Wzburzenie

8+

8+

Wbrew temu, co sugeruje opis nie jest to do końca opowieść o efekcie motyla. Raczej o nieubłaganym duchu czasów, Zeitgeiście, który naznacza nasze życia w każdej epoce. Może to też być pewne ostrzeżenie dla rodziców, obawiających się pozwolić swoim dzieciom dorosnąć. W warstwie dosłownej bowiem powieść jest typową historią "coming out of age": Marcus, syn żydowskiego rzeźnika, kończy szkołę średnią z fantastycznymi wynikami i zapisuje się do lokalnego college'u. Jedyne, czego chce, to móc się uczyć - wszystko go fascynuje. Jednak trwa wojna koreańska i jego ojciec jest przekonany, że Marcus stoczy się i umrze albo poślą go na front. Tak czy inaczej według pana Messnera nad jego synem ciąży miecz Damoklesa. Nie trudno przewidzieć, że rodzi to bunt i konflikt pokoleń. "Wzburzenie" to świetna powieść o dojrzewaniu, odkrywaniu samego siebie, szukaniu swojego miejsca i o złych decyzjach, które się wówczas popełnia. Jestem w szoku, że Philip Roth napisał to tak niedawno, książka doskonale bowiem oddaje klimat powojennych lat 50. w USA, przypominając nieco Buszującego w zbożu. Roth to już amerykański klasyk.

Wbrew temu, co sugeruje opis nie jest to do końca opowieść o efekcie motyla. Raczej o nieubłaganym duchu czasów, Zeitgeiście, który naznacza nasze życia w każdej epoce. Może to też być pewne ostrzeżenie dla rodziców, obawiających się pozwolić swoim dzieciom dorosnąć. W warstwie dosłownej bowiem powieść jest typową historią "coming out of age": Marcus, syn żydowskiego...

Kolejna znakomita książka Philipa Rotha z „cyklu“ niewielkich, acz treściwych. Zastawiam się dlaczego proza Philipa Rotha robi na mnie tak dojmujące wrażenie.
I dochodzę do wniosku, że Roth widział (i opisywał) człowieka we wszystkich jego zależnościach, ograniczeniach i samoograniczeniach, stłamszonego, targanego komplesami i neurozami, pokonanego przez żywioł życia, a jednak nigdy nie odzierał go z godności. Miał talent do widzenia człowieka na wskroś i to w szerokiej perspektywie. Do tego robił to z z dystansem, poczuciem humoru, po prostu inteligentnie. Jako czytelniczka czuję się tym faktem miło podłechtana. Roth docenia i traktuje z szacunkiem zarówno swoich bohaterów, jak i czytelników. No więc tym razem jesteśmy w 1951 roku na prowincjonalnym amerykańskim uniwersytecie, główny bohater, Marcus, wchodzi w dorosłe życie gnany chęcią bycia jak najdalej od rodziny i wejścia w prawdziwe życie (cokolwiek to znaczy). Niestety łańcuch drobnych na pozór decyzji i ich konsekwencji prowadzi do ... O ironio losu! O paradoksie istnienia! Sens życia? Słyszał ktoś o czymś takim?

Kolejna znakomita książka Philipa Rotha z „cyklu“ niewielkich, acz treściwych. Zastawiam się dlaczego proza Philipa Rotha robi na mnie tak dojmujące wrażenie.
I dochodzę do wniosku, że Roth widział (i opisywał) człowieka we wszystkich jego zależnościach, ograniczeniach i samoograniczeniach, stłamszonego, targanego komplesami i neurozami, pokonanego przez żywioł życia, a...

