej Izabeli. Pragnienie znalezienia nowej ojczyzny wiedzie Camposów do Wenecji i Zamościa, a ich niekończącej się wędrówce przyświeca idea citta ideale – miasta idealnego.

Autorka wykonała kawał dobrej roboty, dając światu powieść niepowtarzalną i wyjątkową, łamiąc tym samym stereotyp, że w Polsce rządzi kryminał.

"Nie bogactwa i nie światynie stanowią o charakterze miasta, lecz nacechowany prawdą i wielkością duch jego obywateli."

Choć historia jest trudna i w dużej mierze smutna, to jednak jest to zdecydowanie najpiękniejsza powieść, jaką w życiu czytałem. Hila jest tak śliczna i urocza, tak dobra i mądra, że w połowie pierwszego tomu byłem w niej zakochany. A akcja powieści toczy się w dwóch najpiękniejszych miastach Europy, które są memu sercu najbliższe. Wenecję odwiedzam zawsze, kiedy tylko mam na to czas, a w Zamościu przecież się urodziłem. Pewnie dlatego też chłonę tę powieść z taką ciekawością. Nie umniejsza to jednak talentu literackiego Autorki, przed którą chylę czoła i podziwiam za dar, jaki posiada. Życzyłbym sobie, aby moje książki były tak pięknie napisane, jak książki Agnieszki Wojdowicz.
Z niecierpliwością czekam na drugi tom, a Wam polecam tę powieść bardzo gorąco.
Szkoda, że nasza skala ocen kończy się na 10, bo z chęcią dalibyśmy jej znacznie wyższą notę.

AGNIESZKA WOJDOWICZ - pisarka, filolożka polska, autorka serii fantasy dla młodzieży Strażnicy Nirgali oraz trylogii historyczno-obyczjowej dla dorosłych Niepokorne. Interesuje się kulturą i dziedzictwem polskich Żydów, a także dawną i współczesną sztuką użytkową.
Do powstania Córki Głosu oraz Morza Trzcin, dwóch tomów Księgi życia Hili Campos, przyczyniła się galeria Paradisus Iudaeorum, w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. To właśnie tam, podczas rocznych warsztatów poświęconych tysiącletniej obecności Żydów w Polsce, pisarka poznała losy zamojskich Sefardyjczyków.

TYTUŁ: Córka Głosu. Księga życia Hili Campos, część 1.
AUTOR: Agnieszka Wojdowicz
WYDAWNICTWO: NASZA KSIEGARNIA
PREMIERA: luty 2018
WYDANIE: pierwsze
OKŁADKA: miękka
LICZBA STRON: 416
FORMAT: 135 x 204
ISBN: 978-83-10-13210-9

OCENA: 10+/10

RECENZJA POCHODZI ZE STRONY HULTAJ LITERACKI: https://hultajliteracki.wixsite.com/mojawitryna/recenzje/córka-głosu-księga-życia-hili-campos-agnieszka-wojdowicz

Długo zastanawiałem się od czego zacząć recenzję tej książki. Zazwyczaj przedstawiane historie albo mi się podobają albo nie. Sprawa niemal zawsze jest prosta. Ale ta powieść jest inna, wyjątkowa, bo nie tylko podoba mi się przedstawiona w niej historia, ale też styl w jakim jest napisana, spójność, te napięcie wiszące nad głowami bohaterów przez wszystkie strony powieści,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Akcja książki Córka glosu, Księga życia Hili Campos rozgrywa się w XVI wiecznej Wenecji. opisane jest życie żydowskiej rodziny żyjącej w odosobnieniu od crześcijan

Akcja książki Córka glosu, Księga życia Hili Campos rozgrywa się w XVI wiecznej Wenecji. opisane jest życie żydowskiej rodziny żyjącej w odosobnieniu od crześcijan

