W Lesie Wiedeńskim wciąż szumią drzewa
- Kategoria:
- reportaż
- Seria:
- Reportaż
- Tytuł oryginału:
- Och i Wienerwald står träden kvar
- Wydawnictwo:
- Czarne
- Data wydania:
- 2013-03-12
- Data 1. wyd. pol.:
- 2013-03-12
- Liczba stron:
- 376
- Czas czytania
- 6 godz. 16 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788375365061
- Tłumacz:
- Irena Kowadło-Przedmojska
- Tagi:
- Otto Ullmann reportaż wojna Żydzi rasizm ksenofobia Szwecja antysemityzm Holocaust nazizm IKEA
- Inne
Ingvar Kamprad z farmy Elmtaryd w Agunnaryd na południu Szwecji tuż po wojnie otworzył małą firmę meblową. Dziś to najbardziej znana na świecie szwedzka marka. Ale wtedy zatrudniał zaledwie kilka osób. Wśród nich swojego najlepszego przyjaciela — Ottona Ullmanna. Otto wyjechał z Austrii tuż po anszlusie, gdy stało się jasne, że pozostanie w kraju jest zbyt ryzykowne. Wyjazd do Szwecji, załatwiony z wielkim trudem przez rodziców, miał zapewnić chłopcu bezpieczeństwo w niepewnych czasach.
Ingvar był zagubionym nastolatkiem. Jego ojciec uważał Żydów za źródło wszelkiego zła, babcia wielbiła Hitlera. Zafascynowany poglądami szwedzkich nazistów, Ingvar wkrótce się do nich przyłączył. W innych czasach ci dwaj chłopcy nie mieliby szans się spotkać. A zostali przyjaciółmi.
W tej niezwykłej historii Åsbrink połączyła wnikliwą analizę z wyśmienitą techniką narracyjną, ukazując Szwecję i Europę w sposób, w jaki dotąd nie były przedstawiane. Wykorzystując bogaty materiał archiwalny, zmusiła czytelnika do samodzielnego szukania odpowiedzi na pytanie o grzechy z przeszłości, odpowiedzialność i winę.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Bez pęknięcia sprzeczności
Ingvar Kamprad, założyciel firmy IKEA, symbol światowej sławy przedsiębiorcy i duma Szwecji, stawiał pierwsze kroki przemysłowca u boku wieloletniego przyjaciela Ottona Ullmanna. Wcześniej, jako nastolatkowie, chłopcy byli nierozłączni. Pracowali i bawili się ramię w ramię pośród malowniczego krajobrazu Smalandii: czyścili oborę, doili krowy i przerzucali siano, nocą wypływali na jezioro lub jeździli rowerami na potańcówki. Otto przebywał u rodziny Ingvara zatrudniony jako parobek. Znalazł się tam, daleko od rodzinnej Austrii, uciekając przed Holocaustem. Ingvar uwielbiał Ottona i jednocześnie czynnie wspierał ideologię nazistowską. Jak można połączyć te dwa światy? W jaki sposób teoria i praktyka mogą być tak rozbieżne, nawzajem się wykluczające?
Ponad pięćset listów, wywiady, dokumenty, fotografie i książki. Ogromnej objętości zbiór materiałów źródłowych stał się podstawą do napisania reportażu najwyższej próby. Ale książka ważna jest nie tylko ze względu na staranność, z jaką udało się Elisabeth Åsbrink przefiltrować mnogość danych. To też świetnie napisana proza wrażliwej i spostrzegawczej pisarki, bezbłędnie potrafiącej nakłonić do spojrzenia w wybranym przez siebie kierunku. Opowiedziana przez nią historia rozpoczyna się od najwcześniejszych lat Ottona Ullmanna, gdy szczęśliwe dzieciństwo rozpieszczanego jedynaka ucinają wydarzenia z 1938 roku. Rosnący niepokój żydowskiej rodziny zamieszkującej w Wiedniu ma ujście dopiero w momencie wyjazdu chłopca do Szwecji. Pobyt tam znaczą codziennie napływające listy od rodziców. W czasie gdy Otto samotnie wychodzi z okresu dzieciństwa, życie Pappy i Mutti stopniowo rozsypuje się pod naporem działań nazistów. Wszystko to czyta się szybko, zachłannie. Nie sposób jednak nie przystanąć na chwilę przy zadawanych przez Åsbrink pytaniach. Obok bowiem kameralnej fabuły skoncentrowanej na losach Ottona funkcjonują tu szersze warstwy opowieści.
