Dla miłośników twórczości Kafki ten zbiór opowiadań będzie wyśmienitą lekturą i szansą zapoznania się z pisarzem od innej strony. Zbiór zawiera teksty wybitne, dobre, a także te nieco słabsze.

Dla miłośników twórczości Kafki ten zbiór opowiadań będzie wyśmienitą lekturą i szansą zapoznania się z pisarzem od innej strony. Zbiór zawiera teksty wybitne, dobre, a także te nieco słabsze.

Trochę to czytanie dzieliłam na porcje, żeby opowiadania nie mieszały się w mojej pamięci za szybko. Bo ich wspólne cechy są bardzo silne: to specyficzne kafkowskie eskalowanie problemu niemalże w nieskończoność, skupienie na szczególe, egzystencjalny niepokój, fascynacja śmiercią, robacze, psie i mysie metafory. Z wcześniejszych czytań pamiętałam jedynie, choć całkiem nieźle, „Przemianę”.

Najbardziej podobały mi się opowiadania, które z grubsza mogłabym zaliczyć do kategorii romantyczne (nie mylić z romansowymi) czyli „Opis walki”, „Myśliwy Grakchus” i „Lekarz wiejski”. Przy tym ostatnim to wręcz „wyły i wiły” mi się w wyobraźni „Biesy” Puszkina. Że akurat te opowiadania, to na pewno wpływ chwili; na „Myśliwym Grakchusie” oparł kilka kluczowych motywów Sebald w „Czuję. Zawrót głowy”, ale chyba także zaskoczenia właśnie tą „romantyczną” (w rozumieniu epoki) aurą.

Co mnie jeszcze zaskoczyło? (Bo żaden ze mnie kafkolog, zresztą teksty autobiograficzne „List do ojca” i w zasadzie autotematyczne „Rozważania o grzechu…” czytało mi się najgorzej.) Że zmysłowość ma u Kafki charakter homoseksualny (nie mogłam oprzeć się interpretacji, że „Opis walki” jest przede wszystkim o niemożliwej miłości miedzy spacerowiczami),a jednocześnie protagoniści nabierają jakby zwierciadlanego, sobowtórzego charakteru; więc homoseksualny i narcystyczny. (Jeszcze bardziej doceniłam Sebaldowski pomysł przypadkowego spotkania z bliźniakami identycznymi z młodym Kafką).

Silnie metaforyczne, pozbawione autorskiego komentarza utwory Kafki elastycznie poddają się interpretacjom, więc może za jakiś czas przeczytam w nich coś zupełnie innego.

Trochę brakowało mi przypisów (np. że imię Grakchus jest znaczące z wł. gracchio to kawka, albo że na przełomie XIX i XX wieku naprawdę odbywały się pokazy głodowania – „Głodomór”). Podejrzewam, że była to decyzja świadoma, w przypisach do Kafki można by utonąć, niemniej doczytywałam w „Wyborze prozy” z edycji Ossolineum.

Trochę to czytanie dzieliłam na porcje, żeby opowiadania nie mieszały się w mojej pamięci za szybko. Bo ich wspólne cechy są bardzo silne: to specyficzne kafkowskie eskalowanie problemu niemalże w nieskończoność, skupienie na szczególe, egzystencjalny niepokój, fascynacja śmiercią, robacze, psie i mysie metafory. Z wcześniejszych czytań pamiętałam jedynie, choć całkiem...

