Czyta się jak kryminał.

Czyta się jak kryminał.

Sukcesem Swetoniusza jest to, że po dwóch tysiącach lat dalej wszyscy chętnie go czytamy, a konkurencja Tacyta i Kasjusza Diona, chociaż równie interesująca, nie cieszy się aż taką popularnością. Laicy zadowolą się barwnymi opisami ekscesów, szaleństw i ekstrawagancji, czy też całkiem sympatycznych anegdot o Auguście czy Wespazjanie. Historycy mają tu przed sobą jedno z najbardziej kompletnych źródeł tego typu z okresu, wciąż otwarte na nowe badania. Natomiast miłośnicy literatury w dziele Swetoniusza, zwłaszcza w biografii Kaliguli czy Nerona, odnajdą bogate w topiczne przedstawienia dzieło, pełne odniesień do innych starożytnych hitów, z dziełami Seneki włącznie. Zdecydowanie polecam zainteresowanym literaturą starożytną czytelnikom dokładne przeanalizowanie Żywotów pod kątem wykorzystanych motywów - bogata literatura na temat Swetoniusza naprawdę pozwala zakochać się w tym cesarskim sekretarzu.

Sukcesem Swetoniusza jest to, że po dwóch tysiącach lat dalej wszyscy chętnie go czytamy, a konkurencja Tacyta i Kasjusza Diona, chociaż równie interesująca, nie cieszy się aż taką popularnością. Laicy zadowolą się barwnymi opisami ekscesów, szaleństw i ekstrawagancji, czy też całkiem sympatycznych anegdot o Auguście czy Wespazjanie. Historycy mają tu przed sobą jedno z...

Historie sprzed dwóch tysięcy lat a jak aktualne. Życiorysy niezwykłych śmiertelników-bogów. Spisane ręką fascynata biografa, który nigdy nie doczekał się własnej. „Żywoty Cezarów” Swetoniusza to dzieło ponadczasowe, nieumierające.
Nieumierające dla nas dzięki pięknemu tłumaczeniu pani Janiny Niemirskiej-Pliszczyńskiej. Właściwie już od pierwszej strony książka ta staje się nam duchowa i bliska. Tłumaczka informuje nas, że praca nad nią uratowała jej życie psychiczne podczas okupacji niemieckiej. Podczas jednej z łapanek do jej domu wbiegł ratujący się przed śmiercią tłum ludzi. By zachować zdrowe zmysły, mózg nakazał jej zrobić coś, w czym odnajdzie radość. Tą radością i ucieczką od traumy wojny był Swetoniusz.

Swetoniusz został wciągnięty na dwór cesarski jako sekretarz przez samego Hadriana. Zaszczyt ten był wynikiem skrupulatności i lekkości pióra pisarza. Żywoty Cezarów cieszyły się już wielką popularnością za życia biografa, pomimo że istniały już podobne dzieła Tacyta. Swetoniusz miał jednak swój fason pisarski. Oprócz opisów specyficznie rzymskich cech życia autor opisuje wszelakie obrzędy wojskowe, opisuje rodzinę oraz znaki wieszcze przed zgonem danego cesarza. Oprócz gromadzenia faktów pisarz dokonywał również analizy charakterologicznej oraz fizjonomii rządzących, dawał władcom osobowość. Dzięki niemu ulepiliśmy w wyobraźni wygląd i zachowanie znanych cesarzy. Rozpoznajemy je bez trudu.

” Wyglądał poważnie, nawet dostojnie, gdy stał lub siedział, szczególnie zaś gdy leżał. Dobrze zbudowany, silny, miał piękną postawę i piękne, siwe włosy, pełny kark. Lecz w czasie chodu zawodziły go zbyt słabe wiązania kolan. Gdy mówił, czy to żartem, czy poważnie, szpeciły go różne śmiesznostki: nieprzystojny śmiech, gniew tym bardziej wstrętny, że pianą toczył z otwartych ust, nozdrza zawsze wilgotne, oprócz tego jąkanie i stałe kołysanie głowy, szczególnie zmagające się podczas najmniejszego ruchu..
Najbardziej charakterystyczną jego cechą była trwożliwość i nieufność. W pierwszych dniach panowania, chociaż, jak to już powiedziałem, okazywał przesadną uprzejmość, jednak ośmielał się zasiąść do uczty tylko wtedy, gdy otaczała go straż z oszczepami, a żołnierze podawali potrawy ”.

