To moja pierwsza książka o polsko-ukraińskim sporze pamięci, która wywołała we mnie konsternację i to w przededniu odebrania nagrody Orła Jana Karskiego przez Nadię Sawczenko w Lublinie. Stosunki polsko-niemieckie wydają się być bardziej uregulowane. Na polu polsko-ukraińskim należy jeszcze wiele zrobić. Słowa Nadii Sawczenko proszącej Polaków o wybaczenie napawają mnie jednak optymizmem.

To moja pierwsza książka o polsko-ukraińskim sporze pamięci, która wywołała we mnie konsternację i to w przededniu odebrania nagrody Orła Jana Karskiego przez Nadię Sawczenko w Lublinie. Stosunki polsko-niemieckie wydają się być bardziej uregulowane. Na polu polsko-ukraińskim należy jeszcze wiele zrobić. Słowa Nadii Sawczenko proszącej Polaków o wybaczenie napawają mnie...

Część tekstów to poprawione, wzbogacone wersje tekstów już kiedyś opublikowanych, głównie polemik.
Książka błyskotliwa, rzetelna i gęsto podparta odnośnikami. Autor do bólu logiczny.

Z całą pewnością warto ją przeczytać. Nie mogę się doczekać uaktualnionej jej wersji, gdyż - niestety - w świetle wydarzeń, jakie miały miejsce przez ostatni rok, autorska "słuszna" wizja dialogu nawet nie między historykami polskimi a ukraińskimi, ale w ogóle między Polską a Ukrainą, zdezaktualizowała się. Nie ma co owijać w bawełnę - Autorskie zdanie okazało się wybitnie naiwne, gdy przyszła kryska na matyska.

Część tekstów to poprawione, wzbogacone wersje tekstów już kiedyś opublikowanych, głównie polemik.
Książka błyskotliwa, rzetelna i gęsto podparta odnośnikami. Autor do bólu logiczny.

Z całą pewnością warto ją przeczytać. Nie mogę się doczekać uaktualnionej jej wersji, gdyż - niestety - w świetle wydarzeń, jakie miały miejsce przez ostatni rok, autorska "słuszna" wizja...

„Cień Kłyma Sawura” to zbiór tekstów znawcy relacji polsko-ukraińskich, który uchodzi za jednego z lepszych w swoich fachu. Jeden z nich poświęca ukraińskiej pisarce Oksanie Zabużko, a konkretnie wydanej w Polsce książce „Muzeum porzuconych sekretów”. Chociaż autor przyznaje, że rzecz jest napisana zgrabnie jeśli chodzi o warstwę historyczną, to jednak pozycja ta budzi sprzeciw. Jest to bowiem apologia OUN i UPA.
Dotyczy to nie tylko antysowieckiej działalności tych formacji, ale niestety także antypolskiej. „Polacy to zwykłe wściekłe psy, to wiedział na pewno i od zawsze” – pisze autorka o jednym żołnierzu UPA. Uprzedzenie tego człowieka miało się wziąć stąd, że w 1930 roku polscy ułani… jeździli na oklep na jego ojcu, bijąc go nahajkami i zmuszając do okrzyków „Niech żyje Piłsudski!”.

Wszyscy Polacy, którzy występują na kartach książki, to czarne charaktery. W 1939 roku to właśnie oni mieli dostarczać NKWD listy ukraińskich działaczy przeznaczonych do deportacji, a szkoły II RP miały poddawać ukraińskich uczniów praniu mózgów. Nawet prostytutka, z którą główny bohater traci dziewictwo, to ni mniej ni więcej, tylko „polska kurwa”.
To, co jest jednak szokujące to sposób, w jaki ukraińska pisarka przedstawiła ludobójstwo na Wołyniu. „To Polska swoim dwudziestoleciem rządzenia nami z pogardliwą, przez zęby cedzoną pewnością, że „Rusini” to nie ludzie, a „kabany” (świnie),wyhartowała nas jak dobrą siekierę, wyuczyła odpowiadać symetrycznie tym samym” – mówi główny bohater. Oddając głos prof. Motyce: „W powieści uznano mordowanie całych wsi, od dopiero co urodzonych malców po starców, za symetryczną odpowiedź na przedwojenną polską politykę. Traktowaliście nas jak świnie, więc zarąbaliśmy was tak, jak to od stuleci robiono z kabanami. Chcąc nie chcąc, rzeź wołyńska została przedstawiona jako coś w rodzaju wielkiego świniobicia. Dawno żaden ukraiński tekst nie zrobił na mnie tak przygnębiającego wrażenia”.
Na koniec Grzegorz Motyka zapewnił, że nie chce nikogo odstraszyć od przeczytania książki Zabużko. Pojawia się jednak niewesoła refleksja: w jakich podłych żyjemy czasach, że znalazło się polskie wydawnictwo, które przetłumaczyło i wydrukowało coś takiego?