Wolę się upewnić, iż z mojej wypowiedzi nie będzie wynikało, jakobym określił Kafkę grafomanem – tekstom jego nie brak finezji, nie są pisane w szale, a poczuciu antypodycznym – Kafka jest nad wyraz spokojny; sumiennie obraca tekst w spiralę. Zazwyczaj powinno się brać poprawkę na fakt, że niektóre prace musiał on spisać snadź po to, by uskrzydlić literacki styl, nabrać wprawy. Nie chciał, by były publikowane. Załóżmy jednak, jakoby domagał się ich publikacji. Oceniamy ten zbiór tekstów, a nie intencje autora czy jego umiejętności; pochylamy się nad tym, co nam pozostawił. Mógłbym ograniczyć się do krótkiego wyniku w proporcji – dobre teksty na tle wszystkich tekstów – czyli 28/72, kiepski wynik.
A czemu na początku broniłem się przed uznaniem recenzji za oskarżenie o grafomanię? Ponieważ teraz zdiagnozuję, że Kafka zbyt niechętnie odkleja się od swoich wymyślonych światów – rozpisuje się na długie strony, jak w przypadku „Jamy”, gdzie nie chce przestać uzupełniać akapitów o kolejne detale - nudzi. Również celowo powyżej dokonałem porównania do spirali (krzywej okrążającej nieustannie ten sam punkt),gdyż takie właśnie są prace Kafki. Mamy szanse bezpośrednio zapoznać się z jego osobowością za pomocą zawartego w zbiorze i genialnego listu do ojca czy „Małej kobiecie” – sugerowałbym rozpoczęcie czytania od tych właśnie prac, gdyż pozwalają one na doszukiwanie się jego osobowości we wszystkich tekstach, o ile ktoś już wcześniej nie sformułował sobie jasnego układu jego cech. Spirala, spirala, spirala – Kafka wybiera swoje parę tematów i pisze o nich bez przerwy.
Pomimo pewnej monotematyczności, czy też zawężonej liczbie odwiedzanych zagadnień, Kafka pozostaje znanym pisarzem modernizmu, z którego pracami wypada się zapoznać. Nie nauczył mnie swoimi pracami niczego nowego, ale dopomaga w pogodzeniu się ze światem, określa trudne do nazwania emocje, pozostaje ciekawym charakterem. Odseparowane odczucie odłożone odczytaniu odpłaca od odczytu.

Wolę się upewnić, iż z mojej wypowiedzi nie będzie wynikało, jakobym określił Kafkę grafomanem – tekstom jego nie brak finezji, nie są pisane w szale, a poczuciu antypodycznym – Kafka jest nad wyraz spokojny; sumiennie obraca tekst w spiralę. Zazwyczaj powinno się brać poprawkę na fakt, że niektóre prace musiał on spisać snadź po to, by uskrzydlić literacki styl, nabrać...

Franz Kafka latami uważany był wyłącznie za twórcę „mainstreamowego”, za autora „bezprzymiotnikowej” literatury pięknej i jakakolwiek próba jego gatunkowego przyporządkowywania uważana była za herezję. W ostatnich latach zrozumienie znaczenia, jakie ma jego twórczość dla współczesnego weird fiction powoduje zmianę tej optyki i coraz więcej czytelników „literatury niepokoju” sięga po jego prozę. Niemniej nieprzygotowany badacz, poszukujący tych grozowych tropów w twórczości Kafki dostanie „Opowieściami I Przypowieściami” zdrowo po łbie…

Wydany przez PIW tom stanowi chyba całość dorobku nowelistycznego słynnego mieszkańca Pragi, zbierając w jedno tak słynne arcydzieła pokroju „Przemiany” czy „Kolonii Karnej” jak i mniej znane teksty, krótkie szkice, opowiadania nieukończone, ulotne myśli zapisywane na serwetkach w praskich piwiarniach, no wszystko. W takiej formie książka zainteresuje jednak wyłącznie historyków literatury i die hard fanów Franza, gotowych czytać wszystko, co wyszło spod jego pióra.
Zbiór miesza utwory wybitne ze słusznie zapomnianymi a w tej masie skrawków, szkiców, ulotnych fragmentów, dziwacznych, niedowarzonych prób literackich, w tym „popiele” trzeba dopiero doszukiwać się „gwiaździstych dyjamentów”. Ale jak się już na taki diament trafi, to warto przyjrzeć się mu z bliska, warto zrozumieć, jakie znaczenie ma twórczość Kafki dla ambitnej grozy, jak bardzo zadłużone jest u niego współczesne weird fiction.