Philip Roth o roku z życia mężczyzny, który wyznacza granicę między dwoma światami - domem i reprezentowanymi przez niego zasadami, oraz życiem samodzielnym, dorosłym. Mimo że Marcus Messner, główny bohater "Wzburzenia", nie ma charakteru buntownika i jego jedynym pragnieniem jest, aby poświęcić się studiowaniu, to okoliczności jakie go spotykają, prowadzą postać do tragicznego finału. Marcus, choć ma skromny pomysł na życie, nieustannie nękany jest przez nacisk z każdej właściwie strony. Nagła zmiana charakteru ojca i nadmierna kontrola z jego strony sprawia, że młody Messner opuszcza swoje rodzinne Newark w stanie New Jersey. Z kolei w konserwatywnym Winesburg College w stanie Ohio także nie może skupić się na tym, na czym mu najbardziej zależy, ponieważ uczelniana społeczność nie toleruje jednostek, które pozostają na uboczu. "Wzburzenie" zdaje się powieścią o tym, że ucieczka jest niemożliwa, rozmaite okoliczności wplątują ludzi w komplikacje, zanim zorientują się, że jest już za późno, by cokolwiek odkręcić. Poza tym, Roth po raz kolejny w swojej twórczości daje wyraz swojej krytyki wobec tradycjonalizmu i religii. Powieść toczy się w latach 50., a więc przed rewolucją seksualną, co sprawia, że szczęśliwość jednostek jest tu podporządkowana trwałości struktury społecznej, a niewinne pieszczoty wieku młodzieńczego stanowią niemal równoważnik przestępstwa. Podczas gdy rozmaite dzieła popkultury spoglądają na lata 50. z nostalgią, Roth w czasach, w których życie społeczne było podporządkowane zimnowojennej retoryce, a młodzi mężczyźni żyli w niemal nieustannym zagrożeniu, że mogą zostać posłani na wojnę w Korei, widzi głównie negatywy. Powieść napisana jest z polotem, czyta się ją wartko, a rozbudowane kwestie dialogowe postaci nie nużą. Jedynie co do koncepcji narracyjnej, która wydaje się ona niedostatecznie umotywowana, można mieć wątpliwości. Poza tym, "Wzburzenie" jest książką znakomitą.

Philip Roth o roku z życia mężczyzny, który wyznacza granicę między dwoma światami - domem i reprezentowanymi przez niego zasadami, oraz życiem samodzielnym, dorosłym. Mimo że Marcus Messner, główny bohater "Wzburzenia", nie ma charakteru buntownika i jego jedynym pragnieniem jest, aby poświęcić się studiowaniu, to okoliczności jakie go spotykają, prowadzą postać do...

Odniosłem wrażenie, że trzy części, które składają się na świat Marcusa - tzn. dom, college i Korea - nie zostały ze sobą dostatecznie powiązane. Tylko dom i college. Finał powieści został rozegrany jak piłka meczowa. Dla mnie zbyt szybko.

Odniosłem wrażenie, że trzy części, które składają się na świat Marcusa - tzn. dom, college i Korea - nie zostały ze sobą dostatecznie powiązane. Tylko dom i college. Finał powieści został rozegrany jak piłka meczowa. Dla mnie zbyt szybko.

Z początku nie zanosi się na to, co ma się w tej książce zdarzyć, choć nie jest to na pewno opowieść nastawiona na szokowanie czytelnika twistami fabularnymi. Obezwładnia czytelnika stopniowo i przy zachowaniu pozorów racjonalności narracji, coraz szybciej narastającym wszechogarniającym klimatem paranoi, która biorąc źródło w zachowaniu ojca głównemu bohatera, stopniowo zaczyna udzielać się też jemu, a za jego sprawą wszystkim wkoło i czytelnikowi. To gęsta i dramatyczna lektura, którą połyka się jednym tchem, pozwalając bardziej i bardziej dać się przytłoczyć intensywności wyważonej przecież narracji Rotha, by na koniec poczuć się jak maleńkie, bezbronne stworzonko, które należy bezustannie karmić (parafrazując samego pisarza). To banał, ale dawno nie płakałem nad książką z bezsilności.

Z początku nie zanosi się na to, co ma się w tej książce zdarzyć, choć nie jest to na pewno opowieść nastawiona na szokowanie czytelnika twistami fabularnymi. Obezwładnia czytelnika stopniowo i przy zachowaniu pozorów racjonalności narracji, coraz szybciej narastającym wszechogarniającym klimatem paranoi, która biorąc źródło w zachowaniu ojca głównemu bohatera, stopniowo...

Nastoletni Marcus wchodzi w dorosłość w Ameryce lat 50. XX wieku. Młody bohater, by uciec od ogarniętego panicznym lękiem ojca wyjeżdża na studia do Winesburg. Tam spotyka go fala irracjonalnego, głęboko zakorzenionego, chrześcijańskiego konserwatyzmu oraz konfrontacja z zupełnie nieznanymi mu postawami, co w konsekwencji prowadzi do gniewu i buntu. Nieugięty w swych logicznych, rozsądnych poglądach Marcus sprowadza na siebie kłopoty, co ma dalekosiężne konsekwencje...

Nastoletni Marcus wchodzi w dorosłość w Ameryce lat 50. XX wieku. Młody bohater, by uciec od ogarniętego panicznym lękiem ojca wyjeżdża na studia do Winesburg. Tam spotyka go fala irracjonalnego, głęboko zakorzenionego, chrześcijańskiego konserwatyzmu oraz konfrontacja z zupełnie nieznanymi mu postawami, co w konsekwencji prowadzi do gniewu i buntu. Nieugięty w swych...

