Wielka nieobecna.O edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce.Raport z badań

Projekt został zainspirowany doświadczeniami członkiń i członków stowarzyszenia z pracy w obszarze edukacji antydyskryminacyjnej, zarówno z młodzieżą, jak i osobami dorosłymi. Wskazywały one, że obecność tematyki antydyskryminacyjnej, równości i różnorodności w systemie edukacji formalnej jest niewielka, a treści przekazywane dzieciom i młodzieży podczas nauki w szkole często stanowią powielenie funkcjonujących stereotypów i uprzedzeń dotyczących różnych grup społecznych zagrożonych dyskryminacją i wykluczeniem społecznym. Jednocześnie, dostępne analizy i badania systemu edukacji formalnej w Polsce wskazują na obecność w systemie edukacji formalnej wielu stereotypowych oraz wykluczających treści dotyczących grup mniejszościowych. Przekaz edukacyjny w Polsce zawiera silnie homogeniczny obraz społeczeństwa polskiego, w którym nie znajdują miejsca realnie istniejący, ale też realnie marginalizowani i wykluczani „inni” – mniejszości etniczne, eligijne, migranci/migrantki, uchodźcy/uchodźczynie, osoby z niepełnosprawnością, osoby nieheteroseksualne.W efekcie tych obserwacji postanowiliśmy szczegółowo zbadać zarówno elementy systemu kształcenia i doskonalenia nauczycieli/nauczycielek, jak i systemu kształcenia dzieci i młodzieży pod kątem tego, w jakim stopniu w obu tych systemach wyposaża się w kompetencje w zakresie edukacji antydyskryminacyjnej dorosłych pracujących w systemie oraz osoby, dla których kształcenie jest obowiązkiem wynikającym z polskiego prawa. Badanie treści podręcznikowych było dla nas istotne także ze względu na fakt, że zgodnie z zaleceniami Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania oraz Ministra Edukacji Narodowej rzeczoznawcy akceptujący podręczniki do użytku szkolnego powinni zwracać szczególną uwagę na konieczność analizy treści znajdujących się w podręcznikach pod kątem równego traktowania oraz przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię lub wyznanie, poglądy polityczne, wiek, orientację seksualną, stan cywilny i rodzinny. Wyniki badania, przedstawione w niniejszym raporcie, wskazują jednak, że takie działania osób odpowiedzialnych za dopuszczenie podręczników mają charakter sporadyczny i nie stanowią istotnej kwestii podczas analizy i oceny proponowanych młodzieży treści.
(ze Wstępu)