Przede wszystkim „Przemiana” (10/10)
Gregor Samsa, utrzymujący ze swej pensji całą rodzinę komiwojażer (to bardzo ważny element opowieści!),pewnego dnia budzi się w swym łóżku przemieniony w….wielkiego robala(nb. często mylnie utożsamia się tego robaka z karaluchem, Kafka nazwał go po prostu „der Ungeziefer” - czyli „robak”, a z opisu przypomina on raczej żuka).
W robaczym ciele nadal tkwi umysł Samsy. Początkowo głównym zmartwieniem mężczyzny jest ukrycie swego stanu przed rodziną. Nie pozwala otworzyć drzwi do swego pokoju, liczy, że może wszystko wróci do normy, mijają jednak kolejne godziny, a Gregor nie może udać się do swej pracy! W końcu do domu przybywa jego oburzony przełożony, a wtedy tajemnicy nie da się już dłużej ukrywać - drzwi do pokoju, ku powszechnej zgrozie, staną otworem….
Od tego momentu zaczyna się prawdziwa jazda bez trzymanki, długimi momentami utrzymana w groteskowej tonacji opowieść o - z jednej strony - postępującej alienacji samotnego bohatera, z drugiej - o sposobach adaptacji bliskich do zmienionego stanu rzeczy. Wkrótce okazuje się, że najgorsze, co z nowej sytuacji wynika, to fakt, że Gregor przestał zarabiać, utrzymywać swą rodzinę! Teraz wszyscy muszą podjąć jakieś prace, a to wkrótce powoduje narastanie niechęci wobec robaczego „darmozjada”.

Mimo zabawnych momentów, nastrój depresji jest obezwładniający - Samsa jest coraz bardziej samotny, opuszczony, znienawidzony, rodzina coraz bardziej od niego oddalona, coraz bardziej mu niechętna. „Przemiana” to naprawdę złowroga opowieść, trochę też metafora śmiertelnej choroby, alienującej chorego od reszty świata.

Drugi weirdowy must read to „Kolonia Karna” (10/10). Przejezdny gość, można powiedzieć, turysta, odwiedza tytułową kolonię, w której ma być świadkiem okrutnego ukarania pewnego przestępcy. Oficer prowadzący egzekucję z zapałem i gorliwością opisuje zarówno szczegóły techniczne upiornego urządzenia, mającego być narzędziem wykonania kary, jak i zalety całego systemu penitencjarnego, w ramach którego kara będzie wykonywana. W tym systemie więzień nie musi wiedzieć, za jaką zbrodnię ma być ukarany, tak naprawdę nie jest nawet konieczna pewność, że przestępstwo zostało popełnione - najważniejszym elementem jest bowiem właśnie brutalna, nieuchronna kara.

Oficer z uznaniem wspomina surowość i zdecydowanie poprzedniego zarządcy kolonii, skarży się również na nowe władze, jego zdaniem stanowczo zbyt pobłażliwe, zbyt niechętnie patrzące na „sprawdzone” rozwiązania starego systemu. Wraz z upływającym czasem w służbiście narasta niepokój - obserwuje niezadowoloną reakcję swego rozmówcy, narasta w nim przekonanie, że to nie żaden „przypadkowy podróżnik”, że to wysłannik ze Stolicy, współdziałający z Nowymi Władzami zwolennik „liberalizacji”…
W ostatecznym akcie determinacji żołnierz gotów jest na wszystko, by wykazać zalety Kolonii i obowiązujących w niej drastycznych kar…

„Kolonia Karna” to wykrzywiony obraz totalitarnego, sadystycznego państwa, drwina z systemu, w którym „porządek” i „stare prawa” ważniejsze są od jakiejkolwiek logiki, to drwina z wszelkiej maści surowego konserwatyzmu i militaryzmu, uosabianej w czasach Kafki z tzw. „pruskim drylem”, znanej później z III Rzeszy, czy z soldatesek Ameryki Płd.
W opisach wewnętrznych gier politycznych liberalizującego się państwa, w sporze pomiędzy „starym” a „nowym zarządcą” można też odnaleźć zapowiedź klimatu ligottiańskich korporacji.

