(Recenzja napisana w ramach pracy zaliczeniowej na studia).

Wojna nas otacza.
W obecnych czasach: również dosłownie, biorąc pod uwagę sytuację naszych wschodnich sąsiadów, cywilów umierających w ludobójczych atakach na Palestynę czy objęte wiecznym niepokojem terytorium północnej Afryki. Przede wszystkim jednak: w sposób niewidoczny, choć przy tym nie mniej niebezpieczny.
O wojnie opowiada się nam od wczesnego dzieciństwa. Pierwszą styczność mamy z nią zazwyczaj podczas lektury „Chłopców z Placu Broni”, nieco później — „Kamieni na szaniec”, aż system edukacyjny całkowicie porzuca subtelność i zakopuje nas pod informacjami o wszelkiego rodzaju konfliktach zbrojnych, które wpłynęły na polskie społeczeństwo.
Wojna, w pewnym sensie, staje się dla nas czymś nudnym. Owszem, mamy pewną (wybieloną i dosyć niewyraźną) świadomość tego, iż wiąże się ona z niezliczonymi ofiarami, z niepotrzebną i łatwą do uniknięcia śmiercią, z niesprawiedliwością i koszmarem. Tylko że to wszystko odbywa się na papierze. Gdzieś daleko, gdzieś dawno, gdzieś, gdzie nas nie ma, gdzie nie możemy już nikomu współczuć, bo to minęło, to nas nie dotyczy.
Później, w dorosłym życiu, los (lub wykładowcy) zachęcają nas (najczęściej wizją dobrej oceny) do zanurzenia się w wojennej rzeczywistości raz jeszcze. Gdy spotkało to mnie, po prostu wyłączyłam kanał z wiadomościami i zamieniłam jedną wojnę na drugą.
Aleksijewicz już od pierwszej strony wyrywa się niesławnym ramom militarnotematycznych lektur. Nie obchodzi się z czytelnikiem delikatnie. Nie pokazuje wojny romantycznej, wojny sensownej, wojny uargumentowanej. Zamiast tego, robiąc to we własnym, niepowtarzalnym i do bólu autentycznym stylu, oddaje głos tym, o których w wojnach się zapomina: matkom chłopców, które nie witają w domu zwycięskich synów, lecz ciała zamknięte w cynkowych trumnach.
Wojna widziana oczami tej wybitnej, białoruskiej reportażystki nie jest w gruncie rzeczy domeną męską. Nie ogranicza się do bohaterskich aktów, do niewymuszonego patriotyzmu i dumy płynącej z możliwości oddania życia „za sprawę”.
Swiatłana Aleksijewicz oddaje głos kobietom. Matkom, które żegnają odchowane na własnej piersi dzieci, matkom, które liczą, że w ten sposób przysporzą dumę rodzinie, matkom, które zbyt późno orientują się, że szanse na to, że synowie wrócą do domu o własnych siłach lub zupełnie niezmienieni, są praktycznie zerowe.
W „Cynkowych chłopcach” nie ma miejsca na wyjaśnienia. Na żadnej stronie reportażu nie odnajdziemy wytłumaczenia dla śmierci, które w afgańskiej wojnie poniosły rzesze młodych ludzi. Ich krótkie życie i brutalna śmierć nie są czyste, nie są możliwe do prostego wyjaśnienia, zdawałoby się też, że nie ma takich słów, które potrafią im oddać sprawiedliwość.
Aleksijewicz się to udało. Zebrane w zaledwie trzysta stron (wliczając w to historię późniejszych pozwów przeciwko autorce) historie matek są autentyczne, na wskroś przesycone bólem i konieczne. Ten reportaż świetnie, jak niewiele wydawanych obecnie książek, odpowiada na potrzeby, o których istnieniu społeczeństwo mogło nie zdawać sobie sprawy, a które wymagały odpowiedzi. Nie da się przecież ukryć, że na przestrzeni ostatnich dekad coraz głośniej rozbrzmiewają głosy antywojennych aktywistów, którzy pokazują prawdziwą twarz pseudopatriotycznych akcji: rozbite rodziny, setki tysięcy trupów, dzieci, których rozwój uniemożliwiają traumatyczne przeżycia.
„Cynkowi chłopcy” nie są literaturą, po którą sięgnęłabym z własnej woli. Brutalność wojny, którą obserwuję na co dzień poprzez doniesienia medialne, wiąże się z wystarczająco wyniszczającymi emocjami. Nie żałuję jednak, że ten reportaż trafił w moje ręce. Odnalazłam pewien komfort w świadomości istnienia w świecie literackim głosu, z którym mogę się całkowicie zgodzić. Głosu feministycznego, głosu silnego, głosu kobiety, która pokazuje świat takim, jaki jest, nie takim, jaki jest malowany.
Nie mogę jednak zapomnieć o przestrodze dla czytelników, którzy czują się przytłoczeni otaczającą nas rzeczywistością. Czasem dobrze jest pomyśleć przede wszystkim o własnym komforcie. Bo chociaż żyjemy w świecie, w którym nie wypada czegoś nie wiedzieć, nie interesować się czy nie być zorientowanym, to jest to również świat, który ze wszystkich stron atakuje nas nowinkami.
Do książki Swiatłany Aleksijewicz nie należy podchodzić tak, jak do powtarzalnych artykułów w elektronicznych dziennikach. To nie jest reportaż, który można pochłonąć, przetworzyć i zapomnieć. Wiem, że ta historia będzie we mnie żyła. Że ilekroć spojrzę na wiadomości dotyczące naszych wschodnich sąsiadów lub tragedii rozgrywającej się w Palestynie, pomyślę o matkach, które żegnają synów.
I o chłopcach wracających do domów w cynkowych trumnach.

