Już dwukrotnie miałam przyjemność bawić się literacko w matematykę z Anną Cerasoli, miało to miejsce podczas lektury książek "Geometria faraona" oraz "Wielkie odkrycie Bubal". Dlatego chętnie i z zainteresowaniem sięgnęłam po kolejną tego typu pozycję - czym charakteryzuje się "Pan Kartezjusz gra w statki, czyli podróże do krainy matematyki"?

Dziadek ośmioletniego Filipa jest emerytowanym nauczycielem matematyki w liceum. Po czterdziestu latach pracy nadal czuje się belfrem i chce zrobić z wnuczka geniusza matematycznego i mistrza kuchni. Z jego siostrą się nie udało, wolała sztukę. Dziadek i wnuczek bardzo lubią spędzać ze sobą czas, zwykła życiowa sytuacja jak rozmowa z sąsiadką, zakupy w osiedlowym sklepie czy nowa kamizelka stanowią dla nich temat do nowej, matematycznej opowieści. Niektóre tematy są wynikiem lekcji matematyki z panią Gracją, Filip rozpoczyna od zdania "Pani Gracja powiedziała..." i już dziadek rozwija zagadnienie. Czasami opowieści dziadka mają wyższy poziom niż dla ośmiolatków, ale Filipowi to nie przeszkadza, jest nimi zachwycony!

Książka składa się z dwudziestu rozdziałów, w których poruszono różne tematy:

Arabowie nauczyli nas cyfr, których obecnie używamy, jest łatwiej niż z rzymskimi
używanie i historia liczydła
system dziesiątkowy i dwójkowy
skąd wzięło się określenie 'zero'
niektóre działania mają pierwszeństwo przed innymi, nawet jeśli są zapisane później
nie dziel przez zero i działania niewykonalne
liczby Fibonacciego i króliki
ułamki (przydatne zwłaszcza w dzieleniu pizzy:)
działania z niewiadomą 'x'
twierdzenia Talesa i Pitagorasa
zabawa kostkami zmierzająca do wyjaśnienia zagadnienia rachunku prawdopodobieństwa
obwody i pola
liczba pi
układ współrzędnych
wykres kartezjański
parabola/hiperbola

Każdy z poruszonych tematów to historia z przykładami, opowieść mająca bohaterów, zilustrowana kolorowymi i dowcipnymi obrazami, dzięki czemu łatwiej ją zrozumieć. Są to ciekawe historie, widać że dziadek ma dryg do takiego przedstawienia problemu, by zaintrygować. Jest prosto, łatwo, przyswajalnie i krótko. Wiedzę od byłego nauczyciela czerpie jednak nie tylko wnuczek, skorzystali również inni.

Bardzo często w opowieści dziadka wkrada się nawiązanie do wojny, którą przeżył, co pozwoli wnuczkowi poznać ten trudny dla Polski oraz Polaków wątek i lepiej go zrozumieć.


Podsumowując - "Pan Kartezjusz gra w statki, czyli..." to opowieść pełna pomysłów, której narratorką jest siostra Filipa. Intrygująca, zróżnicowana i przydatna jako pomoc do nauki matematyki od klasy - myślę - czwartej. Rozdziały są na tyle krótkie, że można dany problem omówić, poznać i rozwikłać, jednocześnie nie czując się znudzonym - ot, tak na jeden raz a później zająć się kolejnym rozdziałem. To świetna pozycja edukacyjna, ale z elementami zabawy, którą gorąco Wam polecam.


grafiki z książeczki dostępne na moim blogu: http://czytelnicza-dusza.blogspot.com/2018/08/anna-cerasoli-pan-kartezjusz-gra-w.html

Już dwukrotnie miałam przyjemność bawić się literacko w matematykę z Anną Cerasoli, miało to miejsce podczas lektury książek "Geometria faraona" oraz "Wielkie odkrycie Bubal". Dlatego chętnie i z zainteresowaniem sięgnęłam po kolejną tego typu pozycję - czym charakteryzuje się "Pan Kartezjusz gra w statki, czyli podróże do krainy matematyki"?

Dziadek ośmioletniego Filipa...