Oprócz tych dwu kanonicznych opowiadań fana grozy powinien zainteresować wyjątkowo mroczny, ponury „Głodomór” - opowiadanie o mężczyźnie głodzącym się do krawędzi śmierci w ramach objazdowego show; wszystko w jego życiu funkcjonuje, dopóki widowisko budzi zainteresowanie odwiedzających, po pewnym czasie jednak publiczne głodowanie przestaje przyciągać uwagę…
Z kolei opowiadanie „Odmowa” ma w sobie potencjał „Zarządcy Miasta” Ligottiego, z podobnie czarnym humorem - postać Pułkownika, jedynego kontaktu miasteczka z rządem, który rytualnie odmawia wnioskom i prośbom mieszkańców to weird w stanie czystym.
„Sęp” - genialna makabreska z drastycznym finałem

Wsród pozostałych tekstów zbioru najbardziej wyróżnia się wstrząsający „List Do Ojca”.
Tutaj mamy do czynienia z weirdowym archetypem postaci Ojca, silnego, władczego, dominującego, takiego „macho” o trochę wręcz boskich przymiotach, reprezentującego wszystko to, z czym sam Kafka sobie w życiu nie radzi. Jest jednak ten Ojciec jednocześnie nieczuły, okrutny, jest głupcem przebojowością, hałaśliwością i swą żywotnością „zakrzykującym” problemy rodzinne i życiowe.
To nie jest fikcja literacka, to „się działo naprawdę”. Kafka pisze w nim o swych własnych relacjach rodzinnych, pisze ostro, szczerze, to list naprawdę bolesny w swej wymowie, pozwalający nieco zajrzeć w neurotyczną duszę pisarza.
Artystycznym przetworzeniem „Listu Do Ojca” jest świetne, mroczne opowiadanie „Wyrok”, gdzie syn usiłuje uzyskać zgodę swego ojca na własny ślub, zakończone drapieżnym jump scarowym finałem.

Uwagę przyciągnie jeszcze kilka opowiadań animalistycznych („Budowa”, „Śpiewaczka Józefina”, „Rozmyślania Psa”) w których poprzez zwierzęce metafory Kafka ponownie manifestował będzie lęk przed światem, alienację, neurozy, no, taki klasyczny „kafkizm”.

I to tyle. Dla nieprzygotowanego „normika” (jakim jest piszący te słowa) grzebanie w całej masie fragmentów literackich, dziesiątków „drabbli” o niczym, stron, zdań, słów, bez wyraźnego kierunku, jakiegoś kształtu było, nie ukrywam, męczące. Tak, jest wspólny dla wszystkich tekstów jakiś klimat ogólnego wycofania, nieśmiałości wobec grubiańskiego świata, obaw i lęków, ale nader rzadko ubrane jest to w satysfakcjonującą formę literacką

„Więcej” nie zawsze znaczy „lepiej”. Znana jest historia, jak umierający Kafka prosił swego przyjaciela Maxa Broda o spalenie swych rękopisów. Ten słusznie nie posłuchał, sprzeniewierzył się woli Kafki i w ten sposób świat poznał „Proces”, „Zamek” czy „Przemianę”. Ale może Kafka nie miał na myśli tych arcydzieł, a właśnie dziesiątki tych krótkich, dziś interesujących wyłącznie badaczy literatury, ew. die hard fanów autora skrawków?

„Przemiana”, „Kolonia Karna”, „Głodomór”, „Wyrok” - koniecznie! Reszta stanowczo niekoniecznie….

Franz Kafka latami uważany był wyłącznie za twórcę „mainstreamowego”, za autora „bezprzymiotnikowej” literatury pięknej i jakakolwiek próba jego gatunkowego przyporządkowywania uważana była za herezję. W ostatnich latach zrozumienie znaczenia, jakie ma jego twórczość dla współczesnego weird fiction powoduje zmianę tej optyki i coraz więcej czytelników „literatury...

Problemem Kafki jest to, że stał się trendem - coś jak dzieci pożerające proszek do prania na TikToku. Zatem kiedy Kafka z tym swoim sarkastycznym, żydowskim uśmieszkiem pisze opowiadanie zupełnie pozbawione egzystencjalizmu, mroku, depresji, bezsensowności istnienia, trendsetterzy czują się zdradzeni.

Jak go nie kochać?

Problemem Kafki jest to, że stał się trendem - coś jak dzieci pożerające proszek do prania na TikToku. Zatem kiedy Kafka z tym swoim sarkastycznym, żydowskim uśmieszkiem pisze opowiadanie zupełnie pozbawione egzystencjalizmu, mroku, depresji, bezsensowności istnienia, trendsetterzy czują się zdradzeni.

Jak go nie kochać?

