Książka solidnie opracowana, moim zdaniem nawet za solidnie, ponieważ mnogość dat, postaci podstawianych pod utarty schemat intryg NKWD sprawia, że pierwsza część była dla mnie nudna. Publikacja opisuje raczej mechanizm wielkiej czystki w Armii Czerwonej. Tytułowemu Tuchaczewskiemu autor nie poświęcił tyle czasu, ile można by było wnioskować na pierwszy rzut oka. Druga część już lepsza. Skupiona na konkretej intrydze, dlatego okazała się lepiej przyswajalna.

Książka solidnie opracowana, moim zdaniem nawet za solidnie, ponieważ mnogość dat, postaci podstawianych pod utarty schemat intryg NKWD sprawia, że pierwsza część była dla mnie nudna. Publikacja opisuje raczej mechanizm wielkiej czystki w Armii Czerwonej. Tytułowemu Tuchaczewskiemu autor nie poświęcił tyle czasu, ile można by było wnioskować na pierwszy rzut oka. Druga...

Książka dobra, jednak bardzo trudno przyswajalna. W mojej opinii skierowana głównie do wytrawnych znawców historii sowieckiej Rosji. Dużo w niej postaci, również mało znanych dla przeciętnego miłośnika dziejów minionych. Mnóstwo zawiłości dyplomatycznych i intryg politycznych, również tych spreparowanych przez służby specjalne. To plus dla rzetelności i poważnego podejścia do tematu, jednak w odbiorze niełatwa. Proponuję do niej sięgnąć dopiero po solidnym poznaniu dziejów Rosji po roku 1917. Co ja wyniosłem m.in. z lektury tej książki? Zaskoczenie i zmianę w ocenie samej postaci Tuchaczewskiego. Przestał być już dla mnie osobą wybitną, choć na pewno utalentowaną i wybijającą się pośród najwyższych dowódców ZSRR. W pewnym sensie Marszałek stał się ofiarą własnych słabości i błędów.

Książka dobra, jednak bardzo trudno przyswajalna. W mojej opinii skierowana głównie do wytrawnych znawców historii sowieckiej Rosji. Dużo w niej postaci, również mało znanych dla przeciętnego miłośnika dziejów minionych. Mnóstwo zawiłości dyplomatycznych i intryg politycznych, również tych spreparowanych przez służby specjalne. To plus dla rzetelności i poważnego podejścia...

W porównaniu z innymi publikacjami profesora Wieczorkiewicza, ta praca pod względem edytorskim prezentuje się dość skromnie. Natomiast za każdym razem istotą książki jest jej treść, a temat rzekomego spisku w Armii Czerwonej w latach 30-tych XX wieku jest niezwykle zajmujący. Przyznam, że kiedy zaczęto szerzej pisać o tajnej historii Związku Radzieckiego, tragiczne losy Michaiła Tuchczewskiego oraz pozostałych marszałków wydawały się najbardziej dramatyczne i niezrozumiałe. Jak można było doprowadzić do unicestwienia najbardziej uzdolnionego radzieckiego dowódcy ?
Autor w typowy dla siebie barwny, acz wyważony sposób opowiada o osobie marszałka, międzynarodowych intrygach, kulisach aresztowania i śledztwa. Zmusza też do stawiania pytań, jak potoczyłyby się losy Europy, gdyby nie doszło czystek oficerskich. Myślę, że po tę książkę mogą z powodzeniem sięgnąć również osoby niespecjalnie interesujące się historią. Z pewnością warto !

W porównaniu z innymi publikacjami profesora Wieczorkiewicza, ta praca pod względem edytorskim prezentuje się dość skromnie. Natomiast za każdym razem istotą książki jest jej treść, a temat rzekomego spisku w Armii Czerwonej w latach 30-tych XX wieku jest niezwykle zajmujący. Przyznam, że kiedy zaczęto szerzej pisać o tajnej historii Związku Radzieckiego, tragiczne losy...