Pokaż mimo to

„Zgryzoty są bowiem niczym kurz, który wciska się w oczy, drażni je i oślepia, a przecież wystarczy powiew wiatru, aby go rozwiać”.
Życie Hili Campos i jej bliskich staje się pretekstem do opowiedzenia trudnych dziejów żydów mieszkających w weneckim getcie – żydowskim raju. Wypędzeni z katolickiej Hiszpanii, prześladowani w całej Europie, wykorzystywani wysokimi opłatami, prześladowani przez katolickich piratów osiadają w mieście najbardziej przyjaznym, ale i tu trudy życia dają im się we znaki. Wysoki czynsz, utrudniające rozwijanie możliwości zarobku prawa i przepisy izolujące ich od chrześcijan sprawiają, że życie w nowym miejscu to walka o przetrwanie.
Hilia Campos pochodzi z typowej kupieckiej rodziny. Kiedy ojciec wyrusza po nowe towary w domu pozostają kobiety i synowie doglądający składu. Ich życie płynie wokół pracy. Każdego dnia po spełnieniu domowych obowiązków zabierają się do obowiązków. Kobiety w tym domu specjalizują się w naprawianiu starych koronek. Nowych ubrań niestety nie mogą wyrabiać i sprzedawać, ponieważ prawo im tego zabrania. Nawet brzemienna bratowa do ostatniej chwili ciężko pracuje. Mężczyźni w tym czasie pomagają w magazynie chrześcijańskiego wspólnika, dzięki któremu ich ojciec mógł wyruszyć na wyprawę, ponieważ żydzi mają zakaz posiadania okrętów.
Wspomnienia z idealnej przeszłości pomagają nam poznać trudne losy wygnania. Żyjący w przyjaznej Hiszpanii żydzi cieszyli się bogactwem i powodzeniem. Jednak po wydaniu edyktu przez królów katolickich Ferdynanda i Izabeli (1492 rok, będący też rokiem odkryć geograficznych) rodzina Ignacia Severina (Menachema) musi uciekać. Pierwszym przystankiem rodu Campos jest Lizbona, później Antwerpia. Starają się ukrywać swoją żydowską tożsamość, ale nie jest to łatwe. Wenecja wydaje się wybawieniem na tej pełnej prześladowań drodze wiodącej z rodzinnego Toledo.
Z każdą stroną przekonujemy się, że weneckie, idylliczne życie bardzo odbiega od wizji raju. Obłożone przepisami, nakazami, zabobonami, niepewne, a do tego naznaczeni, by łatwo było ich odróżnić: „Naznaczeni żółtym piętnem, przygnieceni nadmiernym podatkami, oddzieleni murem getta od morza i siedzib patrycjuszy”. Zaradni i płacący wysokie czynsze żydzi stają się doskonałym źródłem miejskiego dobrobytu, który – tak samo jak zaufanie i całkowita wolność - przybyszom nigdy nie będzie dany.
„Księga życia Hili Campos” rozpoczyna życie żydów w XVI wiecznej Wenecji, w której brutalne prawa tworzą nie tylko chrześcijanie, ale i mieszkańcy gminy żydowskiej pilnujących moralności członków swojej społeczności. Przezorny ród ruszy w kolejną tułaczkę: „Wędrowanie miałam we krwi, bo w przeszłości przez tysiąclecia wymuszały ja na moich przodkach prześladowania, obmowy, fałszywe oskarżenia, pogromy i naciski, by wyrzec się korzeni, odrzucić tradycję, przehandlować wolność za życie. Czujność i dalekowzroczność uczyniły mój naród nomadami, a jego dom był tam, gdzie stawał obozem i rozkładał namioty”.
Zawiła droga doprowadzi zamorskich Sefardyjczyków do Zamościa. Z okładki książki dowiadujemy się, że inspiracją był Paradisus Iudaeorum w Muzeum Żydów Polskich POLIN.
Całą rodzinna historię przybliża nam młoda, ale wyjątkowo dojrzała Hila snująca opowieść, przez co książka zyskuje formę gawędy z nielicznymi dialogami i bogatymi opisami żydowskiej obrzędowości. Hila zabiera nas w świat pogrzebów, rozwodów, narodzin, ślubów, świąt. W zawiłej historii rodu nie zabraknie nieszczęść, smutku, ale są też radości dodające blasku codziennym trudnościom łączących rodziny żydowskie i chrześcijańskie. Do tego staniemy się świadkami wystąpień proroków, którzy po przekroczeniu murów getta i głoszenia swojej misji na chrześcijańskich placach razem z wyznawcami są łapani przez inkwizycję.
„Córka głosu. Księga życia Hili Campos” Agnieszki Wojdowicz to lektura bogata w historyczne i kulturowe szczegóły, dlatego polecam ją każdemu, kto jeszcze nie zna losów żydów, a jest nimi zainteresowany i nie wie od czego zacząć ich zgłębianie. Dzięki pisarce wchodzimy w ten żydowski świat powoli, dostajemy codzienność przeplataną świętami i obrzędami. W przygotowaniu jest kolejny tom „Morze trzcin”, dzięki któremu lepiej poznamy losy Hili Campos i jej rodziny po dotarciu na ziemie polskie.