★★★★★★★★☆☆

(Recenzja napisana w ramach pracy zaliczeniowej na studia).

Wojna nas otacza.
W obecnych czasach: również dosłownie, biorąc pod uwagę sytuację naszych wschodnich sąsiadów, cywilów umierających w ludobójczych atakach na Palestynę czy objęte wiecznym niepokojem terytorium północnej Afryki. Przede wszystkim jednak: w sposób niewidoczny, choć przy tym nie mniej...

Rozwodzić się nie będę - jak dla mnie wstrząsająca książka. Ukazuje piekło wojny w Afganistanie z perspektywy radzieckich żołnierzy i innych osób, które znalazły się na terenach objętych działaniami wojennymi. Autorka także pokazuje perspektywę rodzin i bliskich żołnierzy, na których wojna, choć bezpośrednio nie brali udziału, też odcisnęła swoje piętno. Ze stron tej książki wyziera cierpienie matek opłakujących synów, którzy poszli na wojnę, ale nie wrócili żywi. Pięknie ukazane atawizmy, które się załączają w sytuacji przetrwania. W książce trafnie opisany jest chwiejący się kolos na glinianych nogach, który nadal pręży swoje muskuły by pokazać światu swoją militarną siłę. Wielu historyków jest zdania, że gwoździem do trumny (cynkowej) dla Związku Radzieckiego była owa wojna. Smutne, chłodne kalkulacje - wojna to biznes znany od tysiącleci. O tym, że śmierć człowieka to tylko słupki i statystyka, a liczy się pieniądz Aleksiejewicz idealnie to uchwyciła w swoim reportażu.

Rozwodzić się nie będę - jak dla mnie wstrząsająca książka. Ukazuje piekło wojny w Afganistanie z perspektywy radzieckich żołnierzy i innych osób, które znalazły się na terenach objętych działaniami wojennymi. Autorka także pokazuje perspektywę rodzin i bliskich żołnierzy, na których wojna, choć bezpośrednio nie brali udziału, też odcisnęła swoje piętno. Ze stron tej...

Intrygująca jest nie tylko sama treść książki, ale i to, co przydarzyło się autorce po jej wydaniu!

Intrygująca jest nie tylko sama treść książki, ale i to, co przydarzyło się autorce po jej wydaniu!

Pani Aleksijewicz jak zwykle ukazuje to co potrzebne a nie to co mile widziane. Zwykle wojna opisywana w książkach jest wojną czysto męską, a wręcz opisywaną tylko za pomocą faktów. Jednak każdy z nas jest świadom tego, iż wojny nie da się opisać tylko faktami. W grę wchodzą ludzie i ich dramaty, ale nie tylko dramaty bohaterów wojennych ale też dramaty ich rodzin, a przede wszystkim matek. Matek, które oddawały pełnowartościowych synów a w zamian otrzymywały cynkowe trumny.
Książka tym bardziej w dzisiejszych czasach pozwala dostrzec brutalność i okrucieństwo wojny a także życia po niej.

