KSIĄŻKI Z NASZYCH PÓŁEK - recenzja VII
Oskar Miller - Cienie powracają o zmroku

Jako osoba zauroczona Rumunią nie mogłam przejść obojętnie obok książki, której akcja dzieje się w Siedmiogrodzie (jak sugeruje okładka). W rzeczywistości rumuńskiego pejzażu (zarówno geograficznego, jak i kulturowego) jest naprawdę niewiele. Sporadycznie autor rzuca nazwami rumuńskich miejscowości, a więc pojawia się urocza saska Sighisoara, marmaroszańska Sapanta, czy usłany monastyrami krajobraz Bukowiny, lecz równie nie-często przenosi akcję do Hiszpanii, czy Włoch. W przeważającej części miejsce akcji jest niedookreślone – jest nim bardziej przeszłość, aniżeli konkretny punkt i zdaje się, że istotniejsza jest geograficzna ścieżka, po której pisarz gna swój korowód historycznych (przeważająco polskich) postaci. Prawdziwe genealogiczne splątanie z poplątaniem, na kanwie którego incydentalnie autor buduje historię rodziny głównego bohatera.

Z książką tą mam nie lada problem – nie można odmówić Oskarowi Millerowi umiejętności bajania, zgrabnego języka, lekkości przechodzenia od jednego wątku do drugiego, syntetyczności spojrzenia na europejską historię. Przez większą część lektury jednak towarzyszyło mi zastanawianie się, jaki zamysł przyświecał autorowi, gdy tworzył książkę o wszystkim i o niczym. Czemu ma służyć przywoływanie życiorysu ludzi, a nawet całych rodów, aby poświęcić im akapit, albo ledwie zdanie. Los „głównego” bohatera zamyka się zapewne na 5 stronach książki, a saga rodzinna - jak sądzę - na 15. Nie ma przestrzeni emocjonalnej między bohaterami, na nawet akcji, ale momentami pojawiają się dygresje o globalizacji, PRL, czy arystokracji.

Można powiedzieć, że książka jest o losie człowieka w ogóle, jego uwikłaniu w historię, przemijaniu - na tyle nie ważnym, albo ważnym, aby zaznaczyć się w jednym zdaniu książki.

Jak sądzę, autorowi zależało na nowatorskiej strukturze książki, na spojrzeniu na los człowieka przez pryzmat pozornie niepowiązanej dziejowej konsekwencji, to jednak jest dla mnie największym minusem książki. Tło przyćmiewa szczegół, albo inaczej – tło składa się z tylu detali, że nie ma miejsca na motyw główny.

B.T.

KSIĄŻKI Z NASZYCH PÓŁEK - recenzja VII
Oskar Miller - Cienie powracają o zmroku

Jako osoba zauroczona Rumunią nie mogłam przejść obojętnie obok książki, której akcja dzieje się w Siedmiogrodzie (jak sugeruje okładka). W rzeczywistości rumuńskiego pejzażu (zarówno geograficznego, jak i kulturowego) jest naprawdę niewiele. Sporadycznie autor rzuca nazwami rumuńskich...