Åsbrink stawia pod znakiem zapytania chwaloną neutralność Szwecji w kontekście wojny. Jej uwaga skupia się szczególnie na wybuchu szwedzkich ruchów nazistowskich w tamtym okresie, przebiegu polityki zamykania granic w obliczu zagłady Żydów i masowych emigracji. Skrupulatnie rejestrowana jest niechęć społeczeństwa do „importowania tego rodzaju materiału”, gdy mowa o ratowaniu niemieckich dzieci pochodzenia żydowskiego. We wszystkich tych partiach tekstu przebija wielka przepaść między Żydami – w umysłach wielu ludzi słusznie karanymi przez Boga za ukrzyżowanie Mesjasza, a narodami chrześcijańskimi. Żydzi sprowadzani są do elementu obcego, a w konsekwencji, też przez nawarstwienie się stereotypów, niechcianego i zbędnego. Nie tylko w nazistowskich Niemczech. Nie tylko przez osoby świeckie.
Inność Żydów permanentnie przewija się w historii i niezwykle mocno wpisana jest w świadomość pokoleń. Åsbrink podpowiada, posługując się chronologią: edykt mediolański w 313 roku zakazywał między innymi stosunków płciowych i jadania z Żydami. Rok 535, synod w Clermont, odebrano Żydom prawo zajmowania stanowisk publicznych. Trzeci synod w Orleanie… Tymczasem, wracając do czasów drugiej wojny, pojawia się pytanie o motywy Szwedzkiej Misji Dla Izraela. Åsbrink nie waha się stawiać stanowczych tez: (…) chciała dobrze, chciała ratować Żydów. Ale nie tyle przed nazizmem, ile przed ich żydostwem, nie tyle ratować ich życie, ile ratować ich dla chrześcijaństwa. Nie są to słowa pozbawione uzasadnienia. Dzieci wyznania mojżeszowego musiały zostać ochrzczone, przyjmowano tylko tych, którzy, nie aspirując do wykonywania prac umysłowych, mogli przydać się w gospodarstwach. W takiej sytuacji nie wywołują zdziwienia fragmenty takie jak ten, gdy pastor związany z Misją daje wyraz nieskrywanemu entuzjazmowi, że pozbawieni pracy i środków do życia Żydzi przychodzą modlić się do kościoła. Opisuje to jako niezwykłą duchową przemianę, która przerosła najśmielsze oczekiwania. Nie ulega wątpliwości, że wobec ogromu cierpienia spowodowanego nazizmem motywy te stanowią jedynie grzeszek. Ale pisarka analizuje dokumenty wnikliwie, dlatego też nie przechodzą one bez echa.
W książce nieustannie rozbrzmiewa dysonans między ideologiami a życiem codziennym. Skrajny przykład Ingvara Kamprada budzi emocje, od niedowierzania i niezrozumienia po złość. Ale warto zadać sobie pytanie, czy sytuacja ta rzeczywiście jest tak wyjątkowa jak zdaje się na pierwszy rzut oka. Czy nawet teraz, współcześnie, nie mamy do czynienia z ludźmi, którzy znają i przyjaźnią się z Innymi, i jednocześnie bronią Innym praw, nawet tych najbardziej podstawowych. Przez swoją religię, wpojone przekonania, teorie i ideologie. Jakkolwiek nie brzmiałaby odpowiedź, reportaż ten warty jest przeczytania.
