Łomskie opowieści

Autor twierdzi, że każdy z nas posiada "wieś własnych wspomnień i snów", gdzie mieszkają "najróżniejsze obrazy i cienie". Bohaterowie pojawiający się w opowiadaniach są właśnie tacy realni i nierealni zarazem. Niby żyją w Łomie, miejscowości leżącej nad Dunajem na terenie Bułgarii, a jednocześnie mają nietypowe doświadczenia lub są uczestnikami niecodziennych wydarzeń. Taki trochę realizm magiczny, bo w każdej historii znajdziemy jakiś niezwykły element - a to ktoś rozpływa się w powietrzu, a to zamienia się w zwierzę, itd. Jak to ze zbiorem bywa, opowiadania są nierówne. Moje ulubione to: "Piosenka miłosna Kira na Linie", w której bohater siedzi i gra w szachy w knajpie, a jednocześnie wraca do swojej przeszłości, swojej kariery i wspomnień o synu; "Druzgocące ciało Moniki", o pięknej kobiecie, której śni się nieprzyjemny sen, który pewnego razu się ziści; "Zatonięcie Wenecji", gdzie mowa jest o katastrofie, podczas wylewu rzeki, a tożsamość głównego bohatera nie jest dla nas od razu oczywista. Nie była to wybitna pozycja, ale ciekawa dla poznania innego spojrzenia na świat. I przyznam się, że nieco się zżyłam z Łomą i przyzwyczaiłam się do tego, że na drugim brzegu Dunaju widać Rumunię.

www.fb.com/jedenakapit

Autor twierdzi, że każdy z nas posiada "wieś własnych wspomnień i snów", gdzie mieszkają "najróżniejsze obrazy i cienie". Bohaterowie pojawiający się w opowiadaniach są właśnie tacy realni i nierealni zarazem. Niby żyją w Łomie, miejscowości leżącej nad Dunajem na terenie Bułgarii, a jednocześnie mają nietypowe doświadczenia lub są uczestnikami niecodziennych wydarzeń. Taki...

Bułgarska proza jest dla nas, nie wiedzieć czemu, bardziej egzotyczna niż japońska czy arabska - dlatego bardzo cieszy samo istnienie takich wydawnictw jak Toczka, które heroicznie drukują to, co cenne, a nie to, co łatwo sprzedać.
Opowiadania w tym tomie nie układają się w spójną całość, i trochę szkoda. Niektóre nie dorównują polotem i literackością pozostałym, lecz te pozostałe, których jest większość, to subtelna, nieco poetycka, nieco chłopsko-realistyczna, interesująco skomponowana proza, przypominająca miejscami Hrabala, innym razem Nowaka czy Faulknera. Ta proza budzi w czytelniku jakieś niejasne obrazy, mgliste przeczucia, wspomnienia jakby, acz nie ze swojego życia, coś pokazuje, gdzieś prowadzi, i warto za nią pójść i przeżyć to, co oferuje.
Wady też są - sądząc z mnogości nazwisk tłumaczy oraz stylu tłumaczenia, zgaduję, że przekładem zajęli się studenci lub niedawni absolwenci filologii, i chwała im za to, tym niemniej sporo tu błędów i niezręczności stylistycznych, czasami nawet zwyczajnie przekłamań, co zgaduję, nie znając oryginału, ale jeśli zdanie w polskim przekładzie nie ma sensu, to znaczy, że najprawdopodobniej sens był, ale był pomarł po drodze z bułgarskiego do polskiego. To nic, całość czyta się dobrze, a tłumacze niech pracują i przekładają i niech im Toczka wydaje jak najwięcej. Będziemy się tym cieszyć i czytać z radością.

Bułgarska proza jest dla nas, nie wiedzieć czemu, bardziej egzotyczna niż japońska czy arabska - dlatego bardzo cieszy samo istnienie takich wydawnictw jak Toczka, które heroicznie drukują to, co cenne, a nie to, co łatwo sprzedać.
Opowiadania w tym tomie nie układają się w spójną całość, i trochę szkoda. Niektóre nie dorównują polotem i literackością pozostałym, lecz te...

Czasami trafiam na informację o jakiejś książce i podświadomie wiem, że mnie zachwyci. Że idealnie wpasuje się w moje literackie gusta i że będę ją czytała powoli, bardzo powoli, dawkując sobie słowa jak najlepszy smakołyk, którego chce się kosztować jak najdłużej.

„Łomskie opowieści” zainteresowały mnie z dwóch powodów. Po pierwsze, bo dotyczyły Bułgarii, mojej kochanej Bułgarii, za którą tęsknię i która na stałe wpisała się w listę moich najlepszych wspomnień. O ile udało mi się choć trochę poznać ten kraj i mieszkających w nim ludzi, o tyle nie miałam zielonego pojęcia o bułgarskiej literaturze, która, jak się okazało, jest również w Polsce tematem dość niszowym. Po drugie, bo krótki fragment wstępu w jednej chwili wywołał skojarzenie z „Opowieściami galicyjskimi” Stasiuka, które wielbię, tak samo, jak i samego autora – za niesamowity zmysł obserwacji, dosadną prostotę spostrzeżeń i celebrację zwykłości, która nagle staje się czymś absolutnie wyjątkowym. Okazało się, że obydwie książki łączy nie tylko podobieństwo tytułów. Co jeszcze?

