Książka powinna mieć podtytuł: we wspomnieniach żołnierzy. Jeżeli ktoś będzie chciał syntetycznego opracowania o bitwie pod Lipskiem, to niestety się zawiedzie. To książka w głównej mierze oparta na wspomnieniach uczestników z przewagą niemieckich. Nie umniejsza to pracy, ale podwyższa moim zdaniem. Nie mogę się zgodzić z przedmówcą, że przeszkadza mu brak polskich relacji. To taki mało trafiony zarzut, jakbym nie mógł przeczytać sobie relacji polskich pamiętnikarzy w ojczystym języku, chyba że nie chce się komuś szukać polskich relacji, więc oczekuje tego od Anglika(?). Obcojęzyczne, przeważnie niemieckie relacje (w tym cywilów) tworzą jak najbardziej wartość dodaną tej książki. Ponieważ w głównej mierze mamy szeroko przytoczone relacje uczestników, więc nie dziwmy się, że w opisie bitwy panuje pewien chaos, tu bez ściągi w postaci "Encyklopedii wojen napoleońskich" R. Bieleckiego, będzie rzeczywiście problem z analitycznym odbiorem bitwy. Kolejnym zarzutem przedmówcy jest wg niego brak, lub ledwie napomknięcie o śmierci ks. Józefa, ale na ten temat mogę sobie poczytać u innych polskich autorów, bo dużo i wielu na ten temat pisało i raczej nie oczekuję koniecznie od D. Smitha, że zrobi to lepiej niż rodzimi autorzy. Gdzie indziej czytałem, że skopane jest tłumaczenie książki - to poniekąd prawda, ale z tłumaczeniem jest ten "problem", ze zawsze tłumaczenie może być lepsze, lepsze i jeszcze lepsze bez końca. Należy jednak docenić rzadkie wspomnienia przytoczone w tej książce, których próżno szukać gdzie indziej. Nie jest to pozycja może wybitna, ale z kolei nie jest też książką w stylu: kopiuj-wklej, jakich mamy zalew na polskim rynku na podobne tematy.

Książka powinna mieć podtytuł: we wspomnieniach żołnierzy. Jeżeli ktoś będzie chciał syntetycznego opracowania o bitwie pod Lipskiem, to niestety się zawiedzie. To książka w głównej mierze oparta na wspomnieniach uczestników z przewagą niemieckich. Nie umniejsza to pracy, ale podwyższa moim zdaniem. Nie mogę się zgodzić z przedmówcą, że przeszkadza mu brak polskich relacji....

Czytając pochlebne opinie na temat książki oraz jej Autora, zamieszczone na tylnej stronie okładki oraz w odredakcyjnym wstępie, spodziewałem się dużo więcej. Tymczasem lektura opisu bitwy pod Lipskiem pióra D. Smitha mocno mnie zawiodła. Przede wszystkim, Autor nie zdołał utrzymać zapowiadanej we wspomnianym wstępie równowagi pomiędzy ukazaniem ogólnego obrazu batalii, a korzystaniem ze szczegółowych relacji pamiętnikarskich. Tym drugim oddał zdecydowanie palmę pierwszeństwa, wstawiając je do tekstu przy każdej możliwej okazji. Nie byłoby w tym może nic złego, gdyby nie odbywało się jednak kosztem partii syntetycznych i analitycznych, przedstawiających strategię, ruchy wojsk itp. Wspomniane przekazy pamiętnikarskie są w gruncie rzeczy bardzo do siebie podobne, ukazują głównie ogólny chaos zmagań widzianych z perspektywy zwykłego żołnierza czy oficera oraz przeżycia ludności cywilnej, opisywane przez mieszkańców Lipska i okolicznych wsi. Oddaje to obraz okrucieństwa wojny, ale utrudnia śledzenie całokształtu wydarzeń. Nadto Autor dobrał cytowane przekazy w sposób niekoniecznie wyważony. Dominują relacje niemieckich uczestników bitwy oraz miejscowej ludności cywilnej, znacznie już mniej przekazów francuskich, niewiele rosyjskich, trafiają się jeden czy dwa szwedzkie. Relacji polskiej nie odnajdujemy ani jednej. Taki sposób doboru wyjaśnić może częściowo fakt, iż D. Smith, przebywając wiele lat w Niemczech, miał okazję poznać język i zebrać stosowne materiały. Tym niemniej, sprawia to wrażenie nieprzyjemnie stronnicze.
Dodajmy, iż wbrew zapewnieniom Wydawcy (zamieszczonym na tylnej stronie okładki),brytyjski Autor bardzo niewiele uwagi poświęca udziałowi w bitwie wojsk polskich. Jak już wspomniałem, wśród licznych zamieszczonych, nie znajdziemy ani jednej relacji polskiego uczestnika wydarzeń. O śmierci księcia Józefa Poniatowskiego (w końcu najwyższego rangą oficera poległego pod Lipskiem) na najbardziej obszerną wiadomość natrafiamy, paradoksalnie, w cytowanym liście jednego z niemieckich generałów. Sam Autor poświęca temu wydarzeniu marginalną wzmiankę, podobnie zresztą jak i zagładzie osłaniającego odwrót armii Napoleona korpusu polskiego. Obszernie rozwodzi się natomiast nad losami niemieckich sprzymierzeńców cesarza Francuzów, których oddziały częściowo przeszły w trakcie walk na stronę koalicji, częściowo dostały się do niewoli. Zapewne to kolejny skutek korzystania przez D. Smitha głównie ze źródeł i opracowań niemieckojęzycznych. Lektura książki pozwala przekonać się, iż poszczególne nacje mogą zupełnie inaczej przedstawiać te same wydarzenia historyczne, nawet jeżeli rozegrały się one przed dwoma wiekami i obecnie nie posiadają już bezpośredniego wymiaru politycznego.

Czytając pochlebne opinie na temat książki oraz jej Autora, zamieszczone na tylnej stronie okładki oraz w odredakcyjnym wstępie, spodziewałem się dużo więcej. Tymczasem lektura opisu bitwy pod Lipskiem pióra D. Smitha mocno mnie zawiodła. Przede wszystkim, Autor nie zdołał utrzymać zapowiadanej we wspomnianym wstępie równowagi pomiędzy ukazaniem ogólnego obrazu batalii, a...