(...) trudność nie polegała na zastąpieniu dowolnego układu koralików na pręcikach [liczydła]
odpowiednimi znakami, czyli cyframi. Cyfry od 1 do 9 pisało się kiedyś inaczej niż dzisiaj,
ale służyły temu samemu celowi: zapisywaniu liczb w systemie dziesiątkowym.
Problem pojawiał się wtedy, gdy jeden z pręcików pozostawał pusty (...)
Tak naprawdę ludzie wynaleźli znaki informujące o tym, ile czegoś jest, a nie o tym, że czegoś nie ma.
Zatem nadal musieli korzystać z liczydła, ponieważ właśnie pusty pręcik pozwalał odróżnić liczbę 2013 od 213.
W końcu ktoś wymyślił znak wskazujący również pustkę, oznaczający brak.
Użył w tym celu kropki, która następnie w ciągu dziesięcioleci powiększyła się i stała się naszym zerem (0).
W Indiach cyfrę tę nazywano sunya, czyli pusta. Arabowie w tym samym znaczeniu używali słowa sifr.
W średniowieczu we włoskiej Pizie niejaki Fibonacci napisał książkę, dzięki której rozpowszechnił się w Europie
nowy system liczbowy. Fibonacci zauważył, że włoskie słowo zefirus oznaczające rodzaj wiatru brzmiało podobnie
jak sifr. Może myślał, że wiatr to powietrze, czyli nic... Faktem jest, że nową cyfrę postanowił nazwać zefirus.
W języku włoskim słowo to następnie zmieniło się w zevero, a potem, w zero.
(...) Ale to jeszcze nie koniec historii! Musisz wiedzieć, że arabski sifr, przetłumaczony przez nas jako cyfra,
jest nazwą każdego z dziesięciu znaków składających się na "alfabet" dziesiątkowego systemu liczbowego.
Zatem to właśnie zero uwolniło nas z niewoli liczydła. Choć korzystanie z niego pokazało nam, że cyfry
rozmieszczone na swoich pozycjach precyzyjnie i jednoznacznie określają wartość liczby.*


Wiedzieliście, że wiatr miał coś wspólnego z cyfrą zero?
I że zero uwolniło nas od liczydła?

A czy wiecie, jaki związek z matematyką ma alfabet Morse'a?
I co rozumowanie ma wspólnego z wyobraźnią?

Czy zastawialiście się kiedykolwiek, których liczb jest więcej: naturalnych czy parzystych?
Zdziwicie się, gdy powiem, że tyle samo?

To wszystko i wiele, wiele innych ciekawych matematycznych pojęć i związków Anna Cerasoli
w prosty sposób wyjaśniła z książce dla dzieci "Pan Kartezjusz gra w statki".

Pełny tytuł brzmi "Pan Kartezjusz gra w statki, czyli podróże do krainy matematyki".
Jest to zbiór krótkich opowiadań o rozmowach dziadka z 8-letnim wnuczkiem Filipem
na matematyczne tematy ;-)
O tytułowym Kartezjuszu też jest, ale nie tylko. Rozmawiają o innych wielkich i ich odkryciach:
Pitagorasie, Talesie, Archimedesie, al-Chuwarizmim i wspomnianym wyżej Fibbonaccim.
Zajmują się nawiasami, liczbami ujemnymi, systemem dwójkowym, nieskończonością,
trójkątami podobnymi, złotym podziałem i wieloma innymi sprawami.
Dziadek tłumaczy zwięźle i jasno. Często posługuje się przykładami z życia :-)
Wiecie np. dlaczego nie wolno dzielić przez zero? Dziadek wyjaśnił to sąsiadce ;-)