„Zgryzoty są bowiem niczym kurz, który wciska się w oczy, drażni je i oślepia, a przecież wystarczy powiew wiatru, aby go rozwiać”.
Życie Hili Campos i jej bliskich staje się pretekstem do opowiedzenia trudnych dziejów żydów mieszkających w weneckim getcie – żydowskim raju. Wypędzeni z katolickiej Hiszpanii, prześladowani w całej Europie, wykorzystywani wysokimi opłatami,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Są wydawnictwa, które szanuję za odwagę wynikającą ze specyficznego doboru publikowanych swoim nakładem książek. Wydawców mających na uwadze twórczość polskich autorów oraz jakość ojczystej prozy. Doceniam trud, jaki wynika z niełatwego podjęcia decyzji o propagowaniu mniej popularnych powieści, stworzonych w sposób innowacyjny, odbiegający od czysto rozrywkowego charakter, narzucanego przez większość zagranicznych koncernów. Sztucznie kreowanych trendów. Literatury nagminnie zyskującej nic nieznaczące tytuły „bestsellerów New York Times”. Jestem dumna i niezwykle szczęśliwa, za każdym razem, gdy widzę kolejną próbę walki z wiatrakami, przekładającą się na inwestowanie czasu oraz pieniędzy w tworzenie książek niepowtarzalnych, jednocześnie udostępniając dorobek naszych rodzimych pisarzy szerszemu gronu odbiorców. Podjęcia się czynu heroicznego, szczególnie gdy czytelnictwo w nadwiślańskim kraju, wynosi oszałamiające 37%. Podziwiam również autorów, którzy mimo tysiąca rzucanym im pod nogi kłód, nie poddają się, bo wierzą w swoje umiejętności. Widzą głębszy cel w oddawaniu cząstki siebie zupełnie obcym ludziom. Darzę sympatią twórców nieograniczających się do zdobywania coraz większej popularności, a stawiających na jakość oraz formę prywatnej misji. Jej cel jest niezwykle prosty. Dzielić się własną pasją, pokazywać innym rzeczy wyjątkowe.

Każdy, kto od dłuższego czasu śledzi tworzone przeze mnie wpisy przypuszcza, kogo dotyczy ten niezwykle rozbudowany – jak na recenzję, wstęp. Nigdy nie ukrywałam, że wydawnictwo Nasza Księgarnia, znajduje się w mojej prywatnej czołówce oficyn promujących wartościowe książki, a Agnieszka Wojdowicz jest aktualnie, jedną z moich ulubionych pisarek. Właśnie dlatego cieszy mnie fakt, że te dwie jednostki, dla których książki są jedną z największych pasji, tworzą wspólnie powieści, nie tyle feministyczne, ile namawiające kobiety do czerpania radości z własnej płci i wynikającej z niej siły. Podobnie jak w szeroko komentowanej przeze mnie trylogii „Niepokorne”, opowiadającej historię trzech młodych krakowianek, walczących z trudną rzeczywistością cesarsko-królewskiego "domu" Wyspiańskiego oraz Mehoffera, tak i w nowej powieści „Córka głosu. Księga życia Hili Campos”, obserwujemy wydarzenia dramatyczne, nierzadko wynikające z uprzedzeń lub braku tolerancji, których gorycz osładzają nam chwile szczęścia wynikające wprost z rodzinnego ciepła ogniska domowego oraz prozaicznych uniesień.

XVI wiek w chrześcijańskiej Wenecji, nie jest najłatwiejszym czasem do życia, szczególnie dla wielopokoleniowych żydowskich familii, układających swoją codzienność za murami getta. Przywilej praktykowania własnych obrzędów, wysławiania umiłowanego przez siebie boga, nie jest tani, jednak Sefardyjczycy z pokorą pochylają głowę przed obliczem Republiki, szczególnie gdy w pamięci tkwią jeszcze niezasklepione rany. Obrazy hiszpańskich domów, z których zostali wygnani edyktem króla Ferdynanda i królowej Izabeli. Chęć odnalezienia własnego miejsca na ziemi wiedzie Camposów – jedną z typowych, kupieckich rodzin, w wiele miejsc, a wśród nich, także do malowniczego Zamość, miejsca zastępującego krakowskie alejki, znane nam z poprzedniej twórczości autorki. Niekończącej się wędrówce, pełnej trudnych wyborów oraz niezwykłych prób, przyświeca jeden cel. Città ideale – odnalezienie miasta idealnego.