Krótka forma

Bardzo lubię opowiadania. Krótkie formy, w których można zamknąć całkiem wiele. Małe dzieła stanowiące odrębne przestrzenie, które łączą się ze sobą, przenikają i splatają, tworząc jedną rzeczywistość.

Małe miasteczko przy granicy

Małe miasteczka mają to do siebie, że czas płynie w nich bardzo wolno. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość współistnieją obok siebie, oporne na zmiany, które dzieją się w „świecie” – świecie, który dla mieszkańców tak Łomu, jak i Beskidu Niskiego jest światem niemal mitycznym i tak do końca nie wiadomo, czy w ogóle istnieje.

Knajpa, będąca centrum Wszechświata

Tutaj wszyscy się znają. Tutaj wszyscy wiedzą o sobie wszystko. W knajpie, będącej centrum wydarzeń, spotykają się, by razem pić, by rozmawiać, by się kochać i by się nienawidzić. Grają w bilarda, tańczą, kłócą się, przekrzykują. Kiedy nie ma innych rozrywek, ludzie są rozrywką samą w sobie.

Starcy i wariaci

W małych miasteczkach pozostali tylko starcy i wariaci. Młodzi wyjechali w poszukiwaniu lepszego życia, perspektyw na przyszłość i szczęścia, które choć nie wiadomo, czym jest, gdzieś być musi. A potem wracają do swoich wiosek, do rodziców i do biegających po podwórku kur: w nowych samochodach i modnych ubraniach z Zachodu. Wydawać by się mogło, że w Łomie śmierć nie istnieje: ludzie odchodzą, rozpływają się w powietrzu, znikają. Podobnie jak Kościejny, który swe ostatnie kroki skierował do lasu.

Narodowość karpacka

Stasiuk w jednej ze swoich książek mówi o „narodowości karpackiej”, rozumianej jako czasowo-przestrzenna ciągłość tego specyficznego regionu, wspólnota myślenia, kultury i losu. Narodowości, która sprawia, że miasteczko zagubione gdzieś w północno-zachodniej Bułgarii praktycznie niczym nie różni się od miasteczka położonego w Beskidzie Niskim. Wydaje się, że ich mieszkańcy, mimo braku wspólnego języka świetnie by się ze sobą dogadali, ponieważ łączą ich bardzo podobne doświadczenia.

Wieczna wioska

„Każdy z nas, nawet jeśli nie pozostało mu nic innego, posiada przynajmniej swoją wieczną wioskę. Nie, nie tę, w której się urodził albo mieszka, lecz wieś własnych wspomnień i snów. Mieszkają tam zazwyczaj najróżniejsze obrazy i cienie, prześcigają się namiętności i pragnienia, zwierzęta i ludzie, roznoszą się melodie, a nawet zapachy. Czasem pojawiają się przypadkowe słowa, dzwonią nieznane znaki i dzwony, kłębią się takie energie, że człowiek długo nie może oprzytomnieć na jawie. A jeśli nie zdoła się powstrzymać – lub raczej będzie wolał swoją wieczną wioskę niż tę, w której się urodził albo mieszka – wtedy zmienia się w jawnie śniącego i podświadomie kieruje się w stronę nieba”.

A jak wygląda Twoja wieczna wioska?

Justyna Sekuła

Czasami trafiam na informację o jakiejś książce i podświadomie wiem, że mnie zachwyci. Że idealnie wpasuje się w moje literackie gusta i że będę ją czytała powoli, bardzo powoli, dawkując sobie słowa jak najlepszy smakołyk, którego chce się kosztować jak najdłużej.

„Łomskie opowieści” zainteresowały mnie z dwóch powodów. Po pierwsze, bo dotyczyły Bułgarii, mojej kochanej...

"Każdy z nas, nawet jeśli nie pozostało mu nic innego, posiada przynajmniej swoją wieczną wioskę. Nie, nie tę, w której się urodził albo mieszka, lecz wieś własnych wspomnień i snów".

Swoją przygodę z bułgarską prozą rozpoczęłam dość nietuzinkową lekturą, w której jak się okazało próżno było szukać realizmu, za to nie zabrakło w żadnym stopniu surrealizmu i pewnej dozy mistycyzmu. Do tej pory zadziwia mnie fakt, że to debiut wydany po raz pierwszy prawie dwadzieścia lat temu. Szkoda, że polski czytelnik musiał aż tak długo czekać, by poznać to dzieło.

