Ksiazka sama w sobie jest dosc ciekawa konstelacja. Oto dunski pisarz pisze "political fiction" tylko i wylacznie o wewnetrznej polityce Stanow Zjednoczonych. Jednak po glebszych przemysleniach nie jest to wedlug mnie czyste amerykanskie political fiction. Oobiscie mozna w ksiazce doszukac sie wiele ciekawy rzeczy.

Ksiazka ma kilka wymiarow.

Wymiar numer jeden.

Mozna odczuc wrazenie, ze autor wystawia wizytowke spoleczenstwu Stanow Zjednoczonych. Sytuacja spoleczna w Stanach Zjednoczonych jest pelna napiecia i przypomina jedna wielka bombe zegarowa. Na poczatku ksiazki mamy normalna sytuacje. Zycie spoleczne w Stanach Zjednoczonych toczy sie w miare normalnie, tak jak my to znamy z telewizji, internetu i ksiazek. Pewne wydarzenia polityczne powoduja destabilizacje i dochodzi do wielkiego wybuchu bomby zegarowej. dochodza do glosu organizacje para militarne. Politycy na gorze wladzy walcza bezwzglednie miedzy soba. Maja miejsce wielkie zamieszki. Dochodzi prawie do wojny domowej. Mysle, ze autor chcial zwrocic uwage na to, ze Stany Zjednoczone jako wielkie mocarstwo stoi na dosc kruchych nogach. Wystarczy mala iskra aby doszlo do wielkiej eksplozji.

Wymiar numer dwa.

Dazenie do wladzy. W drugiej czesci ksiazki poznajemy kulisy dazenia do wladzy przez jednego z czolowych politykow. Jego celem bylo bezwzgledne zdobycie absolutnej wladzy. Po raz kolejny przekonujemy sie o tym, ile "chorych ludzi na wladze" stapa po tej ziemi i do czego sa oni zdolni aby spelnic swoje chore marzenia dotyczace osiagniecia wladzy. Niestety, niektorzy ludzie po prostu choruja na wladze. Uwazam jednak ze konstrukcja spoleczna, to jak wladza jest postrzegana przez wiekszosc powoduje, ze mamy ludzi na swiecie, ktorzy chorobliwie chca ja zdobyc. Zdobywanie wladzy jest nalogiem, ktory jest pewnym symptomem majacym korzenie w tym, jaki swiat my jako ludzie sami stworzylismy. Ludzie daza do wladzy, bo wladza przez wiekszosc postrzegana jest jako cos nieosigalnego, wyjatkowego. I ta nieosiagalnosc, wyjatkowosc, ktora my jako spoleczenstwo sami stwarzamy, powoduje nalog zdobywania wladzy.

Chec zdobywania wladzy zaslepia calkowicie i powoduje, ze doslownie idzie sie po trupach i jest sie zdolnym do snucia wielu intryg, bardzo szkodliwych spolecznie i wyrzadzajacych wiele krzywd innym ludziom. Jest to ponadczasowy motyw, wielokrotnie poruszany w literaturze. Bardzo przypomina mi to na przyklad Lady Macbeth Szekspira. Jestem o tym przekonany, ze chorobliwe, bezwzgledne dazenie do wladzy ma swoj efekt uboczny, ktorym jest wielka szkoda spoleczna, wielkie cierpienie spoleczne. Jako spoleczenstwo potrzebujemy przywodctow, prezydentow, premierow, prezesow itd. Jest rzecza niezmiernie wazna, abysmy jako ludzkosc do tego dojrzeli, aby proces dobierania przywodcow na tyle byl jasny, przejrzysty i bronil nas przez uzurpatorami, ludzmi nalogowo chorymi na zdobywanie wladzy. Nie bez powodu autorem tej ksiazki jest Dunczyk. Obserwujac rozwoj spoleczny na swiecie w roznych krajach, musze przyznac, ze kraje skandynawskie osiagnely dosc wysoki poziom rozwoju, miedzy innymi dlatego, ze wypracowaly bardzo nowoczesny model przywodztwa.

Oto krotkie podsumowanie skandynawskiego modelu przywodctwa z mojego punktu widzenia:
-- bezwzgledny szacunek wobec kazdego czlowieka, niezaleznie od plci, wieku, narodowosci, ideologi jaka reprezentuje, orientacji seksualnej.
-- godnosc ludzka jako podstawowe prawo przyslugujace kazdej istocie ludzkiej
-- pokora jako podstawowa cecha przywodcy
-- kompleksowe spojrzenie na swiat, branie pod uwage kazdego mozliwego stakeholdera w podejmowaniu decyzji i unikanie wykluczenia jakiegokolwiek stakeholdera
-- maly dystans pomiedzy przywodca a podwladnymi, przywodca nie wyroznia sie zbytnio sposrod ogolu
-- przywodctwo postrzegane jest jako normalny zawod, takim jakim jest lekarz, pielegnierka, hydraulik. Tak jak do wykonywania kazdego zawodu tak samo do wykonywania zawodu przywodcy potrzebne sa odpowiednie kompetencje, wiedza aby odwpowiednio wykonywac ten zawod
-- przywodcta nie jest postrzegany przez wiekszosc jako ktos wyjatkowy, jest to po prostu kims kto ma wykonac swoja prace (spojrz punkt wyzej) co powoduje, ze sam przywodca nie posiada praktycznie z zalozenia zadnych wiekszych przywilejow. moze jedynie zarabia troche wiecej, ale podobnie jak przedstawiciele innych zawodow gdzie wymagana jest specjalistyczna wiedza i wieksza odpowiedzialnosc, jak na przyklad lekarz, neurochirurg, programista, pisarz itd.

