Ubu Król Czyli Polacy

Obrzydliwa. Francuzi to ostatni ludzie, którzy powinni zajmować się "humorem" i groteską.

Obrzydliwa. Francuzi to ostatni ludzie, którzy powinni zajmować się "humorem" i groteską.

Pokaż mimo to

Podchodząc do tego dzieła oczekiwałam zabawnej i dosadnej satyry na władzę i chciwość ludzką. Być może w 1896r., kiedy zagrano tę sztukę po raz pierwszy mogła ona wywołać wielkie poruszenie. Jednak sądzę, że większość osób (w tym ja) żyjących w 2020 roku nie będzie potrafiła zrozumieć ani dostrzec czegoś niesamowitego/obrazoburczego w wulgaryzmach, prostocie przekazu i nie-realistycznej scenografii. Głupie komedie, memy i tiktoki chyba uodporniły nas na odbiór takich dzieł. Czas który spędziłam na czytaniu przedmowy od tłumacza wprowadzającej nas w okoliczności w jakich powstało to dzieło a także jakim echem się odbiło uważam za dobrze spożytkowany. Jednak czytanie samej sztuki dla mnie było po prostu męczącą stratą czasu...

Podchodząc do tego dzieła oczekiwałam zabawnej i dosadnej satyry na władzę i chciwość ludzką. Być może w 1896r., kiedy zagrano tę sztukę po raz pierwszy mogła ona wywołać wielkie poruszenie. Jednak sądzę, że większość osób (w tym ja) żyjących w 2020 roku nie będzie potrafiła zrozumieć ani dostrzec czegoś niesamowitego/obrazoburczego w wulgaryzmach, prostocie przekazu i...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Ubu, od stulecia z kawałkiem, doczekał się swojej legendy w gremium artystycznym. Prawdziwi amatorzy lub tuzi w sztuce bardzo dobrze znają dzieło Jarry'ego, które de facto po czasie, ale jednak dało mu rozgłos. Aczkolwiek z tym rozgłosem ciekawa sprawa, bo dziś prawie nikt nie pamięta, kto był autorem najordynarniejszego króla sztuk dramatycznych. Ubu bowiem w całej sztuce wydaje się mniej ciekawy niż jego autor. O autorze właśnie możemy się dowiedzieć ciekawości w komentarzu dodanym do przekładu Boya - Żeleńskiego. Dla osób pierwszy raz spotykających się z Ubu Królem, zaskoczeniem może być fakt, że Alfred Jarry napisał tę sztukę w wieku 15 lat. Pojawia się więc pytanie, jak to się stało, że dzieło nastolatka - wtedy mocno wulgarne, stało się swego rodzaju kultowe? Alfred Jarry uważany był za nietypową osobliwość. Jak to artysta, inny niż wszyscy, robiący na opak i będący kontrowersją samą w sobie. Upijający się ekscentryk, powołał do życia psudonaukę - patafizykę, która komponowała się z jego szaleńczym podejściem do życia. Zmarł w wieku 34 lat z powodu powikłań związanych z gruźlicą i alkoholizmem.
Jego konikiem był teatr absurdu, co udowodnił przy pomocy Ubu Króla. Jego bohater w masce świni, krzyczący na samym początku sztuki "Grówno!", wprowadził w oburzenie elity, lecz rozbawił tych, którzy nie kryli się przed ostrym humorem. To, co wtedy było oburzające, dziś nas zupełnie nie rusza, niemniej absurd pozostanie absurdem. Pierwszy raz Ubu Król został wystawiony w 1896 roku. Wystawiają go do dziś. Dla jednych to szczeniacka parodia Szekspira. Dla innych coś trudnego do ocenienia. Wspólny mianownik jest w tym, iż to nie jest grzeczna książka.
W moim mniemaniu autor był po trosze wizjonerem. Pisał o kraju, którego nie było (powstanie Ubu Króla - 1888 rok) i przejęciu go najpierw przez dyktatora, jakiego pokazano w Ubu, a następnie przez Rosjan, którzy wygonili dyktatora z ziem nieistniejących. Przywodzi to na myśl wydarzenia z drugiej wojny światowej. Ubu Król jest przedstawiony jako groteskowy dyktator - wg pochodzenia autora trochę taki Napoleon, ale w gadce bliższy Hitlerowi. Tragifarsa pseudoszekspirowska stała się szmirą dla tych, którzy nie potrafili spojrzeć okiem mniej ułożonym w szablon i chociaż sens Ubu Króla nadal daje wiele do życzenia, pokazuje nas jako biedne ofiary popaprańców żądnych władzy i pajaców wprowadzających totalitarne rządy, usprawiedliwiając nimi swą ułomność. Alfred Jarry krytykuje tak naprawdę całą scenę polityczną, której śmieszność polega na dążeniu do władzy.
W końcu aby zrozumieć dobrze tę groteskową farsę absurdu należy bezapelacyjnie zaznajomić się z przedmową Boya - Żeleńskiego. Uważam, że samej sztuki, bez suplementacji jej komentarzem naszego rodaka, nie ma co czytać. Są książki, których przedmowa jest zbędna i męczy. W tym przypadku cała sztuka by męczyła bez przedmowy. Ewidentnie Jarry zrobił wrażenie na Żeleńskim, skoro ten tak profesjonalnie podszedł do tłumaczenia Ubu Króla. Mamy swoje miejsce w paryskiej bohemie od czasu, gdy jakiś zapijaczony awangardzista jako małolat napisał o nas dziwną przepowiednię i dając tym samym początek różnym nurtom artystycznym.
GRÓWNO!

