Milena Jasenská znana jest jako adresatka listów Franza Kafki. Jednak jej rola w literackim świecie nie ogranicza się jedynie do bycia muzą.
Jasenská była świetną dziennikarką, reporterką i przede wszystkim obserwatorką społecznych i politycznych zmian, których konsekwencje potrafiła przewidzieć z niezwykłą celnością.
Jej teksty o Czechosłowacji w latach 1937-1939 odzwierciedlają problemy ówczesnego społeczeństwa i dają świadectwo przemian jakie wówczas zachodziły. W wyborze publicystyki zebranej w książce "Ponad nasze siły" (tłum. L. Engelking) znajdziemy teksty z dzisiejszego punktu widzenia bardzo aktualne. Zbiór otwiera reportaż "Ludzie na wyspie" o kryzysie uchodźczym. Reporterka opisuje falę niemieckiej emigracji, pisze o ludziach, którzy musieli opuścić czesko-niemieckie pogranicze i znaleźć bezpieczną przystań w Czechosłowacji.
W tekstach tych wyczuwa się napięcie zbliżającej się katastrofy. Dziennikarka pochyla się nad problemem bezrobocia, pomocy socjalnej, biedy i antysemityzmu. Pisze o ludziach z niższych sfer, czasem wstydząc się przed sobą, że jako reporterka swoimi pytaniami może rozgrzebywać rany. Ofiarom chorej polityki Niemiec stają się nie tylko Czesi, którzy za chwilę będą zmuszeni opuścić swoje domy, ale również niemieccy demokraci i Żydzi. Pisząc o uciekinierach podkreśla wielokrotnie ofiarność Czechów, którzy niosą pomoc, nie patrząc na pochodzenie potrzebujących.
Reporterka bezskutecznie próbuje znaleźć rozwiązanie problemu a pętla się zaciska. Przychodzi wrzesień 1938. Miesiąc pełen niedowierzania. Ludzie nie wiedzą, jak się zachować, co robić. Chcą walczyć a potem pokornie przyjmują decyzje układu monachijskiego. Jasenská doskonale oddaje atmosferę tamtych dni. Bez zbędnych emocji pisze o powinnościach dziennikarzy, o żołnierzach, o potrzebie zachowania czeskości.
To są naprawdę doskonałe teksty, które nie straciły na aktualności. Problem wojny, emigracji pozostaje ten sam. Zmieniają się tylko aktorzy.

Milena Jasenská znana jest jako adresatka listów Franza Kafki. Jednak jej rola w literackim świecie nie ogranicza się jedynie do bycia muzą.
Jasenská była świetną dziennikarką, reporterką i przede wszystkim obserwatorką społecznych i politycznych zmian, których konsekwencje potrafiła przewidzieć z niezwykłą celnością.
Jej teksty o Czechosłowacji w latach 1937-1939...

Czeskie reportaże okresu międzywojennego to bardzo specyficzna lektura. Niekoniecznie lektura, którą musiałbym przeczytać. Ale postanowiłem zaufać wydawnictwu „Czarne” i wzbogacić wiedzę o ten absolutnie nieznany mi element.

Jak się okazało, „Ponad nasze siły” to ciekawe teksty. Ten mały naród borykał się w latach 30-tych XX-go wieku z wyjątkowymi, egzystencjalnymi problemami. Odpowiednio alarmujące teksty pisała Milena Jesenská. Dostrzegła ona podstawowy problem ówczesnej polityki i dyplomacji w stosunku do państw Osi: ciągła uległość jako cena pokoju do nikąd nie prowadziła. Do momentu zajęcia okrojonych Czech przez wojska Trzeciej Rzeszy reportaże Jesenskiej są ciekawe i zwracają uwagę ich wyważonymi opiniami na temat uciekinierów z Niemiec i Austrii oraz sytuacji na czesko-niemieckim pograniczu. Z dniem okupacji Czech (15.III.1939) coś w tych tekstach się psuje. Ma się wrażenie, że wszechobecna cenzura spowodowała zbytnie nagięcie się autorki do nowej rzeczywistości. Tak jakby pisanie przy stukocie wojskowych butów o praski bruk było już naprawdę ponad jej siły.

Czeskie reportaże okresu międzywojennego to bardzo specyficzna lektura. Niekoniecznie lektura, którą musiałbym przeczytać. Ale postanowiłem zaufać wydawnictwu „Czarne” i wzbogacić wiedzę o ten absolutnie nieznany mi element.

Jak się okazało, „Ponad nasze siły” to ciekawe teksty. Ten mały naród borykał się w latach 30-tych XX-go wieku z wyjątkowymi, egzystencjalnymi...

