Voyage d'hiver

Cabre, jak zwykle, znakomity.
Nie lubię i nie czytuję opowiadań. Może nie jest to słuszne. W tej księżce splatające się śłady śladów są dodatkową wartością.

Cabre, jak zwykle, znakomity.
Nie lubię i nie czytuję opowiadań. Może nie jest to słuszne. W tej księżce splatające się śłady śladów są dodatkową wartością.

Pokaż mimo to

Lubię, kiedy iskierka opowiadania rozbłyskuje nagle w innej części książki. Czuję się wtedy, jakbym znalazła czterolistną koniczynkę.

Lubię, kiedy iskierka opowiadania rozbłyskuje nagle w innej części książki. Czuję się wtedy, jakbym znalazła czterolistną koniczynkę.

Pokaż mimo to

"... życie nie jest drogą ani nawet celem, tylko podróżą, i kiedy znikamy, zawsze dzieje się to w jej trakcie, nieważne gdzie. Jego nieszczęście polegało na tym, że przypadła mu w udziale mozolna podróż zimowa, która doszczętnie wyjałowiła mu duszę."

Przeczytałam ..., choć szczerze przyznam, że dużo większą przyjemność i radość sprawiało mi czytanie, wcale niełatwych, powieści Jaume Cabre. "Podróż zimowa" była mozolna, z wieloma przeszkodami, z mnóstwem wątpliwości czy to odpowiedni czas i właściwa decyzja, czy nadal ją kontynuować czy zawrócić. Sam autor szlifował swoich 14 opowiadań przez niemal dwadzieścia lat, szukając właściwej drogi, właściwego kierunku; mnie udało się to w nielicznych przypadkach.

Tytuł tej książki ("Podróż zimowa") jest nawiązaniem do cyklu pieśni Franza Schuberta, napisanych do poematu Wilhelma Mullera pod tym samym tytułem. Identyczne tytuły noszą poematy Bertolucciego i Antoniego Mari oraz napisanej przez Gastona Laforgue biografii Schuberta. Podobnie jak w powieściach J. Cabre, tak i w tych opowiadaniach czytelnik dostrzeże niewątpliwe zamiłowanie autora do sztuki, muzyki, powiązania ich z ludzkimi emocjami, haniebnym zachowaniem, wszelakim złem; znajdziemy tu hipokryzję, chciwość, rządzę władzy, chęć odwetu czy zemsty, źle ulokowane uczucia. Mimo tego wspólnego mianownika nie wszystkie opowiadania do mnie przemówiły, niektóre z nich odebrałam tak, jakby autor ich nie zakończył, nie domknął. Ale znajdują się i takie, które mocno mnie poruszyły, które czytałam z ogromną ciekawością.
Bohaterowie wykreowani przez autora nie są postaciami przypisanymi do pojedynczych opowiadań; pojawiają się wielokrotnie w różnych z nich, tworząc tajemniczą sieć powiązań, wpływają na losy innych.

Nie twierdzę, że "Podróż zimowa" nie zasługuje na zainteresowanie, wprost przeciwnie, ale niewątpliwie wymaga ona chyba bardziej wytrawnego i wrażliwego czytelnika niż ja, który dostrzeże w tych utworach ukryte gdzieś głęboko wartości.

"... życie nie jest drogą ani nawet celem, tylko podróżą, i kiedy znikamy, zawsze dzieje się to w jej trakcie, nieważne gdzie. Jego nieszczęście polegało na tym, że przypadła mu w udziale mozolna podróż zimowa, która doszczętnie wyjałowiła mu duszę."

Przeczytałam ..., choć szczerze przyznam, że dużo większą przyjemność i radość sprawiało mi czytanie, wcale niełatwych,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Książki Cabre do wesołych nie należą, ale "Podróż zimowa" jest niezwykle przygnębiająca, nawet jak na tego autora. Na szczęście to zbiór opowiadań, więc teksty można sobie dawkować. Czytałem długo, wydzielając sobie po jednym opowiadania na dzień, żeby nie popaść w totalną depresję.
To co napisałem powyżej nie zmienia faktu, że jest to wspaniała książka. Każdy tekst to perełka, poruszająca i zmuszająca do refleksji. Polecam osobom poszukującym tesktów o wysokich walorach literackich lecz jednocześnie nie hermetycznych.