Sylwia Kluczewska
Oceny
Książka na półkach
- 1 236
- 800
- 225
- 50
- 31
- 15
- 14
- 13
- 12
- 12
OPINIE i DYSKUSJE
Z przykrością nie zaznaczam brakujących dwóch gwiazdek z uwagi na język utrudniający czytanie. Książka sama w sobie bardzo ciekawa jednak jej forma sprawia że nie można płynąć po zdaniach. Trzeba przez nią przebrnąć.
Z przykrością nie zaznaczam brakujących dwóch gwiazdek z uwagi na język utrudniający czytanie. Książka sama w sobie bardzo ciekawa jednak jej forma sprawia że nie można płynąć po zdaniach. Trzeba przez nią przebrnąć.
Pokaż mimo toPoznajemy historię Ottona, żydowskiego chłopca, który w przededniu wybuchu II wojny światowej zostaje przez rodziców wysłany do Szwecji. W Austrii, życie Żydów jest nieznośne i wszyscy próbują wyjechać, uciec w bezpieczne miejsce, jednak nie jest to łatwe. Szwecja oferuje specyficzną pomoc.
Elise i Josef Ullmanowie skorzystali z takiej okazji, by za wszelką cenę uratować syna. Teraz pozostaje im jedynie korespondencja. W tych wzruszających listach przelana jest cała miłość i troska o syna a między wierszami tęsknota i wołanie o pomoc.
Jestem zaskoczona postawą Szwedów, ale przyznam się, że niewiele wcześniej o tym wiedziałam i czytałam.
Czy Szwecja naprawdę była krajem neutralnym w czasie wojny? Co ma wspólnego Ingvar Kamprad i późniejszy twórca IKEI z historią Ottona Ullmana?
Książka daje częściową odpowiedź, dlatego szczególnie się wyróżnia i jest interesująca.
Poznajemy historię Ottona, żydowskiego chłopca, który w przededniu wybuchu II wojny światowej zostaje przez rodziców wysłany do Szwecji. W Austrii, życie Żydów jest nieznośne i wszyscy próbują wyjechać, uciec w bezpieczne miejsce, jednak nie jest to łatwe. Szwecja oferuje specyficzną pomoc.
więcej Pokaż mimo toElise i Josef Ullmanowie skorzystali z takiej okazji, by za wszelką cenę uratować...
W dobie książek "cośtam z Auschwitz" ta zdecydowanie się wyróżnia. Jak bowiem przedstawić miłość, oddanie, troskę, zainteresowanie w czasach głodu, deportacji, zagrożenia życia, śmiertelnego strachu? Listy rodziców przepełnione są tymi pierwszymi, a te drugie chowają się w interliniach.
Niesamowita, ciepła, ale rozjeżdżająca emocjonalnie.
Polecam.
W dobie książek "cośtam z Auschwitz" ta zdecydowanie się wyróżnia. Jak bowiem przedstawić miłość, oddanie, troskę, zainteresowanie w czasach głodu, deportacji, zagrożenia życia, śmiertelnego strachu? Listy rodziców przepełnione są tymi pierwszymi, a te drugie chowają się w interliniach.
Pokaż mimo toNiesamowita, ciepła, ale rozjeżdżająca emocjonalnie.
Polecam.
Bardzo dobrze napisany reportaż o dwóch obliczach Szwecji podczas II wojny światowej, o jej stosunku do zbrodniczych działań nazistów wobec Żydów oraz niechęci części społeczeństwa do niesienia im pomocy .
Kiedy w zaanektowanej przez hitlerowskie Niemcy Austrii coraz częściej dochodzi do prześladowania Żydów, a ich życie staje się coraz bardziej trudne i nie do zniesienia, rodzice trzynastoletniego Ottona - Elise i Josef Ullmannowie, obawiając się o przyszłość syna postanawiają za wszelką cenę ocalić jego życie. Jedynym ratunkiem mogło być wysłanie Ottona do jakiegoś bezpiecznego kraju. Dzięki pomocy Szwedzkiej Misji dla Izraela w marcu 1938 roku chłopiec wyjeżdża do Szwecji.