O innym pisał: ”Wzrostu było dość słusznego. Ciało miał pokryte plamami i cuchnące, włosy jasnoblond, twarz raczej piękną niż miłą, oczy niebieskawe, krótkowidzące, kark opasły, brzuch wydatny, golenie wyjątkowo szczupłe… Swoim strojem i wyglądem budził odrazę. Włosy miał zawsze ułożone piętrowo… Występował publicznie najczęściej w stroju domowym, z chustką do nosa obwiązaną dookoła szyi, niczym nie przepasany, bez obuwia… Jako że miał słabość do poezji, chętnie i bez trudu układał pieśni. Miał też niemałe upodobanie do malarstwa i rzeźby. Pragnął sławy wieczystej i nieśmiertelnej”.

To pięknie wydana edycja, z ilustracjami, tablicami genealogicznymi oraz z pięknym wstępem i komentarzem tłumaczki. Łatwo przenosi nas w czasy dawne, w czasy pogańskich świątyń, igrzysk, rydwanów i teatrów. Lektura obowiązkowa dla fascynatów historii antycznej.

Historie sprzed dwóch tysięcy lat a jak aktualne. Życiorysy niezwykłych śmiertelników-bogów. Spisane ręką fascynata biografa, który nigdy nie doczekał się własnej. „Żywoty Cezarów” Swetoniusza to dzieło ponadczasowe, nieumierające.
Nieumierające dla nas dzięki pięknemu tłumaczeniu pani Janiny Niemirskiej-Pliszczyńskiej. Właściwie już od pierwszej strony książka ta staje...

„Żywoty Cezarów” (Lektura na sobotę)

„[Juliusz Cezar] już u szczytu potęgi będąc, wynosił pewnych ludzi nawet z najniższego stanu, na najwyższe godności. Gdy z tego powodu czyniono mu wyrzuty, oświadczył publicznie, że „skoro skorzystał z pomocy bandytów i rozbójników dla obrony swej godności, takim także ludziom równą wdzięczność świadczyć będzie” (s.70)

„Żywoty Cezarów” Swetoniusza są jak dobre wino. Im starsze tym lepsze i mimo upływu wieków od ich powstania jest pozycją, która powinien przeczytać każdy zainteresowany historią cesarskiego Rzymu.
Gaius Suetonius Tranquillus w swoim najsłynniejszym dziele prezentuje sylwetki Juliusza Cezaraz oraz 11 pierwszych cesarzy rzymskich. Każdą z prezentowanych przez siebie biografii Swetoniusz podzielił na trzy części. Pierwsza stanowi chronologiczny opis życia danej postaci. Druga tzw. „species” jest opisem cech duchowych i fizycznych, przedstawieniem wad oraz zalet. Ostatnia część jest przedstawieniem okoliczności śmierci cesarza z obszernym przedstawieniem zjawisk nadprzyrodzonych czy przepowiedni, które miały zwiastować odejście władcy Rzymu z tego świata.

„[Tyberiusz] karności wojskowej przestrzegał jak najsurowiej. Wznowił stosowane w przeszłości różne rodzaje kar i nagan. Nawet legata legionu napiętnował naganą za to, że kilku żołnierzy wysłał ze swoim wyzwoleńcem za rzekę na polowanie. Na ogół bynajmniej nie zdawał się na los i przypadek” (s.180)

Swetoniusz przygotowują swoje dzieło miał dostęp do archiwów cesarskich, na których oparł swoje dzieło. Trzeba jednak zauważyć, że autor ma słabość do przytaczania plotek, mniej lub bardziej złośliwych anegdot czy opisywania historyjek, które śmiało można nazwać paszkwilami. Choć trudno uwierzyć we wszystkie przytaczane przez rzymskiego autora historie, z pewnością dają one współczesnemu czytelnikowi pewien wgląd w obyczajowość starożytnych elit oraz ich upodobań do „wyszukanych” rozrywek.

Cesarzowie prezentowani przez Swetoniusza to ludzie z krwi i kości, których historie wciągają od samego początku. Jak wspomniałem, rzymski autor ma duże zamiłowanie do plotkarskich opowieści, ale z drugiej strony pokazuje rzymskich cesarzy jako osoby, które niezbyt różniły się od nas samych. Na kartach pracy Swetoniusza poczytamy o Oktawianie Auguście, który był niezbyt chętny do zawierania przyjaźni, ale jeżeli już kogoś obdarzył zaufaniem był wierny danej osobie do końca. Poznamy historię Klaudiusza, który czuł wielki strach przed zamachem na swoją osobę, a do posiłku przystępował, gdy był otoczony przez straż, a potrawy podawali mu żołnierze. Dowiemy się jak wyglądał plan dnia Wespazjana oraz o jakiej porze był on najbardziej przystępny i gotowy do pomyślnego załatwienia sprawy petentów.

