Historia wojen morskich. Wiek pary

Ciekawa, solidna dawka wiedzy - ale takiej mocno "w pigułce" - no inaczej się nie da, bo temat wystarczyłby na 24 tomy.

Ciekawa, solidna dawka wiedzy - ale takiej mocno "w pigułce" - no inaczej się nie da, bo temat wystarczyłby na 24 tomy.

Pokaż mimo to

Takiej książki po profesorze Wieczorkiewiczu spodziewać się raczej nie mogłem. Dotychczas kojarzyłem go jako świetnego znawcę historii ZSRR, współczesności oraz najnowszej polityki polskiej. Tutaj dostajemy coś zupełnie innego – świetną pozycję dotyczącą wojen morskich. Jest to druga część, pierwszej niestety nie mam – trudno ją dzisiaj dostać.
W każdym razie książka jest barwna. Ma mnóstwo detali technicznych, nazwisk, wydarzeń, ale nie zanudza. Autor prowadzi swoją narrację chronologicznie począwszy od końca wojen napoleońskich i okresu kongresu wiedeńskiego które zapoczątkowały nową erę morskich zmagań – przejścia od napędu żaglowego do parowego. Autor pokazuje jaki to miało wpływ na taktykę i strategią na podstawie zmagań morskich. Wielką zaletą jest to, że nie skupia się na głównych konfliktach morskich ale portretuje też mniej znane zmagania jak wojny w koloniach, walki w dalekiej Azji czy w Ameryce Południowej. Książka może być doskonałym przyczynkiem do tego by jeszcze mocniej pogłębiać wybrane konflikty morskie.

Takiej książki po profesorze Wieczorkiewiczu spodziewać się raczej nie mogłem. Dotychczas kojarzyłem go jako świetnego znawcę historii ZSRR, współczesności oraz najnowszej polityki polskiej. Tutaj dostajemy coś zupełnie innego – świetną pozycję dotyczącą wojen morskich. Jest to druga część, pierwszej niestety nie mam – trudno ją dzisiaj dostać.
W każdym razie książka jest...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Recenzja pierwotnie zamieszczona na portalu www.szortal.com

Historyka i popularyzatora nauki, profesora Pawła Wieczorkiewicza, nie trzeba nikomu specjalnie przedstawiać. No dobrze, może trzem czy czterem osobom, ale z pewnością nikomu ponadto. Bystry, samodzielnie myślący umysł, nonkonformista, przeciwnik politycznej poprawności. Znany głównie ze swej wiedzy dotyczącej Rosji i Związku Radzieckiego, był również cenionym fachowcem w dziedzinie wojskowości i historii marynistycznej. Współpracował z czasopismami popularyzatorskimi takimi jak Morze, Polska Zbrojna, Nowa Technika Wojskowa czy Wojskowy Przegląd Historyczny. Owocem tej strony jego zainteresowań jest właśnie omawiana Historia wojen morskich w dwóch tomach.

Jak autor sam mówi, do napisania tej pracy skłonił go żenująco skromny stan polskiego piśmiennictwa w tym zakresie. Zaraz, zaraz, krzyknie uważny czytelnik, jak to 'żenująco skromny'? Wszak rynek księgarski pełen jest literatury tego typu. Ano właśnie. Rzecz w tym, że Wieczorkiewicz napisał swoją Historię wojen morskich w połowie lat osiemdziesiątych, po czym dłuższą chwilę zajęło mu znalezienie wydawcy, i w efekcie pierwsze wydanie ukazało się dopiero w 1995 roku. Co ciekawe, w aktualnej odsłonie Zysku nie ma żądnej wzmianki o tym, że to drugie wydanie. Nie mam pojęcia, co popchnęło wydawcę do takiego postępku. Próba sprzedania rzeczy jako zupełnej nowości? Wydaje się to mało prawdopodobne, bardzo łatwo sprawdzić, że autor nie żyje od 2009 roku, ale kto wie.