Pierwszy tom dylogii Agnieszki Wojdowicz daje czytelnikom dokładnie te same elementy, za które tak wiele osób pokochało „Niepokorne”. Umiejętne sportretowanie silnych kobiet, bezkompromisowo walczących z przeciwnościami losu na rzecz własnych ideałów oraz spełnienia marzeń, zarysowanych na tle burzliwej sagi rodzinnej i niezwykłych wydarzeń historycznych. Przedstawienie zaściankowości społeczeństwa podszytego strachem, a ukrytego za fasadą pozornej tolerancji, wielokulturowości lub czasem sztucznej przyjaźni. Fabuła rozpoczyna się od przedstawienia problematycznego zagadnienia wykluczenia z najbliższego otoczenia, nagłej potrzeby odnalezienia miejsca poza brutalnym społeczeństwem nieakceptującym żadnych odstęp od ogólnie przyjętej normy, a kończy… no właśnie, jak? To musicie sprawdzić sami.

Nie dziwi mnie fakt, że tym razem autorka zdecydowała się, by przekierować pisarską uwagę, na przedstawicieli żydowskiego społeczeństwa. Zafascynowanie tą zdawałoby się, nie tak obecną nam kulturą, można było zauważyć już na przykładzie Judy, stanowiącej pretekst do omawiana tradycyjnych, żydowskich obrzędów i zwyczajów. Tym razem, za sprawą pierwszoosobowej narracji, przywodzącej na myśl opowieść mającą na celu przybliżyć nam realia minionych bezpowrotnie czasów, prowadzonej przez wspominającą swoją młodość Hilę. Nie jest to forma szczególnie dynamiczna, jednak pozwalająca na uchwycenie niezwykłej plastyki opisywanych obrazów lub wydarzeń. Wilgotne ściany weneckich budynków, krajobrazów zbudowanej w sercu Sarmacji małej Italii i wielu innych zapierających dech w piersiach scenerii. Wszystko to pozwala wierzyć, że opisywane przez polską autorkę wydarzenie, przytrafiły się komuś naprawdę. Wierzymy w istnienie rodziny Camposów, zżywając się z nimi zdecydowanie bardziej, niż z przeciętnymi, wykreowanymi postaciami. W odbiciu każdego z bohaterów łatwo jest zobaczyć siebie oraz własnych bliskich. Figura matki walczącej z przeciwnościami losu pod postacią Chai, obraz stanowczego ojca — głowy rodziny — Menachema, przechodzącego metamorfozę, najmłodszego z rodzeństwa Ezrę. Wachlarz osobowości jest na tyle bogaty, że każdy z czytelników znajdzie osobę, której warto kibicować oraz poświęcić czas, aby prześledzić jej dalsze losy.

Nie jest to dla mnie zaskoczenie, że już teraz, z zapartym tchem, oczekuję kontynuacji "Morza trzcin", a nawet więcej. Każda kolejna powieść Agnieszki Wojdowicz, jest u mnie mile widziana!

Więcej na http://niedopisana.blogspot.com/

Są wydawnictwa, które szanuję za odwagę wynikającą ze specyficznego doboru publikowanych swoim nakładem książek. Wydawców mających na uwadze twórczość polskich autorów oraz jakość ojczystej prozy. Doceniam trud, jaki wynika z niełatwego podjęcia decyzji o propagowaniu mniej popularnych powieści, stworzonych w sposób innowacyjny, odbiegający od czysto rozrywkowego charakter,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

ohaterowie główni, jak i poboczni są ciekawie wykreowani i każdy z nich czymś się wyróżnia, ma swoje wady i zalety, które sprawiają, że są oni bliżsi czytelnikowi.

Forma narracji sprawia, że w książce jest bardzo mało dialogów, za do dużo opisów i retrospekcji. Z jednej strony pozwala to zbudować odpowiedni klimat i przedstawić realia ówczesnej epoki. Z drugiej, według mnie sprawiło, że zabrakło tutaj nieco dynamizmu. Jednak to jest jedynie moje odczucie.