Ubu, od stulecia z kawałkiem, doczekał się swojej legendy w gremium artystycznym. Prawdziwi amatorzy lub tuzi w sztuce bardzo dobrze znają dzieło Jarry'ego, które de facto po czasie, ale jednak dało mu rozgłos. Aczkolwiek z tym rozgłosem ciekawa sprawa, bo dziś prawie nikt nie pamięta, kto był autorem najordynarniejszego króla sztuk dramatycznych. Ubu bowiem w całej sztuce...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Choć doceniam w dramacie groteskę, wykorzystanie Polski jako oderwanego zupełnie od rzeczywistości królestwa oraz sprowadzenie roli króla do zwykłego, głupiego wręcz bufona, to jednak czegoś mi w nim brakuje. W jakiś sposób nie wpasowuje się w moje gusta, swój przekaz pokazując być może w sposób trochę zbyt dosadny, oczywisty. Obiektywnie rzecz biorąc jest to niewątpliwie sztuka pionierska, o ogromnej roli w historii dwudziestowiecznego teatru.

Choć doceniam w dramacie groteskę, wykorzystanie Polski jako oderwanego zupełnie od rzeczywistości królestwa oraz sprowadzenie roli króla do zwykłego, głupiego wręcz bufona, to jednak czegoś mi w nim brakuje. W jakiś sposób nie wpasowuje się w moje gusta, swój przekaz pokazując być może w sposób trochę zbyt dosadny, oczywisty. Obiektywnie rzecz biorąc jest to niewątpliwie...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Problem chęci posiadania władzy i "dorwania" się do niej, nigdy się nie dezaktualizuje. Od wieków te same mechanizmy. Okrucieństwo, zdrada, chęć zysku. Każdy wpada w tą samą pułapkę, a powinniśmy uczyć się na błędach. Bo władza deprymuje, a władza absolutna deprymuje absolutnie! Niestety rządzić powinni ludzie do tego przygotowani! Tak samo jak do posiadania dużych pieniędzy. (Ludzie nie przygotowani tracą fortuny w ciągu 2-3 lat). Groteskowe skrzyżowanie Makbeta i Nikodema Dyzmy.