Abstachujac od ksiazki. Swiat bylby lepszy, gdyby model skandynawski bylby szerzej rozpowszechniony. Chociaz osiagniecie modelu skandynawskiego wymaga duzej transformacji spolecznej, osiagniecia odpowiedniego poziomu wyksztalcenia przecietnego obywatela, glebsza zmiane kulturowa spoleczenstwa. Wiele wartosci spolecznych wymaga przewartosciowania wrecz odrzucenia. Spoleczenstwo musi przewartosciowac wiele spraw. Moim zdaniem gra jest jednak warta swieczki. To jednak skomplikowany proces. Mysle, ze moze to tez byc opatrznie rozumiane.


Wymiar numer trzy

Przeprowadzanie reform politycznych i calkowity chaos i destabilizacja spoleczna z tym zwiazana.

Ten punkt troche nawiazuje do pierwszego i drugiego. Przewartosciowanie pewnych wartosci ktore uznawane sa za aksjomaty przez wiekszosc spoleczenstwa jest trudne. Oto w ksiazce mamy do czynienia z tym, ze prezydentem zostaje czlowiek ktory chce zmienic spoleczenstwo amerykanskie. Chce dokonac przyslowiowej sanacji. Nowy prezydent chce po prostu doprowadzic do gleboko idacych reform spolecznych. Odnioslem wrazenie, ze chce zmienic amerykanska kultura na bardziej skandynawaska. Efektem tego jest wielki niepokoj spoleczny. Ludzie sa zmuszeni do odrzucenia pewnych aksjomatow gleboko zakorzenionych w kulturze amerykanskiej, takich jak na przyklad sens wielkiego amerykanskiego snu, tzw. "American Dream". To na pewno nie wrozy dobrze i moze jedynie doprowadzic do wielkich niepokojow. Z drugiej strony, jesli juz na prawde prezydent Stanow Zjednoczonych chce cos zmienic, no to ma na to malo czasu. Kadencja trwa 4 lata. Przeprowadzenie gleboko idacych zmian, wydaje sie byc niemozliwe w tak krotkim okresie czasu. Jednak chyba nie ma innego wyboru. Niepopularne zmiany trzeba wprowadzac szybko i zrealizowanie ich jest tylko mozliwe podczas trwania przyslowiowych "pieciu minut" kiedy ma sie wladze. Nastepcy pewnie ciezko beda pracowac na odwroceniem rozpoczetych reform. Destabilizacja spoleczna jest nieunikniona. Uwazam, ze przeprowadzanie gleboko idacych zmian, reform spolecznych musi byc bardziej rozlozone w czasie. Jednak, biorac pod uwage czas trwania kadencji, ktory zazwyczaj wynosi 4 lata, wydaje sie byc raczej niemozliwy.

Mysle, ze my jako Polacy podobny proces przecwiczylismy wiele razy podczas trwania naszeh histori.. Nasz kraj zresta nadal przechodzi przez okres transformacji kulturowej, systemowej. Ale nie chce tu rozwodzic sie o aktualnej sytuacje. Wezme za przyklad okresie miedzywojenny, lata 1918-1939. Uzdrowienie spoleczenstwa, systemu spolecznego, sanacja jest trudnym zadaniem. Z okresu miedzywojennego wiemy, ze w Polsce nie obylo sie bez ograniczenia wolnosci i wprowadzenia dyktatury, ograniczenia pewnych swobod. Gleboko idace reformy sa trudne do przeprowadzenia i wymagaja naprawde wyjatkowego przywodctwa. Jest to dosc skomplikowany proces, ktory moga przeprowadzac osoby posiadajace nieprzecietne umiejetnosci, kompetencje, wiedze. Niezmiernie wazne, jest aby trasformacja kulturowa, przewartosciowanie wartosci spolecznych odbywalo sie w zharmonizowany sposob. Na przykladzie ksiazki widzimy, ze prezydentowi Jensenowi nie udalo sie to. Zreszta byl on chyba mentalnie nie zdolny do przeprowadzenia reform, ktore chcial sam przeprowadzic. A jesli chodzi o proces sanacji, czasy Drugiej Rzeczpospolitej? Mysle, ze patrzymy na tamte czasy z duym sentymentem. Autor sanacji, Marszalek Pilsudski zostal uznany za wyjatkowego przywodce, mysle, ze wiekszosc tak uwaza. Wybuch Drugiej Wojny Swiatowej przerwal sanacje i nigdy nie bedziemy mogli ocenic jak skuteczne moglyby sie okazac w dluzszej perspektywie czasu proby sanacyjne podjete za czasow Drugiej Rzeczpospolitej.

Ksiazka sama w sobie jest dosc ciekawa konstelacja. Oto dunski pisarz pisze "political fiction" tylko i wylacznie o wewnetrznej polityce Stanow Zjednoczonych. Jednak po glebszych przemysleniach nie jest to wedlug mnie czyste amerykanskie political fiction. Oobiscie mozna w ksiazce doszukac sie wiele ciekawy rzeczy.

Ksiazka ma kilka wymiarow.

Wymiar numer jeden.

Mozna...