Etyka produkcji pieniądza

Zagadnienie etyki w kontekście produkcji pieniądza wydaje się zadaniem ambitnym i wymagającym obszernej wiedzy filozoficznej. Stwierdzam, że omawiana książka do tego nie aspiruje, jedynie delikatnie zahacza temat i prowokuje do dalszych przemyśleń, choć nie jest to bezpośrednim celem autora (odniosłem wrażenie, że wątek etyczny potraktował jako kwestię drugorzędną). Do większości rozdziałów doczepiony jest podpunkt poruszający etyczną ocenę omawianego aktualnie tematu, który w znacznej mierze bazuje na dziełach średniowiecznych scholastyków, czyli prekursorów austriackiej ekonomii. Jednak równie dobrze książka obeszłaby się bez tych fragmentów, wystarczyłoby lekko zmienić tytuł.

Nie jest to jakoś znaczący punkt dyskwalifikujący, ponieważ treść książki broni się sama. Pomimo słabego początku, gdzie uproszczone założenia i skróty myślowe autora mogły być dla niektórych osób nieprzekonujące (jest to z mojej strony próba postawienia obiektywnej oceny, ponieważ po przeczytaniu wielu pozycji austriaków książka Hulsmanna jedynie się z nimi uzupełnia), pozostałe 2/3 stron trzymało wysoki poziom. Jest mowa o międzynarodowych powiązaniach monetarnych, o historii powstania banków centralnych i centralizacji instytucji pieniądza. Wszystko to podane w formie teoretycznej, a następnie uzupełnione przykładami z przeszłości (i teraźniejszości). Mnie osobiście brakuje obszerniejszego poruszenia kwestii pieniądza elektronicznego, gdyż wydaje mi się, że pieniądz bez pokrycia osiągnął kolejny etap zagrażający monetarnej "stabilności" ze względu na nowe duże inflacyjne możliwości i zerowy koszt produkcji.

Książce daję duży plus za dobre i okraszone przykładami omówienie relacji monetarnych pomiędzy konkurencyjnymi walutami w różnych systemach. Równie dobre było stopniowe teoretyczne wprowadzenie do finałowych przemyśleń. Jedynie ta kwestia etyki trochę zawiodła, nom czuję lekki niedosyt.
Podsumowując - polecam.

Zagadnienie etyki w kontekście produkcji pieniądza wydaje się zadaniem ambitnym i wymagającym obszernej wiedzy filozoficznej. Stwierdzam, że omawiana książka do tego nie aspiruje, jedynie delikatnie zahacza temat i prowokuje do dalszych przemyśleń, choć nie jest to bezpośrednim celem autora (odniosłem wrażenie, że wątek etyczny potraktował jako kwestię drugorzędną). Do...

Historia pieniądza z wplecionymi w nią rozważaniami nad aspektem etycznym kolejnych faz jego ewolucji. Jeszcze krócej - wielki atak na inflację i pusty pieniądz. Dobra dla ekonomicznych analfabetów, zwłaszcza tych przekonanych o moralnej wyższości państwowego interwencjonizmu nad "niewidzialną ręką rynku".

Historia pieniądza z wplecionymi w nią rozważaniami nad aspektem etycznym kolejnych faz jego ewolucji. Jeszcze krócej - wielki atak na inflację i pusty pieniądz. Dobra dla ekonomicznych analfabetów, zwłaszcza tych przekonanych o moralnej wyższości państwowego interwencjonizmu nad "niewidzialną ręką rynku".

Jest to praca przedstawiciela austriackiej szkoły ekonomii na temat produkcji pieniądza przez banki i państwa. Autor przedstawia różne problemy związane z tą tematyką z punktu widzenia swojej szkoły ekonomicznej oraz chrześcijaństwa. Hülsmann przez całą książkę przedstawia problemy ekonomiczne oraz cytuje papieży i teologów. Książka dotyczy więc zarówno ekonomii, jak i etyki. Pierwsze rozdziały dotyczą początków bankowości i jej problemów. W kolejnych rozdziałach autor opisuje problemy związane z nowoczesnymi systemami monetarnymi i związaną z nimi inflacją. Pod koniec znajdziemy także opis międzynarodowych standardów walutowych.

Myślę, że książka jest bardzo dobrym rozszerzeniem Złoto, banki, ludzie - krótka historia pieniądza Murraya Rothbarda. Polecam ją każdemu. Jeśli jesteś jednak obeznany z tym tematem, to nie znajdziesz tutaj wielu nowych informacji.

Jest to praca przedstawiciela austriackiej szkoły ekonomii na temat produkcji pieniądza przez banki i państwa. Autor przedstawia różne problemy związane z tą tematyką z punktu widzenia swojej szkoły ekonomicznej oraz chrześcijaństwa. Hülsmann przez całą książkę przedstawia problemy ekonomiczne oraz cytuje papieży i teologów. Książka dotyczy więc zarówno ekonomii, jak i...