Świat na pewno byłby inny niż wtedy kiedy zapadły decyzje o pozbyciu się Marszałka Tuchaczewskiego. Sam Związek Radziecki również byłby inny. Autor na sam koniec twierdzi, że świat byłby lepszy bez Józefa Stalina. Dziś możemy tylko gdybać co by było gdyby….
A co jeśli Marszałek Tuchaczewski dochodzi do władzy, Stalin zostaje wyrzucony/ zgładzony ? Generalicja niemiecka obala Adolfa Hitlera i obie te strony się dogadują. Co wtedy ? Czy nie powstał by twór którego żadna armia świata nie była by w stanie powstrzymać ? Co by było wtedy ? Istnieje jeszcze inna opcja. W końcowym efekcie następuje kłótnia. Strona niemiecka jest silniejsza, Związek Radziecki czy jej jakiś twór nie jest w stanie zagrozić armii niemieckiej i co wtedy ? III Rzesza na tysiąc lat ! Istnieje też i inna wersja. To strona radziecka okazuje się silniejsza i zajmuje całe Niemcy i ze swoimi ideologiami sięga po całą Europę. Sierp i młot na wszystkich flagach Europy. Super Związek Radziecki.
Moim skromnym zdaniem Stalin był głupcem , morodwał swoich i tym samym powstrzymywał paradoksalnie ekspansję Rosji na całą Europę/ Europę zachodnia w szczególności. Tak naprawdę ten zakompleksiony/ donosiciel !/ pełen różnych manii , począwszy od manii wielkości, a kończąc paradoksalnie na manii lęków i obaw/ często wyimaginowanych, tych, i takich które podszeptywał mu jego umysł/ nie byłby w stanie zapanować nad całą Europą. Powiedzmy sobie szczerze Stalin był za słaby. Pamiętajmy, że szukał wielu opcji. Pakt z Francją. Kłótnie w Niemcami, Stalin nie miał innego wyjścia w końcowym rozrachunku niż akceptacja warunków paktu Ribbentrop- Mołotow. Stalin w moim mniemaniu – bał się Hitlera i jednocześnie nim pogardzał. I to w końcowym efekcie Hitler napadł na Związek Radziecki łamiąc ówczesne pakty i pertraktacje. Umowy i założenia. Dziś żyjąc w wolnym świecie możemy się pomądrzyć, możemy tylko gdybać i obstawiać różnorodne , różnorakie warianty. Realnym posunięciem/ byłby to możliwy pakt, ale czy i na jak długo ? / Pakt Ribbentrop- Beck i napaść na Związek Radziecki wspólnymi siłami niemiecko-polskimi aby w definitywny sposób zgnieść rosyjskie robactwo w samym zarodku.
Czy te wszystkie pakty i umowy o których wspomina Paweł Wieczorkiewicz są możliwe ? Moim zdaniem tak. Na tym ludzkim świecie wszystkie rzeczy są możliwe. Istnieje tylko potem szereg pytań. Jak potoczą się dalsze losy tych wspólnych rozmów, paktów i umów. Kto kogo w końcowym efekcie oszuka i wystrychnie na dudka, kto dotrzyma słowa, kto się zawiedzie i na kim, jak się zachowa wówczas wiedząc to co dziś i teraz wie, a czego nie wiedział wtedy. Świat cały czas się zmienia. Książka Pawła Wieczorkiewicza jest napisana bardzo przystępnym językiem. Pełno w niej zaskakujących zwrotów , pełne ciekawostek i szerokiej retrospekcji ,, tamtych czasów ‘’ , wszystko to obrazuje nam zachowanie się poszczególnych graczy, którzy mieli wpływ na cały świat. Wszystko to razem się łączy i zazębia. Czy i można było inaczej ? Czy Marszałek Tuchaczewski mógł żyć ? Mógł dojść do władzy i jak i czy dzisiaj świat by wyglądał. Czy w końcu dziś by była Polska i czy ja też bym dzisiaj istniał ? Na to wszystko nie ma jednoznacznej i jasnej odpowiedzi. Książka jest napisana w pełni i oddaje doskonale charakter postaci które w niej występują i miały wpływ na ciebie dziś czytelniku i na mnie. Osobisty wpływ.
Autorowi nie mogę niczego zarzucić. Nie ma tutaj jakiś niedopowiedzeń czy różnego rodzaju niejasności. Wszystko jest jasne, a że niektóre sprawy do dziś są tajemnicą i nie ma na nie odpowiedzi, to nie jest to błędem autora, ale nieprzewidywalnością jaką kieruje się homo sapiens w swoim działaniu.