Bardzo lubię książki o bogato zarysowanym tle historycznym, z ciekawą opowieścią, w której uczestniczą bohaterowie powieści. Tutaj autorka stanęła na wysokości zadania. Oddała do rąk czytelników książkę, która z pewnością wymagała od niej dużych nakładów pracy.

http://www.czytajac.pl/2018/03/corka-glosu-ksiega-zycia-hili-campos/

ohaterowie główni, jak i poboczni są ciekawie wykreowani i każdy z nich czymś się wyróżnia, ma swoje wady i zalety, które sprawiają, że są oni bliżsi czytelnikowi.

Forma narracji sprawia, że w książce jest bardzo mało dialogów, za do dużo opisów i retrospekcji. Z jednej strony pozwala to zbudować odpowiedni klimat i przedstawić realia ówczesnej epoki. Z drugiej, według...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

W dniu 29 marca 1516 roku wenecki senat pod przewodnictwem doży Leonarda Loredana (1436-1521) zarządził, iż "wszyscy Żydzi muszą żyć w jednym miejscu", które na terenie miasta będzie strzeżone i zamknięte. Do tamtego czasu w Cannaregio, czyli w północnej dzielnicy Wenecji, składowano odpady pochodzące ze starej odlewni miedzi. Miejsce to otoczone było kanałami. Była to mała wyspa, której obszar wyznaczały dwie bramy otwierane każdego ranka na dźwięk dzwonu znajdującego się w dzwonnicy świętego Marka. Bramy zamykane były o północy przez chrześcijańskich strażników opłacanych przez żydowskich mieszkańców. Z kolei każdej nocy dwie łodzie miały patrolować kanały wokół wyspy. Już wkrótce ta zamknięta przestrzeń stanie się pierwszym na świecie prawnie ustanowionym żydowskim gettem. Pomimo że wciąż dochodzi do dyskusji na temat etymologii słowa getto, można jednak sformułować argument dotyczący dialektu weneckiego, w którym słowo getto oznacza odlewnię, zaś po włosku wyrzucenie.

Dwa lata temu, z okazji pięćsetnej rocznicy założenia getta w Wenecji, miasto wraz ze specjalnym komitetem i społecznością żydowską zorganizowało bardzo ambitną wystawę w Pałacu Dożów, czyli rezydencji najwyższych weneckich urzędników, oraz w siedzibie władzy Republiki Weneckiej, która wydała dekret w 1516 roku. Z tej okazji kuratorka wystawy Donatella Calabi opublikowała książkę zatytułowaną "Wenecja, Żydzi i Europa: 1516-2016", w której opowiada o miejskiej organizacji ówczesnej Wenecji, przedstawia jej architekturę i codzienne życie społeczności żydowskiej zarówno w getcie, jak i poza nim. Autorka ukazuje zasady, zakazy, nadużycia i konflikty, przed którymi musiała stanąć żydowska społeczność w Wenecji. Ponadto zwraca również uwagę na rolę żydowskich kobiet, warstwy społeczne mieszkańców getta oraz ich życie pod kątem materialnym. W swoich badaniach wykorzystała obrazy Vittore Carpaccio (ok. 1465-1526) i Giovanniego Belliniego (1427/1430-1516), a także rysunki architektoniczne, archiwalne dokumenty, przedmioty liturgiczne z tamtego okresu, rekonstrukcje multimedialne, jak również odnalazła rzadkie egzemplarze książek pochodzące z tamtego okresu. To wszystko sprawiło, że na ponad pięciuset stronach, Donatella Calabi opowiedziała naprawdę fascynującą historię weneckich Żydów.

Z kolei 13 listopada 2016 roku można było obejrzeć spektakl, który obejmował szeroki zakres historii weneckich Żydów, czyli począwszy od założenia getta w 1516 roku, poprzez przybycie tam Napoleona Bonapartego (1769-1821) w 1797 roku, co doprowadziło do upadku imperium weneckiego i zniszczenia bram getta, oraz rolę Żydów w mieście, aż do nastania XX wieku i wydarzeń z nim związanych a dotyczących ludności żydowskiej mieszkającej w Wenecji. Ponadto spektakl dokonywał analizy okoliczności, które doprowadziły do powstania getta, a także sposobu jego postrzegania i przekształcania na przestrzeni wieków. Pokazano w nim relacje mieszkańców getta z resztą miasta oraz innymi społecznościami żydowskimi i nie-żydowskimi we Włoszech i Europie. Na przykład chrześcijanie przybywali do getta, aby odwiedzać żydowskie banki i żydowskich lekarzy, czy też kupować takie towary, jak przyprawy, biżuterię i tkaniny.

