Naprawdę wartościowe dzieło Hercena, jednego z prekursorów ruchu narodnickiego, którego trzeba zaliczyć w poczet najważniejszych postaci XIX-wiecznej Rosji. "Rzeczy minione i rozmyślania" są nie tylko jego autobiografią napisaną wspaniałym językiem, ale zwłaszcza ukazują współczesną autorowi rzeczywistość w bardzo sugestywny i niepowtarzalny sposób.
W tomie drugim Hercen ilustruje życie inteligencji rosyjskiej w czasach panowania Mikołaja I. Jako osoba w pełni powiązana z życiem i działalnością tej klasy ukazuje ją od wewnątrz - charakteryzuje wszystkich najważniejszych działaczy, opisuje ich wzajemne relacje i poglądy. Książka jest więc wartościowym źródłem informacji dotyczących tego tematu. Nie obchodzi się również, jak i w poprzednim tomie, bez krytyki irracjonalnych segmentów systemu carskiego oraz rozważań dotyczących religii, moralności, wychowania itd.
Warte uwagi są też pierwsze rozdziały II tomu, w których Hercen przedstawia historię życia swojej żony oraz rozwoju ich wzajemnego uczucia, wraz z analizą tego, czym według niego jest miłość.
Mimo tego, że Hercen opisuje większość wydarzeń z odległej perspektywy czasowej, są one bardzo żywe i wyraźne, przez co można odnieść wrażenie, że do czynienia mamy z powieścią. Dzieło jest również rozliczeniem autora z jego własnymi poglądami, które zmieniają się na przestrzeni lat pod wpływem zróżnicowanych, bogato opisanych w książce czynników.
Uważam, że na pewno warto zapoznać się z twórczością Hercena. Dla osób poszukujących informacji o systemie carskim okraszonych inteligentną krytyką, jak i dla czytelników kochających literaturę rosyjską, "Rzeczy minione i rozmyślania" są pozycją, której nie można przegapić.

Naprawdę wartościowe dzieło Hercena, jednego z prekursorów ruchu narodnickiego, którego trzeba zaliczyć w poczet najważniejszych postaci XIX-wiecznej Rosji. "Rzeczy minione i rozmyślania" są nie tylko jego autobiografią napisaną wspaniałym językiem, ale zwłaszcza ukazują współczesną autorowi rzeczywistość w bardzo sugestywny i niepowtarzalny sposób.
W tomie drugim Hercen...