Sądząc po nastojach panujących w latach 20 i 30 ubiegłego wieku śmiem osobiście twierdzić, że druga wojna światowa na pewno by wybuchła. Może później, na pewno w innej formie, inne też by były postacie które tym wszystkim by kierowały, inny też był by finał. Jaki ? Tego nie wie nikt. Dziś patrząc na to co kiedyś było – powstaje w głowie jedno jakże ponadczasowe zdanie. Na wschodzie bez zmian. Na zachodzie ? Istnieje i jest innego rodzaju ekspansja. Ekonomiczna. Także w końcowym efekcie ci dwaj- Stalin jak i Hitler dopięli swego. Nie tak, to dało się tego dokonać inaczej.

Świat bez Stalina, Hitlera , Tuchaczewskiego były na pewno inny. Czy lepszy ? Tego nie wiem, nie mogę jednak odpowiedzieć, że tak i owszem na pewno lepszy. Świat jaki jest każdy widzi. W gruncie rzeczy nic się na nim nie zmieniło. Rosja to pewien stan umysłu. Wczoraj , dziś i jutro. Powraca kult jednostki. Zbrodnie stalinowskie zaczynają na nowo być wybielane a sam Iosif Wissarionowicz Dżugaszwili był bestią w ludzkiej skórze, ale czy Marszałek Tuchaczewski nie byłby gorszy, bo bardziej inteligentny ? Kto wie……….
Książka przeraża swoim realizmem , a także swoją ponadczasową prawdą i przestrogą….
Może być dla niektórych czytelników ciężka i jest przeznaczona przede wszystkim dla tych którzy interesują się historią XX wieku. Dla mnie osobiście była tylko uzupełnieniem tego czego nie wiedziałem w tej kwestii. Parę rzeczy mnie i owszem zaskoczyło, ale reszta była tylko upewnieniem się co do charakterystyki działań ludzi żyjących w latach 20 i 30 XX wieku.
Książka pełna przykładów działania nie tylko sowieckich, ale także niemieckich służb. Kreowanie własnej rzeczywistości i nazywanie często białe czarny, a czarne białym. Tworzenie własnych prawd w imię władzy. Budowanie imperium na fundamentach kości swoich przeciwników, kłamstwie i pogardzie. Świetnie przedstawione główne postacie tego teatru zdarzeń. Stalin- człowiek bojący się starych bohaterów wojny domowej, jak i bohaterów w przyszłości nowej wojny, którą rozpętał w porozumieniu z innym dyktatorem. Tuchaczewski – tu jego postać owiana jest do dziś tajemnicą. Jest jednak kilka prawd. Przeciwnik niezwykle inteligentny, a co za tym idzie groźny. Groźny dla świata i dla Polski.
Terror. Kłamstwa. Pokazowe procesy. Śmierć. Pogarda. Władza. Tak buduje się imperia, które rządzą, trzęsą całym światem, żeby w końcowym efekcie runąć jak domek z kart……

Świat na pewno byłby inny niż wtedy kiedy zapadły decyzje o pozbyciu się Marszałka Tuchaczewskiego. Sam Związek Radziecki również byłby inny. Autor na sam koniec twierdzi, że świat byłby lepszy bez Józefa Stalina. Dziś możemy tylko gdybać co by było gdyby….
A co jeśli Marszałek Tuchaczewski dochodzi do władzy, Stalin zostaje wyrzucony/ zgładzony ? Generalicja niemiecka...