Kiedy w 1516 roku utworzono żydowskie getto, Wenecja była ważnym ośrodkiem handlu znanym z kosmopolitycznej atmosfery i różnorodności kulturowej. Był to także czas, gdy jej władze były nieufne wobec wszystkich, których uważały za obcych. Grecy, Turcy, Ormianie czy Persowie również byli odizolowani od reszty społeczeństwa, co tłumaczono koniecznością zapewnienia im bezpieczeństwa. Chociaż Żydzi prowadzili swoją działalność w centrum miasta od stuleci, to jednak nie mogli tam zamieszkać. Odsyłając Żydów do getta, Wenecja z jednej strony uwzględniła ich jako swoich obywateli, zaś z drugiej wykluczyła.

Włoski historyk Riccardo Calimani, który specjalizuje się w badaniach nad kulturą i historią żydowską pisze: "Jak często bywa, separacja, która w rażący sposób była dyskryminująca, stała się użyteczną obroną, ponieważ Żydzi, politycznie słabi poza murami, stali się w nich autonomiczni, byli niemalże mistrzami w swojej działalności, a w wielu przypadkach znacznie lepsi niż mieszkańcy i poddani świata zewnętrznego, którzy żyli na całkowitej łasce dożów, księcia, papieża czy króla. Choć Żydzi byli odseparowani od reszty, to jednocześnie byli też chronieni w getcie."

Żydzi podlegali w Wenecji licznym restrykcjom. Mogli pracować tylko w lombardach lub w hebrajskich drukarniach, które stanowiły naprawdę prężnie rozwijający się przemysł, albo działać jako lichwiarze, handlować materiałami włókienniczymi oraz uczyć się medycyny. Prawo bankowe utrzymywało stopy procentowe na niskim poziomie, a dodatkowo były one obciążone wysokimi podatkami. Wyjątek stanowili na przykład lekarze, którzy byli niezwykle popularni w weneckiej społeczności chrześcijańskiej. Z powodów biznesowych lub rodzinnych żydowscy kupcy mogli przez pewien czas podróżować i przebywać z dala od getta. Większość mieszkańców zajmowała się jednak handlem, krawiectwem, handlem wtórnym i rzemiosłem. Do popularnych rozrywek należały natomiast taniec, hazard i granie w piłkę. Poza gettem, Żydzi zgodnie z prawem sumptowym Republiki Weneckiej, które dotyczyło wszystkich „obcych” i było w rzeczywistości rozpowszechnione w całej Europie, musieli nosić pewne wyróżniające się symbole. Były to zazwyczaj żółty kapelusz, szalik albo żółta odznaka (później był to czerwony kapelusz). Wyjątkiem ponownie byli żydowscy lekarze, którym wolno było nosić czarne czapki.

Pomimo tak poważnych restrykcji, przytłaczających warunków życia i natrętnej inwigilacji, weneccy Żydzi zdołali uczynić z getta miejsce, w którym rozkwitała tradycja żydowska. Kosmopolityczna mieszanka Żydów pochodzących z różnych państw – Niemiec, Włoch, Hiszpanii, Portugalii czy Azji – charakteryzujących się różnymi religijnymi rytuałami, językami, kulturami i obyczajami sprawiła, że getto stało się czymś na kształt miasta w mieście o niezwykłej różnorodności. W miarę upływu czasu gmina wybudowała pięć synagog i nie tylko zachowała swoją niezależną tożsamość, ale także wywarła wpływ na otaczające ją społeczeństwo.

Wiek XVII był złotym wiekiem Wenecji i getta. Żydowski handel, a co za tym idzie również pieniądze, miały się bardzo dobrze, zaś granice getta zaczęto poszerzać, aby otworzyć getto Nuovissimo przeznaczone dla zamożnych mieszkańców. Warunki gospodarcze Żydów pogorszyły się dopiero pod koniec XVII wieku, a wraz z nasileniem się nastrojów antyżydowskich w XVIII wieku, zaczęto nakładać nowe ograniczenia na działalność handlową Żydów. Liczba ludności getta zmniejszyła się z 4 800 w 1655 roku do 1 700 w roku 1766, kiedy to wiele znaczących rodzin wyjechało do innych miast. Wiek XIX znany był natomiast z powrotu Żydów na stanowiska reprezentujące władzę w mieście. Wówczas wielu opuściło już getto, a niektórzy kupili piękne budynki, często położone wzdłuż Wielkiego Kanału. Faszyzm charakteryzujący lata drugiej wojny światowej sprawił, że w mieście wybuchła nowa fala antysemityzmu, co doprowadziło do deportacji Żydów. Obecnie liczba ludności żydowskiej w Wenecji wynosi około pięciuset osób, z czego tylko trzydzieści mieszka na terenie byłego getta, gdzie teraz znajdują się wszystkie największe instytucje żydowskie w mieście, w tym pięć synagog i Muzeum Żydowskie.

