Scherzo capriccioso. Wesoła fantazja na temat Dvořáka
- Kategoria:
- literatura piękna
- Seria:
- Czeskie Klimaty
- Tytuł oryginału:
- Scherzo capriccioso: Veselý sen o Dvořákovi
- Wydawnictwo:
- Książkowe Klimaty
- Data wydania:
- 2016-11-12
- Data 1. wyd. pol.:
- 2016-11-12
- Liczba stron:
- 416
- Czas czytania
- 6 godz. 56 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788364887307
- Tłumacz:
- Andrzej S. Jagodziński
- Tagi:
- literatura czeska
Podobno pisać o muzyce to jak tańczyć o architekturze, ale jeden z najwybitniejszych czeskich pisarzy zadaje kłam temu powiedzeniu – pewnie dlatego, ze sam był niespełnionym muzykiem jazzowym. Scherzo capriccioso, jednak poza tym, że opowiada o pobycie Antonina Dvořáka w Stanach Zjednoczonych, wysuwa śmiałą hipotezę, jakoby najsłynniejszy czeski kompozytor wszechczasów wpłynął na akceptację jazzu przez wyższe sfery.
Na pierwszym planie jest jednak Mistrz i wszystko to, co doprowadziło do skomponowania przez niego genialnej symfonii „Z nowego Świata”, zagranej po raz pierwszy w Carnegie Hall w 1893 roku, czyli miłość Dvořáka do starszej siostry jego żony oraz folkowych brzmień odległego kontynentu. Scherzo capriccioso to także portret końca XIX wieku, brawurowo napisany raport ze zmierzchu epoki maszyn i jedyna okazja by usłyszeć jak brzmiały Stany Zjednoczone kilka lat przed zejściem z taśmy pierwszego modelu Forda „T”.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Dvořák robi jazz
Dziś, moi Państwo, musimy zająć się muzyką klasyczną, której podobno nikt już nie słucha. Cóż, nawet jeśli to prawda, to po przeczytaniu powieści o zdradzającym niemal wszystko tytule „Scherzo capriccioso. Wesoła fantazja na temat Dvořáka” wielu z pewnością spróbuje zapoznać się choćby z twórczością czeskiego kompozytora – bo jego osoba została opisana w niej po prostu rewelacyjnie.
Kluczowymi słowami dla rozważań związanych z powieścią Josefa Škvorecký'ego są te zawarte w jej podtytule: wesoła fantazja. „Scherzo capriccioso” pełne jest pogodnego poczucia humoru, które w naszym kraju tak mocno kojarzy się z Czechami, a przy tym niezwykle barwne, zaskakujące, świeże. Autor bardzo zręcznie wykorzystuje prosty chwyt, który pozwala mu należycie podkreślić muzyczny geniusz głównego bohatera, a jednocześnie utrzymać czytelnika w skupieniu i zmusić go do pobudzającej gry: zmianę perspektywy i czasu akcji. Raz odbiorca widzi Antonina Dvořáka na krótko przed kluczowym zarówno dla jego twórczości, jak i fabuły powieści wyjazdem do Stanów Zjednoczonych, raz jako despotycznego i nieco szalonego nauczyciela w amerykańskim konserwatorium, innym razem jako rozpoczynającego karierę młodzieńca; czasami pokazany jest jako ojciec, czasami jako zakochany kawaler, zawsze natomiast – jako najprawdziwszy maestro. Škvorecký regularnie pozwala sobie na ciepłe żarty z kompozytora i często umieszcza go w samym centrum komicznych sytuacji, ale lektura nie pozostawia wątpliwości co do swych korzeni: z całą pewnością stanowi formę hołdu dla legendarnego muzyka.
Kłamstwem byłoby jednak twierdzić, że czeski pisarz pokazał życie Dvořáka jako czystą sielankę. Owszem, większość scen, w których kompozytor musi mierzyć się z jakimiś nieszczęściami ma żartobliwy wydźwięk (jak choćby jego amerykańskie problemy z oglądaniem pociągów),ale na całym „Scherzo capriccioso” unosi się cień. Jest on związany z trzema najważniejszymi kobietami jego życia: żoną, szwagierką i córką. Z pierwszą i drugą tworzą miłosny trójkąt, który przywiódł ich niemal do szaleństwa, choć w pewnym momencie wszyscy tę skomplikowaną sytuację zdają się akceptować. Nie zmienia to tego, że obraz rozpacz Antonia po śmierci jego szwagierki to jeden z najintensywniejszych momentów całej powieści. Drugi wątek tragiczny dotyczy Otylki, córki maestra. Początkowo wydaje się, iż jej miłostki to błahostka, z której dziewczyna wyrośnie – albo, co niewykluczone, po prostu wyjdzie za swojego adoratora. Romans z czasem nabiera jednak rumieńców, a Škvorecký już na początku podkreśla, że młoda kobieta długiego szczęścia nigdy nie zazna.
Choć tak autor, jak i główny bohater powieści są Czechami, to najważniejszym państwem „Scherzo capriccioso” jest Ameryka – to z nią wiąże się powstanie „Z Nowego Świata”, symfonii stanowiącej jeden z najważniejszych tematów całej historii. A Stany Zjednoczone końca XIX wieku to kraj jazzu, z czego ktoś obdarzony muzycznym geniuszem nie mógł nie skorzystać. Natomiast od powstania jazzu do etnicznych korzeni jej pierwszych wykonawców tylko żabi skok – Škvorecký wypowiada się negatywnie na temat rasizmu i niewolnictwa, a choć jego komentarze stanowią tylko dodatek do bogatego opisu życia Dvořáka, to wyraźnie w tle wybrzmiewają.
