Kiedyś w szkole,dawno,dawno temu przeczytałem Mgławicę Andromedy tegoż autora. Teraz wpadła mi Godzina byka,rzekomo druga część tego cyklu. Książka ze względy na akcję i bohaterów nie ma nic wspólnego z Mgławicą Andromedy,po za tym,że dzieje się w tym samym świecie. Ja miałem i mam bardzo wysoką opinię o radzieckiej literaturze SF. Władza sowiecka zawsze miała problem z ocenzurowaniem tej literatury,więc autorzy bardzo często przemycali rzeczy, które nie przeszłyby w innym rodzaju literatury np. książki Braci Strugackich to praktycznie czysta akcja dziejąca się w totalitarnym ZSRR. Z autorem Godziny byka mam taki problem ,bo autor był zadeklarowanym komunistą ,laureatem nagrody stalinowskiej. W tej książce i w Mgławicy Andromedy chwalił bez przerwy komunizm,jako nieunikniony rozwój nie tylko ludzkości, ale każdej inteligentnej rasy.Komunizm miał rozwijać się przez 2 tyś lat uszczęśliwiając połowę galaktyki. Cóż ,życie dość szybko zweryfikowało czym jest komunizm i jak długo może przetrwać. W Godzinie Byka autor przedstawił totalitarną planetę ,na którą przyleciał statek ze świata komunizmu. Obraz tej straszliwej planety jest jakby karykaturą 20 wiecznego społeczeństwa zachodniego .Krytyka społeczeństwa kapitalistycznego i zachwyty nad komunizmem były bardzo płytkie i nieprzekonywujące. Iwan Jefremow z uporem maniaka bez przerwy wkleja w usta bohaterów frazesy jak to komunizm uszczęśliwi ludzkość.Mimo tego,władze ZSRR odebrały tą książkę jako prztyczek w swoim kierunku. Książka została wydana może przez pomyłkę i natychmiast skazana na zapomnienie. Wydaje mi się,że autor wpadł na samą przez siebie założoną pułapkę . Iwan Jefremow prawdopodobnie był rzeczywiście ideowym komunistą, ale takim naiwnym, który wierzył,że ten system uszczęśliwi ludzkość.A władze ZSRR już wtedy nie miały żadnych złudzeń i książka została skazana na zapomnienie. Z zalet tej pozycji można wymienić pasję z jaką została napisana. Bohaterowie są silnie scharakteryzowani ,jednoznaczni w swoich działaniach i decyzjach.Gdyby tą książkę skrócić ,wyrzuć ten pseudosocjologiczny bełkot i zachwyty nad komunizmem to byłaby naprawdę świetny kawałek czystej SF.A tak mamy powieść trącącą bardzo mocno myszką, bardzo starą myszką.

Kiedyś w szkole,dawno,dawno temu przeczytałem Mgławicę Andromedy tegoż autora. Teraz wpadła mi Godzina byka,rzekomo druga część tego cyklu. Książka ze względy na akcję i bohaterów nie ma nic wspólnego z Mgławicą Andromedy,po za tym,że dzieje się w tym samym świecie. Ja miałem i mam bardzo wysoką opinię o radzieckiej literaturze SF. Władza sowiecka zawsze miała problem z...

Dla wielbicieli sowieckiej sf i zainteresowanych historią sf. Jedna z dwóch powieści z cyklu Wielki Pierścień (są jeszcze dwa opowiadania, w tym kompletnie drewniane i pozbawione akcji "Serce Węża", notabene odpowiedź na wcześniejsze opowiadanie Leinstera, z 1945 roku, pt. "Pierwszy kontakt", też w sumie zabytek, charakterystyczny, z okresu zakończenia II wojny). Pierwsza, "Mgławica Andromedy", otworzyła nową epokę w rozwoju sowieckiej sf, a w Polsce wkrótce po I wydaniu w 1961 roku weszła do uzupełniających lektur szkolnych (ogólniak, zawodówki, a w końcu 8 klasa szkoły podstawowej).

Powieść ta jest słaba literacko (i gorsza od Mgławicy Andromedy),koturnowo-granitowa, socrealistyczna, ale w miarę rozwoju fabuły potrafi porwać żarliwością postaci i nie najgorszym obrazem planety zamieszkanej przez potomków kapitalistów. Uwaga: duża ilość wykładów socjo-filozoficzno-politycznych, dość jednak prymitywnych - podporządkowanych idei wyższości komunizmu. Na plus należy autorowi zapisać fascynację filozofią indyjską (i chyba dość wczesną jak na sf ideę ciemnej materii - pn. Tamasu). Poza tym autor próbował pokazać trud i wysiłek, i ofiary, jakie muszą ponieść ludzie, by z uciemiężonych stać się (poprzez wielowiekowy wysiłek i poświęcenie się wyższej idei) pełnoprawnymi, równymi obywatelami zaangażowanymi w mądrą, odpowiedzialną pracę dla dobra każdego człowieka i ogółu, czyli społeczeństwa wyższej sprawiedliwości, mądrości i odpowiedzialności, a to wszystko ideologicznie opiera się na harmonijnym rozwoju nauk "miękkich" i ścisłych ("królową nauk" jest historia). Notabene dotąd w sowieckiej sf (i nie tylko) raczej mozolnych, bolesnych i krwawych przemian okresu przejściowego nie pokazywano (niejakim wyjątkiem jest tu może "Powrót z gwiazd" Lema).

Oczywiście podobnych utworów (opisujących perypetie kosmonautów ziemskich odwiedzających planety zamieszkane przez potomków kapitalistów, po których ucieczce z Ziemi zapanował powszechny komunizm) było przed Jefremowem więcej, jedna powstała nawet w Polsce - "Zagubiona przyszłość" Borunia i Trepki - natomiast ich autorzy zwykle dodawali do ogólnego obrazu uciemiężonych tubylców rasy humanoidalnej, tak np. w powieści Richarda Grossa "Der Mann aus dem anderen Jahrtausend" (1961).

Do czytelnika należy wychwycenie elementów i aluzji dotyczących Rosji sowieckiej, które sprawiły, że władza skazała tę powieść na nieistnienie (nie została ona formalnie zakazana, tyle że wszyscy musieli udawać oficjalnie, że takiej książki po prostu nie ma; na tej zasadzie można ją było wydawać w krajach socjalistycznych - Czesi mieli "za komuny" dwa wydania, jedno w l. 70, drugie pod koniec 80., a w NRD powstał nawet pełnometrażowy film pt. W gwiezdnym pyle (Im Staub der Sterne, 1976),nieformalnie lecz dość ściśle nawiązujący do Godziny Byka. Za podobne narażenie się władzy (ukazanie metod działania służb specjalnych) miała kłopoty czeska pisarka sf Ludmila Freiová z powieścią "Odkud přišel Silvestr Stin?" (1986),której prawie cały nakład został wycofany i zniszczony.

Dla wielbicieli sowieckiej sf i zainteresowanych historią sf. Jedna z dwóch powieści z cyklu Wielki Pierścień (są jeszcze dwa opowiadania, w tym kompletnie drewniane i pozbawione akcji "Serce Węża", notabene odpowiedź na wcześniejsze opowiadanie Leinstera, z 1945 roku, pt. "Pierwszy kontakt", też w sumie zabytek, charakterystyczny, z okresu zakończenia II wojny). Pierwsza,...