Emil Andreev to bułgarski pisarz, dramaturg i scenarzysta urodzony w Łomie. Jest absolwentem filologii angielskiej na Uniwersytecie Wielkotyrnowskim im. Świętych Cyryla i Metodego. Mawia, że "książka jest jak taniec słów, wabi duszę do tańca". Autor mieszka obecnie we wsi Poiberne w okolicy Sofi, tam również tworzy i poszukuje inspiracji. W Bułgarii jest niezwykle cenionym pisarzem.

"Łomskie opowieści" to zbiór osiemnastu opowiadań, których akcja została umiejscowiona w Łomie, rodzinnym mieście autora. Bohaterami opisywanych historii są mieszkańcy wioski – samotnicy, wariaci, pijacy, kloszardzi czy piękne kobiety kuszące do grzechu. Łom to miejsce wspomnień autora, w którym przeplata się iście baśniowy klimat z domieszką realizmu magicznego. To miejsce, w którym wszystko jest możliwe.

Debiut Emila Andreeva to proza nie dla wszystkich. Jeśli bowiem ktoś planuje zmierzyć się z tą lekturą, musi po pierwsze lubić krótkie formy, jakimi są opowiadania, oraz musi co najmniej tolerować zabieg w postaci elementów realizmu magicznego - bez tego bowiem opowieści zawarte w zbiorze mogą zwyczajnie zniechęcić. Świat przedstawiony w książce, w wykonaniu bułgarskiego prozaika to świat, w którym zderzają się dwie odmienne rzeczywistości – realna z codzienną rutyną i marazmem, oraz baśniowa i mistyczna w której dosłownie wszystko jest możliwe – ludzie mogą nawet zamieniać się w zwierzęta. Takie połączenie tworzy dość interesujący kolaż, ale jednocześnie wymagający dużego skupienia intelektualnego. To bowiem historie o nas, o ludziach targanych wieloma uczuciami - pragnieniem akceptacji, samotnością, tęsknotą czy cierpieniem. Łom to wioska, którą możemy znaleźć wszędzie, nawet na swoim własnym podwórku.

W kawiarni Miłczy Szprychy spotkacie ciekawy poczet interesujących ludzi – Fotograf Iwajło, Bałkański czy Gani Pajca. Bohaterowie ci szukają własnego przeznaczenia, doświadczając nieprawdopodobnych wydarzeń. Rzeczywistość jakiej są częścią jest niczym nieograniczona, połączona ze światem snów i magii. Uczestniczenie w niej, wraz z bohaterami to dość niecodzienna eksploracja ludzkiego umysłu i podróż, z której trudno wysiąść aż do ostatniej strony.

Toczka to synonim słowa kropka, synonim końca. Wydawnictwo o takiej właśnie nazwie, wydając debiut Emila Andreeva udowodniło, iż kropka nie zawsze musi coś kończyć. Poza nią można również spotkać obszary, o których istnieniu nie mieliśmy dotąd pojęcia. Jeśli zajrzycie do "Łomskich opowieści" wasza wyobraźnia z pewnością doświadczy jedynego w swoim rodzaju treningu. Zachęcam do zmierzenia się z tą lekturą.

http://www.subiektywnieoksiazkach.pl

"Każdy z nas, nawet jeśli nie pozostało mu nic innego, posiada przynajmniej swoją wieczną wioskę. Nie, nie tę, w której się urodził albo mieszka, lecz wieś własnych wspomnień i snów".

Swoją przygodę z bułgarską prozą rozpoczęłam dość nietuzinkową lekturą, w której jak się okazało próżno było szukać realizmu, za to nie zabrakło w żadnym stopniu surrealizmu i pewnej dozy...

Opowiadania rozgrywają się, poza krótkim sofijskim epizodem, w bułgarskim mieście Łom, położonym "nad rzeką o tej samej nazwie i mitycznym Dunajem". Mimo geograficznego przywiązania do rodzinnego miasta autora, umykają one prawidłom realnego świata, ich bohaterowie szybują gdzieś w przestworzach wyobraźni, zamykając się w swoich własnych wewnętrznych światach, niedostępnych dla postronnego obserwatora. Każda z przedstawionych postaci, jak twierdzi autor, ma swoje odzwierciedlenie w rzeczywistości, co więcej każdą z nich spotkał osobiście. Nazwał ich jawnie śniącymi, marzycielami. Niektóre wątki przeplatają się, ci sami bohaterowie przewijają się gdzieś w tle innych historii. Opowiadania, choć traktują o rzeczach zwykłych, codziennych, mają w sobie element magii, szaleństwa oraz nieprzewidywalności, to jest również głównym atutem tej książki. Polecam zdecydowanie tym, którzy poszukują tego nadprzyrodzonego pierwiastka we współczesnej literaturze.

Opowiadania rozgrywają się, poza krótkim sofijskim epizodem, w bułgarskim mieście Łom, położonym "nad rzeką o tej samej nazwie i mitycznym Dunajem". Mimo geograficznego przywiązania do rodzinnego miasta autora, umykają one prawidłom realnego świata, ich bohaterowie szybują gdzieś w przestworzach wyobraźni, zamykając się w swoich własnych wewnętrznych światach, niedostępnych...