Wiem, że niektórym z Was Drodzy Czytelnicy może wydać się to nietypowe, czy nawet bardzo przyziemne, ale od wielu, wielu lat pytam wprost swoich najbliższych i znajomych, co chcieliby dostać w prezencie (akurat teraz świątecznym). Tak było i w tym roku. Zapytałam swojego obecnie 22-letniego syna co chciałby pod choinkę? Zażyczył sobie tą właśnie pozycję, którą udało mi się mu podkraść i przeczytać z zapartym tchem i wypiekami na twarzy.

Oczywiście w "Opowieściach..." Pana Kafki są lepsze i trochę słabsze momenty, natomiast oceniając powyższy zbiór jako całość trzeba mieć jednak na uwadze jego ogromny kunszt literacki, to jak potrafi realistycznie i bez upiększeń pisać o życiu codziennym, rodzinie, uczuciach.
Mamy tu silnie odciśnięty egzystencjalizm, wszechogarniającą złowieszczą groteskę występujących postaci i zdarzeń ich dotyczących, ten mroczny, przyciągający swoim eteryzmem magnetyzm i to coś, co tak trudno mi jednoznacznie określić, ale co powoduje, że z dużym zaangażowaniem podchodzę do obecnych w tym zbiorze form literackich, które napełniają mnie jakimś trudnym do jednoznacznego określenia uczuciem euforycznych i wzburzonych myśli niemożliwych do okiełznania i zapanowania nad nimi.
Jak dla mnie wartościowa i ważna pozycja, z którą powinno się zaznajomić.
Serdecznie polecam.
Popieram opinie @czytającego i @Grota, które dookreślają realną moc zawartości ujętej w Opowieściach i przypowieściach Franza Kafki.

Wiem, że niektórym z Was Drodzy Czytelnicy może wydać się to nietypowe, czy nawet bardzo przyziemne, ale od wielu, wielu lat pytam wprost swoich najbliższych i znajomych, co chcieliby dostać w prezencie (akurat teraz świątecznym). Tak było i w tym roku. Zapytałam swojego obecnie 22-letniego syna co chciałby pod choinkę? Zażyczył sobie tą właśnie pozycję, którą udało mi się...

"Opowieści i przypowieści" to absolutnie wyjątkowe na polskim rynku wydanie twórczości Franza Kafki. Nie powstał jeszcze bardziej obszerny zbiór prac tego pisarza. Jest to gratka dla wszystkich fanów Kafki, ale tylko tych najwytrwalszych, ponieważ niektóre opowiadania są urwane, niedokończone, a sam styl pozostaje niezmienny - dużo zawiłości, niepokoju, udręczenia.
W zbiorze tym znalazło się wiele opowiadań, których wcześniej nie znałam. Najbardziej poruszyły mnie następujące tytuły:
"Przemiana"
"Wyrok"
"Opis walki"
"Jazda na kuble"
"Jama"

Godną uwagi, trudną do odpowiedniego sklasyfikowania pozycją, są także "Rozważania o grzechu, cierpieniu, nadziei i słusznej drodze". Jednak najbardziej zapadający w pamięć i jednocześnie najbardziej prawdziwy jest "List do ojca". Nie sposób pozostać niewzruszonym na tekst, jaki Kafka skierował do swojego rodzica.
Kafka tutaj nie zawiódł, bo nigdy tego nie robi, ale wydawnictwo nieco rozczarowało - słabym posłowiem. Opiera się ono przede wszystkim na jednej postaci, którą nie jest nawet sam Kafka... Nie zmienia to faktu, że tak wspaniałej twórczości nie sposób zepsuć nawet gorszą "wkładką" od wydawnictwa.
Warto zwrócić również uwagę na okładkę "Opowieści i przypowieści". Znajduje się na niej bowiem rysunek, a jakże, samego Franza Kafki.

"Opowieści i przypowieści" to absolutnie wyjątkowe na polskim rynku wydanie twórczości Franza Kafki. Nie powstał jeszcze bardziej obszerny zbiór prac tego pisarza. Jest to gratka dla wszystkich fanów Kafki, ale tylko tych najwytrwalszych, ponieważ niektóre opowiadania są urwane, niedokończone, a sam styl pozostaje niezmienny - dużo zawiłości, niepokoju, udręczenia.
W...