Rodzina Hili Campos – głównej bohaterki najnowszej powieści Agnieszki Wojdowicz – również mieszka w getcie weneckim. Jest koniec XVI wieku. Żydzi zamknięci za murami getta próbują żyć normalnie, jednocześnie stosując się do wydanych przez władzę zarządzeń. Hila właśnie przygotowuje się do ślubu i praktycznie jej myśli wciąż skierowane są na osobę ukochanego. Z drugiej strony dziewczyna nie zapomina jednak o problemach codziennego życia. Jej dom tętni życiem, ponieważ mieszka w nim naprawdę sporo osób. Hila jest córką kupca, który wciąż gdzieś wypływa na handlowym galeonie, aby w obcych krajach załatwiać interesy. Kiedy poznajemy Hilę, jej ojciec i najstarszy brat, Ruben, właśnie są w podróży i wszyscy niecierpliwie wyczekują ich powrotu. Żona Rubena jest już w zaawansowanej ciąży i lada moment na świecie może pojawić się kolejny członek rodziny Camposów. Z kolei średni z braci, Dawid, jest lekarzem, czyli reprezentuje tę grupę mieszkańców getta, która jest najbardziej uprzywilejowana. Z racji wykonywanego zawodu wolno mu znacznie więcej niż pozostałym. Dawid może bowiem swobodnie poruszać się również po terenie znajdującym się „za murami”. Leczy nie tylko Żydów, lecz także chrześcijan. Mało tego. Wśród chrześcijan ma prawdziwych przyjaciół, a przynajmniej tak to wygląda na pierwszy rzut oka. Wydaje się, że problem dotyczy jedynie najmłodszego z braci o imieniu Ezra. Chłopak lubi się zabawić i tak naprawdę życie zgodnie z surowymi żydowskimi regułami nie do końca mu odpowiada. On pragnie czegoś więcej, dlatego też stale popada w kłopoty.

Wygląda na to, że rodzina Camposów to naprawdę szczęśliwi ludzie. Nie ma wielkiego znaczenia, że czasami zdarzają się jakieś problemy. Któż ich nie ma? Camposom nikt nie robi krzywdy. Każdy odnosi się do nich z życzliwością. Niektórzy także służą pomocą, na przykład pracując w prowadzonym przez nich sklepie. Jak do tej pory jedynym nieszczęściem była śmierć pani Campos przed paroma latami. Lecz przecież fakt, że ktoś z rodziny umiera, jest czymś naturalnym. Takie jest życie i trzeba to zaakceptować. Ogólnie można rzec, iż Camposowie – choć mieszkają w getcie – są szczęśliwą rodziną, a jej członkowie wspierają siebie nawzajem. Co ciekawe, dla Menachema Camposa bardzo ważne są także książki, których w swojej biblioteczce ma naprawdę sporo. Zaciekawiona nimi Hila dość często do nich zagląda. Nie zawsze to, co w nich znajduje jest dla niej zrozumiałe, ale mimo to ciągle jest chłonna wiedzy.

Przychodzi jednak taki dzień, kiedy wszystko zaczyna się zmieniać. Do getta docierają bowiem bardzo złe wieści. Podczas podróży Ruben Campos zostaje uprowadzony i tak naprawdę nikt nie wie, co się z nim stało. Jego żona zaczyna rodzić i tylko cud sprawia, że wychodzi z tego cało. Gdyby nie pomoc Dawida, zapewne Chaja pożegnałaby się z życiem podczas porodu. Niestety, to nie wszystko. Kobieta zamiast upragnionego syna, rodzi… przekleństwo. Od tej chwili rodzina Camposów jest piętnowana. Ci, którzy jeszcze do niedawna byli ich przyjaciółmi, teraz z każdym dniem coraz bardziej się od nich odsuwają. Na tym się jednak nie kończy. Wydaje się, że szczęście zupełnie odwróciło się od rodziny Hili. Na Camposów spada jedno nieszczęście za drugim. Czy zatem dadzą radę pokonać trudności? Czy jeszcze nadejdzie taki dzień, kiedy do ich domu zawita spokój? A może opuszczenie Wenecji jest jedynym wyjściem z tej dramatycznej sytuacji?

