Zbiór opowiadań, bajek, anegdot posegregowanych ze względu na różnorodne tematy. Świetnym mottem tej książki będzie taki cytat: „Opowiadasz nam różne historie, ale nie mówisz, jak je rozumieć. Co byś powiedział, odparł bajarz, gdyby jakiś człowiek przyszedł sprzedać ci owoce i zjadł je w twojej obecności, zostawiając ci w ręce tylko łupiny?”. Tak właśnie jest z tymi opowieściami. Wnioski jakie z nich płyną dla każdego będą inne. Ważna natomiast jest ich różnorakość. Niektóre są zabawne, na przykład opowieści o hodży Nasreddinie, inne filozoficzne. Należą do nich zarówno opowieści sufickie, jak i chrześcijańskie, buddyjskie, żydowskie, a nawet baśnie czy podania rdzennej ludności afrykańskiej lub północnoamerykańskiej. Wszystkie historie z morałem lub zawierające w sobie ziarnko mądrości, a pasujące autorowi w jakiś sposób zostały umieszczone w tym eklektycznym zbiorze. Będą takie, nad którymi czytelnik się zaduma, takie, które wywołają pogardliwe prychnięcie, lecz również i te, które sprawią, że roześmieje się w głos. A co ważniejsze, część z nich zostanie w nas na długo i może sprawi, iż na codzienne troski spojrzymy z innej perspektywy. Ot, choćby wzorując się na tym koanie, zaczerpniętym z buddyzmu zen: „Mistrzu, wyjaw mi tajemnicę życia, prosi uczeń. Nie mogę. Dlaczego? Bo to jest tajemnica.” Jedynym mankamentem książki jest tłumaczenie. Zdarzają się karkołomne zdania, którym uproszczenie formy bardzo by się przydało. Tu i tam pojawiają się również literówki, co sprawia, że przyjemność z lektury jest zdecydowanie mniejsza. Niemniej jednak zachęcam do zapoznania się z książką. Historie są na tyle krótkie, że można nawiązywanie z nią przyjacielskich stosunków rozłożyć na wiele etapów, a lektura na tym bynajmniej nie straci, a wręcz zyska.

Zbiór opowiadań, bajek, anegdot posegregowanych ze względu na różnorodne tematy. Świetnym mottem tej książki będzie taki cytat: „Opowiadasz nam różne historie, ale nie mówisz, jak je rozumieć. Co byś powiedział, odparł bajarz, gdyby jakiś człowiek przyszedł sprzedać ci owoce i zjadł je w twojej obecności, zostawiając ci w ręce tylko łupiny?”. Tak właśnie jest z tymi...

Baśnie. Historie. Opowieści. To dzięki nim w jednej chwili przenosimy się w nieznane dotąd światy, „zaludniamy inne planety”, odkrywamy nieznane lądy. Światy „bez granic i bez reguł, gdzie wedle własnej woli wywołujemy spotkania, walki, namiętności, niespodzianki”. Dzięki nim poznajemy tajemne, odkrywamy nieznane, nazywamy nienazwane. Uczą, wychowują, bawią, poszerzają naszą wiedzę i wyobraźnię. Przenoszone z ust do ust. Opowiadane z pokolenia na pokolenie. Od lat, od stuleci, od wieków. Zapełniają naszą planetę, wypełniają każdą przestrzeń, wciskają się w najmniejszy kąt, w czas, w skrawki pamięci, we wspomnienia, w słowa wypowiadane przy wieczornej herbacie…
„Opowieści włóczą się po ulicach, zwłaszcza nocami. W pozornym dobrobycie stanowią nieoczekiwany element zaciekawienia, niepokoju. Dotykają z wdziękiem wszystkich punktów ludzkich niepewności, niczym iskry latające wokół jednego ogniska. Wydaje mi się, że w pełni zasługują na nazwę „baśni filozoficznych”.