„Cień Kłyma Sawura” to zbiór tekstów znawcy relacji polsko-ukraińskich, który uchodzi za jednego z lepszych w swoich fachu. Jeden z nich poświęca ukraińskiej pisarce Oksanie Zabużko, a konkretnie wydanej w Polsce książce „Muzeum porzuconych sekretów”. Chociaż autor przyznaje, że rzecz jest napisana zgrabnie jeśli chodzi o warstwę historyczną, to jednak pozycja ta budzi...

Zaskakujące jest, że książki ważne, istotne zwłaszcza w kontekście bieżących wydarzeń społeczno-politycznych są wydawane jakby mimochodem, lokalnie, niemal po cichu.
Kilka lat temu Polska trzymała kciuki za powodzenie tzw. pomarańczowej rewolucji na Ukrainie. Teraz wstrzymujemy oddech obserwując wydarzenia na kijowskim Majdanie. Media co chwila wtłaczają nam do głowy, jak istotna jest pozycja Ukrainy dla naszej racji stanu. Czy Ukraina da się zwasalizować Rosji, czy jednak bliżej jej będzie do UE. Tymczasem ciągle się zapomina, że Ukraina ma pewien zasadniczy problem z postrzeganiem własnej historii. Bo z jednej strony nie brakuje tam tabunów mniejszych i większych bohaterów XX wieku. Przecież jedna z największych antyhitlerowskich partyzantek była na Ukrainie. No tak, tyle, że owa partyzantka wojowała pod znakiem czerwonej gwiazdy, sierpa i młota. Tacy bohaterowie są „be”. Co pozostaje więc w zamian? Działacze i partyzanci niepodległościowi, narodowi, nacjonalistyczni. Z jednej skrajności w drugą. Ukraina cierpi na niedostatek bohaterów demokratycznych, nie uwikłanych w zbrodnie własne czy zbrodnie systemu, któremu służyli. Owszem, OUN i UPA to w okresie po II wojnie światowej dla wielu Ukraińców bohaterowie, którzy walczyli z sowieckim reżimem aż po lata sześćdziesiąte! To najdłużej działająca partyzantka powojenna w Europie. Wciąż jednak Ukraina nie chce uznać, że obie organizacje obok swojego antykomunistycznego bohaterstwa, mają również karty obficie zbryzgane krwią dziesiątów tysięcy zbrodniczo wymordowanych ludzi, nie tylko Polaków na Wołyniu.
Książeczka jest zbiorem, czy też wyborem, rozproszonej publicystyki Grzegorza Motyki, jednego z najwybitniejszych polskich znawców zawiłości polsko – ukraińskiej historii XX wieku. Autor bez demagogii pokazuje współczesne meandry tzw. polityki historycznej Polski i Ukrainy. Pokazuje, jak różne czynniki ukraińskie wciąż starają się zatuszować czy zminimalizować znaczenie działalności OUN/UPA wobec ludności polskiej na Wołyniu i w Galicji, a jednocześnie starają się wyolbrzymić grzechy polskie i przerzucić winę na drugą stronę konfliktu.
O polsko-ukraińskiej przeszłości w ostatnich latach opublikowano już całkiem sporo, często doskonałych opracowań. Ale nadal mało jest książek o współczesnej recepcji owej przeszłości. Grzegorz Motyka zapełnia tę lukę. Warto przeczytać!

Zaskakujące jest, że książki ważne, istotne zwłaszcza w kontekście bieżących wydarzeń społeczno-politycznych są wydawane jakby mimochodem, lokalnie, niemal po cichu.
Kilka lat temu Polska trzymała kciuki za powodzenie tzw. pomarańczowej rewolucji na Ukrainie. Teraz wstrzymujemy oddech obserwując wydarzenia na kijowskim Majdanie. Media co chwila wtłaczają nam do głowy, jak...