„[Neron] swoim ciałem kupczył tak szczodrze, że nie tylko splamił rozpustą prawie wszystkie jego części, lecz wymyślił jeszcze jakby nowy rodzaj zabawy. Oto przebrany w skórę dzikiego zwierzęcia wypadał z klatki i rzucał się na organy płciowe mężczyzn i kobiet przywiązanych do słupa. A gdy do syta zaspokoił swą okrutną żądzę, oddawał się wyzwoleńcowi Doryforosowi” (s. 318).

„Żywoty Cezarów” zostały przełożone przez Janinę Niemirską-Pliszczyńską (pierwsze wydanie ukazało się w 1954 r.) oraz opatrzone przez nią przypisami. W obecnym wydaniu zamieszczono sporo materiału ilustracyjnego przedstawiających głównych bohaterów dzieła Swetoniusza oraz dodano tablice genealogiczne. Dla każdego kontakt z dziełem rzymskiego pisarza będzie nieco inny. Moim zdaniem warto do Swetoniusza – nawet gdy się go już raz przeczytało – wracać od czasu do czasu. Jego dzieło doskonale pokazuje naszą ludzką naturę i wszelkie jej słabości, które są czasem ukryte pod płaszczykiem „boskości” czy pełnionej funkcji.

„[Tytus] jako trybun wojskowy służył w Germanii i Brytanii. Tam zyskał sobie jak najlepszą sławę swej dzielności i nie mniejszą rozwagą, jak świadczy wielka liczba jego posągów i wizerunków oraz napisów w obydwu prowincjach. Po służbie wojskowej poświecił się pracy na polu sądowym, odznaczając się raczej szlachetnością charakteru niż pracowitością” (s.404)

„Żywoty Cezarów” (Lektura na sobotę)

„[Juliusz Cezar] już u szczytu potęgi będąc, wynosił pewnych ludzi nawet z najniższego stanu, na najwyższe godności. Gdy z tego powodu czyniono mu wyrzuty, oświadczył publicznie, że „skoro skorzystał z pomocy bandytów i rozbójników dla obrony swej godności, takim także ludziom równą wdzięczność świadczyć będzie” (s.70)

„Żywoty...

Na początku trudny język z którym trzeba się oswoić, ale jest do opanowania. Książka jest świetna.

Na początku trudny język z którym trzeba się oswoić, ale jest do opanowania. Książka jest świetna.

"Żywoty cezarów" są dziełem o tak epokowym znaczeniu, że stworzyły nowy gatunek. To Swetoniusz jest ojcem koncepcji biografii i to na nim wzorowali się i niezliczeni autorzy. Bez niego nie byłoby "Żywotów Sławnym Mężów" Plutarcha, anonimowej "Historii Augusta" czy "Żywota Karola Wielkiego".
Jednak czy, pomijając jego znaczenie dla literatury, Swetoniusz wciąż się broni? Z pewnością ma pewne wady. Wszystkie jego biografie są napisane w identyczny sposób - geneza rodu, wróżby zapowiadające objęcie władzy, przebieg rządów, cechy charakteru, życie osobiste, wróżby zgonu i śmierć. Dla Swetoniusza wszystko miało naturalną kolej rzeczy i wszystko da się przewidzieć, stąd najważniejszym wydarzeniom z życia wielkich ludzi towarzyszą setki znaków od Bogów/losu. Jest to dosyć męczące. A jak jego wiarygodność? Z pewnością Swetoniusz miał dostęp do wielu informacji ukrytych przed oczyma zwykłych śmiertelników, gdyż przebywał w otoczeniu wielkich tego świata. Także do plotek, które wprost uwielbiał; dlatego w jego pismach można znaleźć więcej ciekawostek o skandalach niż o polityce cesarstwa.

"Żywoty cezarów" są dziełem o tak epokowym znaczeniu, że stworzyły nowy gatunek. To Swetoniusz jest ojcem koncepcji biografii i to na nim wzorowali się i niezliczeni autorzy. Bez niego nie byłoby "Żywotów Sławnym Mężów" Plutarcha, anonimowej "Historii Augusta" czy "Żywota Karola Wielkiego".
Jednak czy, pomijając jego znaczenie dla literatury, Swetoniusz wciąż się broni? Z...