Mimo wielu starań Ullmanów o wyjazd z Austrii i połączenie się z synem, nigdy nie uzyskali takiej zgody. W ciągu pięciu lat rozłąki, rodzice napisali do niego ponad pięćset listów, z których w każdym słowie, zdaniu przebijała niewyobrażalna tęsknota, troska oraz nadzieja na niedalekie spotkanie; listy te słane były aż do ich śmierci w Auschwitz w 1944 roku.
Na podstawie tych listów oraz obszernych materiałów archiwalnych Szwecji, Austrii czy Niemiec, rozmów z tymi, którzy przeżyli, Elisabeth Åsbrink stworzyła intymną opowieść o miłości i tęsknocie, która splata się z najczarniejszą historią Europy XX wieku.
W historii tej znajdziemy jeszcze jednego bohatera; to Ingvar Kamprad, niemal rówieśnik Ottona, późniejszy twórca słynnej szwedzkiej IKEI , której skrót powstał ze słów: Ingvar Kamprad z farmy Elmtaryd w Agunnaryd. Ich losy splotły się, gdy Otto rozpoczął pracę w gospodarstwie Kampradów. Ingvar wiedział, że Otto jest Żydem, Otto zaś znał poglądy Ingvara, który zafascynowany był nazistowskimi ideami i należał do faszyzujących szwedzkich organizacji, a mimo to obu nastolatków połączyła szczera przyjaźń. Zadziwiające, ale przetrwała ona z przerwami przez wiele lat.
Książka ciekawa, choć niełatwa, ale też przygnębiająca; to trudna opowieść o życiu, które nagle rozpada się w proch, o rozpaczliwym szukaniu ratunku, o samotności dziecka wyrwanego z rodzinnego domu, o rozdzierającej tęsknocie, a przede wszystkim o nienawiści do drugiego człowieka. To równocześnie rozliczenie ze wstydliwą historią rodzinnego kraju autorki, demaskujące Szwecję i jej prawdziwy stosunek do Żydów, wyrażający się w niechęci w niesieniu pomocy, bierności i milczącym przyzwoleniu na zagładę. Warta przeczytania, bowiem nie wszyscy znamy Szwecję z tamtego okresu.
Bardzo dobrze napisany reportaż o dwóch obliczach Szwecji podczas II wojny światowej, o jej stosunku do zbrodniczych działań nazistów wobec Żydów oraz niechęci części społeczeństwa do niesienia im pomocy .
więcej Pokaż mimo toKiedy w zaanektowanej przez hitlerowskie Niemcy Austrii coraz częściej dochodzi do prześladowania Żydów, a ich życie staje się coraz bardziej trudne i nie do zniesienia,...
Przejmujacy obraz rzeczywistosci, z jaka przyszlo sie mierzyc w czasie rzadow nazistow wiedenskim Zydom, a szczegolnie rodzicom. Kochajacy rodzice Otto Ullmanna staneli przed straszym wyborem - wyslac dziecko w nieznane, czy ryzykowac jego zycie w Wiedniu. Wypieszczony syn inteligenckiej rodziny zostaje parobkiem w rozpalanej nazizmem Szwecji. A jego rodzice martwia sie o niego, kochaja, tesknia i nieustannie pisza listy. Przejmujaca lektura.
Przejmujacy obraz rzeczywistosci, z jaka przyszlo sie mierzyc w czasie rzadow nazistow wiedenskim Zydom, a szczegolnie rodzicom. Kochajacy rodzice Otto Ullmanna staneli przed straszym wyborem - wyslac dziecko w nieznane, czy ryzykowac jego zycie w Wiedniu. Wypieszczony syn inteligenckiej rodziny zostaje parobkiem w rozpalanej nazizmem Szwecji. A jego rodzice martwia sie o...
więcej Pokaż mimo toNieoczywiste. Poprzedzone mrówczą pracą, kwerendą i dotarciem do odpowiednich osób. Zaskakujące. Czyta się jednym tchem. I do tego wszystkiego, z twórcą IKEI w dalekim, choć nie tak bardzo, tle. Warto!