Na wstępie mojej opinii chciałem umieścić cytat z przypisu, albowiem po przeczytaniu go doznałem szoku, który później przemienił się w niemiłą konsternację . Brzmi on:

(…) Niewiele Amerykanów wie, że pieniądze, które trzymają na rachunkach bankowych, są prawnie własnością bankierów, którzy mają zaledwie zobowiązanie do „wypłacenia” pieniędzy na żądanie. (…)

Czego spodziewać się po lekturze o znamiennym tytule „Etyka produkcji pieniądza”? W przybliżeniu dowiemy się już, kiedy prześledzimy biografię autora. Bynajmniej nie potrzebujemy szczegółowego życiorysu. A więc, Jörg Guido Hülsmann jest profesorem ekonomii francuskiego Uniwersytetu w Angers. Jak dotąd jego najważniejszym dziełem jest „Etyka produkcji pieniądza”. I co najważniejsze, określa się jako apologeta austriackiej szkoły ekonomii. Czego możemy oczekiwać po przysłowiowym „Austriaku”? Jak miałbym przewidywać jedynie po tytule, to w ciemno obstawiałbym zdecydowaną krytykę pieniądza papierowego, ekspansji pieniężnej i kredytowej i wynikających z powyższych działań cykli koniunkturalnych.

Ażeby uporządkować, pierwsza część lektury zawiera genezę pieniądza jako środka wymiany, część druga to krytyka pieniądza papierowego, nierynkowych stóp procentowych oraz inflacji, zaś trzecia to opis obowiązującego obecnie systemu monetarnego i wynikających z niego zagrożeń. Teraz przejdę do meritum.

Zacznijmy od etymologii. Jak fachowo nazywa się pieniądz, obecnie przez nas używany? Mam na myśli te pieniądze, na których dumnie widnieją polscy władcy, od Mieszka I do Zygmunta Starego. Fachowo taki papierowy środek wymiany nazywany jest pieniądzem fiducjarnym. Drugi człon tej nazwy pochodzi od łacińskiego słowa fides, czyli po prostu wiara. Cały świat bazuje obecnie na pieniądzu opartym o wiarę. Z dnia na dzień taka waluta stać się może całkowicie bezwartościowa. Zatem radzę, aby nie opierać swych oszczędności na wiarołomnym papierku. Gdyby powiedzieć jednak komuś aktualnie, że należałoby powrócić do pieniądza towarowego albo oprzeć chociażby te papierki na standardzie złota, to ten ktoś niechybnie popukałby się w głowę. Nieważne, iż pieniądz towarowy to środek wymiany, który wykształcił się na przestrzeni wieków absolutnie naturalnie. W średniowieczu ludzie dostrzegali już zagrożenia wynikające ze stosowania pieniądza fiducjarnego. Dziś obowiązuje on bodajże wszędzie. Kto ma z tego profity i, co oczywiste, najbardziej za tym optuje? W pierwszej kolejności państwo. Przy zwiększonej podaży pieniądza, państwo jest pierwszym beneficjentem inflacji. Znacznie lepiej opodatkować produkt, który kosztuje 1,50 zł aniżeli 1 zł. Od razu VAT większy. Toteż nie słuchajcie ministra finansów, mającego czelność zachwalania inflacji. Jak ma nie zachwalać, jak sam jest beneficjentem inflacji? Poza tym, kiedy waluta nie jest już oparta na złocie, to mamy prostą drogę do bezkarnego dodruku, a w koszmarnej ostateczności hiperinflacji. W drugiej kolejności banki. Zwiększona podaż pieniądza zapewnia możliwość ekspansji kredytowej. Ekspansja kredytowa to zyski. Więcej tłumaczyć nie zamierzam, albowiem jest to dość logiczne.