Są tu opowiadania genialne (np Przemiana, Olbrzymi kret, Wyrok czy Głodomór). Ale to są opowieści bardzo znane. Z tych nieznanych większość jest przeciętna, a niektóre nawet banalne.

Są tu opowiadania genialne (np Przemiana, Olbrzymi kret, Wyrok czy Głodomór). Ale to są opowieści bardzo znane. Z tych nieznanych większość jest przeciętna, a niektóre nawet banalne.

Szczerze mówiąc mam mieszane uczucia co do tego zbioru. Z jednej strony zawiera najlepsze teksty Franza Kafki zebrane wcześniej w tomie "Wyrok". Z drugiej jednak strony, duża część innych tekstów tu zawartych wydała mi się być zwyczajnymi opowieściami, bez podwójnego, egzystencjalnego, parabolicznego dna, które tak u Kafki polubiłem. Choć możliwe też, że go po prostu nie dostrzegłem.

Jak wspomnieli inni, u Kafki znajdzie się egzystencjalne zagubienie i osamotnienie, poczucie wrogości świata i ludzi, napięcia, uderza niemożliwość wzajemnego zrozumienia i niemożliwość dobrej komunikacji.

W tym wydaniu na uwagę zasługują krótkie teksty o parabolicznym charakterze, oparte czasami na mitologii. Ciekawość budzą myśli Kafki zawarte w "Rozważaniach o grzechu, cierpieniu, nadziei i słusznej drodze". Interesujące jest jak pisarz przygląda się codzienności i sytuacjom będącym częścią życia z różnych stron, pojawiają się "egzotyczne" sytuacje przy pomocy których buduje on swoją mitologię. Wydaje mi się że można też powiedzieć że prześwietla, analizuje on (między innymi) ludzi którzy tworzą system państwowy. Odpowiedzialność wobec autorytetu jest stałym motywem pisarstwa.

Całkowicie nie spodziewałem się "Starego kawalera Blumfelda", pamiętam że ten tekst rozbawił i rozerwał mnie naprawdę dobrze.

Najlepsze (moim zdaniem) teksty Kafki mają wymiar refleksji nad ludzką egzystencją, przedstawiają napięcie wobec oczekiwań i relacji, zagubienie w świecie, daremną chęć zrozumienia go. W ogóle w tekstach Kafki dominuje nieustanne myślenie, rozumowanie, próba zrozumienia, która napotyka jednak na opór.

Teksty które są bardziej opowieściami niż przypowieściami, nie tylko opisują scenki z codzienności, ale również ukazują to napięcie i niemożność radzenia sobie (zrozumienia?) w świecie, niemożność porozumienia. W sumie, to byłby ich plus, w obrazowy sposób ukazują te właśnie cechy.

Gdybym miał dokonywać decyzji o zakupie jeszcze raz, raczej sięgnąłbym po "Wyrok", z drugiej strony, nie przeczytałbym wtedy krótkich przypowieści czy innych tekstów ukazujących Kafkę w całej swojej wszechstronności jako pisarza. Więc może nie powinienem żałować. W każdym razie teksty z "Wyroku" nadal tu są. Dobrze jest odnaleźć wszystkie opowieści w jednym miejscu i poczuć to szczególne uczucie odczuwane przy czytaniu Kafki.

Szczerze mówiąc mam mieszane uczucia co do tego zbioru. Z jednej strony zawiera najlepsze teksty Franza Kafki zebrane wcześniej w tomie "Wyrok". Z drugiej jednak strony, duża część innych tekstów tu zawartych wydała mi się być zwyczajnymi opowieściami, bez podwójnego, egzystencjalnego, parabolicznego dna, które tak u Kafki polubiłem. Choć możliwe też, że go po prostu nie...

Bardzo nierówny zbiór, miejscami trudny i nudny w lekturze. Niektóre utwory zrozumiałam dopiero po zapoznaniu się z opracowaniami literaturoznawców. Natomiast "Przemiana" czy "Wyrok" świetnie się czyta.

Bardzo nierówny zbiór, miejscami trudny i nudny w lekturze. Niektóre utwory zrozumiałam dopiero po zapoznaniu się z opracowaniami literaturoznawców. Natomiast "Przemiana" czy "Wyrok" świetnie się czyta.