O tym wszystkim opowiada czytelnikom siostra Filipa,
która nigdy w tych rozmowach nie uczestniczy, ale wszytko o nich wie ;-)
W tych opowieściach wciąż pojawia się też pani Gracja - fenomenalna nauczycielka Filipa.
Każdemu dziecku takiej nauczycielki życzę :-)
I każdemu dziecku (rodzicom też) polecam książkę "Pan Kartezjusz gra w statki".
Jest fascynująca, zgrabnie napisana, dowcipnie zilustrowana.
I bardzo, bardzo się cieszę, że została wydana po polsku :-)


https://bajdocja.blogspot.com/2018/05/pan-kartezjusz-gra-w-statki.html

(...) trudność nie polegała na zastąpieniu dowolnego układu koralików na pręcikach [liczydła]
odpowiednimi znakami, czyli cyframi. Cyfry od 1 do 9 pisało się kiedyś inaczej niż dzisiaj,
ale służyły temu samemu celowi: zapisywaniu liczb w systemie dziesiątkowym.
Problem pojawiał się wtedy, gdy jeden z pręcików pozostawał pusty (...)
Tak naprawdę ludzie wynaleźli znaki...

Zastanawialiście się kiedyś, czy aby naprawdę być dobrym w matematyce, trzeba się takim urodzić? Ile w tym wszystkim jest wrodzonego talentu człowieka, a ile zwykłej, ciężkiej a nawet czasem i mozolnej pracy? Z obserwacji i badań Pani Profesor Edyty Gruszczyk – Kolczyńskiej wynika, że po pierwszych niepowodzeniach szkolnych, dzieci bardzo szybko zniechęcają się do nauki matematyki. Ta niechęć, często pozostaje w młodym człowieku na długie lata a nawet całe jego życie. Matematykę da się polubić a nawet… pokochać! Warunek jest jednak jeden – matematykę trzeba zrozumieć! Dziś chcemy wam pokazać jak to zrobić dzięki pewnej naprawdę fascynującej książce… Pan Kartezjusz gra w statki czyli podróże do krainy matematyki.

Zdecydowana większość „książek matematycznych”, czy „książek o matematyce” to niestety szaro-bure i nudne podręczniki, pisane językiem, który odstrasza już po kilku stronach… Brr…
Pan Kartezjusz gra w statki czyli podróże do krainy matematyki to jednak opowieść zupełnie z innej bajki! Autorka książki Anna Cerasoli zrobiła coś, co nie udało się wielu innym pisarzom. Tu nareszcie matematyka żyje i zachwyca swoim pięknem! Taka „matematyka po ludzku” jest w stanie zafascynować i co najważniejsze zmotywować, nawet najbardziej opornego (i zniechęconego) ucznia. Z resztą naszym zdaniem, książka ta może okazać się wciągająca lekturą także dla całkiem dorosłego czytelnika.

Bohaterem książki jest niezwykle rezolutny i ciekawy świata 8-letni Filip oraz jego Dziadek, emerytowany nauczyciel matematyki. Obaj panowie świetnie się rozumieją i spędzają ze sobą mnóstwo czasu prowadząc nie całkiem łatwe ale zawsze fascynujące rozmowy o… życiu i matematyce.
Czy, że cyfry arabskie w zasadzie zostały wymyślone przez Hindusów? A może zastanawialiście się kiedyś, jak wyglądałby świat gdyby nie było w nim zera? Kim był Fibonacci i do czego służyły mu króliki? Czy kosmici używają abakusa? Co ma wspólnego czekolada i Pitagoras? I czy warto grać w Lotto? Gdzie w przyrodzie ukryła się złota liczba? Czy można zmierzyć wysokość piramidy używając do tego celu tylko kijka i cienia? Co maja wspólnego liść paproci i… śnieżynka? Hm… a co mógłby zdziałać Archimedes gdyby tylko miał dostęp do komputera i… internetu? A może wolicie poznać Panią Ludolfinę? Zaintrygowani? Pewnie, że tak!

Z pełną treścią recenzji możecie zapoznać się na blogu Zabawy z Archimedesem - http://www.zabawyzarchimedesem.pl/matematyka-jest-piekna/pan-kartezjusz-gra-w-statki/

Zastanawialiście się kiedyś, czy aby naprawdę być dobrym w matematyce, trzeba się takim urodzić? Ile w tym wszystkim jest wrodzonego talentu człowieka, a ile zwykłej, ciężkiej a nawet czasem i mozolnej pracy? Z obserwacji i badań Pani Profesor Edyty Gruszczyk – Kolczyńskiej wynika, że po pierwszych niepowodzeniach szkolnych, dzieci bardzo szybko zniechęcają się do nauki...