„Scherzo capriccioso” to świetnie wyważona powieść, która pozwala czytelnikowi odpłynąć do świata genialnego kompozytora. Dla każdego kto szuka wytchnienia, ta tragikomiczna i efemeryczna opowieść będzie doskonałym wyborem.
Bartek Szczyżański
Książka na półkach
- 78
- 20
- 11
- 4
- 3
- 2
- 1
- 1
- 1
- 1
OPINIE i DYSKUSJE
Książka Skvorecky’ego uwiodła mnie nie tylko swą „muzycznością”, w której jest miejsce i na dzieła Dworzaka, i na jazz (którego pisarz był miłośnikiem),a bez którego nie byłoby wspaniałej symfonii „Z Nowego Świata” – czyli muzyki, którą tak naprawdę wszyscy znają, choć może nie wszyscy sobie to uświadamiają…
Dzięki niej po raz setny można się utwierdzić w miłosnym podziwie dla czeskiej literatury - zupełnie inaczej niż polska, lekko ujmującej ważne dla niej tematy czy postacie. Nie ma tu żadnego zadęcia czy koturnowego podejścia (dopiero po pewnym czasie orientujemy się np., kim jest ten cały „Boraks” – ot, jedna z pułapek pisarza na czytelnika). Już poznany Dworzak to ktoś z krwi i kości, tak jak i jego rodzina oraz otoczenie. Można by pomyśleć – po prostu jeden z nas.
A paradoksalnie nie jest on wcale tak zupełnie głównym bohaterem książki. Równie ważni są jazzmani. Zwłaszcza czarnoskóry Will - w zasadzie centralna postać powieści, niezwykle wiarygodnie przedstawiona; uczniowie; chlebodawczyni Dworzaka z USA; szwagierka, z którą ma romans; świetny wątek córki Otylki i jej narzeczonego etc. etc.
Czeski autor nie byłby sobą, gdyby nie pojawił się cudowny wątek piwny. Zwłaszcza zachwyca anegdota, jak to z inicjatywy Dworzaka ława przysięgłych amerykańskiego sądu pije beczkę piwa – dowód rzeczowy przestępstwa nielegalnej jego sprzedaży w knajpie - by próbować osiągnąć wymaganą jednomyślność. Niestety, nie osiąga jej aż do ostatniej kropli trunku. A wobec przepadku dowodu przestępstwa podsądny musi być uniewinniony. Amerykański wymiar sprawiedliwości nie jest jednak doskonały...
To wręcz skrzący się literacki fresk. Odpowiednia forma dla ukazania bohaterów na tle Ameryki, powoli stającej się mocarstwem, także kulturowym dzięki „zasysaniu” tego, co najlepsze spoza niej. To się tak czyta, jak potoczyście, wręcz muzycznie, jest napisane.
Lektura dająca wybitną czytelniczą satysfakcję - choć i sama sporo wymaga, a raczej – właśnie dlatego, że wymaga. Uprzedzam: nie jest to żadne „czytadło”. A żeby nie było za nudno, narratorzy zmieniają się, czas powieściowy nie płynie zaś linearnie.
Za to wszystko kocham pisarstwo bratanków z południa…
Książka Skvorecky’ego uwiodła mnie nie tylko swą „muzycznością”, w której jest miejsce i na dzieła Dworzaka, i na jazz (którego pisarz był miłośnikiem),a bez którego nie byłoby wspaniałej symfonii „Z Nowego Świata” – czyli muzyki, którą tak naprawdę wszyscy znają, choć może nie wszyscy sobie to uświadamiają…
więcej Pokaż mimo toDzięki niej po raz setny można się utwierdzić w miłosnym...
Tańczenie o architekturze mogę sobie bez kłopotów wyobrazić. Prawdziwy aktor i krzesło zagra świetnie, prawdziwy mistrz tańca zatańczy i koloseum i katedrę i osiedle mieszkaniowe.
A pisanie o muzyce? Powie ktoś: przecież tyle jest pism poświęconych różnym rodzajom muzyki? W czym problem? W tym, że naprawdę o muzyce pisać potrafią nieliczni - ci którzy nią żyją, a zarazem obdarzeni są talentem literackim i olbrzymią wyobraźnią.
I właśnie "Scherzo capriccioso" to przypadek wspaniałego pisania o muzyce. Mistrz prozy czeskiej obdarzył nas niezwykle plastyczną i brzmiącą powieścią, do tego pogodną, tą czeską, rodzinną pogodą. Właściwie opowiada o pobycie Antonina Dvořáka w Stanach Zjednoczonych pod koniec XIX wieku, pobycie głównie muzycznym, Cały czas mamy do czynienia z muzyką graną, słuchaną, wyobrażaną. Klasyczną i ludową.
Jest ciekawie pokazana Ameryka w okresie wielkiego rozwoju, jest wątek romansowy. Jest jazz.
A wszystko napisane przepięknie, tylko siąść i odpływać...
Tańczenie o architekturze mogę sobie bez kłopotów wyobrazić. Prawdziwy aktor i krzesło zagra świetnie, prawdziwy mistrz tańca zatańczy i koloseum i katedrę i osiedle mieszkaniowe.
więcej Pokaż mimo toA pisanie o muzyce? Powie ktoś: przecież tyle jest pism poświęconych różnym rodzajom muzyki? W czym problem? W tym, że naprawdę o muzyce pisać potrafią nieliczni - ci którzy nią żyją, a zarazem...