Nieoczywiste. Poprzedzone mrówczą pracą, kwerendą i dotarciem do odpowiednich osób. Zaskakujące. Czyta się jednym tchem. I do tego wszystkiego, z twórcą IKEI w dalekim, choć nie tak bardzo, tle. Warto!
Pokaż mimo toComincia con introduzione delle persone che all'inizio non ti dicono niente. Era quello che non mi è piaciuto perché mi ha messo insieme così tante persone che non capivo chi sono. Poi si è focalizzata su Otto e sua famiglia ed amici (già sono tanti). Le lettere sono molto toccanti (specialmente dal papà). Ti spiega la situazione politica in Svezia, ruolo della chiesa, che si poteva sicuramente salvare molto più persone, ma per il fatto, come sono fatti loro, volevano non arrabbiare nessuno e giocare con le regole. Di estremo nazismo che si crea lì, come sono simili a tedeschi, etc. Poi il momento di sveglia- quando Norvegia decide prendere tutti ebrei che trova (1000 persone),gli mette sulla barca e gli spedisce in campo di concentramento in Polonia. In quel momento organizzano le proteste, aiutano altri ebrei da Danimarca, etc. Otto invece abita in una casa dei nazisti, perché la signora di questa casa guarda male suo marito quando lui non vuole accettare Otto per il lavoro e dice che è solo un bambino (17 anni). Otto diventa molto amico con loro figlio che è fascista molto attivo (stampa i materiali di propaganda, etc.). Lei interrompe un po la storia di Otto per dire che tutta la famiglia di Otto è morta ed anche di far vedere su 4 pagine la storia del streminio ebrei dal 500 fine ad oggi e come la storia si ripete. Torna da Otto e suo amico e dice che quel amico è proprietario di una azienda che si chiama... IKEA. Allora nostra Betta va a parlare con Ingvar (I.K. sono iniziali di lui e E.A. sono i posti dove vivono in Svezia). Parla con lui e ovviamente lui si spiega che non ricorda bene la storia e che era piccolo e stupido e che ha già mandato una lettera a tutti i dipendenti di Ikea per dire la scusa. Non vede niente di strano che aveva amici fascisti ed anche un ebreo. Otto invece, quando scopre nel 1998 che lui era fascista, si incazza tanto, ma Ingvar dice che non hanno mai più parlato. Invece bambini di Otto dicono che l'ha chiamato per chiedere scusa. Otto muore nel 2005. Parla ancora come la destra estrema ha cambiato la lingua e non parla più di razza, ma della protezione della cultura e che per questo non vale la pena di avere migranti (questa idea c'era in un libro di amico di Ingvar, che anche sponsorizzato). Finisce con un poema di Wisława.
Alla fine non è solo storia di Otto, ma è riuscita di far vedere un contesto più ampio delle idee pericolose di destra estrema e che alla fine non è così difficile manipolare la gente.
Comincia con introduzione delle persone che all'inizio non ti dicono niente. Era quello che non mi è piaciuto perché mi ha messo insieme così tante persone che non capivo chi sono. Poi si è focalizzata su Otto e sua famiglia ed amici (già sono tanti). Le lettere sono molto toccanti (specialmente dal papà). Ti spiega la situazione politica in Svezia, ruolo della chiesa, che...
więcejOznaczone jako spoiler Pokaż mimo toHistoria arcyciekawa, a jednak.. Nie mogłam złapać rytmu tej książki, ciężko mi się ją czytało. Tak.. topornie. Postanowiłam do niej wrócić nawet w tym roku i... dalej ciężko. Za to historia - dalej niesamowita!