Książki Cabre do wesołych nie należą, ale "Podróż zimowa" jest niezwykle przygnębiająca, nawet jak na tego autora. Na szczęście to zbiór opowiadań, więc teksty można sobie dawkować. Czytałem długo, wydzielając sobie po jednym opowiadania na dzień, żeby nie popaść w totalną depresję.
To co napisałem powyżej nie zmienia faktu, że jest to wspaniała książka. Każdy tekst to...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Zbiory opowiadań.. zawsze ciężko mi je ocenić. Niestety ale nawet jak są takie co mnie zachwycają tonzara trafiam na takie nie dla mnie i tym samym średnia ocena książki spada.

Nie mówię "Nie" autorowi, na pewno w tym roku sięgnę po pełnowymiarową Jego powieść i ocenię czy twórczość ta trafia do mojego serca.

Zbiory opowiadań.. zawsze ciężko mi je ocenić. Niestety ale nawet jak są takie co mnie zachwycają tonzara trafiam na takie nie dla mnie i tym samym średnia ocena książki spada.

Nie mówię "Nie" autorowi, na pewno w tym roku sięgnę po pełnowymiarową Jego powieść i ocenię czy twórczość ta trafia do mojego serca.

Pokaż mimo to

Bardzo przyjemna lektura. Poetycka w obrazach i niezwykle czuła w subtelnym łączeniu ludzkich historii. Cabré zachwyca wrażliwością na niuanse - pozornie bez znaczenia, a dla historii stanowiące kamień milowy. Pisarz wydobywa z czasu i przestrzeni detale, którym oddaje należne im miejsce. W opowiadaniach stale jednak zachowuje równowagę i porządek - na pierwszym miejscu pozostaje człowiek i jego wielopłaszczyznowa relacyjność ze światem oraz z Innymi.

Bardzo przyjemna lektura. Poetycka w obrazach i niezwykle czuła w subtelnym łączeniu ludzkich historii. Cabré zachwyca wrażliwością na niuanse - pozornie bez znaczenia, a dla historii stanowiące kamień milowy. Pisarz wydobywa z czasu i przestrzeni detale, którym oddaje należne im miejsce. W opowiadaniach stale jednak zachowuje równowagę i porządek - na pierwszym miejscu...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Opowiadanie stawia pewne wyzwania przed czytelnikiem, ograniczona obszerność zmusza autora do wyłuskania najistotniejszych cech historii i bohatera oraz pozostawienia przestrzeni dla twórczego czytania przez odbiorcę. Uwielbiam tę formę bo mogę brać czynny udział w akcie tworzenia, a szczególnie gdy do niego zaprasza mnie taki artysta jak Jaume Cabré. „Podróż zimowa” zabrała mnie do historii pozornie zagubionych w czasie i przestrzeni, ale poprzez wątki i postaci, tworzących spójną całość. Cabré hołduje w tym cyklu sztuce, stawia ją na piedestale, a jednocześnie wskazuje, że tworzą ją i doświadczają jej niedoskonali, zagubieni w odmętach losu ludzie.
Dla mnie ten cykl opowiadań to zbór małych dzieł sztuki, jak szlifowane diamenty oprawione przez mistrza w złoto i platynę 😉 w wydaniu literackim.

Opowiadanie stawia pewne wyzwania przed czytelnikiem, ograniczona obszerność zmusza autora do wyłuskania najistotniejszych cech historii i bohatera oraz pozostawienia przestrzeni dla twórczego czytania przez odbiorcę. Uwielbiam tę formę bo mogę brać czynny udział w akcie tworzenia, a szczególnie gdy do niego zaprasza mnie taki artysta jak Jaume Cabré. „Podróż zimowa”...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

W połowie gdzieś tam utknęłam. Typowo. Ale książka jest ok.

W połowie gdzieś tam utknęłam. Typowo. Ale książka jest ok.