Ostatni temat, ponieważ i tak już się aż zanadto rozpisałem. Zauważyłem czytając tę książkę pewną zależność. Jest jeden kraj w Europie, który nie ustala odgórnie stóp procentowych. Ustala je rynek. Drapieżny rynek. Przejdę do tego państwa na koniec. Polska, Hiszpania, Wielka Brytania etc. Tam wszędzie wyznacza stopy jakieś ciało kolegialne. W czasach spowolnienia są on dramatycznie niskie. Zdecydowanie poniżej rynkowych. Owe działania natychmiast uruchamiają ekspansję kredytową. W związku z niskimi stopami kredyt jest tani. Zatem zadłużają się obywatele oraz państwo. Zadłużają się nawet Ci, którzy zadłużać się nie powinni, albowiem nie mają odpowiedniego zabezpieczenia. Ponadto wykorzystują te pieniądze na bezrozumną konsumpcję lub nietrafione inwestycje, które nie mają odpowiedniej stopy wzrostu. Owe chybione inwestycje powodują częstokroć też bańki spekulacyjne, kiedy ludzie wykorzystują wzięte kredyty, na z pozoru, pewny projekt inwestycyjny. W pewne miejsca chce swoje oszczędności kumulować każdy. Niestety czasem okazują się one mylnym miejsce do inwestycji, a wówczas mamy problem z płynnością i spłatą pożyczki. Toteż skutkiem tych łatwych kredytów jest ogromne zadłużenie większości państw europejskich. Dla przykładu, Grecja ma 180% zadłużenie względem PKB, Włochy 120%, Portugalia 100%. Polska aktualnie około 50%. Porównując z powyższymi krajami stosunkowo niewiele. Niemniej zmierza to w złą stronę. Wracając jednak do tego enigmatycznego kraju, o jakim mówiłem. Estonia. W tym państwie nadbałtyckim stopy procentowe reguluje ta domniemana „niewidzialna ręka rynku”. Kolejny raz drapieżna ręka rynku. Pożyczki z pewnością są trudniej dostępne. Dlaczego? Wysokość stóp procentowych zależna jest bowiem od naszych oszczędności. Im wyższe, tym niższe stopy. Prosta zależność. Natomiast w Europie Zachodniej na to nie zważają, kredyty sypią się na lewo i prawo, niezależnie od oszczędności. To zaś jest prostą receptą na bolesne cykle koniunkturalne tudzież recesje. Na koniec już, jaki dług ma zatem Estonia z wolnorynkowymi stopami procentowymi? Niecałe 5%. Niespotykane w dzisiejszym świecie. Poddaję to pod rozwagę i zapraszam do zapoznania się z tą lekturą.

Nie mógłbym pominąć jeszcze podziękowań. Wyrazy wdzięczności dla wydawcy, Instytutu Ludwiga von Misesa, mecenasom wydania oraz samemu autorowi. Z pewnością powrócę jeszcze do tej książki.

Na wstępie mojej opinii chciałem umieścić cytat z przypisu, albowiem po przeczytaniu go doznałem szoku, który później przemienił się w niemiłą konsternację . Brzmi on:

(…) Niewiele Amerykanów wie, że pieniądze, które trzymają na rachunkach bankowych, są prawnie własnością bankierów, którzy mają zaledwie zobowiązanie do „wypłacenia” pieniędzy na żądanie. (…)

Czego...

Książka godna polecenia o tyle, że dotyczy fundamentalnych kwestii dotyczących funkcjonowania ładu monetarnego na świecie od strony szkoły austriackiej. Szkoda jednak, że mało jest tu rzeczy nowych, których nie ma w innych, podobnych pozycjach. Według mnie mało jest też o rozważaniach etycznych, szczególnie w obecnym systemie pieniądza papierowego, a więcej ekonomii, która została już dobrze opisana w innych miejscach. Wiem, że autor jest ekonomistą, a nie etykiem, ale tytuł wskazywał na nieco inną treść książki. Niemniej - lekturę warto polecać dalej, bo wiedza na temat zjawisk omawianych w książce jest bardzo nikła w społeczeństwie.

Książka godna polecenia o tyle, że dotyczy fundamentalnych kwestii dotyczących funkcjonowania ładu monetarnego na świecie od strony szkoły austriackiej. Szkoda jednak, że mało jest tu rzeczy nowych, których nie ma w innych, podobnych pozycjach. Według mnie mało jest też o rozważaniach etycznych, szczególnie w obecnym systemie pieniądza papierowego, a więcej ekonomii, która...

"Etyka produkcji pieniądza" to na pierwszy rzut oka mgliste pojęcie. To czego dokonuje autor to udowodnienie iż system produkcji walut można oprzeć oprzeć na paradygmacie etycznym w którym czołową rolę odgrywa nie swobodnie rozumiana "wolność gospodarcza" ale ściśle rozumiana własność prywatna z której dopiero wolność wyrasta. Taki system po pierwsze jest bliższy rynkowym wyborom wolnych obywateli a ponadto ogranicza degenerujące sojusze biznesu i rządu działające kosztem prawdziwego rynku i społeczeństwa.

"Etyka produkcji pieniądza" to na pierwszy rzut oka mgliste pojęcie. To czego dokonuje autor to udowodnienie iż system produkcji walut można oprzeć oprzeć na paradygmacie etycznym w którym czołową rolę odgrywa nie swobodnie rozumiana "wolność gospodarcza" ale ściśle rozumiana własność prywatna z której dopiero wolność wyrasta. Taki system po pierwsze jest bliższy rynkowym...