Piękna polszczyzna, bogata i jędrna, a jednocześnie obfitość wszelkich naleciałości, regionalizmów, gwar oraz innych języków.

Piękna polszczyzna, bogata i jędrna, a jednocześnie obfitość wszelkich naleciałości, regionalizmów, gwar oraz innych języków.

Ksawery Pruszyński - mocno zapomniany pisarz, zarówno przedwojenny, wojenny jak i trochę jeszcze powojenny. Zginął w wypadu samochodowym, w niewyjaśnionych okolicznościach, niektórzy starsi literaci uważają, że był to zamach rosyjski. Kto może wiedzieć, jak było naprawdę? Najważniejsze, że książki pisał świetne. Karabela z Meschedu - świetny, intrygujący egzotyką tytuł, prawda? - to zbiór opowiadań, a o czym, to sam nie wiem. No bo niby przecież o wojnie, też coraz odleglejszej od nas - przynajmniej czasowo i przynajmniej pozornie - drugiej wojnie światowej. Ale też o minionej, nie wskrzeszonej, nie do odnalezienia nawet w muzeach Polsce międzywojennej, z jej Żydami, Oszmianami, Ukraińcami, hrabinami, ustosunkowaniami i koligacjami, błotem wiejskich dróg i nędzą wiejskich ludzi, pięknem i beznadzieją wszystkiego, co wtedy miało miejsce i co tak zdecydowanie, nagle i na zawsze się zakończyło… Do tego ten język, elegancki, swobodny, czasem może trochę rozgadany, ale nigdy na tyle, żeby znudzić. Dobra, inteligentna gawęda. Ale tą gawędą w żaden sposób nie wolno tych opowiadań podsumować, bo wszak pisze je człowiek niezwykle literacko uzdolniony, a przy tym gorący reporter, polemista i felietonista przedwojennych gazet i pism, więc tam zawsze jest tło obyczajowe, rzadziej polityczne.
Tak się już dzisiaj nie pisze. Takiego świata już nie ma. A gdybyście i wy nie mieli czasu na całą tę książkę, to przeczytajcie chociaż tytułowe opowiadanie. O żydzie Litwaku, który szybciej zakochał się w polskości, niż zdążył nauczyć poprawnej polszczyzny. Jest tam i egzotyka przedwojnia, i magia polskiej kultury, i pasja biednego żyda oraz jego polski, tragiczny los. Jak by was bardziej zachęcić? Nie mam pojęcia. W każdym razie - jeszcze Polska nie zginęła, dopóki można czytać takie perły literatury.
Dla równowagi: nie wszystkie opowiadania są jednakowo udane. Ale tytułowa Karabela z Meschedu, starczy za wszystkie ewentualne niedociągnięcia z nawiązką.

Ksawery Pruszyński - mocno zapomniany pisarz, zarówno przedwojenny, wojenny jak i trochę jeszcze powojenny. Zginął w wypadu samochodowym, w niewyjaśnionych okolicznościach, niektórzy starsi literaci uważają, że był to zamach rosyjski. Kto może wiedzieć, jak było naprawdę? Najważniejsze, że książki pisał świetne. Karabela z Meschedu - świetny, intrygujący egzotyką tytuł,...

Ksawery Pruszyński - mocno zapomniany pisarz, zarówno przedwojenny, wojenny jak i trochę jeszcze powojenny. Zginął w wypadu samochodowym, w niewyjaśnionych okolicznościach, niektórzy starsi literaci uważają, że był to zamach rosyjski. Kto może wiedzieć, jak było naprawdę? Najważniejsze, że książki pisał świetne. Karabela z Meschedu - świetny, intrygujący egzotyką tytuł, prawda? - to zbiór opowiadań, a o czym, to sam nie wiem. No bo niby przecież o wojnie, też coraz odleglejszej od nas - przynajmniej czasowo i przynajmniej pozornie - drugiej wojnie światowej. Ale też o minionej, nie wskrzeszonej, nie do odnalezienia nawet w muzeach Polsce międzywojennej, z jej Żydami, Oszmianami, Ukraińcami, hrabinami, ustosunkowaniami i koligacjami, błotem wiejskich dróg i nędzą wiejskich ludzi, pięknem i beznadzieją wszystkiego, co wtedy miało miejsce i co tak zdecydowanie, nagle i na zawsze się zakończyło… Do tego ten język, elegancki, swobodny, czasem może trochę rozgadany, ale nigdy na tyle, żeby znudzić. Dobra, inteligentna gawęda. Ale tą gawędą w żaden sposób nie wolno tych opowiadań podsumować, bo wszak pisze je człowiek niezwykle literacko uzdolniony, a przy tym gorący reporter, polemista i felietonista przedwojennych gazet i pism, więc tam zawsze jest tło obyczajowe, rzadziej polityczne.
Tak się już dzisiaj nie pisze. Takiego świata już nie ma. A gdybyście i wy nie mieli czasu na całą tę książkę, to przeczytajcie chociaż tytułowe opowiadanie. O żydzie Litwaku, który szybciej zakochał się w polskości, niż zdążył nauczyć poprawnej polszczyzny. Jest tam i egzotyka przedwojnia, i magia polskiej kultury, i pasja biednego żyda oraz jego polski, tragiczny los. Jak by was bardziej zachęcić? Nie mam pojęcia. W każdym razie - jeszcze Polska nie zginęła, dopóki można czytać takie perły literatury.
Dla równowagi: nie wszystkie opowiadania są jednakowo udane. Ale tytułowa Karabela z Meschedu, starczy za wszystkie ewentualne niedociągnięcia z nawiązką.

Ksawery Pruszyński - mocno zapomniany pisarz, zarówno przedwojenny, wojenny jak i trochę jeszcze powojenny. Zginął w wypadu samochodowym, w niewyjaśnionych okolicznościach, niektórzy starsi literaci uważają, że był to zamach rosyjski. Kto może wiedzieć, jak było naprawdę? Najważniejsze, że książki pisał świetne. Karabela z Meschedu - świetny, intrygujący egzotyką tytuł,...