Ciekawy opis intryg i zależności w sowieckiej polityce wewnętrznej (pierwsze dwa rozdziały),jak i na arenie międzynarodowej (III Rzesza, Czechy, Francja) w światku szpiegowsko-wywiadowczym (rozdział III i Epilog),prowadzących do Wielkiej Czystki w Czerwonej Armii, w tym przede wszystkim sprawy "grupy Tuchaczewskiego".
Książka bogato udokumentowana w przypisach, widać, że autor zna dogłębnie zagadnienie, jednak nie każdemu czytelnikowi łatwo będzie nadążyć za szybkim tokiem myślenia autora - mnóstwo nazwisk, wątków, przeskoków między nimi, nie czyni tej książki "literaturą popularną". Gdyby chociaż przypisy dało się umieszczać na dole strony, a nie na końcu rozdziału, czytałoby się to może nieco łatwiej.
Jednak zainteresowanym tematyką zdecydowanie polecam lekturę tej pozycji - nawet nie wgłębiając się we wszystkie zawiłości tematu, pozwala ona lepiej poznać charakter prowadzonych wówczas na Kremlu rozgrywek politycznych i sposobów rozprawiania się z przeciwnikami.

Ciekawy opis intryg i zależności w sowieckiej polityce wewnętrznej (pierwsze dwa rozdziały),jak i na arenie międzynarodowej (III Rzesza, Czechy, Francja) w światku szpiegowsko-wywiadowczym (rozdział III i Epilog),prowadzących do Wielkiej Czystki w Czerwonej Armii, w tym przede wszystkim sprawy "grupy Tuchaczewskiego".
Książka bogato udokumentowana w przypisach, widać, że...

Książka napisana idealnie dla czytelnika chcącego dowiedzieć się dużo, jak nie większości szczegółów wielkości dokonań i upadku Marszałka Tuchaczewskiego. Autor skorzystał z wielu źródeł, więc utwór stwarza klimat autentyczności wypowiedzi i stawianych tez. Moim zdaniem dość dobry materiał dla interesujących się historią spiskow i manipulacji w sowieckich strukturach rządzących

Książka napisana idealnie dla czytelnika chcącego dowiedzieć się dużo, jak nie większości szczegółów wielkości dokonań i upadku Marszałka Tuchaczewskiego. Autor skorzystał z wielu źródeł, więc utwór stwarza klimat autentyczności wypowiedzi i stawianych tez. Moim zdaniem dość dobry materiał dla interesujących się historią spiskow i manipulacji w sowieckich strukturach...

Marszałek Michaił Tuchaczewski był bez wątpienia jedną z najjaśniejszych gwiazd wśród dowódców i oficerów Armii Czerwonej i jedną z niewielu osób, którym naprawdę niewiele zabrakłoby by urzeczywistnić odwieczne marzenie bolszewickich przywódców, dotyczącej ekspansji rewolucji na Zachód Europy i Świata.

Na nasze, i nie tylko nasze, szczęście ogromna odwaga i poświecenie polskiego żołnierza oraz umiejętność wykorzystania sprzyjających warunków i okoliczności w roku 1920 pozwoliła nam na pewien czas odsunąć grozę sowieckiej nawałnicy.

Był dowódcą o ogromnym doświadczeniu, wiedzy i bardzo szerokich horyzontach, cieszącym się dodatkowo wielkim uznaniem zarówno w korpusie oficerskim jak i całej armii. Być może właśnie dlatego jego spektakularny upadek oraz egzekucja, poprzedzona okrutnym, brutalnym śledztwem, podczas którego przyznał się do wszystkich stawianych mu (absurdalnych) zarzutów, rozpoczął okres tzw. „Wielkiej czystki” w czasie trwania której na polecenie Józefa Stalina wymordowano elitę dowódczą sowieckiej armii a ich rodziny skazano na upokorzenie, katorgę, zesłanie i śmierć.