Zaskakująco potężny przekrój twórczości Jasenskiej zgodnie z okładkowymi opisami niezwykle aktualny i porażający swoim byciem tu i teraz (a właściwie to tam i wtedy).

Zaskakująco potężny przekrój twórczości Jasenskiej zgodnie z okładkowymi opisami niezwykle aktualny i porażający swoim byciem tu i teraz (a właściwie to tam i wtedy).

Jesenská znana jest w swojej ojczyźnie jako m.in. muza Franza Kafki (chociaż nie wszyscy pamiętają o tym, że tłumaczyła jego dzieła na czeski),kobieta zmieniająca mężczyzn jak rękawiczki, matka Jany Černej, która stała się ważną postacią czeskiego undergroundu. Po wielu latach od swojej śmierci w obozie koncentracyjnym doczekała się także uznania jako dziennikarka, autorka poruszających, powstałych tuż przed i po wybuchu drugiej wojny światowej.
Teksty Jesenskiej, zebrane w zgrabny i logiczny zbiór, traktują o czymś, o czym właściwie mało się pisze - o tym, jak wyglądały początki wojny. O ludziach (Czechach, Żydach i Niemcach) uciekających ze swoich domów, przenoszących się z miejsca na miejsce, usiłujących żyć normalnie lub zwyczajnie przetrwać. Te reportaże są niezwykłe pod względem zarówno treści, jak i formy - składają się nie tylko z doniesień z zagranicy, ale także z obserwacji, rozmów, wspomnień, ogłoszeń w prasie. To wszystko czyni je niezwykle ważnym i wartościowym świadectwem epoki.
Lektura obowiązkowa dla slawistów oraz fascynatów Republiki Czeskiej.
Dłuższa opinia tutaj: ---> https://czechozydek.wordpress.com/2016/03/13/milena-jesenska-ponad-nasze-sily/

Jesenská znana jest w swojej ojczyźnie jako m.in. muza Franza Kafki (chociaż nie wszyscy pamiętają o tym, że tłumaczyła jego dzieła na czeski),kobieta zmieniająca mężczyzn jak rękawiczki, matka Jany Černej, która stała się ważną postacią czeskiego undergroundu. Po wielu latach od swojej śmierci w obozie koncentracyjnym doczekała się także uznania jako dziennikarka, autorka...

Lekkie rozczarowanie. Do przeczytania (i, w pierwszej kolejności, kupienia) skusiła mnie krótka recenzja, która zachwalała ten zbiór jako klasykę czeskiego reportażu, którą jeszcze dziś świetnie się czyta. Po kilku stronach stwierdziłem, że to dość archaiczna rzecz, pisana językiem nieatrakcyjnym, nie wciągającym. Choć całość uważam za merytorycznie wartościową, to jednak nie otrzymałem tego, na co się nastawiłem. W reportażu czy eseistyce chodzi o to, żeby pisząc na jakikolwiek temat, także taki, który dla określonego czytelnika jest potencjalnie nieciekawy, sprawić, aby czytający nie mógł oderwać oczu od książki. Wg mnie tutaj tego zabrakło. I jest to o tyle niefajna sytuacja, że sam temat aż się prosi, żeby zainteresować...
Niemniej jednak, jest tu parę ciekawie podanych wątków.
Przy okazji - zastanawia mnie, czemu w książce nie ma słowa na temat zajęcia Zaolzia przez Polskę. Przecież sprawy "okołomonachijskie" są w pewnym miejscu opisywane z drobnymi szczegółami, a tu nic... Edycja polska stanowi podobno okrojony wybór z wcześniejszej kompilacji czeskiej. Czyżby przy wyborze do polskiej wersji zadziałały jakieś zakusy cenzorskie? Czeskiej wersji nie znam, ale wątpię, by rozgoryczona Jesenska pominęła ten ważny i tragiczny aspekt rozbioru Czechosłowacji. O dziwo, dramat Zaolzia przemilcza się też praktycznie we wstępie. Cóż, pewnie się mylę co do intencjonalności. Tak czy siak zabrakło tego wątku, który dodałby trochę kontrowersji do zbyt czarno-białego odbioru tematu ze strony polskiej.

Lekkie rozczarowanie. Do przeczytania (i, w pierwszej kolejności, kupienia) skusiła mnie krótka recenzja, która zachwalała ten zbiór jako klasykę czeskiego reportażu, którą jeszcze dziś świetnie się czyta. Po kilku stronach stwierdziłem, że to dość archaiczna rzecz, pisana językiem nieatrakcyjnym, nie wciągającym. Choć całość uważam za merytorycznie wartościową, to jednak...