KOCHAM <33333

KOCHAM <33333

Niesamowita skarbnica wiedzy o antycznym świecie. Mógłbym ją czytać co roku, bo nigdy nie nudzi. Zdaję sobie oczywiście sprawę, że jest to dzieło nieco jednostronne, przedstawiające starożytny Rzym wyłącznie z perspektywy absolutnych elit imperium. Ale bez „Żywotów” zapewne nigdy nie powstałby znakomity serial BBC „Ja, Klaudiusz”, od którego rozpoczęła się moja fascynacja starożytnością. Zawdzięczam więc tej książce bardzo wiele. Polecam ją bezwzględnie każdemu, kto chce poznać okres rzymskiego pryncypatu poprzez wypowiedzi człowieka, którego dziad i ojciec żyli w tym właśnie czasie.

Niesamowita skarbnica wiedzy o antycznym świecie. Mógłbym ją czytać co roku, bo nigdy nie nudzi. Zdaję sobie oczywiście sprawę, że jest to dzieło nieco jednostronne, przedstawiające starożytny Rzym wyłącznie z perspektywy absolutnych elit imperium. Ale bez „Żywotów” zapewne nigdy nie powstałby znakomity serial BBC „Ja, Klaudiusz”, od którego rozpoczęła się moja fascynacja...

Pierwszy antyczny poczet cesarzy, czy jak ich wcześniej nazywano po pierwszym z nich – cezarów. Dzieło bardzo ciekawe i jakże inne od współczesnych. Autor przedstawia kilkunastu rzymskich władców, począwszy od Gajusza Juliusza Cezara, aż do Domicjana, którego na pewno już pamiętał.
Każdy z władców opisany jest w sposób niejako mieszany. Na poły kronikarski, bowiem zawiera informacje o pochodzeniu rodu, wychowaniu, kolejno pełnionych funkcjach, ważnych wydarzeniach z życia, zaś w przypadku panowania o bitwach, traktach i osiągnięciach. Z drugiej strony Swetoniusz nie unika tematów, które i dziś są najciekawsze dla masowego czytelnika, czyli sensacyjnych, szczególnie dotyczących sfery intymnej. W tym zakresie można wręcz odnieść wrażenie, że autor albo przesadza, albo też nie dokonał „krytycznej analizy źródeł”.
Bardziej wiarygodny jest w zakresie opisów i ocen poszczególnych władców. W tym zakresie opiera się bowiem na konkretnych pisanych źródłach lub opiniach postaci ważnych dla starożytnego Rzymu.
Obowiązkowa lektura dla miłośników starożytności, ze szczególnym uwzględnieniem Rzymu. Tym bardziej, że pisana krótko po śmierci wielu z opisywanych władców, a więc bazująca na jeszcze w miarę świeżych opiniach poddanych.

Pierwszy antyczny poczet cesarzy, czy jak ich wcześniej nazywano po pierwszym z nich – cezarów. Dzieło bardzo ciekawe i jakże inne od współczesnych. Autor przedstawia kilkunastu rzymskich władców, począwszy od Gajusza Juliusza Cezara, aż do Domicjana, którego na pewno już pamiętał.
Każdy z władców opisany jest w sposób niejako mieszany. Na poły kronikarski, bowiem zawiera...

Plotki i ploteczki z epoki klasycznej.
Pomijając kontrowersyjna wartość wielu świadectw autora, widać jak na dłoni, że dobre, uniwersalne know how w zakresie organizacji imperium oraz innowacyjność w dziedzinie siły zbrojnej są w stanie utrzymać potęgę państwa nawet w towarzystwie wyjątkowo chujowego systemu sukcesji władzy, wyciągającego z rozmaitych ciemnych dziur coraz to większe kreatury i dziwolągi.

Plotki i ploteczki z epoki klasycznej.
Pomijając kontrowersyjna wartość wielu świadectw autora, widać jak na dłoni, że dobre, uniwersalne know how w zakresie organizacji imperium oraz innowacyjność w dziedzinie siły zbrojnej są w stanie utrzymać potęgę państwa nawet w towarzystwie wyjątkowo chujowego systemu sukcesji władzy, wyciągającego z rozmaitych ciemnych dziur coraz...