Książka Pawła Wieczorkiewicza, moim zdaniem najlepszego polskiego historyka i sowietologa, jest próbą (naprawdę udaną, znakomicie napisaną i co najważniejsze arcyciekawą) odtworzenia, w bardzo szerokim spektrum przyczyn i okoliczności w jakich rodziła się tytułowa „Sprawa Tuchaczewskiego”, ukazanie mechanizmów funkcjonowania ówczesnego radzieckiego państwa (na jego rożnych płaszczyznach) opisania, szczegółowo, iście pajęczej sieci oplatającą stopniowo osobę tego radzieckiego dowódcy, rozmach i misterne przygotowanie operacji NKWD (z udziałem „białogwardyjskich emigrantów” i hitlerowskich służb specjalnych),jej dramatyczny przebieg zakończony tragicznym, choć, niestety, w tej dyktaturze, przewidywanym finałem.

Z ogromnym znawstwem omawia autor szereg zagadnień związanych z samą osobą Michaiła Tuchaczewskiego oraz funkcjonowaniem Armii Czerwonej, zarówno w kontekście globalnym jak i jednostkowym, wliczając w to przemiany, które dokonały się w jej strukturach za wiedzą i przy aktywnym udziale bohatera tej publikacji. Charakteryzuje go jako wybitnego dowódcę polowego, zdolnego reformatora i teoretyka wojskowości, który jednak mimo, swej wysokiej pozycji w strukturach państwa, nie radzi sobie w gąszczu politycznych intryg, partyjnych walk frakcyjnych, personalnych układów i zależności, taktycznych zawiłości i tymczasowych sojuszy (tu palma pierwszeństwa zdecydowanie przypada Józefowi Stalinowi),których w końcu padnie ofiarą. Aresztowany 22 maja 1937 roku i po krótkim procesie stracony 12 czerwca 1937 roku.

Z opowieści Pana Pawła Wieczorkiewicza wyłania się ponury i wstrząsający obraz Związku Radzieckiego lat trzydziestych, totalitarnego, policyjnego państwa, w którym życie upływa w poczuciu ciągłego zagrożenia i strachu. To obraz świata w którym niewinność nie ma znaczenia, dowody są preparowane, wymuszane szantażem i torturami, gdzie istnieje odpowiedzialność zbiorowa, a zwyczajna ludzka przyzwoitość jest aktem szaleńczej odwagi

Barwny język, ogromna, historyczna wiedza, znakomity, literacki styl autora, zdolność wyciągania cennych wniosków i opinii, wielostronne przygotowanie merytoryczne (wsparte licznymi źródłami) oraz duża doza obiektywizmu, czyni z książki pozycję z która powinien zapoznać się każdy miłośnik historii XX wieku.

Gorąco polecam.

Marszałek Michaił Tuchaczewski był bez wątpienia jedną z najjaśniejszych gwiazd wśród dowódców i oficerów Armii Czerwonej i jedną z niewielu osób, którym naprawdę niewiele zabrakłoby by urzeczywistnić odwieczne marzenie bolszewickich przywódców, dotyczącej ekspansji rewolucji na Zachód Europy i Świata.

Na nasze, i nie tylko nasze, szczęście ogromna odwaga i poświecenie...

Ciężko czyta się tę książkę. Język jest zbyt mało emocjonalny. Ale w końcu to jedna z pierwszych prac naukowych dotyczących Tuchaczewskiego w Polsce. Warto przeczytać.

Ciężko czyta się tę książkę. Język jest zbyt mało emocjonalny. Ale w końcu to jedna z pierwszych prac naukowych dotyczących Tuchaczewskiego w Polsce. Warto przeczytać.