Wielkopolska i Pomorze

Połączenie w jednym tomiku (bo około 130 stron bogato ilustrowanych trudno nazwać tomem) dwóch dzielnic, dwóch regionów – Pomorza i Wielkopolski – trzeba uznać za zabieg uzasadniony. Ponieważ seria dotyczy dwudziestolecia międzywojennego, więc oba regiony, które wcześniej należały do Niemiec, znajdowały się w podobnej sytuacji. A w okresie II RP ich sytuacja i losy także wykazywały pewne podobieństwa. Jedyny zarzut do tytułu dotyczy kolejności – skoro w całej książce najpierw opisano Pomorze, to dlaczego w tytule jest na drugim miejscu?
Praca zawiera sporo oczekiwanych przez czytelnika treści. Zaczyna się od początków związków z Polską w latach 1918-1920 (choć są odwołania do czasów wcześniejszych), następnie autorka prezentuje rozwój przemysłowy ze szczególnym uwzględnieniem powstania Gdyni, przybliża reformę rolną na Pomorzu, wyjaśnia zagadnienia narodowościowe w tej dzielnicy, zatrzymując się dłużej na ludności kaszubskiej i niemieckiej, prezentuje sytuację i losy Wolnego Miasta Gdańska. Pozornie więc mamy dość szeroka gamę informacji. Zabrakło jednak spojrzenia na sytuację społeczną, na rolę Bałtyku, na marynarkę handlową i wojenna, nie mówiąc już o rybackiej. Nie ma też wiele o kulturze czy kwestiach wyznaniowych.
Druga, nieco dłuższa część książki, została poświęcona Wielkopolsce. Rozpoczyna ją powstanie wielkopolskie – solidny, dobrze napisany rozdział. Potem Kienzler przedstawia losy regionu, koncentrując się na sytuacji politycznej (w tym roli endecji) i kontaktach z Warszawą, a także gospodarce i stosunkom społecznym. Pod koniec pracy mamy informacje o problemie separatyzmu dzielnicowego obu prezentowanych regionów. I znów zabrakło informacji o szeroko pojętej kulturze, o kwestiach wyznaniowych. W całej pracy niewiele też się dowiemy o prowincji obu województw. Natomiast szczęśliwie zamieszczono kilka biogramów ważnych postaci – w tym tomiku są to osoby związane z treścią tomu, a nie, jak w innych częściach serii – dodane w układzie alfabetycznym bez związku z tytułem książki. Jak zawsze w serii dużo miejsca zajmują fotografie, których podpisy mogłyby być nieco pełniejsze. Ale jak na mały rozmiar pracy – wyszło przyzwoicie. Dla czytelnika, który chce się tylko zapoznać z Pomorzem i Wielkopolską w czasach II RP – wystarczy. Bardziej wymagający – będzie zawiedziony. A i bibliografia nie powala, więc sam musi znaleźć odpowiednie książki na ten temat.

Połączenie w jednym tomiku (bo około 130 stron bogato ilustrowanych trudno nazwać tomem) dwóch dzielnic, dwóch regionów – Pomorza i Wielkopolski – trzeba uznać za zabieg uzasadniony. Ponieważ seria dotyczy dwudziestolecia międzywojennego, więc oba regiony, które wcześniej należały do Niemiec, znajdowały się w podobnej sytuacji. A w okresie II RP ich sytuacja i losy także...