'' Rzecz to straszna i niepojęta , ale nasze najbanalniejsze , przypadkowe , komiczne nieraz wybory pociągają za sobą nieproporcjonalnie poważne skutki ''

Tak się właśnie stało w przypadku Marcusa Messnera , siedemnastolatka z porządnej żydowskiej rodziny . Marcus , do tej pory niemal dziecko doskonałe , ułożone , grzeczne i posłuszne , pomagające od wczesnych chłopięcych lat ojcu w jego rzeźnickim sklepie , nagle zaczyna się buntować . Wiadomo , że żaden nastolatek nie lubi być kontrolowany , sprawdzany i wiecznie upominany i napominany , że ma na siebie uważać , ma wracać na czas i tłumaczyć się gdzie bywał . A właśnie tak dzieje się w domu Marcusa , nadgorliwość i nadopiekuńczość jego ojca zaczyna przybierać formę obsesyjną i jest to coraz bardziej zauważalne . Rzecz dzieje się w roku 1951 trwa wojna koreańska , chłopiec zamierza iść na studia , co uchroniłoby go przed poborem , rodzice podzielają jego zdanie z małym wyjątkiem . Ojciec chce by studiował blisko domu , jednak Marcus ma już dość ojcowskiej obsesji i wyjeżdża do odległej uczelni na Środkowym Zachodzie . Jak się okazuje jest to jak najbardziej nietrafiony wybór , wydaje się bowiem że wpadł z przysłowiowego deszczu pod rynnę i decyzja ta jak kostka domina uruchomi inne bardzo niemiłe zdarzenia , a to znowu sprowokuje te nieproporcjonalne skutki o których mowa w cytacie na początku . Książkę czyta się z wielkim zaciekawieniem , teraz postaram się o film , bo bardzo jestem ciekawa wierności adaptacji z książkowym oryginałem . Dojrzewanie i wkraczanie w dorosłość bywa trudne nie tylko dla nastolatka , dla rodzica również , jednak jeśli brawura cechująca okres buntu i nadopiekuńczość rodziców w tym okresie nie przekroczy pewnych niewidocznych gołym okiem granic , jest szansa że uda się wejść w dorosłość bez głębszych ran . Mniejsze zawsze są :). Roth doskonale skonstruował postać Marcusa , który ma kłopoty z opanowaniem gniewu i jest z lekka aspołeczny , jednak w takim środowisku jak uczelnia nie da się żyć i funkcjonować tylko i wyłącznie w swoim własnym towarzystwie . Polecam tę smutną opowieść .

'' Rzecz to straszna i niepojęta , ale nasze najbanalniejsze , przypadkowe , komiczne nieraz wybory pociągają za sobą nieproporcjonalnie poważne skutki ''

Tak się właśnie stało w przypadku Marcusa Messnera , siedemnastolatka z porządnej żydowskiej rodziny . Marcus , do tej pory niemal dziecko doskonałe , ułożone , grzeczne i posłuszne , pomagające od wczesnych chłopięcych...

Dowód na to, że nawet książka głęboka i poruszająca trudne tematy, na wielu poziomach, może być lekturą bardzo przyjemną. Autor w pewien sposób usypia czujność czytelnika, bawi się pozornym humorem, żeby na koniec uderzyć z całej siły.

Dowód na to, że nawet książka głęboka i poruszająca trudne tematy, na wielu poziomach, może być lekturą bardzo przyjemną. Autor w pewien sposób usypia czujność czytelnika, bawi się pozornym humorem, żeby na koniec uderzyć z całej siły.

‘Wzburzenie’ zaliczam do tych pozycji, które są tak przesiąknięte amerykańskością (jak ‘Układ’ Kazana albo film ‘American beauty’), że nie są do końca czytalne (!) dla nieamerykańskiego odbiorcy. Niby uniwersalne opowieści, ale jednak głęboko osadzone w amerykańskiej rzeczywistości. Mam wrażenie, że książka Rotha, jest o wiele bardziej ważna dla Amerykanów pokolenia Rotha (główny bohater jest równolatkiem Rotha) i jest jakimś szczególnym rozliczeniem tego właśnie powojennego pokolenia ze swoją młodością, z przypadkowymi niedojrzałymi wyborami, które rodzą poważne konsekwencje.

‘Wzburzenie’ zaliczam do tych pozycji, które są tak przesiąknięte amerykańskością (jak ‘Układ’ Kazana albo film ‘American beauty’), że nie są do końca czytalne (!) dla nieamerykańskiego odbiorcy. Niby uniwersalne opowieści, ale jednak głęboko osadzone w amerykańskiej rzeczywistości. Mam wrażenie, że książka Rotha, jest o wiele bardziej ważna dla Amerykanów pokolenia Rotha...