Śledząc życiorys Spinozy oraz Kołakowskiego, pod kątem zbiegania się życiowych perturbacji oraz punktów przełomowych, sprawa staje się kuriozalna. Byli bratnimi duszami. Zarówno ze względu na życie, jak i stopień uwikłania w dogmaty i instytucje, z którym rozstawali się w sposób niespotykanie oryginalny. W przypadku Spinozy była to gmina żydowska, syngoga, mozaizm, wiara w nieśmiertelność i jej podważenie, zaprzeczenie boskiego pochodzenia pięcioksięgu, zakwestionowanie ontycznego statusu Izraela jako Narodu Wybranego, w końcu Cherem i wygnanie, w życiu doczesnym i wiecznym.

Trzysta lat później Kołakowski podważy doszczętnie nową wiarę - marksistowską. W systemie Spinozy nie ma wolności, jest tylko świadomość, że życie człowieka jest świadomością trwania i bycia od do. Zdobywanie prawdy o świecie i człowieku i jednoczesne wprowadzanie je w praktykę to niebo... Nie ma zbawienia, zmartwychwstania i życia w sensie wiekuistym. Nasza pamięć po śmierci zanika, a człowiek tylko żyje do swojej śmierci. Bóg jest naturą, w której jednostka partycypuje. Mógłbym tak jeszcze godzinę stukać, ale nie o to chodzi. O ile człowiek wierzy w Boga, życie wieczne i sąd ostateczny, to ta książka jest kubłem zimnej wody i wyzwaniem. Bo cóż to niby zbawienie wieczne i kara za grzechy znaczy niż tylko polityczne i społeczne narzędzie wykorzystywane przez kapłanów? W moim odczuciu, nie było by tej książki gdyby nie olbrzymia przepaść między słowem, a czynem wszystkich ludzi wierzących. Spinoza od dzieciństwa był uczony, że prawdziwa pobożność, a bigoteria i pokazowa religijność to dwie różne sprawy. Co dokonał? Jedynie oglądu w kluczu sprzeczności i hipokryzji głównych pryncypiów, na których Judaizm się opierał. Nie tylko religia żydów go oburzała, ale w głównej mierze kalwinizm i cały postreformacyjny kocioł. Na prawdę książka kopie i daje do myślenia, serdecznie polecam, bo tu zaczyn się oryginalność także Leszka Kołakowskiego - historyka idei.

Śledząc życiorys Spinozy oraz Kołakowskiego, pod kątem zbiegania się życiowych perturbacji oraz punktów przełomowych, sprawa staje się kuriozalna. Byli bratnimi duszami. Zarówno ze względu na życie, jak i stopień uwikłania w dogmaty i instytucje, z którym rozstawali się w sposób niespotykanie oryginalny. W przypadku Spinozy była to gmina żydowska, syngoga, mozaizm, wiara w...