Pani Aleksijewicz jak zwykle ukazuje to co potrzebne a nie to co mile widziane. Zwykle wojna opisywana w książkach jest wojną czysto męską, a wręcz opisywaną tylko za pomocą faktów. Jednak każdy z nas jest świadom tego, iż wojny nie da się opisać tylko faktami. W grę wchodzą ludzie i ich dramaty, ale nie tylko dramaty bohaterów wojennych ale też dramaty ich rodzin, a przede...

Bardzo ważna książka poruszająca istotną i niewygodną politycznie prawdę, że wojna, którą maskuje się ideałami, w swym trzonie - na poziomie jej bezpośrednich uczestników ogranicza się do kwestii atawistycznych i fizjologicznych, do zabijania, by samemu nie zostać zabitemu.
Autorka z pokorą wobec masowego cierpienia, w całości oddaje głos bezpośrednim aktorom i jednocześnie ofiarom wojny w Afganistanie. Mimo krążenia wokół konkretnej sytuacji historycznej Autorka przedstawia w swojej powieści prawdy uniwersalne demaskując oblicze wojny, pokazując, że wojna nie jest niczym wzniosłym.

Najbardziej dojmujące w książce jest jednak to, jak trudno społeczeństwu oderwać się od mitu abstrakcyjnej, wyidealizowanej, wojny romantycznej, tak głęboko zakorzenionej w kulturze, że mówienie o "zabijaniu" na wojnie okazuje się być czymś zabronionym, obrazoburczym.
Autorka obdzierając mit "wojny" i "żołnierza" ze skorupy ideałów, obnaża także niezagojone rany społeczeństwa postsowieckiego będącego w trakcie zmian systemowych. "Świadomość to nie legitymacja partyjna, nie można jej oddać do archiwum." - pisze Aleksijewicz. Książka jest nie tylko o ofiarach wojny, ale przede wszystkim o ofiarach systemu i bezkompromisowej prawdzie, której nieraz się boimy.

Bardzo ważna książka poruszająca istotną i niewygodną politycznie prawdę, że wojna, którą maskuje się ideałami, w swym trzonie - na poziomie jej bezpośrednich uczestników ogranicza się do kwestii atawistycznych i fizjologicznych, do zabijania, by samemu nie zostać zabitemu.
Autorka z pokorą wobec masowego cierpienia, w całości oddaje głos bezpośrednim aktorom i...

Książki Swietłany Aleksijewicz poruszają do głębi. Autorka oddaje w nich głos swoim rozmówcom, w tym przypadku są to osoby, które walczyły w Afganistanie, pracownicy cywilni, służba medyczna, a także rodziny tych, którzy wrócili z Afganistanu w cynkowych trumnach. Ze wspomnień, z opwieści wyłania się straszny obraz wojny: zabijanie, strach, rany, inwalidztwo, śmierć, zobojętnienie, problem z powrotem do normalności ale też seksualne wykorzystywanie kobiet, pracowników cywilnych przez starszych rangą żołnierzy, kradzieże, przywożenie łupów w postaci ubrań, sprzętów, przemoc i znęcanie się nad nowoprzybyłymi i ogromne poczucie straty, rozpacz matek, żon i rodzin. Przez te wszystkie tragedie przeplata się indoktrynacja, „żołnierz internacjonalistyczny”, propaganda i idea pomocy, na siłę, Afgańczykom. Autorka podkreśla, że nienawidzi wojny i totalitaryzmu, co w jej tekstach można jasno wyczytać.
Te spowiedzi bohaterów książki, tzn niektóre z nich, stały się powodem do wytoczenia procesu autorce, w którym to zarzucono jej pisanie kłamstw, przeinaczenie opowieści, obrazę czci i honoru matek poległych, samych poległych i weteranów. Jaką to było manipulacją i pokazówką, można przeczytać w dołączonych z procesów materiałów i listach wielu osób- autorytetów świata kultury, które stanęły w obronie autorki, wolności słowa i przekonań.
Książka godna przeczytania, uczmy się jak okropna jest wojna i totalitaryzm, niech nikt więcej tego nie doświadczy.