Jean-Claude Carriere – jeden z najsłynniejszych scenarzystów filmowych – w swojej najnowszej książce postanowił zebrać (co zajęło mu ponad 25 lat) filozoficzne opowieści z najróżniejszych zakątków świata. I nie ważne jest, czy są one jak ten świat stare, czy też dotyczą historii najnowszej. Nie ważne, czy ich bohaterami są królowie czy żebracy, ludzie czy zwierzęta, mnisi czy panie lekkich obyczajów. Ważne, że każda z nich niesie ze sobą określoną mądrość. Uniwersalną, ponadczasową…

"Krąg łgarzy" to zbiór krótkich – często składających się z kilku zdań – opowieści podzielonych tematycznie na 21 części. Jedne dotyczą snów, inne śmierci czy władzy a jeszcze inne tego, czego możemy nauczyć się od wariatów i pijaków. Od historii o starożytnych mędrcach i biblijnych bohaterach, poprzez przygody Hodży Nasreddina, Cha’châ i Gohy Prostaczka, aż po polskie legendy o Srulku, czasach zaborów i absurdach PRL-owskiej rzeczywistości, poznajemy nie tylko filozofie różnych zakątków świata, ale także ich kulturę, mentalność, prawa i obyczaje. Setki informacji. Setki historii. Każda inna. Każda niezwykła.

Książka jest jednak niezwykła nie tylko z tego powodu. Dla mnie największym jej atutem jest to, że każda z historii, choć niebanalna i głęboko pouczająca, niesie ze sobą określoną dawkę humoru. Jedne wywołują tylko lekki uśmiech na twarzy, inne zaś możemy spokojnie opowiadać podczas spotkań z przyjaciółmi jako najlepsze anegdoty, np.:

Płaci się tylko za to, co się bierze:
(…) Hodża Nasreddin przyszedł pewnego razu do sklepu kupić spodnie. Przymierzył spodnie, po czym po namyśle, zmienił je na suknię i zdecydował się ją wziąć.
Już miał wyjść ze sklepu, kiedy kupiec zawołał go i zwrócił mu uwagę, że nie zapłacił za suknię.
- To normalne – powiedział Nasreddin – przecież wymieniłem ją na spodnie.
- Ale za spodnie – powiedział kupiec – też nie zapłaciłeś.
- To normalne – powiedział Nasreddin, wychodząc – przecież ich nie wziąłem”.

Wystawa.
Jakiś człowiek spacerujący po żydowskiej dzielnicy pewnego miasta zobaczył wystawę, na której było pełno budzików, zegarów ściennych i ręcznych. Ponieważ jego zegarek akurat wymagał naprawy, wszedł do środka, przywitał się z właścicielem i powiedział mu, w jakiej sprawie przychodzi.
- Przykro mi – powiedział właściciel sklepiku – ale nic nie mogę dla pana zrobić.
- A to dlaczego?
- Bo nie jestem zegarmistrzem.
- Nie jest pan zegarmistrzem?
- Nie, jestem rzezakiem, dokonuję obrzezań.
- W takim razie – powiedział klient – skoro nie jest pan zegarmistrzem, dlaczego wyłożył pan na swojej wystawie te wszystkie budziki i zegarki?
- A co, według pana, miałbym wyłożyć?

"Krąg łgarzy" zachwyca. Słowem, humorem, myślą, niebanalną prostotą. Carriere, niczym bajarz, ukazuje nam „inne góry, inne księżyce, inne strachy, inne twarze”, inne światy. Pełne magii, mądrości i słów niesionych nurtem czasu. Wyjątkowych i nieśmiertelnych. Przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Nie zawsze prawdziwych, często zmienianych, ale zawsze tak samo pięknych i kształcących.

Różnorodność tematyczna a zarazem niezmienny, towarzyszący każdej z przypowiastce, humor, sprawiają, że czyta się je jednym tchem, pragnąc, aby się nigdy nie kończyły…
Ja już czekam z niecierpliwością na kolejny tom. Mam tylko nadzieję, że nie zajmie to autorowi kolejnych 25-ciu lat :)

*Wszystkie cytaty pochodzą z: J-C.Carriere, Krąg łgarzy. Powiastki filozoficzne z całego świata, Tom I, Tłum. W. Dłuski, wyd. Drzewo Babel, Warszawa 2013.

[http://papieros-w-filizance.blogspot.com/2013/08/krag-garzy-powiastki-filozoficzne-z.html]

Baśnie. Historie. Opowieści. To dzięki nim w jednej chwili przenosimy się w nieznane dotąd światy, „zaludniamy inne planety”, odkrywamy nieznane lądy. Światy „bez granic i bez reguł, gdzie wedle własnej woli wywołujemy spotkania, walki, namiętności, niespodzianki”. Dzięki nim poznajemy tajemne, odkrywamy nieznane, nazywamy nienazwane. Uczą, wychowują, bawią, poszerzają...