Historia arcyciekawa, a jednak.. Nie mogłam złapać rytmu tej książki, ciężko mi się ją czytało. Tak.. topornie. Postanowiłam do niej wrócić nawet w tym roku i... dalej ciężko. Za to historia - dalej niesamowita!
Pokaż mimo to"W lesie wiedeńskim wciąż szumią drzewa" Elizabeth Asbrink
Reportaż o losach wiedeńskich Żydów i o dzieciach które zostały wywiezione do Szwecji.Autorka Elizabeth Asbrink korzystała z listów, które przetrwały, listów rodziców do syna Ottona.
Historia żydowskiego chłopca Ottona który w 1938 roku został wraz z innymi dziećmi jego wyznania przewieziony do Szwecji. Dzieci które były ochrzczone trafiały do rodzin zastępczych, dzieci takie jak Otton czyli wyznania Mojżeszowego, trafiały do domów dziecka. Otto pracuje na swoje utrzymanie jako parobek na wsi,jako pomocnik ogrodnika czy przy wykopkach. Ukochani zatroskani rodzice piszą do Ottona prawie codziennie listy, budzą one tęsknotę, Otto miał nadzieję że wróci do rodziców,a przynajmniej że trafi do rodziny zastępczej, nie chciał być w domu dziecka.
Kolejnym bohaterem jest też młody Szwed, młody neonazista który mimo swoich poglądów politycznych, potrafi zaprzyjaźnić się ze swoim żydowskim rówieśnikiem Ottonem. W późniejszych latach staje się najbogatszym Szwedem, założycielem IKEI.
Czytając tą książkę, reportaż ma się wrażenie że siedzi się przy stole i czyta te wszystkie listy, próbując sobie wyobrazić, opowiedzieć co się wydarzyło i co się stało z rodziną Ottona. Autorka przytacza też sporo polityki,listy polityków,czy artykuły które ukazały się w gazetach. Naświetla nastroje jakie panowały w uczesanych latach,jak rodzimi mieszkańcy reagowali na uchodźców.
Czytając książkę zdajemy sobie sprawę że historia nie odchodzi w niepamięć, raczej zatacza koło. Sami musicie zmierzyć się z tą historią. Czy będziecie tak samo jak ja zbulwersowani na niektóre fragmenty, czy będziecie tak samo przeklinać i kręcić głową z niedowierzaniem? Trochę mnie męczyło właśnie przytaczane polityczne fragmenty, ale zdaję sobie sprawę że bez tego nie byłaby to pełna historia, pełny obraz.
Polecam
"W lesie wiedeńskim wciąż szumią drzewa" Elizabeth Asbrink
więcej Pokaż mimo toReportaż o losach wiedeńskich Żydów i o dzieciach które zostały wywiezione do Szwecji.Autorka Elizabeth Asbrink korzystała z listów, które przetrwały, listów rodziców do syna Ottona.
Historia żydowskiego chłopca Ottona który w 1938 roku został wraz z innymi dziećmi jego wyznania przewieziony do Szwecji. Dzieci które...
Ta ksiażka to próba zmierzenia się z grzechem przeszłości, grzechem antysemityzmu jaki miał miejsce w czasie okupacji hitlerowskiej i próbie podważenia narracji o szwedzkiej neutralności podczas II wojny światowej i zbrodniach Holocaustu. Autorka w sposób interesujący na przykładzie osoby Ingvara Kamprada i jego ojca próbuje nakłonić czytelnika do krytycznego myślenia o bolesnej przeszłości, winie i odpowiedzialności za grzechy antysemityzmu. .
Ta ksiażka to próba zmierzenia się z grzechem przeszłości, grzechem antysemityzmu jaki miał miejsce w czasie okupacji hitlerowskiej i próbie podważenia narracji o szwedzkiej neutralności podczas II wojny światowej i zbrodniach Holocaustu. Autorka w sposób interesujący na przykładzie osoby Ingvara Kamprada i jego ojca próbuje nakłonić czytelnika do krytycznego myślenia o...
więcej Pokaż mimo to