Książki Swietłany Aleksijewicz poruszają do głębi. Autorka oddaje w nich głos swoim rozmówcom, w tym przypadku są to osoby, które walczyły w Afganistanie, pracownicy cywilni, służba medyczna, a także rodziny tych, którzy wrócili z Afganistanu w cynkowych trumnach. Ze wspomnień, z opwieści wyłania się straszny obraz wojny: zabijanie, strach, rany, inwalidztwo, śmierć,...

Wstrząsająca.

Wstrząsająca.

Ciekawe książka o bezsensownej wojnie i bezsensownym umieraniu. W sumie o ruskich onucach także nie szkoda mi tych ludzi.

Ciekawe książka o bezsensownej wojnie i bezsensownym umieraniu. W sumie o ruskich onucach także nie szkoda mi tych ludzi.

Młode pokolenia często nie wiedzą, że wojna, to nie tylko te dwie światowe i obecna w Ukrainie. Lokalnie wojny toczą się praktycznie bez przerwy 😓
A ludzie giną.
Giną bez potrzeby.

Doskonały reportaż antywojenny "Cynkowi chłopy" Swietłany Aleksijewicz to boleśnie prawdziwa i wstrząsająca książka.
Wszystko jest niby inaczej a nie mogę się pozbyć skojarzeń tamtej wojny w Afganistanie i obecnej w Ukrainie. Żołnierze, młodzi chłopcy zostali oszukani przed władze i wysłani na śmierć, na poniewierkę, bez sensu i bez potrzeby żeby potem historia znów z nich robiła katów a ci na górze umyją ręce...
Tylko nieliczni zgłaszali się na ochotnika wiedząc, gdzie jadą.
Najłatwiej sterować młodymi, właściwie jeszcze dziećmi. Nie oszukujemy się, mając 18-20 lat człowiek mało wie jeszcze o życiu i o samym sobie a władza bezlitośnie to wykorzystuje.

Autorka pokazuje wojnę oczami samych żołnierzy, ich matek, dziewczyn, żon, pielęgniarek a nawet prostytutek. W malowniczych krajobrazach dochodziło do strasznych rzeczy. Za reportaż pozwano autorkę o znieważenie honoru i godności żołnierzy radzieckich walczących w Afganistanie.

Od wydawcy:
"Oddziały radzieckie przez dziesięć lat „udzielały narodowi afgańskiemu braterskiej pomocy”. Od 1979 do 1989 roku życie straciło co najmniej kilkaset tysięcy Afgańczyków, a kilkadziesiąt tysięcy radzieckich żołnierzy poniosło śmierć lub zostało rannych. Wyjeżdżali, by zostać bohaterami. Do kraju wracali jako bankruci – bez nóg, bez rąk, bez złudzeń, z koszmarami, które miały ich nigdy nie opuścić. Niektórzy wracali w cynkowych trumnach."

W roli lektora wspaniała Pani Krystyna Czubówna.

Młode pokolenia często nie wiedzą, że wojna, to nie tylko te dwie światowe i obecna w Ukrainie. Lokalnie wojny toczą się praktycznie bez przerwy 😓
A ludzie giną.
Giną bez potrzeby.

Doskonały reportaż antywojenny "Cynkowi chłopy" Swietłany Aleksijewicz to boleśnie prawdziwa i wstrząsająca książka.
Wszystko jest niby inaczej a nie mogę się pozbyć skojarzeń tamtej wojny w...

Strasznie irytujące i smutne jest czytać historię, której wszystkie najgorsze aspekty powtarzają się kropka w kropkę kilka dekad później. Mieszanka jaką jest bezsilność jednostki w sowieckim świecie unurzana w propagandowym sosie to gotowa receptura na ludzki koktaj mołotowa, którego produkcja trwa niestety do dziś. Jakże ważne jest aby nasze społeczeństwo nie dało się zakuć w takie dyby bezsilności do tego jednak trzeba zachować czujność dużo większą od gotującego sie homara ponieważ Ci ludze tam nie są aż tak różni od nas tu.
Polecam i zarazem ostrzegam przed użyciem.

Strasznie irytujące i smutne jest czytać historię, której wszystkie najgorsze aspekty powtarzają się kropka w kropkę kilka dekad później. Mieszanka jaką jest bezsilność jednostki w sowieckim świecie unurzana w propagandowym sosie to gotowa receptura na ludzki koktaj mołotowa, którego produkcja trwa niestety do dziś. Jakże ważne jest aby nasze społeczeństwo nie dało się...