"Są żywe, zbijające z tropu, lekkomyślne. Są niczym kwiaty albo słodycze, którymi biesiadnicy wymieniają się ze sobą z uśmiechem na zakończenie posiłku, nie pretendują do wzniosłości myśli, nie mają nic wspólnego z kazaniem, z namaszczeniem, z dydaktyzmem"[1].

Tak pięknie definiuje baśnie Jean-Claude Carrière, który w swojej książce pt.: "Krąg łgarzy" otwiera nasze horyzonty poznawcze na refleksję filozoficzną. Pisarz ten prezentuje nam rzeczywistość złożoną z ogromnej ilości baśni, którymi od tysiącleci ludzie tłumaczą sobie świat. Robi to jednak w sposób tak subtelny, że historie przywołane na kartach książki, mówią niemal same za siebie. O czym opowiadają? O istocie świata, o snach, o śmierci, o sprawiedliwości, miłości, logice...wreszcie o nas samych.

Najnowsza książka znanego dramaturga i scenarzysty filmowego jest w istocie kompilacją dwudziestu jeden rozdziałów, w których różne powiastki z najbardziej odległych kranców świata zgromadzone zostały pod względem tematyki tworząc jedną wielką dysputę filozoficzną. Spośród setek opowieści uwiecznionych w tej książce, nie sposób wybrać choć kilku, by przedstawić Wam ich przesłanie. Wszystkie one nabierają bowiem sensu dopiero wtedy, gdy czytamy je jedna po drugiej, nieśmiało przewacając kolejne strony. Ich bohaterami są zaś popularne w każdej kulturze postaci. I tak znajdziemy tu opowieści o bohaterach biblijnych, zagadki mędrca anatolijskiego Hodży Nasreddina, zabawne historyjki z życia egipskiego Gohy Prostaczka, czy historie rodem z naszego podwórka, których bohaterem jest Srulek. Przemożną część bohaterów tych baśni stanowią jednak zwierzęta, które od tysięcy lat są znakomitą egzemplifikacją charakterów ludzkich.

Oprócz niemożliwych do podważenia walorów refleksyjnych tej książki, jest ona również ważnym źródłem wiedzy na temat mentalności wielu skrajnie różnych kultur. Mimo tej odmienności, wśród przywołanych powiastek jest dużo takich, które mają uniwersalny charakter. Niosą one ze sobą takie samo przesłanie, a jedyną różnicę stanowią imiona bohaterów różne w zależności od kręgu kulturowego. Po lekturze "Kręgu łgarzy" nie sposób nie zgodzić się zatem z teorią Claude Lévi-Straussa, który już dziesiątki lat temu dostrzegał podobieństwa międzykulturowe oparte właśnie na szeroko pojętej sferze mitograficznej.

Praca, którą autor włożył w zebranie tak dużej ilości baśni filozoficznych z różnych, odległych od siebie kultur, z pewnością wymaga nie lada pochwał. Jest to zbiór o tyle cenny, że weszły do niego historie opowiedziane przez kogoś, zasłyszane, autentyczne i zmyślone, a przede wszystkim "wiecznie żywe". I choć wiele z tych powiastek należy traktować z przymrużeniem oka, to wszystkie one są na tyle interesujące, że wprost nie chcemy, by kiedyś się skończyły. Z racji tego, że tom pierwszy zapowiada pewną kontynuację, z niecierpliwością będę wyczekiwała następnych części tej dosyć oryginalnej lektury.

[1] J.C. Carrière: "Krąg łgarzy". T. 1. Warszawa 2013, s. 14.

"Są żywe, zbijające z tropu, lekkomyślne. Są niczym kwiaty albo słodycze, którymi biesiadnicy wymieniają się ze sobą z uśmiechem na zakończenie posiłku, nie pretendują do wzniosłości myśli, nie mają nic wspólnego z kazaniem, z namaszczeniem, z dydaktyzmem"[1].

Tak pięknie definiuje baśnie Jean-Claude Carrière, który w swojej książce pt.: "Krąg łgarzy" otwiera nasze...

TRAGEDIA! Urągająca dobremu smakowi antologia niepowiązanych ze sobą historyjek.

TRAGEDIA! Urągająca dobremu smakowi antologia niepowiązanych ze sobą historyjek.

Ciekawy zbiór krótkich opowiastek filozoficznych, zebranych z całego świata. Niektóre zaskakują, niektóre bawią a już na pewno zmuszają do refleksji.

Ciekawy zbiór krótkich opowiastek filozoficznych, zebranych z całego świata. Niektóre zaskakują, niektóre bawią a już na pewno zmuszają do refleksji.