Pokaż mimo to

Zbiór zaskakujących opowiadań z jeszcze bardziej zaskakującą puentą, niekiedy bez niej. A czasem puentę znajdujemy w zupełnie innej historii.

Zbiór zaskakujących opowiadań z jeszcze bardziej zaskakującą puentą, niekiedy bez niej. A czasem puentę znajdujemy w zupełnie innej historii.

Pokaż mimo to

Jeśli ten tytuł wydaje się komuś znajomy - to bardzo dobrze. Intencją Cabré było nawiązanie do cyklu pieśni skomponowanych przez Franza Schuberta, ale także poematu Wilhelma Müllera (pod tym samym tytułem) i wreszcie do utworów Bertolucciego i Antoniego Mari oraz biografii Schuberta autorstwa Gastona Laforgue. Ta rozległa sieć nawiązań i odniesień znajduje także swoje uzasadnienie w treści poszczególnych opowiadań. Próbowała zresztą tę sieć rozwikłać tłumaczka (Anna Sawicka) - co zrobiła zresztą z uwaga i humorem, na jaki zasługuje ten zbiór, tworząc Indeks postaci, rekwizytów i innych tropów).
"Podróż zimowa" jest zbiorem czternastu opowiadań powstałych na przestrzeni 20 lat przed 2000 rokiem (najstarsze z opowiadań powstało w 1982 r.). Znakomicie reprezentują one pisarstwo Cabré, więc jeżeli przydarzyło się komuś zaczynać przygodę z Autorem od tego zbioru - to był to szczęśliwy przypadek. Podobnie jak Agonia dźwięków a także Wyznaję, jest to niezwykle wysmakowana, erudycyjna proza najwyższej próby, nie pozbawiona humoru, wzruszenia, ale także tragizmu, smutku i nostalgii. Polifoniczna narracja pełna niepokoju i artyzmu. Ja akurat poznawałam Cabré od strony powieści - jednak jego talent w zakresie krótkiej formy po prostu mnie zauroczył!
Zawarte w nim opowiadania pozornie nie mają ze sobą nic wspólnego - różni są bohaterowie, różne czasy i okoliczności wydarzeń. Kochankowie, płatni mordercy, szlifierze diamentów, mniej i bardziej przykładni małżonkowie, dzieci i starcy, ofiary wojny, wielki rabin Chaim Mattes z Łodzi i jego potomkowie, artyści i prości ludzie, więźniowie i oprawcy... Wspólnym wątkiem jest muzyka, która wybrzmiewa ze wszystkich opowiadań i problemy, które nie omijają nawet bohaterów.
"Dwie minuty" to pełna humoru rzecz o małżeńskiej zdradzie i o tym, jak łatwo ją popełnić. (Było oczywiste, że z nieba nie zstąpiły anioły, dmąc w trąby potępienia - myśli z ulgą żona, która przed chwilą zdradziła męża z przystojnym serwisantem pralek).
W "Opus postumum" ceniony pianista, mający poczucie wypalenia i rozczarowania (poświęcił życie dla swojej pasji, ale nie znalazł szczęścia w miłości) dość nagle i nieoczekiwanie podejmuje decyzję o porzuceniu kariery, tylko dlatego, ze pewnego dnia na widowni dostrzega nieżyjącego od 150 lat Schuberta...
"Szczęście na wyciągnięcie ręki" pokazuje, jak niewiele potrzeba, by zmienić los drugiego człowieka, ale też jak drobiazg, może zmienić czynione latami plany.
Bohater "Testamentu" musi nagle zmierzyć się ze śmiercią ukochanej żony, która trwała przy nim przez blisko 30 lat, w zdrowiu i chorobie. Okazuje się jednak, że zupełnie jej nie znał.
Jednym z najpiękniejszych opowiadań jest pełen erotyzmu, subtelny "Kurz" - opowieść o zdziwaczałym, bogatym kolekcjonerze mało znanych książek i powabnej gosposi, która w jego oczach staje się bohaterką w stylu Andromachy lub Dydony. Miłość do literatury i niezwykła erudycja autora przebijają z każdego zdania tego opowiadania.
Opowiadania "Podróży zimowej" przenikają wiele aspektów codzienności. Konfrontują nas z problemem upływu czasu, złudności szczęścia, odcieni odwagi, ale przede wszystkim roli sztuki w naszym życiu. Autor bawi się z czytelnikiem, myli tropy, przywraca na kartach kolejnego opowiadani postać, z którą wcześniej rozstaliśmy się "bezpowrotnie", miesza prawdę z fikcją, ale przede wszystkim każde opowiadanie mistrzowsko i zaskakująco puentuje. Niektórzy bohaterowie wciąż na nowo się odradzają - w nowych wcieleniach, czasach i miejscach, przez co wszystko okazuje się względne, przypadkowe, a jednocześnie jakby z góry zaplanowane. Dzięki temu opowiadania są kunsztowne, różnorodne pod względem tematycznym, utrzymane w bardzo różnych konwencjach i tonach, pełne smakowitych odniesień kulturowych. Jest to zbiór kompletny i przemyślany, mądry, ale jednocześnie wielowymiarowy. Można czytać go płytko i mieć przy tym kapitalną rozrywkę, a można też zatrzymać się nad treścią nieco dłużej i oddać refleksji na tematy fundamentalne.
Jak pisze sam Autor w epilogu:
(…) czytelnik opowiadań musi być bardziej aktywny niż czytelnik powieści. Ograniczona rozpiętość (…) zmusza pisarza do skrótów, do uznania za domyślne tego, co się wydarzyło wcześniej, do zarysowania jednym pociągnięciem pióra charakterystyki psychologicznej czy opisu fizycznego… Pisarz musi wysilić inteligencję, ale czytelnik też. Pisarz sugeruje nastrój, perypetie, pejzaż, klimat, a czytelnik uzupełnia te elementy w trakcie czytania. A ponieważ jest fizyczną niemożliwością umieszczenie wszystkiego w granicach opowiadania, wspomnienie lektury jak echo (podobnie jak bezpośrednie wspomnienie utworu muzycznego) pozwala czytelnikowi uzupełnić wymiar moralny każdego opowiadania, jeśli faktycznie go posiada".
Nie obyło się bez charakterystycznej dla Cabré zabawy konwencją i narracją, trzeba z uwagą śledzić, kto wypowiada się w danej chwili: narrator, czy bohater. Dla podkreślenia dramatyzmu narracja często zmienia się z trzecioosobowej na pierwszoosobową, jak choćby w opisie przygotowań pianisty na oczach słuchaczy w pełnej sali koncertowej:

"Uregulował wysokość taboretu, niedostosowanego do jego wzrostu. A przecież pół godziny temu sam wszystko sprawdził. Nie, teraz jest za wysoko. Mam wrażenie, że jest niestabilny, nieprawdaż? Cholera. Teraz dobrze. Nie. Tak. Wyciągnął chusteczkę z kieszeni i przetarł dłonie. Przy okazji przeciągnął chusteczką po nieskazitelnych klawiszach, jakby chciał zetrzeć z nich pot poprzednich konsternacji. Podciągnął mankiety koszuli. Jestem jedną wielką agonią."

To element wyrafinowanej gry z czytelnikiem, który jest nieustannie zmuszany do wysiłku intelektualnego: fikcyjni bohaterowie zyskują status postaci historycznych, przywoływane autorytety i ich myśli bywają fałszywe.
Cabré nie tylko nie zawodzi w krótkiej formie, ale pokazuje nadzwyczajny kunszt pisarski. Z zachwytem polecam!

Jeśli ten tytuł wydaje się komuś znajomy - to bardzo dobrze. Intencją Cabré było nawiązanie do cyklu pieśni skomponowanych przez Franza Schuberta, ale także poematu Wilhelma Müllera (pod tym samym tytułem) i wreszcie do utworów Bertolucciego i Antoniego Mari oraz biografii Schuberta autorstwa Gastona Laforgue. Ta rozległa sieć nawiązań i odniesień znajduje także swoje...

więcej

mniej

Pokaż mimo to