"Córka głosu" to pierwszy tom dylogii o żydowskiej rodzinie, która tak jak wszyscy pragnie być szczęśliwa i żyć według reguł związanych z własną kulturą i religią. Niestety, nie zawsze jest to możliwe. Czasami wtrąca się przekorny los, a niekiedy są to działania innych ludzi. Nie ma tutaj miejsca na prawdziwe uczucie, kiedy w grę wchodzą zasady, których należy przestrzegać pod groźbą kary. Historia zaproponowana czytelnikowi przez Agnieszkę Wojdowicz to przykład na to, jak trudno jest o zrozumienie i tolerancję, gdy coś nagle wymyka się z przyjętych odgórnie zasad. Zachowanie ludzi, którzy jeszcze nie tak dawno byli nam przychylni, może diametralnie się zmienić, jeśli tylko wydarzy się coś, czego nie będą w stanie ogarnąć swoim umysłem. Odpowiedzi na dręczące ich pytania będą wówczas szukać w jakichś siłach nadprzyrodzonych i nawet jeżeli w tej czy innej kwestii wypowie się autorytet, to i tak niewiele to zmieni. Ludzie zawsze będą wiedzieć lepiej. Będą oceniać, potępiać i piętnować, opierając swoje opinie na przesądach lub własnych domysłach.

W tej powieści to Hila jest narratorką. Historię swojej rodziny opowiada czytelnikowi z perspektywy lat, kiedy jest już stara, a przynajmniej takie można odnieść wrażenie. Mało w tej opowieści dialogów, lecz świetnie prowadzona narracja doskonale rekompensuje ten fakt. Córka głosu nie jest zwykłą beletrystyką historyczną. To przede wszystkim historia, z której czytelnik może dowiedzieć się naprawdę sporo o życiu weneckich Żydów z końca XVI wieku. Trzeba też wiedzieć, że genealogia Camposów sięga jeszcze czasów panowania Izabeli I Kastylijskiej (1451-1504) i jej męża Ferdynanda II Aragońskiego (1452-1516). To właśnie ta hiszpańska para królewska swego czasu wydała dokument, na mocy którego sefardyjscy Żydzi musieli opuścić tereny Hiszpanii i szukać nowego miejsca na ziemi. Czy zatem uda im się w końcu znaleźć prawdziwy dom, gdzie nikt nie będzie nastawał na ich bezpieczeństwo, a oni sami będą mogli powiedzieć o sobie, że są naprawdę wolnymi ludźmi?

Moim zdaniem Agnieszka Wojdowicz stworzyła kolejną powieść, od której naprawdę trudno się oderwać. Po trylogii "Niepokorne" ("Eliza", "Klara", "Judyta") czas na historię równie wciągającą, choć diametralnie inną, bo przenoszącą czytelnika w świat, o którym niewielu wie i tak samo niewielu zdaje sobie sprawę z tego, że w ogóle istniał. Powieść jest dopracowana w każdym elemencie. Widać, że Autorka poświęciła naprawdę sporo czasu, aby wykreować obraz sefardyjskich Żydów tak precyzyjnie, iż czytelnik odnosi wrażenie, że bohaterowie wcale nie są fikcyjni, lecz żyją gdzieś obok. Tak więc polecam "Córkę głosu" i niecierpliwie czekam na ciąg dalszy, bo naprawdę jest na co.


źródło tekstu: http://wkrainieczytania.blogspot.com

W dniu 29 marca 1516 roku wenecki senat pod przewodnictwem doży Leonarda Loredana (1436-1521) zarządził, iż "wszyscy Żydzi muszą żyć w jednym miejscu", które na terenie miasta będzie strzeżone i zamknięte. Do tamtego czasu w Cannaregio, czyli w północnej dzielnicy Wenecji, składowano odpady pochodzące ze starej odlewni miedzi. Miejsce to otoczone było kanałami. Była to mała...

więcej

mniej

Pokaż mimo to