Drugi tom biografii Marcela Prousta rozpoczyna się odrzuceniem uwielbianego dotąd John'a Ruskina, gdyż ten oddawał hołd jedynie zewnętrznemu wyrazowi piękna, zamiast temu co wieczne. W konsekwencji pisarz stwierdzał, że nie możemy otrzymać prawdy od nikogo, ale musimy ją stworzyć sami. Dlatego też na krótko przed śmiercią matki, zwierza się w liście do przyjaciela: „jak puste było moje życie, i widzę setki postaci powieściowych, tysiące myśli błaga mnie, abym im dał ciało”. Kiedy w styczniu 1909 roku wrócił zziębnięty do domu i kiedy służąca podała mu herbatę, Proust umoczył w niej suchara i podniósł do ust. Zastygł w bezruchu, starając się ocalić ów smak, aż otworzyły się bramy pamięci. Nowa powieść miała się stać obszernym wspomnieniem, zawierając prawdy pochodzące wprost z pamięci podświadomej...
Gide odrzuca powieść (znając Prousta sprzed lat dwudziestu ze świata salonów),gdyż uważał go za snoba, pisarza amatora, kogoś najfatalniejszego. Inny recenzent łamie sobie głowę, po co ten gość na trzydziestu stronach opisuje, jak przewraca się w łóżku nie mogąc zasnąć. Wielu przyjaciół napisało pochlebne recenzje, lecz najoryginalniejsza była zakończona słowami Luciena Daudet'a: „ponieważ każde arcydzieło jest nawołującym głosem prekursora i wbrew czasowi w czarnym chłodzie wieczności, łączy ze sobą przyszłych towarzyszy.” Po uzyskanej w grudniu 1919 roku nagrodzie Gouncourtów, następuje eksplozja sławy.

Nieco wcześniej u Prousta nasiliły się trudności w mówieniu, wystąpił lekki paraliż twarzy i pogorszył się wzrok. Na krótko przed początkiem października 1922 roku, kiedy to wywiązało się przeziębienie i gorączka przesądzające o jego życiu, zwrócił się do Roberta Curtius'a, nieświadomie chyba podsumowując własną pracę: „Nigdy nie wolno bać się iść za daleko, gdyż prawda leży jeszcze dalej.”

George Painter umiejętnie sportretował osobowość człowieka, który w poszukiwaniu straconego czasu odnalazł siebie.

Drugi tom biografii Marcela Prousta rozpoczyna się odrzuceniem uwielbianego dotąd John'a Ruskina, gdyż ten oddawał hołd jedynie zewnętrznemu wyrazowi piękna, zamiast temu co wieczne. W konsekwencji pisarz stwierdzał, że nie możemy otrzymać prawdy od nikogo, ale musimy ją stworzyć sami. Dlatego też na krótko przed śmiercią matki, zwierza się w liście do przyjaciela: „jak...