Książka przedstawia dzieje kształtowania się podstawowych rozwiązań ustrojowych, które pozwoliły cywilizacji europejskiej uruchomić skutecznie wszystkie jej zasoby, zbudować solidny gmach instytucji i uzyskać wpływ na losy całego świata. Ten model kształtował się powoli, przez wiele stuleci, czerpiąc zarówno z dorobku antyku, jak i z doświadczeń „barbarzyńskiej” Europy, a tyglem, w którym te dwa źródła wymieszały się, przynosząc rozwojowy impuls, stały się czasy średniowiecza i epoki nowożytnej.
U schyłku XVIII stulecia katalog podstawowych rozwiązań ukształtował się już ostatecznie. Odnajdziemy w nim konstytucjonalizm, jako ramę prawną funkcjonowania państwa, zasadę tworzenia prawa przez gremia przedstawicielskie, wyodrębnioną władzę wykonawczą kontrolowaną przez legislatywę i niezależne sądy z niezawisłymi sędziami.
Dzisiaj, gdy dyskusja nad przyszłością Europy nabiera rumieńców, gdy powraca bezustanne pytanie o dalsze losy liberalnej demokracji, szczypta historii instytucji państwowych, trochę wiedzy o krętych ścieżkach ich powstawania i świadomość, że ius et civis, prawo i obywatel, stanowiły ich solidny fundament, mogą być pomocne.