Owidiusz znany jest przeciętnemu czytelnikowi jako autor poematu miłosnego "Ars amatoria" oraz mitologicznych "Metamorfoz". Tymczasem na schyłkowy okres jego życia przypada bardzo interesująca twórczość pisana z wygnania w czarnomorskim Tomis. W późniejszych wiekach wielu poetów odwoływało się do Owidiusza jako archegety gatunku, jako twórcy gatunku refleksyjnej i nostalgicznej poezji, którą nieraz określa się od tytułu jego dzieła mianem "Tristia".

W swojej książce A. Wójcik podjął się próby przybliżenia polskiemu czytelnikowi problematyki wygnańczych elegii rzymskiego poety. Od razu zaznaczam, że jest to publikacja raczej popularnonaukowa, choć idąca w stronę monografii naukowej. Przypisy są, choć Autor wykorzystał tylko niewielki ułamek z bardzo obfitej literatury przedmiotu. Myślę, że żeby z korzyścią tę książkę czytać trzeba coś de vita et scriptis Owidiusza wiedzieć (dobrym wstępem jest na pewno książka prof. Stabryły "Owidiusz. Świat poetycki"). Całość uzupełniona jest o przekład wyboru z "Tristiów" pióra E. Wesołowskiej.

Książka podzielona jest na kilka rozdziałów. Po wprowadzeniu Autor przedstawia interpretacje utworów z I księgi "Tristiów", potem omawia II księgę. Rozdział trzeci poświęcony jest stosunkowi poezji i talentu, czwarty to rozważania na temat tego, czym był słynny "error", który spowodował wygnanie poety. Krótki rozdział ostatni to przedstawienie dwóch mniejszych poematów: "Ibisa" i "Halieutica", które również powstały na wygnaniu. Najobszerniejszy zdecydowanie jest rozdział I, w którym poszczególne elegie analizowane są na szerokim tle rzymskiej i greckiej topiki literackiej. Analizy są dość szczegółowe, pozwalają wychwycić wiele ukrytych znaczeń i sensów. Dużo miejsca poświęcił A. Wójcik próbom uzyskania przez poetę u Augusta zwolnienia z wygnania. Interesująca wydaje się gra sprzecznymi środkami: pochlebstwem i deklaracjami niezależności od cesarskiego gniewu. Bardzo ciekawa poezja, naprawdę, szkoda, że nie ma całościowego polskiego przekładu! Książkę Wójcika warto przeczytać, godna polecenia szczególnie miłośnikom rzymskiej poezji.

Tomasz Babnis

Owidiusz znany jest przeciętnemu czytelnikowi jako autor poematu miłosnego "Ars amatoria" oraz mitologicznych "Metamorfoz". Tymczasem na schyłkowy okres jego życia przypada bardzo interesująca twórczość pisana z wygnania w czarnomorskim Tomis. W późniejszych wiekach wielu poetów odwoływało się do Owidiusza jako archegety gatunku, jako twórcy gatunku refleksyjnej i...