Problem chęci posiadania władzy i "dorwania" się do niej, nigdy się nie dezaktualizuje. Od wieków te same mechanizmy. Okrucieństwo, zdrada, chęć zysku. Każdy wpada w tą samą pułapkę, a powinniśmy uczyć się na błędach. Bo władza deprymuje, a władza absolutna deprymuje absolutnie! Niestety rządzić powinni ludzie do tego przygotowani! Tak samo jak do posiadania dużych...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Interesująca. Zwraca uwagę, że to co było wtedy za nieludzkie pomysły szalonego Ubu - nałożenie 10 procentowego podatku i zaledwie trzech innych - dziś uchodzi za równie szalone. Ale nie dlatego, że "tak wysokie podatki to szaleństwo" i trzeba z tego powodu obalać króla, ale dlatego, że wydałyby się śmiesznie niskie. Gdy czasem ktoś coś przebąknie o konieczności obniżenia obciążeń to podnosi się krzyk i z lewa i z prawa, że to skandal i dziki neoliberalizm i że zbrodnią jest takie pomyślenie.

A Ubu za te podatki po prostu pogonili z kraju.

Interesująca. Zwraca uwagę, że to co było wtedy za nieludzkie pomysły szalonego Ubu - nałożenie 10 procentowego podatku i zaledwie trzech innych - dziś uchodzi za równie szalone. Ale nie dlatego, że "tak wysokie podatki to szaleństwo" i trzeba z tego powodu obalać króla, ale dlatego, że wydałyby się śmiesznie niskie. Gdy czasem ktoś coś przebąknie o konieczności obniżenia...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Bez komentarza jest to pisana przez uczniaka wulgarna, absurdalna parodia Szekspira, klasycznych dramatów i ogólnie historii Europy. Z komentarzem Boya-Żeleńskiego jest to celna krytyka systemu nauczania, wytwór swojej epoki, inspiracja dla kilku nurtów dekadenckich. Nie czytać jednego bez drugiego!

Bez komentarza jest to pisana przez uczniaka wulgarna, absurdalna parodia Szekspira, klasycznych dramatów i ogólnie historii Europy. Z komentarzem Boya-Żeleńskiego jest to celna krytyka systemu nauczania, wytwór swojej epoki, inspiracja dla kilku nurtów dekadenckich. Nie czytać jednego bez drugiego!

Pokaż mimo to

Lekka, komediowa wersja Makbeta. Nie powala, ale w przypływie nudy i dużej ilości wolnego czasu można przeczytać.

Lekka, komediowa wersja Makbeta. Nie powala, ale w przypływie nudy i dużej ilości wolnego czasu można przeczytać.

Pokaż mimo to

Pozycja z pewnością ciekawa; zwłaszcza, gdy weźmiemy pod uwagę czasy współczesne jej pierwszej prezentacji i wymiar skandalu jaki wzbudziła. Przełamanych zostaje wiele norm, społecznych, dramaturgicznych, zasad etykiety. Pytanie - po co? Niektórzy uznali Jarrego za zwykłego skandalistę, inni - za geniusza. Nie wyniosłabym owej barwnej, ekscentrycznej postaci do miana twórcy genialnego; nie odmawiam mu jednak barwnego i bezlitosnego ujęcia istotnych problemów społecznych, które w gruncie rzeczy nie straciły na aktualności. Wątpię, by była to próba ataku na Polskę; jest to raczej zobrazowanie na jej przykładzie ponadczasowych prawd dotyczących elementu ludzkiego w kwestiach politycznych.

Nie czuję się zachwycona lekturą, za to jest to z pewnością rzecz warta uwagi.

Pozycja z pewnością ciekawa; zwłaszcza, gdy weźmiemy pod uwagę czasy współczesne jej pierwszej prezentacji i wymiar skandalu jaki wzbudziła. Przełamanych zostaje wiele norm, społecznych, dramaturgicznych, zasad etykiety. Pytanie - po co? Niektórzy uznali Jarrego za zwykłego skandalistę, inni - za geniusza. Nie wyniosłabym owej barwnej, ekscentrycznej postaci do miana twórcy...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

*czytać wyłącznie ze wstępem T. Boya-Żeleńskiego!

*czytać wyłącznie ze wstępem T. Boya-Żeleńskiego!

Pokaż mimo to