Studium obejmuje materiał ograniczony arbitralnie wyznaczonymi ramami czasowymi, ale trudno o inną metodę, żegluga towarzyszy ludzkości niemal przez całą historię jej istnienia i coś zadecydować trzeba. Pierwsza cezura – połowa XVI w. - wynika z kombinacji dwóch przesłanek. Z jednej strony jest to moment, w którym żagiel zaczyna grać pierwszą rolę jako sposób napędu, z drugiej zaś, pojawia się artyleria okrętowa, która będzie miała zasadniczy wpływ na rozwój strategii i taktyki wojny morskiej. Drugą granicą jest rok 1914. Początek I wojny światowej, będącej przyczyną wielu głębokich i rewolucyjnych zmian w dziedzinie wojskowości, wydał się autorowi naturalnym punktem zamknięcia, zwłaszcza że, mając na celu zapełnienie braków w polskiej literaturze dotyczącej tej tematyki, znalazł niecelowym dublowanie dokonań innych naukowców. W owym czasie bowiem, gdy książka powstawała, istniały już poważne opracowania dotyczące działań flot w czasie Wielkiej Wojny. Formalnie pozycja podzielona jest na dwa tomy – Wiek żagla i Wiek pary – tu granicą jest początek XIX w., rewolucja przemysłowa zapoczątkowana w osiemnastowiecznej Anglii nie ominęła przecież i dziedzin morskich.

Materiał został przez autora potraktowany w sposób wyjątkowo kompleksowy. Za każdym razem bazą są ogólne, szeroko potraktowane realia polityczne epoki i przejrzyście ukazana geneza konfliktu. Na tym tle mamy opisane, ze stosowną szczegółowością, kampanie i akcje bojowe. Uzupełnieniem są informacje dotyczące rozwoju technologicznego budowy okrętów, stosowanego uzbrojenia ofensywnego i defensywnego, a także zmian w taktyce walki, organizacji flot, uwarunkowań gospodarczych, biogramów postaci znaczących w historii wojen morskich, itp. Zwraca uwagę świetnie dobrany, przynajmniej w moim odczuciu, balans między ogółem a szczegółem. Całość wzbogacona została szeregiem ilustracji z epoki, kilkudziesięcioma szkicami przedstawiającymi bitwy i operacje morskie, garścią tabel systematyzujących, bogatą bibliografią i indeksem osobowym.

Nikt nie będzie oponował przeciw stwierdzeniu, że najistotniejszym elementem tekstu naukowego, nawet jeśli nazwiemy go 'popularnonaukowym', jest rzetelność merytoryczna. Aspekt literacki stoi tu na zdecydowanie mniej eksponowanej pozycji. Niemniej, miło i przyjemnie czytać pracę, która i pod tym względem spełnia wysokie standardy, zwłaszcza jeśli liczy sobie bez mała tysiąc stron. Szczęśliwie taką sytuację mamy w tym przypadku. Historię wojen morskich Pawła Wieczorkiewicza czyta się z dużą przyjemnością, napisana jest językiem może nie gawędziarskim ale potoczystym, gładkim, bez zgrzytów i błędów.

Recenzowana pozycja ma już swoje lata, lecz wciąż pozostaje pełnowartościowym źródłem wiedzy na temat morskich batalii z danego okresu i wciąż zdecydowanie warta jest lektury. Oczywiście nie jest to publikacja dla każdego. Wymagana jest kombinacja syndromów hobbysty-historyka i, przede wszystkim, fascynata marynistyki. Jeśli spełniacie te warunki, szczerze polecam.

Recenzja pierwotnie zamieszczona na portalu www.szortal.com

Historyka i popularyzatora nauki, profesora Pawła Wieczorkiewicza, nie trzeba nikomu specjalnie przedstawiać. No dobrze, może trzem czy czterem osobom, ale z pewnością nikomu ponadto. Bystry, samodzielnie myślący umysł, nonkonformista, przeciwnik politycznej poprawności. Znany głównie ze swej wiedzy dotyczącej...

więcej

mniej

Pokaż mimo to