"Ponad nasze siły" to zbiór reportaży opisujących czeską rzeczywistość między październikiem 1937 a czerwcem 1939 roku. Wyjątkowy zestaw spostrzeżeń, pisanych kobiecą ręką. Obserwacje czynione przez Jesenską kipią od emocji. Pełne są empatii dla prześladowanych, współczucia dla cierpiących i złości na rządzących, pozwalających na całe to polityczne zło, które było tak mocno skondensowane w końcówce lat trzydziestych.
Osią dla reportaży są stosunki między Czechami, Żydami a Niemcami (socjalistami i demokratami, którzy uciekli przed totalitaryzmem). Wszystkich tych renegatów nazywa białymi Murzynami, ludźmi bez praw i przywilejów. Przytacza przyprawiające o dreszcz historie ludzi wyrzucanych z pracy za przekonania, rozdzielanych z dziećmi, pozbawianymi majątków, bitych, szkalowanych za pochodzenie i wierność sobie.
Jej pisarstwo jest bardzo aktywne, odwiedzała fabryki, nawiązywała rozmowy na ulicach, w ośrodkach pomocy, w pociągach. Docierała do prawdy, sama jej dotykała. Co rusz starała się poruszyć sumienie narodu, dotrzeć do istoty człowieczeństwa, by przebudzić włodarzy i zwykłych obywateli. By zwrócili uwagę choćby na żydowskich lekarzy, adwokatów pozbawionych pracy, mieszkań, człowieczeństwa. Gorzko brzmi dziś refleksja umieszczona gdzieś na końcu książki: los Żydów zależy od tego, czy świat zrobi kolejny krok ku barbarzyństwu, czy ku wolności....

"Ponad nasze siły" to zbiór reportaży opisujących czeską rzeczywistość między październikiem 1937 a czerwcem 1939 roku. Wyjątkowy zestaw spostrzeżeń, pisanych kobiecą ręką. Obserwacje czynione przez Jesenską kipią od emocji. Pełne są empatii dla prześladowanych, współczucia dla cierpiących i złości na rządzących, pozwalających na całe to polityczne zło, które było tak...

Jeśli mam być szczera, spodziewałam się czegoś więcej. To nie jest zapewne popularne stwierdzenie, bo jak przyznać, że wobec reportaży opisujących dramat emigrantów i tragiczne warunki ich egzystencji, opisujących dramat narodu, któremu odebrano pół kraju i nie dano nawet szansy, aby się bronić, opisujących wreszcie dramat Europy na skraju wojny chciałoby się "czegoś więcej"? A jednak reportaże Jesenskiej nie poruszyły mnie inaczej, jak tylko ze względu na ludzkie współczucie wobec tych, których dotknęła wojenna tragedia - literacko natomiast jest to przeciętna, rzemieślnicza robota, nie licząc kilku celnych i uniwersalnych spostrzeżeń, lekko tracąca już myszką.
To, co uderza najbardziej, to możliwość skonfrontowania polskiej postawy wobec wybuchu wojny i postawy czeskiej, diametralnie się od siebie różniących, oraz retoryki nacjonalizmu polskiego i czeskiego - do namysłu.

Jeśli mam być szczera, spodziewałam się czegoś więcej. To nie jest zapewne popularne stwierdzenie, bo jak przyznać, że wobec reportaży opisujących dramat emigrantów i tragiczne warunki ich egzystencji, opisujących dramat narodu, któremu odebrano pół kraju i nie dano nawet szansy, aby się bronić, opisujących wreszcie dramat Europy na skraju wojny chciałoby się "czegoś...

Genialne, nieco liryczne i ponadczasowe przesłania Jesenskiej. Czyta się miło i przyjemnie, podejrzewam, że nawet osoby nienawidzące historii znajdą w tej pozycji coś dla siebie:)

No i co najciekawsze.... to podejście Czechów do okupacji, do Niemców, czy też do jakiegokolwiek narodu, który śmiałby najechać ich kraj.

To kolejna pozycja potwierdzająca, że choć geograficznie tak nam blisko do Czechów, to mentalnie jako Polacy, znajdujemy się na drugim biegunie.

Genialne, nieco liryczne i ponadczasowe przesłania Jesenskiej. Czyta się miło i przyjemnie, podejrzewam, że nawet osoby nienawidzące historii znajdą w tej pozycji coś dla siebie:)

No i co najciekawsze.... to podejście Czechów do okupacji, do Niemców, czy też do jakiegokolwiek narodu, który śmiałby najechać ich kraj.

To kolejna pozycja potwierdzająca, że choć geograficznie...