Słuszna jest zamieszczona na początku tej książki opinia Czesława Miłosza, że choć Węgrzy są przez Polaków traktowani z wielką sympatią, to o ich historii zbyt wiele się nad Wisłą nie wie. Myślę, że praca "Węgry: Od ugody do ugody 1867-1990" może się wydatni przyczynić do zwiększenia stanu wiedzy na ten temat. Autor poprzedził tytułowy okres 1867-1990 ogólnym wstępem o wcześniejszych dziejach ziem Korony Św. Stefana. Ten liczący kilkanaście stron rozdział dobrze wprowadza czytelnika w problematykę węgierskiej historii, problem mniejszości niemadziarskich oraz skomplikowane relacje z Habsburgami.

Na kolejnych kartach tej książki Kochanowski przedstawia dzieje rządzonej przez Franciszka Józefa i Karola monarchii węgierskiej i jej udział w I wojnie światowej. Osobiście liczyłem na trochę bardziej szczegółową narrację na ten temat, ale Autor poprzestał tylko na najważniejszych wydarzeniach i przemianach społeczno-gospodarczych. Okres po 1918 roku został opisany już nieco dokładniej: najpierw burzliwy czas przemian po upadku króla Karola, potem okres rządów regenta Horthy'ego i miraż powrotu do Wielkich Węgier, wreszcie klęskę wojenną. Z trwającej kilkadziesiąt lat epoki rządów komunistycznych wybrał Kochanowski i omówił szczególnie dokładnie rewolucję roku 1956. Wydarzenia rewolucyjne rozbijają na dwie części czasy socjalizmu: okres rządów Rakosiego (do 1956) i Kadara (po 1956). Ostatni rozdział to w istocie opis upadku komunistycznego systemu i wejścia Węgier na drogę przemian prowadzących do demokracji.

Kochanowski prowadzi w tej książce narrację bardzo spójną, dobrze harmonizującą z popularnym charakterem tej pracy. Publikacja ta jest w istocie zarysem dziejów węgierskich XIX-XX wieku, przez co brak jej w wielu punktach szczegółowości. Myślę jednak, że jako wprowadzenie w tę problematykę (a o XX-wiecznych Węgrzech nie ma zbyt wielu książek w naszym języku) praca niniejsza bardzo dobrze się sprawdza. Nie ma w niej przede wszystkim ideologicznych przeinaczeń, które w epoce PRL wpływały na wydźwięk naszej historiografii. Całość bardzo dobrze się czyta i warto się z nią zapoznać. W końcu do Węgrów nam pod każdym względem blisko.

Tomasz Babnis

Słuszna jest zamieszczona na początku tej książki opinia Czesława Miłosza, że choć Węgrzy są przez Polaków traktowani z wielką sympatią, to o ich historii zbyt wiele się nad Wisłą nie wie. Myślę, że praca "Węgry: Od ugody do ugody 1867-1990" może się wydatni przyczynić do zwiększenia stanu wiedzy na ten temat. Autor poprzedził tytułowy okres 1867-1990 ogólnym wstępem o...